Đỉnh cao của nghệ thuật lãnh đạo là 'không lãnh đạo': Đường Tăng đã áp dụng tài tình thế nào?

Tây Du Ký 1986 cho đến nay vẫn là bộ phim kinh điển được nhiều thế hệ khán giả yêu thích. Trẻ con xem Tây Du ký bị thu hút bởi những phép thuật thần thông quảng đại của Tôn Ngộ Không. Người trưởng thành xem Tây Du Ký để chiêm nghiệm còn những người khởi nghiệp hoặc đang là lãnh đạo xem Tây Du Ký để giải mã tài năng lãnh đạo tài tình của Đường Tăng - một người trần mắt thịt lại trở thành sư phụ của những người sở hữu phép thuật thần thông quảng đại.

Trải qua 4 năm trèo đèo lội suối, đứng trước bao nhiêu hiểm nguy, cuối cùng thầy trò Đường Tăng đã mang được chân kinh về Đại Đường. Đường Thái Tông ra tận cổng đón người hiền đệ bôn ba bốn biển đã lâu.

- Đường Thái Tông: Hiền đệ, đường đi thỉnh kinh gian nan, hiểm trở. Đệ quả thực đã vất vả rồi. Hình như... đệ béo trắng ra thì phải.

- Đường Tăng: Bệ hạ sáng suốt. Cả quãng đường đi, bần tăng chỉ có ăn, ngủ, tụng kinh, có nặng nhọc chi đâu mà không béo trắng.

- Đường Thái Tông: Tây Thiên hiểm trở. Có 81 nạn quỷ ngăn đường, 72 phép yêu cản lối làm sao hiền đệ có thể vượt qua dễ dàng được.

- Đường Tăng: Suốt quãng đường đi, khó khăn nhiều vô kể. Tuy nhiên, đệ chỉ chuyên tâm tụng kinh niệm Phật. Đến khi bị yêu quái bắt, đệ cũng chỉ ngồi tụng kinh đợi người đến cứu. Quyết không làm gì cả. Thỉnh kinh là chuyện lớn. Đi đường là chuyện nhỏ. Việc lớn đệ làm. Việc nhỏ cứ để đồ đệ lo.

- Đường Thái Tông: Phong cách lãnh đạo của đệ thật lạ. Làm lãnh đạo mà chẳng lãnh đạo gì cả. Đệ có bí quyết gì, có thể chia sẻ cùng trẫm được không?

- Đường Tăng: Bí quyết thì chỉ nằm ở ba điều thôi, đó là thấu hiểu năng lực, trao quyền quyết đoán, tin tưởng tuyệt đối.

- Đường Thái Tông: Hiền đệ có thể giải thích rõ ràng hơn không?

- Đường Tăng: Đầu tiên, đệ tìm hiểu rõ năng lực của từng đồ đệ thông qua việc điều tra lý lịch, thử thách, kiểm tra. Ví dụ, Tôn Ngộ Không đánh nhau rất giỏi như dám đại náo thiên cung, đánh bại ngàn binh tướng, về sau được phong "Đấu Chiến Thắng Phật". Thế nên, để cậu ta làm vệ sĩ thì đúng là số 1, chỉ cần nghe danh, yêu quái đã sợ. Còn Trư Bát Giới, bản tính ham ăn, lười làm nhưng là người biết ăn, sành ăn, vậy để lo chuyện hậu cần cơm nước. Sa Tăng khỏe mạnh, cẩn thận vậy cho lo chuyện hành lý.

- Đường Thái Tông: Sau khi hiểu rõ năng lực của các đồ đệ rồi thì đệ làm gì? 

- Đường Tăng: Tất nhiên đệ là người trao quyền cho họ. Khi yêu quái đến, đệ hô to "Ngộ Không... Cứu ta với". Có bao giờ gặp yêu quái đệ gọi Bát Giới đâu. Đã giao việc thì phải giao cho người có chuyên môn thì việc mới thành. Còn khi đệ đói, muốn ăn thì gọi Bát Giới, nó vốn sành ăn nên tất nhiên biết cách đi xin gạo nấu cơm. Chứ con khỉ Ngộ Không chỉ thích hoa quả nó hái về, đệ ăn xót ruột lắm. Thế nên, dù Ngộ Không có rảnh thì cũng để nó ở cạnh mà bảo vệ. Sai nhầm người chính là tự mất đi chi phí cơ hội.

- Đường Thái Tông: Vậy còn tin tưởng tuyệt đối?

- Đường Tăng: Chuyện này đơn giản lắm, khi trao quyền rồi thì phải để họ toàn quyền xử lý công việc đó. Đệ chẳng bao giờ quản việc Tôn Ngộ Không đánh yêu quái. Nó không đánh được thì phải tự đi tìm cứu binh tới giúp sức. Chỉ một lần bị Bạch Cốt Tinh tính kế ly gián mà đệ đuổi Ngộ Không đi, sau lần đó, nguy hiểm vạn phần, đệ rất hối hận.

- Đường Thái Tông: Tin tưởng tuyệt đối rồi lỡ đồ đệ làm bậy thì sao?

- Đường Tăng: Đệ nói giao toàn quyền xử lý công việc chứ có nói là không kiểm tra chất lượng công việc đâu. Trên đường thỉnh kinh, lúc Ngộ Không đánh nhau, đệ vẫn sai Bát Giới giúp sức. Kỳ thực, đệ để hắn coi xem Ngộ Không có bị lụi nghề đánh nhau hay không? Chứ giúp chỉ là một phần nhỏ thôi. Hơn nữa, ngạn ngữ Mỹ có câu "Tin nhưng phải xác nhận" (Trust but verify). Tin tưởng giao quyền nhưng mình vẫn cần dõi theo, xem xét kết quả.

- Đường Thái Tông: Đệ không những thỉnh được chân kinh mà xem ra học thêm được nghề quản trị rồi.

Nói về tài lãnh đạo của Đường Tăng, Jack Ma từng phân tích: "Đường Tăng là nhà lãnh đạo giỏi, ngài biết Tôn Ngộ Không phải quản chặt, vì vậy sẽ niệm vòng kim cô; Trư Bát Giới nhiều tật xấu, nhưng không bao giờ phạm sai lầm lớn, nên thi thoảng phê bình là được; riêng Sa Tăng thi thoảng cần động viên, khích lệ. Và như vậy, một ”dream team” đã được hình thành".

Bốn thầy trò Đường Tăng trải qua chín chín tám mươi mốt kiếp nạn, đến Tây Thiên lấy được chân kinh, đội ngũ như vậy có ở khắp nơi. Mỗi người đều có cá tính của mình, điểm mấu chốt là người lãnh đạo phải làm thế nào để đội ngũ đó phát huy tác dụng, đó mới là đội ngũ đi thỉnh kinh chân chính.”

(Bài viết tham khảo từ Linkedin, nội dung không có thật, được sáng tác dự vào cốt truyện Tây Du Ký và đúc rút về quản trị nhân sự trong doanh nghiệp)

Xem thêm: Lý do Đường Tăng yếu đuối lại làm lãnh đạo và bài học về sức mạnh của tầm nhìn