Truyền thuyết 'bạch mã hiện hình' và chuyện dân Tây Sơn không nuôi ngựa trắng

Tây Sơn hạ đạo là nơi khởi nguồn cho cuộc khởi nghĩa của 3 anh em Quang Trung. Theo giới phong thủy, vùng đất này có địa thế kỳ tuyệt nên vượng khí của anh em Tây Sơn phát rất mạnh mẽ, sau này tạo nên nhiều kỳ tích. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Tây Sơn hạ đạo - mảnh đất ngập vượng khí

Theo báo Thanh Niên, một đoạn của dãy Trường Sơn trên đất Bình Định, làm ranh giới tự nhiên giữa Gia Lai và Bình Định. Dải đất phía đông của đoạn núi này là vùng Tây Sơn hạ đạo (nay là huyện Tây Sơn, Bình Định) - quê hương của Tây Sơn.

Trong vùng Tây Sơn hạ đạo, núi Ngang - hòn Hoành Sơn - nằm ở phía tây thôn Trinh Tường, quận Bình Khê xưa - nay thuộc xã Bình Tường, huyện Tây Sơn, Bình Định. Đây là một ngọn núi không cao (chỉ khoảng 364 m) chạy dài theo hướng bắc - nam.

Lâu nay giới phong thủy luôn đánh giá núi Hoành Sơn là một địa thế kỳ tuyệt, đại địa, những ngọn núi, gò đống xung quanh tạo nên những chi tiết bổ khuyết tuyệt vời: nào bút - nghiên, nào ấn - kiếm, nào chuông - trống, được sắp đặt hai bên tả, hữu; phía trước mặt nổi lên các gò đống lô nhô đá như đội quân bảo vệ.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-0
Đàn tế trời đất trên đỉnh Ấn Sơn

Bút ở về phía Bắc - tức là hòn Trưng Sơn ở thôn Phú Lạc bên tả ngạn sông Côn. Núi này không cao nhưng có đỉnh vun nhọn nên được gọi là bút viết mây. Nghiêng ở phía Nam - tức là hòn Hợi Sơn  (hay hòn Dũng/Vũng) bởi trên núi có một vũng nước sâu, giới bình dân mới nhân đó gọi là hòn Vũng, còn giới văn nhân thì gọi là hòn Nghiên. Từ Hoành Sơn nhìn về trước mặt (hướng đông), hòn Bút bên tả, hòn Nghiêng bên hữu, hơi nhích lên phía trước một chút.

Ở sát chân núi Hoành Sơn, phía Bắc có hòn Một, phía Nam có hòn Giải - hai hòn núi nhỏ đứng song song trước Hoành Sơn - người xưa gọi hòn Một là Chung Sơn, tức hòn Chuông; còn hòn Giải gọi là Cổ Sơn, tức hòn Trống. 

Ở phía Phú Phong nhìn lại, hòn Giải hơi vuông nên nó còn có tên là Ấn Sơn. Lại có một núi dài mà thấp ở phía Đông (mặt trước của Hoành Sơn) được gọi là Kiếm Sơn (hòn Kiếm). Phía trước hòn Kiếm về phía đông còn nổi lên 1 hòn núi thấp, có dáng con hổ nằm, ngóc đầu trông về Hoành Sơn, gọi là hòn Ông Đốc - nơi sườn phía Bắc có ngôi chùa Thiên Tôn.

Phải nói thêm, hai nhánh sông gồm sông Côn phía Tây Bắc chảy xuống, gặp sông Đá Hàn chếch phía Tây Nam chảy lên gặp nhau ở Phú Phong, ôm một vòng phía trước Hoành Sơn. Thế sông, thế núi ở đây tạo hành cuộc đất "long bàn hổ cứ" vô cùng hiểm yếu.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-0
Án thờ trời đất trên đỉnh Ấn Sơn, sau lưng là đỉnh Hoành Sơn

Ông Trần Trung Thông - Chuyên viên nghiên cứu lịch sử, bảo tàng Quang Trung cho biết: khu vực Tây Sơn hạ đạo là nơi gắn bó với tuổi thơ của anh em nhà Tây Sơn trước khi phất cờ khởi nghĩa. Bảo tàng Quang Trung ngày nay được xác định là khu vực trung tâm của Tây Sơn hạ đạo trước đây.

Tương truyền rằng, ông Hồ Phi Phúc - cha của ba anh em Tây Sơn - được ông Nhạc táng ở cuộc đất tốt trong Hoành Sơn, nên vượng khí của anh em Tây Sơn phát rất mạnh mẽ. Điều này đã giúp mở ra cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, đập tan cả tập đoàn chúa Trịnh ở Đàng Ngoài và chúa Nguyễn ở Đàng Trong.

Truyền thuyết "bạch mã hiện hình" trên Hoành Sơn

Theo sử sách, năm 1778, Nguyễn Nhạc lên ngôi, lấy hiệu là Thái Đức. Sau đó, Nguyễn Nhạc truyền lại ngôi báu cho em trai là Quang Trung - Nguyễn Huệ. Vua Quang Trung có nhiều chính sách cải cách có giá trị vượt thời gian thế nhưng vận số không dài, đột ngột qua đời vào năm 1792. Cái chết đột ngột của vua Quang Trung khiến nhà Tây suy yếu dần. Nhà Nguyễn nhân cơ hội này đã trỗi dậy ở phía Nam.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-3

Nguyễn Nhạc dường như cũng đã tính toán đến việc đảm bảo bí mật về nơi yên nghỉ của mình. Vì thế, sau khi ông mất (1793), không ai biết thi thể được chôn cất ở đâu mặc dù dân gian vẫn truyền rằng di thể của đức vua được đưa về an nghỉ ở một nơi bí mật ở cố hương.

Cho đến nửa cuối TK 20, dân quanh vùng vẫn tin rằng, Nguyễn Nhạc được chôn ở đâu đó trong vùng Hoành Sơn, dựa trên truyền thuyết về con ngựa trắng của ông.

Truyền thuyết dân gian cho rằng, Nguyễn Nhạc có một con ngựa chiến rất tốt, cao lớn như ngựa Bắc Thảo, lông trắng như tuyết, mịn như tơ. con tuấn mã này được vua Thái Đức vô cùng yêu quý.

Sau khi vua mất, con bạch mã sổng chuồng chạy mất. Thời gian đó, vào các buổi chiều, người dân trong vùng Hoành Sơn thường thấy bóng dáng một con ngựa trắng ở dưới chân núi, khi thì ở trên đỉnh núi, cất tiếng hí não nùng giống như đang thương tiếc ai đó.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-5

Trong sách Nước non Bình Định của tác giả Quách Tấn, Nam Cường xuất bản 1967, mục “Núi Ngang” viết: "Mọi người đều tin rằng đó là con bạch mã, hoặc là hồn thiêng con bạch mã của vua Thái Đức. Vì tôn trọng nhà vua người trong ấp Tây Sơn không một ai nuôi ngựa trắng".

Sách này cũng lý giải: "Vì sao thấy ngựa trắng hiện hình lại đoán rằng lăng mộ vua Thái Đức táng nơi Núi Ngang? Là vì ngựa vốn giống vật rất khôn và có nghĩa. Nhiều con, chủ chết, bỏ ăn bỏ uống ra mả nằm chết theo. Lắm con không chết theo, nhưng thỉnh thoảng tìm đến thăm mả chủ và cất tiếng hí thê lương. Nếu ngọc cốt của nhà vua không an táng nơi Hoành Sơn thì sao con ngựa - hay hồn ngựa - của nhà vua lại tìm đến”.

Người địa phương truyền đời nhau rằng, gần 100 năm sau, tận thời anh hùng Mai Xuân Thưởng dấy nghĩa Cần Vương ở đất Tây Sơn (1885 - 1887), bạch mã vẫn còn xuất hiện ở Hoành Sơn. 

Theo báo Kiến thức, để tưởng nhớ vị Hoàng đế đầu tiên của nhà Tây Sơn và công lao của vương triều này, dân chúng trong vùng không nuôi ngựa trắng.

Xem thêm: Vua Quang Trung và 4 chính sách cải cách có giá trị vượt thời gian khiến hậu bối phải thốt lên: 'Giá như vua sống lâu hơn'

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Ngô Thì Nhậm là vị mưu sĩ tài ba, nhà ngoại giao xuất sắc. Nhờ "nước cờ Tam Điệp" của ông mà vua Quang Trung dễ dàng đại phá 29 vận quân Thanh.

Cao tay như Ngô Thì Nhậm: Dùng 'nước cờ Tam Điệp' giúp Quang Trung diệt gọn 29 vạn quân Thanh
0 Bình luận

Ngay sau khi lên ngôi, vua Quang Trung đã có nhiều quyết định quan trọng giúp đề cao chữ Quốc ngữ, thoát li chữ Hán.

Quyết định quan trọng của Quang Trung sau khi lên ngôi giúp đất nước phát triển, thoát li chữ Hán
0 Bình luận

Theo "lá số tử vi" của vua Quang Trung, nhân mệnh không thắng được thiên mệnh. Ông từ nhỏ đã có cốt cách của người lãnh đạo, khi trưởng thành làm nên nghiệp lớn nhưng kết thúc cuộc đời bằng cái chết không rõ ràng.

Khám phá thú vị về 'lá số tử vi' của vua Quang Trung
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
Ấm lòng Hà Nội: Sẵn sàng cho người lạ ngủ nhờ, mượn “view triệu đô” xem diễu binh 2/9

Hòa cùng bầu không khí hân hoan của ngày hội lớn, nhiều người dân Thủ đô sẵn sàng mở cửa nhà, cho người lạ “mượn view”, ngủ nhờ để được theo dõi lễ diễu binh, diễu hành 2/9.

Hải An
Hải An 22/08
Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 14/08
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
PC Right 1 GIF
Đề xuất