Gary Dahl: Biến hòn đá vô tri vô giác thành "thú cưng" đem đi bán, sau 6 tháng lãi 6 triệu USD

Những hòn đá mang thương hiệu "Pet Rock" từng gây sốt vài tháng của năm 1975. Đã có hơn 1 triệu người Mỹ chi hầu bao để mua chúng và tự hào khi trở thành chủ nhân của những "con thú cưng làm từ đá". Và Gary Dahl chính là "cha đẻ" của "Pet Rock". Với sản phẩm có "1 - 0 - 2" này, Gary Dahl được mệnh danh là "thiên tài marketing" (hay thiên tài tiếp thị). Tuy nhiên, ông đã qua đời vào ngày 23/3/2014, hưởng thọ 78 tuổi.

"Pet Rock" ra đời thế nào?

Chuyện về "Pet Rock" bắt đầu từ một quán bar ở Los Gatos, Bắc California, Mỹ. Đó là vào mùa hè năm 1975, Gary Dahl đến quán bar uống rượu với bạn bè. Lúc ấy ông đang là nhân viên viết quảng cáo thuê, khá nghèo. Ông sống trong căn hộ tồi tàn, chật vật kiếm tiền nuôi thân.

Trong lúc ngồi uống rượu, cuộc trò chuyện của ông và bạn bè dần chuyển sang đề tài thú cưng. Những người bạn của ông kêu ca rằng, thú cưng tuy vui nhưng các công đoạn chăm sóc, làm vệ sinh, cho nó ăn... khá mệt mỏi và tốn thời gian. 

Gary Dahl khi đó cười nhẹ và nói rằng, có một thú cưng hoàn hảo vì hoàn toàn không cần bất kỳ sự chăm sóc và quan tâm nào. Gary Dahl tiết lộ, thú cưng của ông không bao giờ gây phiền toái. Gary Dahl giải thích, thú cưng của ông làm từ 1 hòn đá. "Tôi có một con thú nuôi đá" - Gary Dahl nói nửa đùa nửa thật, trong trạng thái nửa tỉnh nửa say.

Sau khi tỉnh rượu, Gary Dahl đã nhớ lại ý tưởng thú nuôi làm từ đá. Ông đã nói chuyện, thuyết phục "gãy lưỡi" để 2 đồng nghiệp tư tiền để ông "khởi nghiệp". Sau đó, ông bắt tay vào công việc bán vật vô tri vô giác có ở khắp nơi trên thế giới. Đó là loại thú cưng là người chủ không bao giờ phải cho ăn, tắm rửa và dọn dọn dẹp. 

Gary Dahl ghé vào một cửa hàng bán vật liệu xây dựng và mua rất nhiều hòn đá lấy từ các bãi biển ở Mexico, với bề mặt nhẵn nhụi. Những hòn đá này có giá chừng 1 xu (0,01 USD) mỗi viên.  Tiếp đó ông thiết kế hộp các tông để đựng đá giống như loại hộp mà các cửa hàng thú cưng sử dụng vào thời điểm đó. Mỗi hòn đá được đặt trong 1 cái ổ rơm và chiếc hộp đục lỗ để "thú cưng" có thể thở.

Chưa dừng lại, ông vận dụng tài viết quảng cáo của mình để cho ra đời cuốn sổ tay hướng dẫn chăm sóc dài 32 trang. Ông trình bày chi tiết cách mà người chủ có thể chăm sóc "thú cưng" của họ và những "trò" mà hòn đá có thể thực hiện.

Và đương nhiên, để tung ra thị trường Gary Dahl bắt buộc phải đặt tên cho thương hiệu của mình. Từ trong căn nhà chật chội, Gary Dahl nghĩ ra được cái tên huyền thoại "Pet Rock". 

Vì sao "Pet Rock" thành công?

Gary Dahl cho ra mắt sản phẩm ở San Francisco Gift Show vào giữa năm 1975. Ông đã tự viết và gửi thông cáo báo chí đến rất nhiều cơ quan truyền thông khác nhau. Sản phẩm "lạ" của ông nhanh chóng được truyền thông chú ý. Và đương nhiên nó nhanh chóng trở nên  viral - một kỳ tích khó đạt được hơn nhiều trước khi mạng xã hội và Internet ra đời.

"Pet Rock" được giới thiệu trên tạp chí Newsweek và điều này đã khiến báo chí Mỹ xôn xao trong vài tháng trời. Ngay sau khi có bước thành công đầu tiên, Gary Dahl được mời tham gia chương trình Johnny Carson để nói về "phát minh" có một không hai của mình. 

Ông từng nói với truyền thông rằng: "Người dân khi ấy quá mệt mỏi, buồn chán với các vấn đề của họ. Thực tế đó khiến họ thích phiêu lưu trong trí tưởng tượng. Cũng có thể nói rằng, khi ấy khiếu hài hước của chúng tôi cao hơn bây giờ".

Gary Dahl đã sử dụng truyền thông một cách triệt để PR miễn phí cho "Pet Rock" của mình. Ông từng nói, không chi quá nhiều tiền cho quảng cáo. Khi mùa lễ đến gần, ông đẩy mạnh tuyên truyền sản phẩm của mình và đã bán được khoảng 10.000 hòn đá mỗi ngày.

Sản phẩm càng bán được nhiều thì Gary Dahl càng được truyền thông chú ý hơn. Và đương nhiên, họ sẽ nhắc đến "Pet Rock" liên tục trong các chương trình và đây là cách Gary Dahl quảng cáo miễn phí cho sản phẩm của mình. Và chỉ trong 6 tháng, Gary Dahl đã bán được gần 1,6 triệu sản phẩm, tương đương với 6 triệu USD. Đây là một con số lớn vào những năm 1970. Tạp chí Time gọi hiện tượng này là "1% sản phẩm và 99% là thiên tài marketing".

Bên cạnh khả năng "chớp thời cơ" thì khiếu hài hước của Gary cũng là một yếu tố quan trọng giúp sản phẩm của ông thành công. Việc này nằm ở cuốn sổ tay chăm sóc "Pet Rock". Cuốn sổ tay này chứa đựng sự dí dỏm thông minh và những trò chơi chữ rất hay ho. Có thể nói, khách hàng khi đó cảm thấy nó giống như một cuốn sách thú vị, đem lại những giây phút sảng khoái.

Sau này, Gary cũng cố gắng tận dụng sự thành công đó để tạo ra các sản phẩm ăn theo như áo phông hay dầu gội đầu "Pet Rock". Thế nhưng chúng không thành công. Sau 6 tháng  rực rỡ, "Pet Rock" đã rơi vào trạng thái "chết". 

Tiếp đó, Gary tạo ra một số sản phẩm khác nhưng không ăn thua và cuối cùng đành quay trở lại nghề quảng cáo. Năm 2001, ông cho ra mắt cuốn sách "Advertising for Dummies".

Gary qua đời năm 2014 nhưng sản phẩm của ông vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Rosebud Entertainment đã mua bản quyền thương hiệu đối với "Pet Rock" và chúng vẫn có thể được mua với giá 19,95 USD trên Amazon.

Điều hối tiếc

"Pet Rock" đến nhanh và đi cũng nhanh chẳng kém. Sau 6 tháng nó mất dần vị trí độc tôn. Chính sự đơn giản trong ý tưởng, giúp Dahl tạo ra Pet Rock, đã hạ bệ sản phẩm này. Nhiều người đã bắt chước ông khi bỏ đá vào trong các hộp giấy các tông và đem bán.

Đến cuối những năm 1970, Gary thậm chí còn bị 2 nhà đầu tư ban đầu khởi kiện, do ông chia cho họ phần lãi quá nhỏ. Ông đã phải đền cho những người này số tiền lên đến 6 con số, theo lệnh của tòa án. Các phát minh về sau này của ông không bao giờ đạt được thành công như "Pet Rock".

Số tiền thu được từ "Pet Rock" đã giúp Gary đổi đời. Ông bán chiếc xe Honda cũ, tậu 1 chiếc Mercedes. Ông dọn từ căn hộ bé xíu sang căn nhà lớn hơn có bể bơi. 

Hòn đá vô tri vô giác mang đến sự giàu sang nhưng cũng khiến ông lo lắng do thường xuyên bị bao vây bởi vô số những người mong muốn phát minh thứ gì đó có thể nhanh chóng thu lời như Pet Rock. Họ khao khát gặp ông để nhận những lời khuyên.

"Có cả đám những gã điên ngoài kia cho rằng tôi mắc nợ họ" - Dahl từng ngao ngán nói với hãng tin AP vào năm 1988. "Đôi khi nhìn lại, tôi băn khoăn tự hỏi liệu cuộc đời mình có đơn giản hơn, nếu tôi không phát minh ra những con thú nuôi làm từ đá ?".

Xem thêm: Chu Vỹ: Từ đứa trẻ bại não bị trường đuổi học đến thiên tài tính nhẩm siêu phàm