Hé lộ yếu tố then chốt giúp vị tỷ phú "ngoi lên" từ đáy xã hội: 42 tuổi khởi nghiệp, 67 tuổi đã sở hữu khối tài khổng lồ

"Có thể nói tôi từ đáy xã hội ngoi lên"

Tông Khánh Hậu (Zong Qinghou) sinh ngày 16/11/1945 ở Hàng Châu, Chiết Giang, Trung Quốc. Ông chính là người sáng lập ra Tập đoàn Wahaha, chủ tịch kiêm tổng giám đốc của tập đoàn, đồng thời cũng là chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp đồ uống Chiết Giang và chủ tịch Công ty TNHH Robot thông minh Zhejiang Wahaha.

11 năm trước, lần đầu tiên Tông Khánh Hậu đứng đầu trong Danh sách những người giàu nhất Trung Quốc theo Hurun Report bình chọn. Đến tháng 5 năm ngoái, ông đứng thứ 38/500 người giàu nhất thế giới.

Tuy nhiên ít ai biết rằng, tuổi thơ của Tông Khánh Hậu từng rất nghèo khổ. Năm 4 tuổi, gia đình gặp khó khăn, nhà lại có tới 5 anh chị em. Sau khi chuyển tới Hàng Châu, cha ông không tìm được việc nên cả nhà chỉ sống nhờ đồng lương ít ỏi của mẹ.

Hồi tưởng về quá khứ của mình, ông Tông chia sẻ: "Trong một thời gian dài, tôi thường xuyên thiếu cái ăn cái mặc. Có thể nói tôi đã từ dưới đáy xã hội ngoi lên".

Tới năm 1963, sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở, Tông Khánh Hậu đến Chu Sơn và làm việc cho một trang trại để giúp kiếm thêm thu nhập cho gia đình. Một năm sau, ông lại chuyển đến trang trại Thiệu Hưng, Chiết Giang để làm nhân viên điều vận.

Năm 1978, mẹ của Tông Khánh Hậu nghỉ hưu, ông liền trở về Hàng Châu để thay mẹ làm nhân viên bán hàng trong một nhà máy sản xuất thùng carton. Sau đó, ông lại nhiều lần chuyển công việc, giữ các chức vụ khác nhau như quản lý sản xuất và bán hàng, nhân viên bán hàng, quản lý bộ phận phân phối…

Đến năm 1987, ông đã vay 22.000 USD (~508.000.000đ) để mua lại một cửa hàng nhỏ từ họ hàng trước đó đã làm ăn thất bát. Tại đây ông mở cửa hàng bán rau củ. Đây được xem là bước đệm đầu tiên để khởi nghiệp của ông.

Nhờ có đầu óc kinh doanh nhạy bén, Tông Khánh Hậu đã nhanh chóng thu về khoản lợi nhuận khổng lồ với số tiền 5.991 USD/năm. Ở thời điểm bấy giờ thu nhập bình quân trên đầu người chỉ bằng 1/50 con số ấy.

Năm 1989, ông thành lập Nhà máy Thực phẩm Dinh dưỡng Hàng Châu Wahaha và giữ chức vụ Giám đốc, vạch kế hoạch khai thác thị trường "chất dinh dưỡng dạng lỏng dành cho trẻ em". 

Mặc dù trên thị trường cũng có rất nhiều nhà sản xuất chất dinh dưỡng dạng lỏng song chưa một ai hướng tới đối tượng trẻ em như Wahaha. Vì thế, chiến dịch quảng cáo ban đầu đã thành công rực rỡ khi gây được sự chú ý với các bậc cha mẹ Trung Quốc.

Chăm chỉ là cách duy nhất giúp bạn vượt qua nghịch cảnh

Năm 1991, Tông Khánh Hậu huy động 236 triệu nhân dân tệ để sáp nhập nhà máy Đồ hộp Hàng Châu và thành lập nên Tập đoàn Thực phẩm Wahaha. 

Thời điểm ấy do chưa có nhiều kinh nghiệm trong quản lý dự án, nguồn vốn có hạn nên việc kinh doanh của ông bị trì trệ nhiều năm. Ông đã thử chuyển đổi sang nhiều sản phẩm khác nhưng vẫn liên tiếp gặp thất bại.

Năm 1994, Wahaha tham gia đàm phán cùng Danone để xin tài trợ. Họ nhắm vào thị trường nước đóng chai nên công ty đã cho ra đời sản phẩm nước tinh khiết Wahaha và biến nó trở thành một con gà đẻ trứng vàng trong suốt nhiều năm liền. Các nhà kinh tế từng nhận định rằng đây chính là viên gạch quan trọng để giúp Tông Khánh Hậu xây dựng đế chế kinh doanh khổng lồ như ngày nay.

Trong vòng 3 năm tiếp theo, Wahaha liên tục mở rộng thêm 40 công ty tại 22 thành phố cấp tỉnh khác nhau, biến nó thành một trong những công ty đồ uống lớn nhất Trung Quốc.

Trong hơn 20 năm kể từ khi thành lập cho đến nay, việc kinh doanh của ông ngày càng thuận lợi, công ty đã thu hút lượng khách hàng lớn khổng lồ. Đến năm 2011, Wahaha đã thu được doanh thu hơn 11 tỷ USD chiếm thị phần thứ 3 về đồ uống tại Trung Quốc chỉ sau Coca-Cola và Tingyi của Hong Kong.

Nhờ vậy đến năm 2012, ở tuổi 67, Tông Khánh Hậu đã trở thành một tỷ phú thành đạt, là ông trùm ngành nước giải khát và cũng là người giàu nhất tại Trung Quốc đại lục. Vào thời điểm ấy, tài sản của ông được Bloomberg định giá là khoảng 20,1 tỷ USD, giàu thứ 30 thế giới.

Năm 2013, ông được vinh danh là "Doanh nhân tư nhân có đóng góp xuất sắc cho nền công nghiệp quốc gia". Để đạt được thành tích đáng nể như vậy, ông Tông Khánh Hậu đã phải làm việc rất tận tụy và có trách nhiệm. Với tinh thần cống hiến hết mình cho công việc của ông đã trở thành tấm gương sáng cho mọi người noi theo.

Tuy tập đoàn của ông có quy mô lên tới khoảng 30.000 nhân viên nhưng ông Tông vẫn đích thân xem xét từng khoản chi phí định kỳ, bao gồm cả những lợi ích xung quanh việc áp dụng chính sách mới, thay đổi lề thói cũ, giúp hạn chế việc lãng phí, xử lý nghiêm các trường hợp tham ô lạm dụng chức quyền trong công ty. 

Trong một bài phỏng vấn với tờ Bloomberg, ông Tông cho biết: "Khi còn nghèo, tôi luôn phải tìm cách vươn lên. Những kinh nghiệm đó giờ đây vẫn còn giúp ích tôi rất nhiều".

Đó chính là lý do mà ông luôn thể hiện thái độ chăm chỉ và cầu toàn hết mực trong công việc. Ông cho rằng, làm việc chăm chỉ là chìa khóa duy nhất giúp bản thân những người nghèo tự thoát nghèo. Muốn cải thiện cuộc sống, bạn chỉ có thể làm việc hết mình. Người duy nhất có thể giúp bạn chỉ có chính bạn mà thôi.

Ngay cả với những hoạt động từ thiện, ông Tông cũng áp dụng phương thức này. Ông tâm niệm: “Thay vì cho người khác tiền để họ chi tiêu, thì hãy khuyến khích mọi người chăm chỉ làm thật tốt công việc của bản thân. Hãy cho họ cần câu và dạy cách câu cá hơn là cho họ con cá.”

Sự chăm chỉ và tinh thần cầu tiến đã giúp cho người đàn ông Trung Quốc này liên tục lọt Top Danh sách 400 người giàu của Forbes Trung Quốc năm 2020 với khối tài sản 56,72 tỷ nhân dân tệ. Đồng thời, cái tên Tông Khánh Hậu cũng đứng thứ 196 trong Top 500 nhân vật thương hiệu hàng đầu Trung Quốc năm 2020.

Sống tiết kiệm và có nguyên tắc, 3 bữa/ngày đều ăn cơm công ty 

Báo chí Trung Quốc từng đưa tin dù đã trở thành tỷ phú nhưng Tông Khánh Hậu chỉ tiêu hết 20 đô la mỗi ngày, thú vui của ông chỉ là hút thuốc và uống trà. 

Ai cũng biết ông là một người rất tiết kiệm và cẩn thận, bất cứ thứ gì cần mua sắm cho văn phòng, kể cả mua một cây chổi cũng đều phải trình ông kiểm duyệt. 

"Ông Tông rất đạm bạc, ba bữa hàng ngày đều dùng tại nhà ăn của công ty", các nhân viên tại Wahaha mô tả về ông chủ của họ như thế. Tông Khánh Hậu nổi tiếng là người sống rất giản dị, không theo đuổi phong cách sang trọng, xa hoa như một số tỷ phú khác.

Ông hiếm khi chi nhiều tiền để mua quần áo, cho rằng dùng điện thoại loại "nghe-gọi" với giá tầm 1.000 NDT (147 USD) là được, chi tiêu hàng năm chưa bao giờ vượt quá 50.000 NDT (hơn 7.300 USD).

Tông Khánh Hậu chia sẻ: "Tôi sống như thế đã quen rồi. Thuở hàn vi bữa no bữa đói, khi bắt đầu làm ăn cũng từng chịu không ít khổ cực. Từng đồng tiền có được đều do tôi vất vả làm ra, nhưng tôi không thích chi tiêu quá thoải mái".

Chuyện tiêu xài của ông chủ Tông cũng trở thành một giai thoại trong công ty và trong giới doanh nghiệp. Ông từng phát biểu: "Công việc duy nhất của tôi là nghiên cứu thị trường. Thú vui duy nhất của tôi là hút thuốc và uống trà Lipton". 

Xem thêm: Quy tắc 5 giờ hay bí quyết gặt hái thành công của tỷ phú Bill Gates, Warren Buffett