Tỷ phú đầu tư Howard Marks: "Đừng mơ mộng tới chuyện đầu tư không bao giờ thua lỗ"

Howard Marks (Howard Stanley Mark) là một nhà đầu tư, tỷ phú và nhà văn người Mỹ. Ông là người đồng sáng lập kiêm đồng chủ tịch Oaktree Capital Management, công ty đầu tư lớn nhất toàn cầu về chứng khoán của các công ty sắp phá sản. Marks là tác giả cuốn sách "Điều quan trọng nhất" viết về sự khôn ngoan khác biệt của những nhà đầu tư.

Vị tỷ phú 75 tuổi này từng chia sẻ: "Một phương pháp đầu tư dựa trên giá trị vững chắc là đáng tin cậy nhất. Ngược lại, việc trông cậy vào người khác để mang lại cho bạn lợi nhuận bất kể giá trị dựa vào bong bóng có lẽ là ít nhất". Có một thực tế đau đớn là, trái ngược với sự đầu tư giá trị thực, chính là các "bong bóng kinh tế". Đáng chú ý, tất cả các bong bóng trên thế giới đều bắt đầu từ một vài sự thật:

- Hoa tulip đẹp và hiếm (vào thế kỷ 17 ở Hà Lan).

- Internet sẽ thay đổi thế giới.

- Bất động sản có thể theo kịp lạm phát và ta có thể luôn sống trong nhà của mình.

Theo Howard Marks, một số nhà đầu tư thông minh đã tìm ra hoặc nhìn thấy trước sự thật này, nhanh chóng đầu tư và kiếm tìm lợi nhuận từ đó. Khi những người khác nắm được ý tưởng này, hoặc đơn giản là thấy mọi người đang kiếm lời từ nó, họ cũng mua và nâng giá tài sản. Nhưng khi giá càng tăng, các nhà đầu tư dễ bị ảnh hưởng bởi khả năng keiesm tiền dễ dàng, từ đó ngày càng ít suy nghĩ về việc liệu giá có hợp lý hay không.

Vị tỷ phú này viết: "Đó là biểu hiện của hiện tượng tôi đã mô tả trước đó: mọi người thường thích một thứ gì đó với mức độ ít hơn khi giá của nó tăng lên, nhưng trong đầu tư họ thường muốn giá tăng nhiều hơn". Ông lấy ví dụ vào giai đoạn năm 2004-2006 ở Mỹ, khi mọi người thấy vô số điều tốt đẹp về nhà ở và căn hộ, rất nhiều người mơ ước được sở hữu căn hộ "chuẩn Mỹ".

Thế nhưng, nhiều người đã quên khả năng hưởng lợi từ lạm phát, các khoản vay thế chấp giá rẻ và các khoản thanh toán sẽ được khấu trừ thuế; cuối cùng là sự khôn ngoan chỉ chấp nhận rằng giá nhà chỉ có tăng lên. Tất nhiên, tất cả chúng ta đều biết chuyện gì đã xảy ra với sự "khôn ngoan" nhỏ bé đó.

Howard tiếp tục chia sẻ: "Ý tưởng 'không thể lỗ' nổi tiếng đó là gì? Trong bong bóng công nghệ, những người mua đã không lo lắng về việc liệu một cổ phiếu có được định giá quá cao hay không vì họ chắc chắn rằng ai đó sẽ sẵn sàng trả cho họ với giá cao hơn. Thật không may, lý thuyết kẻ ngốc hơn chỉ hoạt động cho đến khi nó dừng lại". Sự định giá cuối cùng đã xuất hiện, còn người mua bất chấp giá đã "lãnh đủ" hậu quả từ việc họ đã làm.

Nhà đầu tư 75 tuổi cho biết: Các mặt tích cực của cổ phiếu vẫn có thể là thật, nhưng chúng vẫn gây ra thua lỗ nếu ta trả giá quá cao. Lợi nhuận từ cổ phiếu mà đa phần mọi người chạy theo nó, cũng có thể là con dao hai lưỡi khiến họ không cưỡng nổi lòng tham. Howard Marks nhận định:

- Đỉnh giá cổ phiếu hay đỉnh của một nhóm cổ phiếu hoặc cả thị trường xảy ra khi người nắm giữ cuối cùng sẽ trở thành người mua cuối cùng. Thời điểm xảy ra thường không liên quan đến sự phát triển yếu tố cơ bản (fundamental developments). 

- "Giá quá cao" không đồng nghĩa với việc "sau đó giá sẽ giảm xuống". Giá cả có thể được định giá quá mức và duy trì như vậy trong một thời gian dài... hoặc giá tiếp tục cao hơn và duy trì trong thời gian lâu hơn thế.

- Cuối cùng, việc định giá đóng vai trò quyết định.

Điều nguy hiểm của các "bong bóng" là hấp dẫn sẽ biến thành "hấp dẫn ở bất cứ giá nào". Nhiều người thường tự nhủ: "Nó không rẻ, nhưng tôi nghĩ nó sẽ tiếp tục tăng vì thanh khoản quá cao". Điều này có nghĩa rằng, nó có giá không rẻ cũng không đắt, nhưng tôi kì vọng nó có thể còn hơn thế nữa. Mark khẳng định: "Mua hoặc nắm giữ trên cơ sở đó là vô cùng may rủi, và điều đó tạo ra bong bóng".

Trong bong bóng kinh tế, sự mê muội đà tăng của thị trường sẽ che mờ bất kì khái niệm nào về giá trị và giá cả hợp lý. Chưa kể, lòng tham (và nỗi đau khi thấy ai đó đang kiếm tiền dường như dễ dàng) sẽ khiến ta bớt thận trọng, và nó có thể thống trị bất kì ai. 

Sau cùng, nhà đầu tư nổi tiếng này kết luận: "Tóm lại, tôi tin rằng một phương pháp đầu tư dựa trên giá trị vững chắc là đáng tin cậy nhất. Ngược lại, việc trông cậy vào người khác để mang lại cho bạn lợi nhuận bất kể giá trị dựa vào bong bóng có lẽ là ít nhất".

Tham khảo cuốn sách Điều quan trọng nhất (Howard Marks)

Nhà đầu tư Seth Klarman hé lộ 12 bài học đắt giá giúp ông trở thành tỷ phú từ Warren Buffett