Truyền thuyết 'bạch mã hiện hình' và chuyện dân Tây Sơn không nuôi ngựa trắng

Tây Sơn hạ đạo là nơi khởi nguồn cho cuộc khởi nghĩa của 3 anh em Quang Trung. Theo giới phong thủy, vùng đất này có địa thế kỳ tuyệt nên vượng khí của anh em Tây Sơn phát rất mạnh mẽ, sau này tạo nên nhiều kỳ tích. 

Đỗ Thu Nga
09:00 25/09/2021 Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Tây Sơn hạ đạo - mảnh đất ngập vượng khí

Theo báo Thanh Niên, một đoạn của dãy Trường Sơn trên đất Bình Định, làm ranh giới tự nhiên giữa Gia Lai và Bình Định. Dải đất phía đông của đoạn núi này là vùng Tây Sơn hạ đạo (nay là huyện Tây Sơn, Bình Định) - quê hương của Tây Sơn.

Trong vùng Tây Sơn hạ đạo, núi Ngang - hòn Hoành Sơn - nằm ở phía tây thôn Trinh Tường, quận Bình Khê xưa - nay thuộc xã Bình Tường, huyện Tây Sơn, Bình Định. Đây là một ngọn núi không cao (chỉ khoảng 364 m) chạy dài theo hướng bắc - nam.

Lâu nay giới phong thủy luôn đánh giá núi Hoành Sơn là một địa thế kỳ tuyệt, đại địa, những ngọn núi, gò đống xung quanh tạo nên những chi tiết bổ khuyết tuyệt vời: nào bút - nghiên, nào ấn - kiếm, nào chuông - trống, được sắp đặt hai bên tả, hữu; phía trước mặt nổi lên các gò đống lô nhô đá như đội quân bảo vệ.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-0
Đàn tế trời đất trên đỉnh Ấn Sơn

Bút ở về phía Bắc - tức là hòn Trưng Sơn ở thôn Phú Lạc bên tả ngạn sông Côn. Núi này không cao nhưng có đỉnh vun nhọn nên được gọi là bút viết mây. Nghiêng ở phía Nam - tức là hòn Hợi Sơn  (hay hòn Dũng/Vũng) bởi trên núi có một vũng nước sâu, giới bình dân mới nhân đó gọi là hòn Vũng, còn giới văn nhân thì gọi là hòn Nghiên. Từ Hoành Sơn nhìn về trước mặt (hướng đông), hòn Bút bên tả, hòn Nghiêng bên hữu, hơi nhích lên phía trước một chút.

Ở sát chân núi Hoành Sơn, phía Bắc có hòn Một, phía Nam có hòn Giải - hai hòn núi nhỏ đứng song song trước Hoành Sơn - người xưa gọi hòn Một là Chung Sơn, tức hòn Chuông; còn hòn Giải gọi là Cổ Sơn, tức hòn Trống. 

Ở phía Phú Phong nhìn lại, hòn Giải hơi vuông nên nó còn có tên là Ấn Sơn. Lại có một núi dài mà thấp ở phía Đông (mặt trước của Hoành Sơn) được gọi là Kiếm Sơn (hòn Kiếm). Phía trước hòn Kiếm về phía đông còn nổi lên 1 hòn núi thấp, có dáng con hổ nằm, ngóc đầu trông về Hoành Sơn, gọi là hòn Ông Đốc - nơi sườn phía Bắc có ngôi chùa Thiên Tôn.

Phải nói thêm, hai nhánh sông gồm sông Côn phía Tây Bắc chảy xuống, gặp sông Đá Hàn chếch phía Tây Nam chảy lên gặp nhau ở Phú Phong, ôm một vòng phía trước Hoành Sơn. Thế sông, thế núi ở đây tạo hành cuộc đất "long bàn hổ cứ" vô cùng hiểm yếu.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-0
Án thờ trời đất trên đỉnh Ấn Sơn, sau lưng là đỉnh Hoành Sơn

Ông Trần Trung Thông - Chuyên viên nghiên cứu lịch sử, bảo tàng Quang Trung cho biết: khu vực Tây Sơn hạ đạo là nơi gắn bó với tuổi thơ của anh em nhà Tây Sơn trước khi phất cờ khởi nghĩa. Bảo tàng Quang Trung ngày nay được xác định là khu vực trung tâm của Tây Sơn hạ đạo trước đây.

Tương truyền rằng, ông Hồ Phi Phúc - cha của ba anh em Tây Sơn - được ông Nhạc táng ở cuộc đất tốt trong Hoành Sơn, nên vượng khí của anh em Tây Sơn phát rất mạnh mẽ. Điều này đã giúp mở ra cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, đập tan cả tập đoàn chúa Trịnh ở Đàng Ngoài và chúa Nguyễn ở Đàng Trong.

Truyền thuyết "bạch mã hiện hình" trên Hoành Sơn

Theo sử sách, năm 1778, Nguyễn Nhạc lên ngôi, lấy hiệu là Thái Đức. Sau đó, Nguyễn Nhạc truyền lại ngôi báu cho em trai là Quang Trung - Nguyễn Huệ. Vua Quang Trung có nhiều chính sách cải cách có giá trị vượt thời gian thế nhưng vận số không dài, đột ngột qua đời vào năm 1792. Cái chết đột ngột của vua Quang Trung khiến nhà Tây suy yếu dần. Nhà Nguyễn nhân cơ hội này đã trỗi dậy ở phía Nam.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-3

Nguyễn Nhạc dường như cũng đã tính toán đến việc đảm bảo bí mật về nơi yên nghỉ của mình. Vì thế, sau khi ông mất (1793), không ai biết thi thể được chôn cất ở đâu mặc dù dân gian vẫn truyền rằng di thể của đức vua được đưa về an nghỉ ở một nơi bí mật ở cố hương.

Cho đến nửa cuối TK 20, dân quanh vùng vẫn tin rằng, Nguyễn Nhạc được chôn ở đâu đó trong vùng Hoành Sơn, dựa trên truyền thuyết về con ngựa trắng của ông.

Truyền thuyết dân gian cho rằng, Nguyễn Nhạc có một con ngựa chiến rất tốt, cao lớn như ngựa Bắc Thảo, lông trắng như tuyết, mịn như tơ. con tuấn mã này được vua Thái Đức vô cùng yêu quý.

Sau khi vua mất, con bạch mã sổng chuồng chạy mất. Thời gian đó, vào các buổi chiều, người dân trong vùng Hoành Sơn thường thấy bóng dáng một con ngựa trắng ở dưới chân núi, khi thì ở trên đỉnh núi, cất tiếng hí não nùng giống như đang thương tiếc ai đó.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-5

Trong sách Nước non Bình Định của tác giả Quách Tấn, Nam Cường xuất bản 1967, mục “Núi Ngang” viết: "Mọi người đều tin rằng đó là con bạch mã, hoặc là hồn thiêng con bạch mã của vua Thái Đức. Vì tôn trọng nhà vua người trong ấp Tây Sơn không một ai nuôi ngựa trắng".

Sách này cũng lý giải: "Vì sao thấy ngựa trắng hiện hình lại đoán rằng lăng mộ vua Thái Đức táng nơi Núi Ngang? Là vì ngựa vốn giống vật rất khôn và có nghĩa. Nhiều con, chủ chết, bỏ ăn bỏ uống ra mả nằm chết theo. Lắm con không chết theo, nhưng thỉnh thoảng tìm đến thăm mả chủ và cất tiếng hí thê lương. Nếu ngọc cốt của nhà vua không an táng nơi Hoành Sơn thì sao con ngựa - hay hồn ngựa - của nhà vua lại tìm đến”.

Người địa phương truyền đời nhau rằng, gần 100 năm sau, tận thời anh hùng Mai Xuân Thưởng dấy nghĩa Cần Vương ở đất Tây Sơn (1885 - 1887), bạch mã vẫn còn xuất hiện ở Hoành Sơn. 

Theo báo Kiến thức, để tưởng nhớ vị Hoàng đế đầu tiên của nhà Tây Sơn và công lao của vương triều này, dân chúng trong vùng không nuôi ngựa trắng.

Xem thêm: Vua Quang Trung và 4 chính sách cải cách có giá trị vượt thời gian khiến hậu bối phải thốt lên: 'Giá như vua sống lâu hơn'

Sống Đẹp
songdep.com.vn

5 chủ đề bạn cần biết mỗi tuần

Mỗi thứ Tư, bạn sẽ nhận được email tổng hợp những chủ đề nổi bật tuần qua một cách súc tích, dễ hiểu, và hoàn toàn miễn phí!

Bài Mới

Bình luận