"Người thiếu lễ sẽ ngang ngược, xã hội thiếu lễ sẽ rối ren" - vì sao cổ nhân nói vậy?

Ở xã hội xưa, lễ nghi là quy phạm điều chỉnh đạo đức và hành vi của con người. Bên cạnh đó nó cũng là biểu tượng xã hội văn minh, của truyền thống tốt đẹp.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Lễ quan trọng như thế nào?

Trong lịch sử, lễ nghi không ngừng được tu chỉnh, hoàn thiện, kế thừa và phát triển. “Chu lễ”, “Nghi lễ” và “Lễ ký” là ba sáng tác kinh điển trình bày chi tiết về lễ nghi của người xưa, có vị trí và tầm quan trọng vô cùng to lớn trong nền văn hóa truyền thống.

Nội hàm thâm sâu của lễ chính là lòng tôn kính của con người đối với Trời Đất, vũ trụ, là sự theo đuổi hoàn thiện đạo đức bản thân, sự hài hòa giữa người với người, sự phối hợp với trật tự xã hội. Bởi vậy, trong “Tả truyện” đã viết: “Lễ, kinh quốc gia, định xã tắc, tự dân nhân, lợi hậu tự giả dã”, lễ là kinh mạch của đất nước, lễ bình định xã tắc, lễ sắp xếp trật tự dân chúng, lễ làm lợi cho đời con cháu.

nguoi-thieu-le-se-ngang-nguoc-xa-hoi-thieu-le-se-roi-ren-0

Vậy, lễ là gì? Trong “Tả truyện – Chiêu Công nhị thập ngũ niên” viết: “Lễ, thượng hạ chi kỉ, thiên đích chi kinh vĩ dã, dân chi sở dĩ sinh dã”, lễ là thể hiện của pháp tắc của Trời Đất ở xã hội nhân loại, chính là điều mà người ta gọi là thuận lòng Trời, là đạo của Trời. Lễ còn là ranh giới phân chia giữa ngang tàng bạo ngược và văn minh. Cổ nhân dùng lễ để phân biệt văn minh và ngang ngược chứ không dùng dòng dõi gia tộc để phân biệt. Lễ là trật tự, là quy phạm nghiêm khắc trong việc phân chia tôn ti trật tự xã hội. Lễ còn là pháp luật của nhà nước.

Dù là thời xưa hay thời nay, lễ vẫn luôn là chuẩn tắc trong cuộc sống hàng ngày. Lễ không chỉ là để phân biệt giữa con người và động vật mà còn có thể nâng cao mối quan hệ chung sống giữa người với người. Cổ nhân đề xướng lễ phải chú trọng việc lui tới giữa người và người. Tác dụng của lễ không chỉ thể hiện ở việc đề cao việc tu dưỡng đạo đức cá nhân mà còn bồi dưỡng tinh thần dân tộc.

1. Lễ thể hiện ở việc qua lại lẫn nhau

Khi nhận được ân huệ của người khác, người hiểu lễ tất sẽ tìm cách báo đáp ân huệ ấy. Nếu được người khác giúp đỡ mà không báo đáp thì chính là không hợp lễ. Nếu được người báo đáp nhưng lại không giúp người khác, không ban ân huệ cho họ thì cũng là không hợp lễ.

Mối quan hệ giữa người và người, bởi vì nhờ có tác dụng của lễ mà có thể duy trì được sự hài hòa. Trái lại, nếu giữa người mà người mà không có lễ thì sẽ dễ dàng xảy ra nguy hiểm, khủng hoảng.

Giữa người với người bắt buộc phải dùng lễ để đối đãi, kính yêu người khác. Một người nếu có thể coi trọng lễ tiết thì mới có được thân an và tâm an, nếu không sẽ gặp nguy. Bởi vậy, cổ nhân mới nói: “Lễ là loại học vấn không thể không học.”

2. Người có lễ tất sẽ yên ổn, người vô lễ tất sẽ gặp nguy

Nếu nhân loại coi trọng lễ nghi thì mới có thể yên định cả thể xác và tinh thần. Nếu xã hội không có lễ ước thúc thì sẽ trở nên hỗn loạn, rối ren, không ổn định. Bởi vậy lễ là điều trước tiên mà mỗi người cần phải học trong cuộc đời mình.

nguoi-thieu-le-se-ngang-nguoc-xa-hoi-thieu-le-se-roi-ren

3. Người có lễ mới có thể hạ mình tôn người

Người có lễ, coi trọng lễ mới có thể khiêm tốn tôn trọng người khác. Một người cho dù có địa vị thấp kém nhưng nếu hiểu biết lễ nghi thì cũng sẽ có chỗ đáng được người khác kính trọng. Trái lại, một người có địa vị cao nhưng không hiểu phép tắc lễ nghi thì cũng sẽ khó được người khác tôn kính.

4. Người giàu có mà có lễ tất sẽ không kiêu căng, phóng túng. Người nghèo mà có lễ sẽ không khiếp sợ

Người giàu sang phú quý coi trọng việc học lễ thủ lễ thì tất sẽ không sinh tâm kiêu căng, phóng túng. Người nghèo khó coi trọng học lễ thủ lễ thì dù ở vào hoàn cảnh nào cũng có thể khiến tâm chí của mình sáng suốt, không nhát gan sợ hãi. Bởi vậy, dù là người giàu sang hay nghèo khó thì lễ luôn phải được đặt lên hàng đầu.

Xem thêm: Cổ nhân dạy: "Cao ở nhẫn, quý ở nhường và tâm tại thiện"

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Để đoán định tương lai của một người có được phú quý, phúc lộc hay không, cổ nhân thường nhìn vào mũi vì "nhìn tai tìm vận may, nhìn mũi tìm giàu có”.

Cổ nhân dạy: Người mũi thẳng, miệng vuông có số hưởng, một đời giàu sang
0 Bình luận

Nghèo hèn sinh ra gian kế, giàu có nuôi dưỡng lương tâm" - lời dạy này của cổ nhân liệu còn đúng ở thời điểm hiện tại không?

Cổ nhân dạy: 'Nghèo hèn sinh ra gian kế, giàu có nuôi dưỡng lương tâm'
0 Bình luận

Cổ nhân có câu: "7 không ra khỏi cửa, 8 không trở về nhà". Vậy ý nghĩa thực sự của câu nói này là gì?

'7 không ra khỏi cửa, 8 không trở về nhà' - ý cổ nhân là gì?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Lời khuyên của con rể - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Lời nói của con rể khiến tôi không hài lòng, hay nói đúng hơn là thất vọng. Tôi không thể bán nhà cửa để vào viện dưỡng lão ở được...

Đăng Dương
Đăng Dương 20 giờ trước
Người xưa dặn: Có 7 kiểu đàn bà phá nát phúc đức nhà chồng, dù đẹp như tiên cũng tránh lấy 

Theo quan niệm của người xưa thì những kiểu phụ nữ này sẽ tạo nghiệp, ảnh hưởng tới phúc đức gia đạo nhà chồng nên tránh.

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 2 ngày trước
Con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn cảm động

Tôi từng khuyên bạn thân bỏ chồng khi cô ấy phát hiện chồng có con riêng bên ngoài, nhưng đến khi chính mình rơi vào hoàn cảnh ấy tôi lại lưỡng lự không quyết định được.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Người xưa cảnh báo: Mang 3 thứ này vào nhà tài lộc tiêu tan

Có những vật tưởng như vô tri nhưng nếu mang vào nhà sẽ khiến tài lộc tiêu tan, gia đạo lục đục. Dưới đây là 3 thứ tuyệt đối tránh mang vào nhà.

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 3 ngày trước
Bố tôi và những chiếc răng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn nụ cười của bố tôi hạnh phúc vô ngần. Đôi khi báo hiếu không cần đến những điều to tát. Chỉ cần cha mình nhai ngon một bữa cơm, cười rạng rỡ không ngại ngùng, là đủ thấy lòng ấm.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
15 chữ khiến phụ huynh phải suy ngẫm: 'Chọn ngành cho con nhưng mình chưa từng hỏi con muốn gì'

15 chữ ngắn gọn nhưng tựa như một lời thức tỉnh để hàng triệu bậc phụ huynh cần ngẫm lại xem mình đã thật sự hiểu con chưa?

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 4 ngày trước
Vì sao người xưa nói 'móng nhà vững chắc, 3 đời thịnh vượng'?

Ở đời, chúng ta sử dụng rất nhiều thứ - có thứ hỏng thì có thể thay được nhưng có những thứ nếu chọn sai thì rất khó sữa chữa, nhất là nhà cửa.

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 4 ngày trước
Khi nào có thời gian – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Chỉ đến khi ngồi suốt đêm bên giường bệnh tôi mới nhận ra cái gọi là “khi nào có thời gian” chính là lời hứa suông lớn nhất đời người.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Triết lý từ chuyện tình trong phim Thiện nữ u hồn: Thiện lương mà không có sức mạnh chỉ là thứ vô dụng!

Phải xem đi xem lại đến vài lần phim "Thiện nữ u hồn", tôi mới để ý đến câu nói: "Thiện lương mà không sức mạnh chỉ là thứ vô dụng".

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 5 ngày trước
Người xưa dặn: Đặt 1 trong 5 vật ở cửa ra vào, gia đình bình an, phú quý kéo đến

Người xưa rất coi trọng phong thủy nhà ở, vì thế đã khuyên hậu thế đặt 5 vật này ở cửa ra vào để đón bình an, phú quý. Đó là những thứ gì?

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 5 ngày trước
Con có về không? - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhà hàng xóm tưng bừng làm cỗ đón con trai, con gái về chơi dịp lễ. Mẹ sốt ruột cứ ra ngõ ngóng chờ, lòng cứ tự hỏi, không biết con có về không?

Thanh Tú
Thanh Tú 6 ngày trước
Cổ nhân dạy: 'Thánh nhân dạy vì bụng không vì mắt'

"Thánh nhân dạy vì bụng không vì mắt" - triết lý sâu xa của cổ nhân, ai hiểu được thì giàu sang phú quý kề cận. 

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 6 ngày trước
 Mẹ muốn tái hôn – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ngày mẹ còn trẻ, phơi phới thanh xuân sao không lấy chồng. Giờ đầu hai thứ tóc lại đột ngột muốn tái hôn?

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Người xưa nói: Gia phong tốt vượng ba đời

"Gia phong tốt vượng ba đời" - chỉ cần duy trì 2 thói quen này, cuộc sống sẽ ngày càng thịnh vượng. 

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 7 ngày trước
Mẹ chồng nàng dâu – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Vợ chồng tôi kết hôn đã hơn một năm, nhưng mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu không những không cải thiện mà còn xấu đi theo thời gian khiến tôi mệt mỏi vô cùng.

Lão Tử dạy: Biết đủ sẽ có đủ, biết người là khôn, biết mình là sáng suốt

Lão Tử dạy 3 bài học lớn: Biết đủ sẽ có đủ, biết người là khôn, biết mình là sáng suốt. Hậu thế lĩnh hội được thì sướng cả đời. 

PC Right 1 GIF
Đề xuất