Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày4 Thành viên · 7.765 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng3 Thành viên · 2.316 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương3 Thành viên · 738 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống3 Thành viên · 5.017 Bài viết -
Sống An Lành3 Thành viên · 1.010 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu3 Thành viên · 4.316 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực3 Thành viên · 1.475 Bài viết
Bi kịch "vua ông giết vua cháu" thảm thương nhất trong hoàng tộc VN bắt nguồn từ đâu?
Miệng lưỡi gièm pha của Hồ Quý Ly chính là căn nguyên dẫn đến bi kịch thảm thương nhất sử Việt: Trần Nghệ Tông ra tay tàn độc với cháu là Trần Phế Đế.
Trần Nghệ Tông (1321 - 1394) tên thật là Trần Phủ, là vị vua thứ 9 của nhà Trần. Ông là em trai của vua Trần Hiến Tông và là anh trai của vua Trần Dụ Tông, Trần Duệ Tông. Ông giữ ngôi 2 năm (1370–1372), ở ngôi Thái thượng hoàng hơn 20 năm (1372–1394).
Trong khi đó, Trần Phế Đế (1361 - 1388) là vị hoàng đế thứ 11 của nhà Trần. Trần Phế Đế ở ngôi từ năm 1377 đến khi bị phế vào năm 1388, tổng cộng hơn 10 năm trị vì.
Sử chép, dù Thượng hoàng Trần Nghệ Tông được ca ngợi là người có công lao lớn, nhưng vẫn bị chê trách vì nhu nhược, nối giáo cho giặc. Đại Việt sử ký toàn thư chép: Nghệ Tông dẹp yên được tai nạn bên trong, khôi phục được cơ đồ to lớn. Công nghiệp lớn lao, sáng lòa vũ trụ. Song, cung kính kiệm ước thì có thừa mà cương nghị, quyết đoán lại không đủ, bên ngoài thì quân giặc xâm phạm kinh kỳ, bên trong thì gian thần ngấp nghé ngôi báu. Xã tắc suy mòn, rồi đến diệt vong.
Trong cuốn Việt Nam sử lược, Trần Trọng Kim bút phê: Cơ nghiệp nhà Trần xiêu đổ là tại vua (Dụ Tông và) Nghệ Tông... Nghệ Tông không biết phân biệt hiền gian để kẻ quyền thần được thế làm loạn, thành ra tự mình nối giáo cho giặc, tự mình làm hại nhà mình vậy.
Nguyễn Khắc Thuần cũng viết trong Việt sử giai thoại: Nghệ Tông vốn tin tưởng và gửi gắm cơ nghiệp vào vua em Duệ Tông mạnh mẽ, rồi khi vua em chết, vì quá thương tiếc, ông lập cháu lên thay. Thế nhưng, vì lời xui bẩy của Hồ Quý Ly, ông đã bức chết cháu.
Sinh thời, Trần Nghệ Tông vô cùng trọng dụng ngoại thích Hồ Quý Ly. Ông đã tạo điều kiện cho Quý Ly có cơ hội phát triển thế lực, tiến sâu vào trong triều chính để giành ngôi nhà Trần sau khi ông qua đời.
Và việc vua Nghệ Tông trọng dụng Hồ Quý Ly khiến Trần Phế Đế vô cùng lo lắng... Thế là, để diệt trừ họa ngoại thích, vua Phế Đế đã bàn mưu với Thái úy (Ngạc) để hại Hồ Quý Ly… Nhưng âm mưu bị bại lộ, Hồ Quý Ly đã mật tâu và bóng gió với Thượng hoàng: "Cổ lai chỉ có bỏ cháu nuôi con, chứ chưa thấy ai bỏ con nuôi cháu bao giờ".
Vậy là vào ngày 6/12 năm Mậu Thìn (1388), nghĩa là 4 tháng sau khi nghe lời mật tấu ác ý gièm pha của quan Đồng bình chương sự Hồ Quý Ly và cũng là thông gia của mình, Thượng hoàng Trần Nghệ Tông đã quyết định phế vua Trần Phế Đế.
Đay là một trong những cuộc phế lập rất thương tâm mà Đại Việt sử ký toàn thư đã chép như sau: Tháng 12, ngày mồng 6, sáng sớm, Thượng hoàng vờ ngự về An Sinh sai Điện hậu hộ vệ, rồi sai Chỉ huy hậu nội nhân gọi Vua tới bàn việc nước. Vua chưa kịp ăn, vội đi ngay, chỉ có hai người theo hầu mà thôi. Đến nơi, Thượng hoàng bảo Vua: Đại vương lại đây! Nói rồi, lập tức cho người đem Vua ra giam ở chùa Tư Phúc.
Cùng thời điểm, Thượng hoàng Nghệ Tông tuyên đọc nội chiếu rằng: Trước kia Duệ Tông (là em vua Nghệ Tông) đi tuần phương Nam không trở về, dùng con đích để nối ngôi là theo đạo thời xưa. Song, quan gia (tức Vua Phế Đế) từ khi lên ngôi đến giờ vẫn còn trẻ con lắm; giữ đức không thường, thân mật với bọn tiểu nhân, nghe bọn Lê Á Phu, Lê Dữ Nghị gièm pha vu hãm người công thần làm dao động xã tắc, nên giáng xuống là Linh Đức Đại vương. Song nước nhà không thể không có người đứng chủ, ngôi báu không thể bỏ không, nên đón Chiêu Định vương vào nối đại thống. Bá cáo trong ngoài để mọi người đều biết.
Việt phế truất bất ngờ này đã gây nên một làn sóng phản kháng mạnh mẽ của quan quân và tướng sĩ. Cũng theo Đại Việt sử ký toàn thư, nhiều tướng chỉ huy của các phủ quân cũ như tướng chỉ huy quân Thiết Liêm là Nguyễn Khoái, Nguyễn Vân Nhi, tướng chỉ huy quân (thiếu tên đơn vị) là Nguyễn Kha, Lê Lặc, tướng chỉ huy quân Thiết Sang là Nguyễn Bát Sách... định đem quân vào cướp lấy Vua đem ra. Vua viết hai chữ giải giáp đưa cho các tướng và răn bảo họ không được làm trái ý Thượng hoàng nên các tướng mới thôi. Lát sau, Thượng hoàng (sai người) dìu Vua xuống phủ Thái Dương thắt cổ cho chết.
Luận bàn về việc làm tàn ác này của Thượng hoàng Trần Nghệ Tông, Nguyễn Khắc Thuần nhận xét: Muốn cướp ngôi, trước phải làm cho thời loạn thêm loạn. Muốn làm cho thời loạn thêm loạn, trước phải làm cho hoàng tộc sát hại nhau. Lúc ấy, trong cuộc hoàng tộc giết hại nhau, không gì kinh khủng bằng việc Thượng hoàng giết vua. Nhà đã dột từ nóc tất phải gỡ đi mà làm lại. Quý Ly mượn được cả tay Thượng hoàng để giết vua, gớm thay! Mới hay, người cầm quyền bính mà tai thích nghe lời xu nịnh gièm pha thì không có chuyện gì lại không thể xảy ra.
Nghệ Tông xuống chiếu kết tội Trần Phế Đế nhưng hậu thế lại kết tội chính Nghệ Tông. Sinh thời cậy quyền cậy thế để tác oai tác quái, có biết đâu khi đã chết, dẫu ngàn năm vẫn chưa hết lời hậu thế chê bai. Còn như Phế Để lúc ấy, thế đã vậy thì đành phải vậy. Đáng để trách chăng là ở chỗ, nhà vua ở ngôi lúc tuổi trẻ dồi dào sức lực và trí tuệ, song lại không làm được điều gì cho xứng với ngôi vị của mình. Làm vua như vậy, dễ thay!
Xem thêm: Những việc làm lạ đời của 'vua hèn' Trần Phế Đế: Giặc đến nhà ôm tiền đi giấu
Đọc thêm
Các sử gia nhận định, Hồ Quý Ly là 1 nhà cải cách táo bạo, có những tư tưởng tiến bộ so với thời đại. Thế nhưng ông cũng có những bước đi nóng vội, thậm chí là sai lầm dẫn đến nhiều phong ba bão táp.
Sử sách xưa không tiếc lời chỉ trích Hồ Quý Ly, coi ông là kẻ "đại nghịch bất đạo", tức là bề tôi cướp ngôi vua. Bên cạnh đó, Hồ Quý Ly còn chịu cả tội danh làm mất nước. Song thử thoát khỏi lối tư duy Nho giáo mà suy xét, có đôi điều cần nhìn nhận lại...
Khi đã đăng cơ hoàng đế, Hồ Quý Ly tiếp tục trở thành mục tiêu mưu sát. Tuy nhiên, câu chuyện này chính sử không nhắc đến.
Bài mới
Đánh rơi chiếc ví da cùng số tiền mặt gần 500 triệu đồng, anh Nguyễn Thanh Bách (Hà Nội) xúc động, vui mừng khi nhận lại số tài sản lớn và giấy tờ tùy thân nhờ vào hành động tử tế của một quản lý nhà hàng tại Hòa Bình.
Sau 57 năm thất lạc, hai cha con ông Chu Nghiêm (84 tuổi, trú P.Tương Mai, Q.Hoàng Mai, Hà Nội) đã được đoàn tụ vào đúng ngày 30/4.
Tư duy dạy con "vua dầu mỏ" Rockefeller không có gì quá vĩ mô nhưng lại khiến nhiều người phải suy ngẫm và điều chỉnh lại cách giáo dục con cái của mình.
Đứa trẻ càng cảm nhận được nhiều "tình yêu" từ cha mẹ và người thân thì chiếc dây diều "tình yêu" càng vững chắc.
Nghiên cứu của Harvard chỉ ra, cha mẹ càng hay sửa sai, chỉ số thông minh của con càng giảm. Đây là hồi chuông cảnh báo thức tỉnh cha mẹ trong cách giáo dục con.
Theo một khảo sát gần đây tại các thành phố lớn, có đến 67% người tham gia thừa nhận từng rơi vào trạng thái nghi ngờ, lo lắng vì những dấu hiệu bất thường trong mối quan hệ cá nhân hoặc công việc – nhưng không biết nên chia sẻ với ai, hoặc tìm lời khuyên từ đâu. Đó cũng là lý do mà trong vài năm trở lại đây, nhu cầu tìm đến các văn phòng hỗ trợ tìm kiếm, xác minh thông tin tại Công ty Hoàng Long ngày càng tăng lên.
Câu chuyện về Khôi và cô Hạnh không chỉ là câu chuyện của một học trò thành đạt biết ơn thầy cô, mà còn là bài học lớn về ơn nghĩa ở đời.
Bác sĩ Nguyễn Hữu Trọng không chỉ được biết đến bởi sự nghiệp, tài hoa, công việc kinh doanh rực rỡ mà còn bởi những mối tình trắc trở trong đời. Dẫu vậy, ông vẫn luôn tin yêu cuộc đời, sống viên mãn bên người vợ kém 53 tuổi và chứng minh tình yêu cổ tích trên đời là có thật.
Qua câu chuyện của bố và chú tôi nhận ra rằng, chỉ cần mình đặt cái tôi xuống một chút thì mọi tổn thương trong các mối quan hệ đều được chữa lành và tình anh em cũng thế.
Thương cho cảnh khó khăn của bốn bà cháu phải sống trong căn nhà dột nát, trưởng công an xã Ia Mrơn, huyện Ia Pa, Gia Lai đã tự bỏ 60 triệu tiền tiết kiệm để hỗ trợ.
Jenny Huỳnh vừa trở thành sinh viên trao đổi tại ĐH Bắc Kinh sau 2 năm theo học tại Đại học Stanford, ngôi trường xếp hạng 6 thế giới (theo xếp hạng của QS World University Ranking 2025).
Những người xung quanh có ảnh hưởng khá lớn đến mỗi chúng ta. Vậy nên cổ nhân đã đúc kết và chỉ ra 4 người ở cạnh sẽ quyết thành bại của đời bạn. Đó là ai?