Cổ nhân dùng đức dạy con: Có đức mặc sức mà hưởng, mất đức là mất hết

Dưới đây chúng tôi xin chia sẻ câu chuyện Lục Du dạy con "học tập quan trọng ở bản thân thực hành Đạo" để các bậc cha mẹ thấy được: Dưỡng đức cho con từ tấm bé quan trọng đến nhường nào!

Lục Du, thi nhân kiệt xuất thời Nam Tống, là người cương trực không a dua, quan tâm đến bách tính, do không a dua giới chuyên quyền nên ông nhiều lần bị giáng chức. Ông có 6 con trai và 1 con gái, và rất coi trọng giáo dục con cái làm người.

Ông răn dạy con rằng: “Chỉ mong các con sau khi trưởng thành, bà con dân làng khen các con là người có đạo đức. Cho dù làm một người dân thường, thì so với những người quan cao tước lớn, cũng không có gì hổ thẹn”. Ông giáo dục các con phải biết học tập và hiểu đạo lý, trong “Ngũ canh độc thư thị tử” (Canh 5 đọc sách dạy con), ông viết:

“Các con hiện nay đang là thời cơ tốt để đọc sách, cần khắc khổ học tập, chớ để lỡ mất cơ hội tốt. Đọc sách thì điều quan trọng nhất là học để áp dụng, cần phải thiết thực làm được “lời thiện châm ngôn cần dốc sức làm”, “học tập quan trọng nhất ở bản thân thực hành”, “từng chữ từng lời nhỏ đều phải dốc sức thực hành”.

Học tập phong thái cao khí tiết sáng của người xưa, không a dua quyền quý, chính trực vô tư, từng giờ từng phút nghĩ báo đáp tổ quốc. Ông còn dạy các con rằng: “Nếu các con muốn học thơ, thì công phu nằm ở bên ngoài thơ”, tức làm văn thì trước tiên phải làm người. Phải chú trọng tu thân, thường xuyên kiểm tra bản thân, có lỗi ắt phải sửa. Thấy người khác có hành vi tốt, thì chủ động tự giác học tập. Không được kết giao với những người hào hoa khoác lác mà không chân thực.

“Đông dạ độc thư thị tử Duật” (Đêm đông đọc sách dạy con) là trước tác của Lục Du khi ông đọc sách dạy con vào đêm đông. Ông tay cầm tay dạy con trai tên là Duật viết chữ, dạy con đọc sách, học tập thì nhất định phải chuyên cần không mệt mỏi, giữ thường hằng:

“Người xưa dốc hết sức truy cầu học vấn, còn trẻ dốc sức công phu, đến già mới bắt đầu có thành tựu…”. “Tống tử Long phó Cát Châu duyện” (Tiễn con làm chức duyện ở Cát Châu) là lời tặng của ông dành cho con trai thứ 2 là Lục Tử Long đến Cát Châu nhậm chức quan địa phương, trong thơ có viết: “Con làm quan lại ở Cát Châu, chỉ uống nước Cát Châu, một xu cũng cần phải phân minh, sử dụng người hiền năng, tránh kẻ sàm ngôn phỉ báng”.

Ông yêu cầu con trai làm quan thanh bạch. Ông còn nói với con trai rằng, Ở Cát Châu, cha có một số bạn bè, họ không chỉ có học vấn mà còn có phẩm đức tốt. Sau khi con đến đó, con có thể đến thăm họ, nhưng không được đưa ra yêu cầu gì với họ, có thể cùng họ khích lệ lẫn nhau. Không được mưu lợi lộc, liêm khiết giữ mình, trở thành một người chính khí, chân chính, mưu cầu phúc cho bách tính. Các con của Lục Du sau này đều trở thành những kẻ sĩ hiền đức nổi tiếng.

Xem thêm: Cha mẹ hiền dạy con nhận phần thiệt, sống biết nghĩ cho người khác