Mặt trái của câu nói "con hãy cố hết sức"

Bố mẹ thường nói "con hãy cố hết sức" để trẻ tự tin trước các nhiệm vụ khó. Song không phải đứa trẻ nào cũng thấy an tâm hơn vì câu nói đó.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Nhiều khi câu nói nhằm mục đích hỗ trợ có thể phản tác dụng và tạo ra áp lực không mong muốn, nhất là với những đứa trẻ đang sống theo chủ nghĩa hoàn hảo. 

Tiến sĩ tâm lý học Eileen Kennedy ở Princeton, New Jersey (Mỹ) từng gặp một nữ sinh trung học viết 15 trang tiểu luận dù giáo viên chỉ yêu cầu nộp ba trang. Cô bé chẳng thích thú gì chủ đề này nhưng gặp khó khăn trong việc kiểm soát tính cầu toàn và muốn "cố hết sức" theo lời bố mẹ.

"Thật không may, giáo viên đã cho nữ sinh này điểm A+, từ đó càng khuyến khích xu hướng làm gấp năm lần mức yêu cầu của cô bé", tiến sĩ Kennedy kể lại.

Bài tiểu luận xuất sắc nhưng cái giá phải trả chẳng hề rẻ. Tốn hàng chục giờ để viết xong 15 trang giấy, nữ sinh ấy kiệt sức cả về mặt thể chất lẫn tinh thần. "Rốt cuộc, cô bé ấy nhận được điều gì từ nỗ lực quá mức cần thiết của mình", tiến sĩ Kennedy đặt câu hỏi.

Theo nữ chuyên gia, "hãy cố hết sức" là một câu nói có nhiều cách diễn giải. Phụ huynh mong muốn truyền đi thông điệp "con chỉ cần cố gắng là được" song đứa trẻ cầu toàn, hay lo lắng sẽ hiểu thành "con phải đạt kết quả tốt nhất có thể". Do đó, đứa trẻ dồn mọi nỗ lực để tạo ra sản phẩm hoàn hảo và vô tình tự đẩy bản thân vào trạng thái quá tải. Đến lúc quá mệt mỏi, không còn sức để đạt được những gì mà chúng tự cho là "tốt nhất", trẻ sẽ cảm thấy tuyệt vọng.

Những đứa trẻ cầu toàn, hay lo lắng nhìn nhận mọi công việc đều quan trọng và đòi hỏi nỗ lực như nhau. Tuy nhiên, không phải việc gì cũng cần cố hết sức.

Để trẻ không làm quá sức, phụ huynh nên hỏi con: "Công việc này đáng bao nhiêu thời gian?". Nếu thấy thời gian trẻ đưa ra chưa hợp lý, bố mẹ hãy điều chỉnh và giúp con hoàn thành công việc trong thời gian đó.

Ngoài ra, bố mẹ có thể trò chuyện với con về quy luật hiệu suất giảm dần. Những nỗ lực đầu tiên thường mang tới lợi ích to lớn nhất. Ví dụ, việc trẻ nhặt hết quần áo rơi trên sàn sẽ tạo ra sự khác biệt rất lớn về mặt thị giác dù chỉ vài phút. Tuy nhiên, nếu con dành hàng giờ gấp từng cái áo, cái quần thật phẳng phiu thì vừa tốn thời gian mà lại không đem lại thêm lợi ích to lớn nào.

Người cầu toàn đôi khi rất khó hoàn thành công việc vì họ luôn luôn nghĩ còn nhiều điều phải làm để đạt kết quả tốt hơn. Nhưng thông thường, những nỗ lực đó chẳng tạo ra nhiều giá trị.

mat-trai-cua-cau-noi-con-hay-co-het-suc

Với nhiều công việc, hoàn thành quan trọng hơn hoàn hảo. Đây cũng là điều mà trẻ em cần học bởi con người sẽ ít stress hơn nếu làm xong một việc thay vì vẫn còn hai nhiệm vụ dang dở.

Bố mẹ nên giảng giải cho con điều gì quan trọng và điều gì "có thì tốt, không cũng chẳng sao". Phụ huynh cũng có thể đề cập đến những áp lực mà cả con lẫn người khác phải chịu nếu trẻ làm một việc quá lâu. "Đứa trẻ nhiều khả năng sẽ không yên tâm khi kết thúc một công việc ở mức độ vừa tốt chứ chưa hoàn hảo nhưng cuối cùng, nó sẽ nhận ra mọi thứ vẫn ổn và Trái Đất vẫn quay", tiến sĩ Kennedy nói.

Tiến sĩ Kennedy cũng khuyên bố mẹ thay câu "hãy cố hết sức" bằng "hãy nỗ lực hợp lý".

"Nỗ lực hợp lý" phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ mức độ quan trọng của nhiệm vụ, thời gian trẻ có đến các công việc khác và tâm trạng của trẻ. Nỗ lực hợp lý tức là đưa ra các lựa chọn khôn ngoan dựa trên thực tế chứ không phải tiêu chuẩn trong tưởng tượng của chủ nghĩa cầu toàn. Câu nói này sẽ dạy đứa trẻ nhận biết hoàn cảnh và điều chỉnh năng lượng của mình.

"Học cách sắp xếp thứ tự ưu tiên là một kỹ năng sống quan trọng", tiến sĩ Kennedy nói. "Cần thời gian để trẻ học cách xác định thế nào là nỗ lực hợp lý, nhưng đó là con đường dẫn trẻ đến cuộc sống hạnh phúc và hiệu quả hơn".

(Theo VnExpress)

Xem thêm: Dạy con thành tài: Nhân phẩm và học vấn, cái nào quan trọng hơn?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Cổ nhân xưa nhất nhất quan điểm dạy con rằng: Phải luôn coi trọng đức, hướng thiện. Chỉ khi trở thành người có đức, sống có tâm thì mới thành công.

Cổ nhân dùng đức dạy con: Có đức mặc sức mà hưởng, mất đức là mất hết
0 Bình luận

Cha mẹ nuôi con giỏi chính là biết cách dạy con đạo lý làm người, nuôi dưỡng thiện tâm trong con, biết bao dung với lỗi lầm của người khác, biết chia sẻ khó khăn với người khác.

Cha mẹ hiền dạy con nhận phần thiệt, sống biết nghĩ cho người khác
0 Bình luận

Bố mẹ là người thầy đầu tiên và quan trọng nhất của con cái. Tương lai con trẻ thế nào đều tùy thuộc vào cách giáo dục của bố mẹ.

Dạy con làm người lương thiện là bài học suốt đời của bố mẹ
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo cũng chớ ăn lươn trông trăng”, vì sao?

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Người xưa nói: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”

Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.

Hải An
Hải An 27/07
“Xử đẹp” con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.

Hải An
Hải An 26/07
Cổ nhân răn dạy: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/07
Cụ Cự “góa con” – Câu chuyện nhân văn xúc động

Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.

Hải An
Hải An 24/07
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau”, càng ngẫm càng thấm!

Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.

'Con lớn mà không trông em cho bố mẹ' - Câu chuyện đáng suy ngẫm

"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...

Hải An
Hải An 22/07
Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 18/07
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 17/07
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 16/07
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 14/07
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 13/07
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/07
Cổ nhân nói “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”, càng ngẫm nghĩ, càng thấm thía!

Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.

Hải An
Hải An 11/07
Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 10/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất