Giàu có và nhân cách - Câu chuyện nhân văn sâu sắc

Thoại kém tôi 4 tuổi, gia đình chú ta lâu nay vẫn coi tôi như người trong nhà tuy rằng không có họ hàng gì.

Chẳng có chuyện gì trong gia đình của chú, từ chuyện riêng tư tình cảm cho đến chuyện làm ăn, lúc thuận lợi cũng như khi gặp khó khăn, tôi đều được biết. Khi còn làm việc, với khả năng có thể tôi đều thật tình tham gia góp ý...

Vừa đánh chiếc xe máy đến cổng quán cà phê tôi đã thấy chiếc xe ô tô màu sữa của chú đậu ở bãi, nghe chú ta khoe có giá đến 1,2 tỷ đồng. Trong xe người tài xế được chú thuê tháng đang ngồi bên trong, chăm chú cắm mặt vào chiếc điện thoại trong tay. 

Tôi kéo thêm anh bạn vốn làm kỹ sư nông nghiệp của một nông trường quốc danh. Vừa thấy chúng tôi đến, Thoại cất tiếng gọi: "Chào anh hai". Đồng thời kéo ghế mời.

Thoại ăn mặc khá lịch sự. Áo sơ mi cộc tay màu vàng nhạt, quần trắng và đặc biệt chú mang đôi giày đen cao đế. Sau khi kêu đồ uống tùy thích, thoại vào đề ngay:

- Em tính gọi anh ra để anh tham gia cho em công việc. 

Vừa nói, chú ta vừa rút trong túi ra một tờ giấy rồi nói tiếp:

- Đây là tấm sơ đồ miếng đất, ở trên đó họ đã có ngôi nhà 3 tầng lầu giá 22 tỷ đồng tại quận 9, TP Hồ Chí Minh. Tấm sơ đồ đây, cả nhà em muốn xuống sống ở thành phố để hưởng thụ.

Nghe câu nói "xuống thành phố hưởng thụ" tôi đã nghĩ trái khoáy:

- Người ta có tiền, có nhiều tiền họ đi mua đất ở bờ biển đẹp hay đến khu yên tĩnh, khí hậu trong lành, đây chú ta lại chọn một thành phố đông đúc ồn ào...

Tôi chưa kịp đưa ra ý kiến thì chợt có chú bé đánh giầy người nhỏ bé tật nguyền. Một tay chú bé bị liệt co vào trong lồng ngực, tay còn lại khệ nên xách hòm đồ nghề, dáng đi lắc lư khó nhọc.

Chú bé đến gần chúng tôi cất tiếng lễ phép:

- Cháu mời chú đánh giày ạ.

Đồng thời đưa đôi mắt khẩn khoản sang nhìn Thoại. Vì trong 3 chúng tôi chỉ có mình Thoại mang giày.

Thoại nghe lời mời chào của ché bé đánh giày tật nguyền liền ra giọng hách:

- Ê, đánh giày giá bao nhiêu?

Nghe Thoại hỏi, chú bé hiểu rằng đã gặp khách có nhu cầu, liền trả lời:

- Mười năm ngàn chú Hai ạ.

Nghe giá chú bé nói, Thoại liền tụt đôi giày của mình ra, vẫn cầm trên tay hất hàm lên giọng ông chủ:

- Mười hai ngàn thôi, có làm thì làm?

Vì mưu sinh, chú bé đánh giày có một thoáng lưỡng lự rồi lẳn lặng cầm đôi giày của Thoại ra mé cặm cụi công việc.

Tôi giả vờ chăm chú xem tấm bản đồ mà Thoại đã đưa, nhưng vẫn để ý đến câu chuyện đánh giầy. Sau đó, thoại ngồi co hai chân trên chiếc ghế mây. 

Chỉ có 3 ngàn với một chú bé đánh giày tật nguyền, câu chuyện quá nhỏ nhưng nó đã có dịp phơi bày nhân cách của Thoại trần trụi trước tôi và người bạn đi cùng.

Tôi cảm thấy xấu hổ thay vì có người bạn như vậy, ngầm ra dấu với người bạn, nhưng bất cần, anh bạn kỹ sư đứng dậy dời bàn trong khi ly cà phê mới vơi đi một ít.

Trong tôi tình cảm lâu nay với Thoại đã sụp đổ (người bạn như thế này không thể chơi được). Thoại giàu có nhưng thiếu nhân cách với một người yếu thế. 

Thay vì những lời góp ý trân tình tôi lại khách sáo:

- Có tiền, nhiều tiền như chú trái đất này cũng bé như hòn bi.

Chú cứ xuống Sài Gòn hưởng thụ, con cái chúng có xây dựng gia đình ở Hà Nội hay Hải Phòng có tiền cũng gần như bên hàng xóm mà thôi...

Một thời gian sau chú ta chuyển xuống thành phố. Nghe đâu tiền bạc từ việc kinh doanh bất động sản vẫn đổ vào không ngừng, nhưng một điều chắc chắn tôi tin rằng:

Tiền bạc của chú ta có nhiều hơn nữa cũng không thể mua được hạnh phúc hơn người như chú vẫn tưởng.

Nói về nhân cách sống. Thoại giỏi kiếm tiền nhưng không được giáo dục về nhân cách, như nào là nhân cách? Chú ta không hiểu.

Thông qua hành vi của Thoại với chú bé đánh giày đã bộc lộ còn thiếu căn bản củα Thoại, đó là nhân cách. Chính chú tα cũng không hề biết chúng tôi đã xem thường giá trị bên trong con người chú ấy, cho dù Thoại có trong tαy hàng trăm tỷ.

Câu chuyện tôi viết rα đây cũng chỉ cho những người tử tế thαm khảo và chiα sẻ với nhαu, còn những người thiếu nhân cách họ không hề đọc, có khi cả cuộc đời không đọc lấy một cuốn sách.

Đó cũng là văn hoá. Bản chất củα văn hoá thực rα là hành vi giữα người với người…

Xem thêm: Mẹ là người tốt nhất trên đời - Câu chuyện nhân văn sâu sắc