"Đu" Tam Quốc, bàn về Tào Tháo: "Diêm Vương sống cùng Bồ Tát"

Phải nói rằng, Tào Tháo là nhân vật "lắm tài nhiều tật". Và một số câu chuyện dưới đây là minh chứng cho điều đó.

Đỗ Thu Nga
16:00 08/09/2022 Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Kêu oan cho Tào Tháo nhiều nhưng cũng cần phải nói rằng, trong vô số ý kiến đổ tội cho Tháo, cũng có những ý kiến đúng.

Tào Tháo - Kẻ phản bội thì tha, ân nhân thì giết

Tào Tháo (155 - 220) là nhà quân sự, nhà thơ nổi tiếng cuối đời Đông Hán. Ông là người đặt cơ sở cho thế lực quân sự cát cứ ở miền Bắc Trung Quốc, lập nên chính quyền Tào Ngụy thời Tam Quốc.

Trong hành trình lập nghiệp, ông cũng gặp nhiều hạng người, có tốt, có xấu. Những người ông từng gặp tạo nên nhiều câu chuyện trong cuộc đời ông. Điển hình như chuyện tha kẻ phản bội, giết ân nhân.

Hứa Du là ân nhân bị Tào Tháo giết. Còn kẻ công kích ông quyết liệt thì lại được tha. Đó là trường hợp của Trần Lâm. 

Trong trận Quan Độ, Trần Lâm thừa lệnh Viên Thiệu làm bài hịch kể tội Tào Tháo, mắng nhiếc ông thậm tệ. Bùi Tùng chép toàn bộ bài này trong Viên Thiệu truyện. 

Tao-Thao-mot-con-nguoi-da-tinh-cach-9

Khi Viên Thiệu đại bại, Tào Tháo bắt được Trần Lâm, chỉ hỏi mỗi câu: "Chửi một mình ta cũng đủ, sao lôi tổ tông tam đại nhà ta ra mà chửi?". Trần Lâm xin lỗi, nói rằng: "Mũi tên đã trên dây cung, không bắn đi không được”. Tào Tháo tha cho Trần Lâm, lại cho Lâm giữ chức Tư không tham mưu tế tửu. Chuyện này chép trong Tam quốc chí, Trần Lâm truyện, chính sử, có thể tin.

Một kẻ phản bội khác cũng được Tào Tháo tha mạng, đó là Ngụy Chủng. Tên này vốn là tay chân thân tín của Tào Tháo. Khi Trương MạMạc phản bội, nhiều người bỏ Tháo, theo Mạc. Tháo nói: Chỉ Ngụy Chủng là không phản ta".

Ai dè đâu, sau đó Ngụy Chủng bỏ Tháo, theo Trương Mạc. Tào Tháo bầm gan tím ruột, chửi: “Thằng Ngụy Chủng kia! Mi có chạy đến cùng trời cuối đất, ta cũng không tha”. Nhưng khi bắt được Ngụy Chủng, Tháo lại mềm lòng, nói: “Ngụy Chủng là người có tài, giết đi thì tiếc”. Liền phong làm Thái thú Hà Nội.

Một kẻ khác nữa là Tốt Trạm. Mẹ, em trai, vợ con Tốt Trạm đều bị Trương Mạc giam giữ. Tháo bảo Trạm: "Lệnh đường ở chỗ Trương Mạc, ông nên về đó thì hơn”. Tốt Trạm sụp lạy, thề không có bụng dạ nào khác, khiến Tháo cảm động rớt nước mắt. Ngờ đâu Tốt Trạm sau đó cũng bỏ Tháo chạy theo Trương Mạc, không một lời từ biệt. Khi Tháo bắt được Tốt Trạm, ai cũng bảo phen này Tốt Trạm tất chết. Không ngờ Tháo chỉ nói một câu: “Tận hiếu thì khó có thể tận trung! Đây là người mà ta cần”, không những không trừng phạt, mà còn bổ nhiệm Tốt Trạm làm Lỗ tướng quốc ở Khúc Phụ - quê hương Khổng tử.

Hai truyện này đều được chép trong chính sử Tam quốc chí, Võ đế truyện, nên tin.

Với những kẻ phản bội bạn bè, Tào Tháo rất coi trọng tình xưa nghĩa cũ. Trần Cung một thời là bạn của Tào Tháo trong hoàn cảnh đặc biệt. Tào Tháo được bổ nhiệm Cổn Châu Mục là do công lao của Trần Cung.

Về sau Cung đã giúp Lã Bố chống lại Tào Tháo. Khi bị bắt, Trần Cung dứt khoát không đầu hàng. Tào Tháo đã gọi tên tục của Trần Cung mà hỏi:  “Công Đài, ông chết thì đã đành, nhưng còn mẹ già, ông tính sao?” Trần Cung thở dài nói: “Tôi nghe, người nào lấy chữ hiếu để trị vì thiên hạ thì không sát hại người thân của kẻ có tội. Mẹ tôi sống hay chết là ở minh công”. Tháo lại hỏi: “Còn vợ con ông thì sao?” Trần Cung nói: “Tôi nghe, người thực thi nhân chính để trị vì thiên hạ thì không tuyệt đường hương hỏa của kẻ khác. Vợ con tôi sống hay chết là ở minh công”. Nói xong, Trần Cung không thèm ngoái lại, ưỡn ngực đi ra, vươn cổ chịu chém. Tào Tháo rỏ nước mắt nhìn theo.

Sau khi Trần Cung chết, Tào Tháo đem mẹ Trần Cung về Hứa Đô phụng dưỡng, lại gả chồng cho con gái Trần Cung, đối xử tốt hơn khi hai người còn là bạn. Chuyện này không chép trong Tam quốc chí, mà chép trong Lã Bố truyện, Bùi Tùng Chi dẫn trong “Điển lược”.

Tào Tháo - "hẹp hòi, chấp nhận, thù dai" nhất nhì thời Tam quốc

Từ nhiều chuyện khác, ta lại thấy Tào Tháo là người bụng dạ hẹp hòi, hay chấp nhặt. Hơn nữa, thù dai và trả thù bằng mọi giá. Vì rằng, đối với Tháo, không có ai là ông không dám giết và ít người thoát khỏi tay ông. 

Theo Tam Quốc chí, Võ đế truyện, Bùi Tùng Chi chú giải, trong Tào Man truyện thì khi ở Cổn Châu, Tào Tháo giết Biên Nhượng - một danh sĩ.

Biên Nhượng là người Trần Lưu, học rộng, có tài hùng biện, bài phú Chương hoa đài của ông rất nổi tiếng. Đại tướng quân Hà Tiến từng cho người vời ông ta ra làm quan. Các danh sĩ đương thời như Sái Ung, Khổng Dung, Vương Lãng đều tôn sùng ông ta.

Tao-Thao-mot-con-nguoi-da-tinh-cach-7
Tào Tháo là nhân vật đa nghi, hẹp hòi

Biên Nhượng cũng từng làm Thái thú Cửu Giang, sau từ quan về nhà. Biên Nhượng là danh sĩ, tất nhiên coi thường Tào Tháo là con của con nuôi hoạn quan, ất có thể đã nói điều gì đó khiếm nhã. Khi ấy Tào Tháo chưa phải là Thừa tướng, vậy mà dám giết Biên Nhượng. Bái tướng Viên Trung và một người nữa ở đất Bái tên Hoàn Thiệu rất coi khinh Tào Tháo.

Sau khi Biên Nhượng bị giết, hai người bỏ chạy đến Giao Châu, gia quyến của hai người liền bị Tào Tháo sát hại. Về sau Hoàn Thiệu ra đầu thú, quỳ lạy xin tha tội. Tháo giận dữ quát: “Lạy lục có thoát chết không?” Tất nhiên là không. Kết cục là Hoàn Thiệu bị chặt đầu.

Tào Tháo - Thông minh tuyệt đỉnh, ngu xuẩn tệ hại

Vì những chuyện tai tiếng trên, nhiều người rời bỏ Tào Tháo, dư luận chê bai. Như trên đã nói đến cái chết của Trần Cung. Do cái chết của Biên Nhượng mà Trần Cung bỏ Tào Tháo, chạy sang với Lã Bố. Rút kinh nghiệm từ chuyện đó, vả lại khi đã là quan to rồi, tham vọng cũng lớn theo, Tào Tháo học cách “ném đá giấu tay”, không giết người lộ liễu như trước. Nhưng trả thù thì vẫn trả thù, ghen ghét thì vẫn ghen ghét, dù là bạn cũ cũng không tha. Như trường hợp giết Lâu Khuê.

Lâu Khuê tự Tử Bá, ý chí quật cường từ nhỏ, văn võ song toàn, theo Tháo lập nhiều chiến công. Tháo thường ví mình không bằng Lâu Khuê (Tử Bá chi kế, Cô bất cập dã). Nhưng Tháo vẫn giết. Cái chết của Hứa Du, Khổng Dung đều có chép trong Tam quốc chí, Thôi Diễm truyện, Bùi Tùng Chi chú giải. Đấy là chính sử, nên tin.

Đó là Tào Tháo. Ông ta là con người tính cách phức tạp nhất, nhiều bộ mặt nhất trong lịch sử. Ông ta thông minh tuyệt đỉnh, song đôi khi cũng ngu xuẩn tệ hại; vừa thẳng thắn chân thành lại vừa quanh co lèo lá; vừa khoan dung độ lượng, vừa bụng dạ hẹp hòi; phong cách đại gia đi đôi với bộ mặt tiểu nhân; tính cách anh hùng đi đôi với thường tình nhi nữ; tính nết Diêm vương đi đôi với tấm lòng Bồ Tát. Quả thực Tào Tháo có rất nhiều bộ mặt cùng trên một khuôn mặt mà không hề mâu thuẫn. Đúng là một nhân vật kỳ lạ.

Trên thực tế, Tào Tháo rất có bản lĩnh và cũng rất chân thực. Chân thực ở chỗ, ông ta bộc lộ hết các tính cách gian trá, giảo hoạt, tàn nhẫn, độc ác, không che đậy, không giấu giếm. Đó là chỗ khác người của ông ta. Vậy  từ góc độ này mà xét, Tào Tháo là anh hùng, thậm chí đại anh hùng. Tuy nhiên, anh hùng này lại gian trá, nên cũng có thể gọi là gian hùng. Người đời nhận xét ông ta là gian trá, gian hùng, đều ghép “gian” với “hùng”. Có người nhấn mạnh “gian”, có người lại nhấn mạnh “hùng”, có người nhấn mạnh cả “gian” lẫn “hùng”. Vậy nên, người đời gộp cả hai, gọi Tào Tháo là “gian hùng”.

Tào Tháo - Gian hùng, kiêu hùng hay gian tặc?

Tào Tháo được gọi là "gian hùng" đã hoàn toàn chính xác chưa?

Như trên đã nói, sở dĩ gọi Tào Tháo là “gian hùng” với ý nghĩa vừa “gian” vừa “hùng”, bởi vì có nhiều người, như Nghiêm Tùng chẳng hạn, lén lén lút lút, chưa khi nào tỏ ra đàng hoàng, “gian” mà không “hùng”, chỉ có thể gọi là “gian tặc”; Như Đổng Trác  ngang tàng ngỗ ngược, bất chấp lẽ phải, “hùng” mà không “gian”, chỉ có thể gọi là “kiêu hùng”. “Kiêu” nghĩa gốc là con cú vọ, suy ra có nghĩa là đầu lĩnh, hùng trưởng, đồng nghĩa với “đại ca”, “đầu nậu”,  “ông Trùm”, “Bố già” trong ngôn ngữ hiện đại.

Ngoài ra, “Kiêu” còn có một nghĩa khác. Lỗ Túc trong Tam quốc chí, Lỗ Túc truyện, nói “Lưu Bị là kẻ kiêu hùng trong thiên hạ”. Hoàng Quyền trong Hậu Hán thư, Lưu Yên truyện, chép: “Lưu Bị có kiêu danh” (có chí lớn). “Kiêu hùng” còn một nghĩa tương tự như “dũng mãnh”, “người hùng”, nghĩa tốt, tuy không đồng nghĩa với  “anh hùng”.

Tao-Thao-mot-con-nguoi-da-tinh-cach-5
Lưu Bị

Vậy nên, người ta gọi Lưu Bị là “kiêu hùng” với nghĩa “dũng mãnh, kiên trì theo đuổi nghiệp lớn”; gọi Đổng Trác là “kiêu hùng” với nghĩa “ngang ngược mà lại đầy dã tâm”; gọi Nghiêm Tùng là “gian tặc”  với nghĩa “kẻ cắp gian manh”; gọi “gian hùng” là “gian trá của người ôm chí lớn”.

Vậy Tào Tháo có phải là “gian hùng”?

Đúng, Tào Tháo là “gian hùng”.

Tuy vậy  ta không thể chỉ căn cứ vào ngữ nghĩa mà đã kết luận Tào Tháo là “gian hùng”. Cũng vậy, không thể chỉ căn cứ vào ông ta bộc lộ hết tính cách gian trá, mà kết luận là ông ta không gian trá. Và cũng không kể những trường hợp buộc phải dối trá như trong chiến trận chẳng hạn. Muốn biết dối trá có thuộc một trong những bản chất của Tào Tháo, câu trả lời chính xác nhất phải tìm trong thân thế và trong sự nghiệp của ông ta. 

(Theo giadinh.net.vn)

Xem thêm: Cướp vợ thiên hạ - không phải sở thích vô bổ của Tào Tháo, dụng ý phía sau hết sức sâu xa

songdep.com.vn

5 chủ đề bạn cần biết mỗi tuần

Mỗi thứ Tư, bạn sẽ nhận được email tổng hợp những chủ đề nổi bật tuần qua một cách súc tích, dễ hiểu, và hoàn toàn miễn phí!

Bài Mới

Bình luận