Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày8 Thành viên · 7.897 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.444 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương9 Thành viên · 764 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.097 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Quyết định quan trọng của Quang Trung sau khi lên ngôi giúp đất nước phát triển, thoát li chữ Hán
Ngay sau khi lên ngôi, vua Quang Trung đã có nhiều quyết định quan trọng giúp đề cao chữ Quốc ngữ, thoát li chữ Hán.
Vua Quang Trung là một nhà chính trị, nhà quân sự người Việt Nam, có miếu hiệu là Tây Sơn Thái Tổ (西山太祖), tên gọi khác là Bắc Bình Vương. Ông là vị hoàng đế thứ 2 của nhà Tây Sơn, sau khi Thái Đức Hoàng đế Nguyễn Nhạc thoái vị và nhường ngôi. Quang Trung là 1 trong 14 vị anh hùng tiêu biểu của dân tộc Việt Nam, vừa là một vị tướng lĩnh quân sự xuất sắc vừa là nhà cai trị tài giỏi. Ngay sau khi lên ngôi, vua đã đưa ra nhiều chính sách và quyết định quan trọng, giúp nước ta thoát li chữ Hán.
Tư tưởng, tôn giáo
Vào thời điểm đó, Nho giáo đã từng bước suy thoái, dần mất đi sự tôn trọng như trước dù các chính quyền Lê - Trịnh, Nguyễn đã tìm cách củng cố. Ngay cả Phật giáo, Đạo giáo tuy có điều kiện khôi phục vị trí nhưng không còn như dưới thời Lý, Trần. Nhiều ngôi chùa lớn được xây dựng, sửa sang, người dân và quan lại cũng đóng góp tiền của, ruộng đất để sửa sang chùa chiền.
Vào khoảng thế kì XVI - XVIII, nhiều giáo sĩ đạo Thiên Chúa từ phương Tây đã theo các thuyền buôn nước ngoài vào Việt Nam truyền đạo. Nhiều nhà thờ Thiên Chúa giáo được thành lập, đạo trở thành một tôn giáo mới thịnh hành trong cả nước. Song, do tồn tại nhiều khác biệt, hoạt động truyền giáo của các giáo sĩ đã bị nhà nước phong kiến cấm đoán.
Tên gọi chữ "Quốc ngữ" lần đầu xuất hiện trong Đại Việt sử ký tiền biên: "Tháng 8, niên hiệu Thiệu Bảo thứ 4 (1282) đời vua Trần Nhân Tông, thời có con cá sấu đến sông Lô. Vua ra lệnh cho Nguyễn Thuyên, là Hình bộ Thượng thư, làm văn rồi ném xuống sông, cá sấu tự bỏ đi. Qua việc này vua xem ông như Hàn Dũ, ban cho họ Hàn, Hàn Thuyên giỏi thơ phú Quốc ngữ. Thơ phú nước ta, phần nhiều dùng Quốc ngữ, thực là bắt đầu từ đây".
Theo một số nghiên cứu, chữ Nôm được dùng trong sáng tác văn học từ thế kỷ XIII - XV, phổ biến vào thế kỷ XVIII - XIX. Những triều đại trước đó, đến thời nhà Trần mới có dấu tích rõ ràng. Trong đó, Hàn Thuyên là người có công lớn phát triển thơ Nôm với việc mở đầu thể Hàn luật. Tuy nhiên, chữ Nôm chưa được công nhận chính thức trên phương diện Nhà nước các triều đại phong kiến, trừ nhà Hồ đầu thế kỷ XV (1400 - 1407), và đặc biệt là nhà Tây Sơn cuối thế kỷ XVIII (1788 - 1802).
Vào thế kỉ XVII, chữ Quốc ngữ theo mẫu tự Latinh được sáng tạo, trong đó nhà truyền giáo Alexandre de Rhodes góp công lớn sáng tạo. Dù vậy, chữ Quốc ngữ chỉ chủ yếu được dùng trong phạm vi hoạt động truyền giáo chứ không phổ cập rộng rãi như bây giờ.
Nhờ ảnh hưởng của nhiều tư tưởng và tôn giáo, người dân Việt Nam đã tạo ra nếp sống văn hóa riêng, nhưng vẫn hòa hợp với văn hóa cổ truyền. Những tín ngưỡng tốt đẹp vẫn được phát huy, tôn trọng, song song đó là chùa chiền, các nhà thờ đạo, những đền thờ, lăng miếu được xây dựng ở nhiều nơi.
Giáo dục và văn học
Giáo dục
Sau khi nhà Mạc thành lập, triều đình vẫn tổ chức các kì thi Hương, thi Hội đều đặn để tuyển chọn nhân tài. Ngay cả khi đất nước bị chia cắt, vua Lê - chúa Trịnh ở Đàng Ngoài cũng cố gắng tiếp tục mở rộng giáo dục Nho học theo quy chế thời Lê sơ. Nhiều khoa thi được tổ chức, nhưng số người đi thi và đỗ đạt không nhiều. Mãi tới năm 1646, chúa Nguyễn ở Đàng Trong mới mở khoa thi đầu tiên theo cách riêng, lấy nội dung Nho học sơ lược.
Vua Quang Trung sau khi lên ngôi, lập tức chấn chỉnh lại giáo dục. Ông cho sai người dịch sách kinh từ chữ Hán ra chữ Nôm, đưa văn thơ Nôm vào nội dung thi cử. Dù vậy, lúc nào nội dung giáo dục chủ yếu vẫn là kinh sử, các bộ môn khoa học tự nhiên chưa được chú ý. Vào thời Tây Sơn, chữ Nôm đã được đưa vào văn bản chính thức, thường xuyên xuất hiện trong các bài hịch, thư từ, mệnh lệnh... Dù chỉ tồn tại ngắn ngủi, triều đại Tây Sơn vẫn để lại 2 dấu ấn lớn: Đưa chữ Nôm vào khoa cử và mở rộng hệ thống trường học.
Sau chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa năm 1789, vua Quang Trung đã gạt bỏ tư tưởng độc tôn chữ Hán. Ông cho mở khoa thi Hương đầu tiên ở Nghệ An vào năm 1789, cử Nguyễn Thiếp làm Đề điệu trường thi kiêm Chánh chủ khảo. Đây cũng là lần đầu tiên chữ Nôm chính thức hiện diện trong khoa cử lịch sử phong kiến Việt Nam.
Để tăng cường phổ biến chữ Nôm, Quang Trung cho lập Viện Sùng chính do Nguyễn Thiếp làm viện trưởng vào cuối năm 1791. Vua cho Nguyễn Thiếp tuyển chọn nhiều nhà Nho nổi tiếng để cộng tác, rồi biên soạn nhiều sách chữ Hán ra chữ Nôm để phổ biến rộng rãi. Ông cũng cho tu sửa Văn Miếu và Học Cung cũ của chúa Nguyễn, mở rộng hệ thống trường học tới cấp xã - là điều mà nhiều triều đại trước chưa làm được.
Một số văn bản chữ Nôm của Quang Trung để lại như: Chiếu truyền La Sơn phu tử do chính tay vua viết; lời phê của vua Quang Trung trong lá đơn xin tu bổ Văn miếu Thăng Long, Hịch kêu gọi quân dân đánh đuổi giặc Mãn Thanh...
Văn học
Cùng với sự suy thoái của Nho giáo, văn học chữ Hán dần mất đi vị thế năm xưa. Tuy nhiên, vẫn có một số nhà thơ, hội thơ hay các nhà nghiên cứu biên soạn các tập thơ văn, người viết truyện kí.
Thời điểm chữ Nôm xuất hiện là vào thế kỉ XI - XII, dần trở nên thịnh hành trong văn học Việt Nam. Nhiều nhà thơ Nôm nổi tiếng đã xuất hiện, chẳng hạn như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phùng Khắc Khoan, Đào Duy Từ,...
Đây cũng là khi mà phong trào văn học dân gian phát triển mạnh mẽ, với hàng loạt sáng tác hàng loạt ca dao, tục ngữ, truyện cười, truyện dân gian... Đó là tâm tư nguyện vọng của nhân dân về cuộc sống tự do, thoát khỏi ràng buộc của lễ giáo phong kiến... Văn học dân gian cũng phát triển mạnh mẽ ở các vùng dân tộc ít người, giúp kho tàng văn học thêm đa dạng. Nhờ đó, thơ ca chữ Nôm ngày càng trau chuốt, và hình thành nhiều áng thơ Nôm bất hủ...
Về vấn đề này, sử gia Trần Trọng Kim có chép trong cuốn Việt Nam sử lược: "Đời Tây Sơn, việc cai trị thường hay dùng chữ Nôm. Nhà vua muốn rằng người Việt Nam thì phải dùng tiếng Việt Nam, để gây thành cái tinh thần của nước nhà, và cái văn chương đặc biệt, không phải đi mượn tiếng mượn chữ của nước Tàu, cho nên khi thi cử thường bắt quan ra đề bằng chữ Nôm, bắt sĩ tử làm bài bằng chữ Nôm...".
Nghệ thuật và khoa học - kĩ thuật
Vào thời điểm này, nghệ thuật kiến trúc à điêu khắc tiếp tục phát triển, xuất hiện nhiều công trình có giá trị. Trong đó phải kể đến hùa Thiên Mụ (Thừa Thiên – Huế), tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh), các tượng La Hán ở chùa Tây Phương (Hà Tây)... Về văn học dân giản, một trào lưu nghệ thuật mới được hình thành, các nghệ nhân khác đã điêu khắc cảnh sinh hoạt thường ngày của người dân, phản ánh cuộc sống đời thường.
Bên cạnh đó, nghệ thuật sân khấu cũng vô cùng phát triển, nhiều làng có phường tuồng, phường chèo. Thời điểm này, nhiều làn điệu dân ca mang tính địa phương đậm nét như quan họ, hát giặm, hò,... dần trở nên phổ biến... Số công trình nghiên cứu khoa học tăng lên, bên cạnh các bộ lịch sử của nhà nước có nhiều bộ lịch sử của tư nhân.
Về kĩ thuật, nhu cầu quốc phòng đã tạo điều kiện cho sự sáng tạo một số thành tựu kĩ thuật tân tiến, chẳng hạn như đúc súng đại bác theo kiểu phương Tâym xây thành lũy, đóng thuyền chiến. Trong "Phủ biên tạp lục" có ghi: "Người thợ kính là Nguyễn Văn Tú... trước được sang Hà Lan học nghề 2 năm, về nước có thể chế các hạng đồng hồ và kính thiên lí rất khéo. Ông đã từng chế tạo một chiếc đồng hồ hạng trung, phía trong bớt đi 5 bánh xe và 6 quả chuông nhỏ. Đo bóng mặt trời mà nghiệm thì rất đúng".
Đọc thêm
Trong số 7 hổ tướng của Quang Trung thì chỉ có Võ Văn Dũng là nổi danh là "võ thánh" oanh liệt. Ông không chỉ diệt được cao thủ Tàu mà còn thẳng tay trừ khử gian thần, giúp người trung lương.
Anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ đã lật đổ 2 tập đoàn thống trị phản động ở Đàng Trong và Đàng Ngoài, thống nhất đất nước, bảo vệ độc lập dân tộc. Tuy nhiên, vị vua này qua đời đột ngột ở tuổi 39 với nhiều giai thoại bí ẩn được lưu truyền trong dân gian.
Sau khi Lý Chiêu Hoàng xuống chiếu nhường ngôi cho Trần Cảnh, công chúa Lý Nguyệt Sinh đã cùng người chồng thợ rèn dấy binh báo thù cho nhà Lý nhưng không thành.
Tin liên quan
Ngày 1/8, anh Phạm Văn Hợi phát hiện dương tính với SARS-COV-2 và sau đó 9 người trong gia đình cũng có kết quả tương tự. Suốt 25 ngày, cả nhà cùng nhau tự chiến đấu và chiến thắng COVID-19.
Tư thế ngủ hàng ngày quen thuộc sẽ tiết lộ nhiều điều về tính cách của bạn, hãy cùng khám phá bản thân mình thông qua bài trắc nghiệm nhỏ dưới đây.
Sáng 6/9, Mr. Đàm tuyên bố đang hoàn thiện thủ tục tố cáo hành vi vu khống và xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự cũng như uy tín mà bà Hằng đã làm trong suốt thời gian qua.
Bài mới
Hình ảnh học trò ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Mỏ Vàng, xã Mỏ Vàng, tỉnh Lào Cai (Yên Bái cũ) cùng nhau gắng sức dọn bùn non, nhặt lại sách vở sau cơn lũ khiến nhiều người không khỏi xót xa.
Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.
Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.
Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.
Theo đoạn clip ghi lại, một nữ sinh viên đột ngột ngất xỉu ngay trên xe buýt. Nữ tiếp viên nhanh chóng tiếp cận, sơ cứu và phối hợp cùng tài xế đưa hành khách đến bệnh viện kịp thời. Nhờ hành động tận tâm, có trách nhiệm của cả hai, sức khỏe của nữ sinh đã ổn định trở lại.
Cụ ông R Ông Ha Hoanh (78 tuổi, Lâm Đồng) trong lúc vào rừng hái nấm thì bị lạc. Sau nhiều ngày dầm mình dưới mưa giữa rừng cụ đã được lực lượng chức năng của phường tìm thấy.
Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.
Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.
Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.
Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.
Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.
Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.
Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.
Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.
Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.
Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.