Triết lý Fudoshin: Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến, dục tốc bất đạt, có nhẫn nại mới thấy ân yên

Triết lý Fudoshin là gì?

Theo Hán tự, Fudoshin là "bất động tâm", có nghĩa là tâm trí bất biến, không suy chuyển. Đây là một khái niệm võ thuật của người Nhật. Tinh thần Fudoshin có thể được tìm thấy trong mọi sự vật, hiện tượng ngoài đời thường. 

Nếu tìm hiểu về võ thuật Nhật Bản, bạn sẽ thấy: Một võ sĩ sumo luôn cố gắng chống cự dù bị tấn công ác liệt. Một samurai đứng trước khoảnh khắc sinh tử với thái độ rất bình thản. 

Nếu nhìn về cảnh quan bên ngoài, triết lý Fudoshin còn giống như việc: Một tảng đá nằm sừng sững giữa con sông chảy xiết. Một cây sồi già đứng vững sau bao mưa gió bão bùng, qua bao mùa xuân hạ thu đông.

Nếu biết vận dụng triết lý Fudoshin vào trong cuộc sống thường ngày, bạn sẽ tôi luyện được ý chí như gang thép. Bạn có thể đứng vững trước mọi sóng gió, đổi thay của cuộc đời, nhất là trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 đang hoành hành, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, kinh tế.

Không dao động

Nếu bạn bận tâm quá nhiều đến những gì người khác nghĩ về mình, bạn chẳng bao giờ hạnh phúc. Giống như Lão Tử từng nói: "Kẻ nào để tâm đến cái nhìn của người khác, ắt bị thiên hạ cầm tù". 

Nói thì đơn giản nhưng không phải ai cũng làm được. Suy cho cùng, con người cũng là động vật mang tập tính xã hội. Chúng ta tiến hóa theo thời gian dựa trên ý kiến của đồng loại. Vào thời kỳ săn bắn, kẻ nào bị thị tộc tẩy chay sẽ không tránh khỏi cái chết.

Nhưng ở thế kỷ 21, luật lệ đã khác. Internet đem lại nhiều lợi ích, nhưng giống như nhiều thứ quyền lực khác, nó là con dao hai lưỡi. Sống trong thời đại mạng xã hội phát triển, con người dễ dàng bày tỏ ý kiến với nhau.

Vì vậy, những ý kiến đó là thiện hay ác thì đều có sức nặng. Cho phép bản thân bị ảnh hưởng bởi những lời nói dễ dàng thốt ra ấy là cho phép bản thân bị kiểm soát bởi nỗi sợ. 

Ngôn từ cũng chỉ là những cơn gió. Dù là lời khen hay lợi chê, là sự yêu thương hay ghét bỏ, hãy cứ tiếp nhận chúng như dòng sông chảy qua đá tảng. Hãy mỉm cười và cảm ơn ý kiến đánh giá của người khác và tiếp tục cuộc sống của mình.

Kiên định đi từng bước nhỏ

Khi bạn đã có ý tưởng, hành động kiên định chính là chìa khóa để biến ước mơ thành sự thật. Khoa học đã chứng minh, 80% mục tiêu trong năm mới đều thất bại vào tháng Hai. Kết quả này là do con người thường đặt ra mục tiêu quá cao, cố gắng "một bước lên thiên đàng". Những kế hoạch to lớn thường gây phản tác dụng, khiến con người e ngại hành động.

Thay vì đặt ra mục tiêu không bao giờ có thể trở thành hiện thực, hãy bắt đầu từ những bước nhỏ nhưng đừng dừng lại. Lão Tử từng nói: "Tự nhiên không vội, nhưng tất thảy đều hoàn thành".

Thay vì đặt ra những mục tiêu cao ngất ngưởng, hãy xác định những cột mốc mà bản thân có thể hoàn thành, sau đó giải quyết từng bước một. Như dòng sông băng hay dung nham nóng đỏ chảy từ từ xuống núi. Như samurai huyền thoại Miyamoto Musashi viết: "Bước từng bước một, đi ngàn dặm đường".

Phát triển một ý chí kiên định chính là con đường chắc chắn dẫn tới thành công.

Nhẫn nại chờ đợi, hành động khi cơ hội đến

Chạy loạn lên như một con gà không đầu không phải là dấu hiệu của năng suất. Chỉ những kẻ mới bắt đầu mới nghĩ thế. Những người khôn ngoan thường nhẫn nại chờ đợi và chỉ hành động khi cơ hội đến. Đây mới là cách làm hiệu quả nhất. 

Tôn Tử từng viết trong binh pháp: "Trước kia người giỏi dụng binh đánh giặc, trước tiên phải không để bại, sau mới đánh bại kẻ địch. Chờ bên sông đủ lâu, xác định sẽ trôi đến".

Ngay cả tỷ phú Warren Buffett cũng đồng tình với điều này. Ông dành phần lớn thời gian để đọc sách và chỉ đưa ra một vài quyết định quan trọng trong năm. Tuy nhiên, quyết định nào cũng giúp ông kiếm tỷ USD.

Khi cơ hội chưa đến, hãy kiên trì, nhẫn nại. Điều này không có nghĩa là bạn rút lui. Đến là thời gian bạn thư giãn, nghĩ kế, trau rồi bản thân. Và khi thời cơ đến, bạn sẽ "bung lụa".

Ngoại cảnh không quan trọng, quan trọng là thái độ

Bên cạnh việc mỉm cười, phớt lờ sự chỉ trích thì bạn cũng nên coi thử thách ngoại cảnh chỉ là yếu tố ngoại cảnh. Tâm lý học có một khái niệm gọi là "quỹ tích kiểm soát". Đó là "mức độ mà con người cảm thấy mình có quyền kiểm soát các sự kiện ảnh hưởng tới cuộc sống của mình".

Những người nghiêng về kiểm soát nội bộ tin rằng họ có thể kiểm soát những điều đang diễn ra trong cuộc sống. Những người nghiêng về kiểm soát bên ngoài lại cho rằng các biến số ngoại cảnh tác động đến cuộc đời họ.

Khoa học đã chỉ ra rằng, những người nghiêng về kiểm soát nội bộ thường tự chịu trách nhiệm cho hành động của mình, đưa ra quyết định sát suốt hơn, tự tin hơn khi đối mặt với khó khăn và cảm thấy hạnh phúc và thành công hơn.

Tâm lý học hiện đại đã chứng minh triết lý đã tồn tại hàng thế kỷ qua: Ngoại cảnh quan trọng, nhưng không thể kiểm soát được. Thay vào đó, chúng ta nên tập trung vào thứ duy nhất mình có thể kiểm soát: bản thân.

Hoàng đế La Mã Marcus Aurelius từng viết: "Nếu bạn đau khổ vì bất cứ yếu tố bên ngoài nào, nỗi đau không xuất phát từ sự vật đó, mà do đánh giá của chính bạn. Vì thế, bạn có quyền thu hồi nó bất cứ lúc nào".

"Chọn không bị tổn thương - bạn sẽ không cảm thấy bị tổn thương. Không cảm thấy bị tổn thương - bạn sẽ chưa từng bị tổn thương".

Và như bác sĩ Đặng Thùy Trâm đã từng viết: Đời phải trải qua giông tố nhưng chớ cúi đầu trước giông tố". Khi đứng trước cơn bão tố lớn, bạn hãy biến mình trở thành mắt bão.

Đó chính là ý nghĩa sâu xa của tinh thần Fudoshin - khái niệm sẽ giúp bạn "tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến".

Xem thêm: 9 bài học thâm thúy của cao nhân: Thái độ sống quyết định cuộc đời bạn