Người không tranh chưa chắc đã là kẻ yếu nhược

Lão Tử có viết rằng "Nhu nhược thắng cương cường", nghĩa là mềm mại thắng kiên cường, người không tranh chưa chắc đã là kẻ yếu nhược như người ta lầm tưởng.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 09/02
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Trong "Đạo đức kinh", Lão Tử có viết rằng: "Phu duy bất tranh, cố thiên hạ mạc năng dữ chi tranh". Cây ấy có nghĩa là vì không tranh giành nên thiên hạ cũng không ai tranh giành với mình. Lão Tử cũng từng giảng rằng: "Nhu nhược thắng cương cường", có nghĩa là mềm mại mà thắng kiên cường. Trong cuộc sống đôi khi người không tranh chưa chắc đã là kẻ yếu nhược, trái lại họ mới là người thắng cuộc.

nguoi-khong-tranh-chua-chac-da-la-ke-yeu-nhuoc
Trong cuộc sống đôi khi người không tranh chưa chắc đã là kẻ yếu nhược, trái lại họ mới là người thắng cuộc.

Nhu nhược ở đây không có nghĩa là mềm yếu, bị chèn ép, bị xỏ mũi, không dám phản kháng, chống cự, cứ cam tâm tình nguyện làm. Mà "nhu" chính là mềm dẻo, linh hoạt, khéo léo xử lý, điềm đạm và âm thầm thực hiện để có lợi như mình. Đây là cách xoay chuyển tình thế, lấy thế tấn công của người mà phản đòn, nói thì dễ nhưng thực ra cần rất nhiều trí tuệ, lanh lẹ, tỉ mỉ.

Trong sách "Uyên giám loại hàm" có ghi lại một câu truyện như sau: Quốc quân nước Tấn là Triệu Tử Giản qua đời, cả nước khắp nơi tổ chức tang lễ rất long trọng. Thấy cơ hội, thuộc địa của Tấn quốc là Trung Mưu thừa cơ làm phản, nương nhờ vào nước Tề. Triệu Tương Tử, con trai Triệu Tử Giản do bận bịu việc tang lễ cho vua cha nên tạm thời án binh bất động, không thảo phạt.

Khoảng 5 ngày sau, Triệu Tương Tử mới xuất binh, tới Trung Mưu xử phạt phản nghịch. Khi binh lính nước Tấn vừa tới cửa thành Trung Mưu thì tường thành bất ngờ đổ sụp xuống. Thấy vậy, quân đội nước Tấn hò hét vang trời, chuẩn bị thừa cơ xông lên thì Triệu Tương Tử bất ngờ hạ lệnh thu binh.

Thấy vậy, quân lính lấy làm lạ, bèn tiến lên hỏi vì sao Triệu Tương Tử lại hạ lệnh minh kim thu binh. Triệu Tương Tử đáp rằng: "Chẳng lẽ các người không thấy tường thành Trung Mưu vừa bị đổ sập sao?".

Thuộc hạ nghe vậy càng thấy kỳ quái, liền hỏi tiếp:"Đại Vương, ngài dẫn binh thảo phạt phản nghịch, là thuận mệnh trời mà hành. Nay thành Trung Mưu bỗng nhiên sập, đúng là ông trời giúp ta. Vì sao chúng ta không thuận theo thiên mệnh, thừa cơ tấn công thành Trung Mưu? Đại Vương hạ lệnh thu binh, chẳng phải là làm trái với ý tốt của ông trời ư?".

Lúc này Triệu Tương Tử đáp lại rằng: "Ta nghe hiền nhân Thúc Hướng dạy: ‘Quân tử không ở lúc tình thế có lợi cho mình mà thừa cơ ức hiếp người khác, cũng không vì lúc người khác rơi vào tình thế nguy hiểm mà thừa cơ hãm hại họ’. Ta tuy là một người thô bỉ, vẫn quyết không giậu đổ bìm leo. Ta phải đợi họ tu sửa thành lại xong xuôi mới lại dẫn binh tấn công họ."

Người Trung Mưu thấy vậy liền cảm động bởi đạo nghĩa, lần lượt tiến tới trước mặt Triệu Tương Tử thỉnh tội, thậm chí còn thề vĩnh viễn không phản bội lần nữa. Đám thuộc hạ ngạc nhiên tột cùng, thấy rõ quân chủ không phát lệnh tấn công, không có thương vong này xảy đến mà vẫn thu phục được người dân, lòng thấy vậy càng bội phục. Họ hô to: "Thánh nhân có câu nói rằng, không tranh với người cho nên thiên hạ cũng không ai tranh với mình. Đây đúng là nói Đại Vương!".

nguoi-khong-tranh-chua-chac-da-la-ke-yeu-nhuoc
Nếu tiêu trừ dục vọng, bạo lực, tâm háu chiến, tranh đấu thì mỗi người đã đạt tới cảnh giới vô vi tự tại.

Đây chính là tư tưởng "Phu duy bất tranh, cố thiên hạ mạc năng dữ chi tranh" mà Lão Tử muốn nói. Nếu tiêu trừ dục vọng, bạo lực, tâm máu chiến, tranh đấu thì mỗi người đã đạt tới cảnh giới vô vi tự tại. Một người không cần tranh giành với ai khác, không khởi dục vọng, không ham muốn truy cầu, cứ dùng đức mà thu phục lòng người, hà cớ nào thiên hạ lại tranh giành với họ. Vậy mới nói, người không tranh chưa chắc đã là kẻ yếu nhược, không tranh mới là chiến thắng.

Tư tưởng này của Lão Tử cũng hàm ý biến thứ phức tạp thành giản đơn, là trí tuệ đối nhân xử thế. Nhiều khi, những người không tranh giành không phải là do nhu nhược hèn yếu, mà họ là người thấu hiểu đạo lý, biết tiến biết lùi, nhẫn nhịn là trên hết, như "lùi một bước và tiến mười bước" là thế. Đây là một nhân cách cao vời, trí tuệ tinh thông.

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Từ xưa đến nay, "bình tâm tĩnh khí" luôn được các đạo hay trường phái đề cao, xem đó là cảnh giới cao thượng của tinh thần.

Muốn thành việc lớn hãy học cách 'bình tâm tĩnh khí'
0 Bình luận

"Hãy hướng về phía Mặt trời, bạn sẽ không còn thấy bóng tối" là câu danh ngôn của nữ văn sĩ khiếm thị, khiếm thính Helen Keller, có nghĩa khuyến khích con người sống hướng về tương lai, giữ tinh thần lạc quan, tích cực.

Hãy hướng về phía Mặt trời, bạn sẽ không còn thấy bóng tối
0 Bình luận

Đời người có sinh lão bệnh tử, có vạn sự biến chuyển, tựa như leo núi trùng trùng điệp điệp, tưởng nhìn giống nhau mà mỗi ngọn lại có điểm riêng, muôn hình vạn trạng.

Đời người biến chuyển phải chăng tựa leo núi?
0 Bình luận

Tin liên quan

NSND Trung Kiên từ trần vào sáng ngày 27/1, hưởng thọ 82 tuổi. Sự ra đi của ông khiến làng nhạc Việt mất đi một "cây đại thụ" với giọng nam cao nổi tiếng.

Vĩnh biệt NSND Trung Kiên - 'cây đại thụ' của làng nhạc Việt Nam
0 Bình luận

Trước khi bước lên bàn mổ, sản phụ Tiên dặn chồng hãy cố gắng cứu lấy con trai vì chị biết "số mình đã tận", sự sống này nhất định phải dành cho con trai.

Cảm động tình mẫu tử thiêng liêng của sản phụ Hà Tĩnh: Nhận cái chết nhường sự sống lại con trai
0 Bình luận

4 năm ròng rã, ông Chín Xuân đã đưa 382 thai nhi yểu mệnh về chôn cất tử tế trong nghĩa trang gần 2000m2 ở Sóc Trăng.

Người đàn ông U70 miệt mài cứu rỗi linh hồn gần 400 thai nhi bị bỏ rơi
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc'

Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.

Hải An
Hải An 30/08
Tổ tiên nói: “Đáng sợ nhất là ngày mùng 1 tháng 7 âm” vì sao lại thế?

Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.

Hải An
Hải An 23/08
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo cũng chớ ăn lươn trông trăng”, vì sao?

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.

Hải An
Hải An 17/08
Người xưa nói: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”

Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.

Hải An
Hải An 27/07
“Xử đẹp” con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.

Hải An
Hải An 26/07
Cổ nhân răn dạy: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/07
Cụ Cự “góa con” – Câu chuyện nhân văn xúc động

Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.

Hải An
Hải An 24/07
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau”, càng ngẫm càng thấm!

Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.

'Con lớn mà không trông em cho bố mẹ' - Câu chuyện đáng suy ngẫm

"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...

Hải An
Hải An 22/07
Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 18/07
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 17/07
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 16/07
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 14/07
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 13/07
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất