Đôi điều thú vị về vua Trần Thái Tông [Kỳ 1]: Bói chính xác ngày chết của mình

Khi nói về Trần Thái Tông, hậu thế nghĩ ngay đến cuộc hôn nhân chính trị với Lý Chiêu Hoàng. Thế nhưng, xung quanh cuộc đời của vị vua đầu tiên triều Trần còn nhiều câu chuyện thú vị khác. Đơn cử như chuyện xem bói.

Đỗ Thu Nga
09:00 08/11/2021 Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Lâu nay, sử sách đa phần nhận định, nhà Trần có được giang sơn đều thông qua cuộc chuyển giao quyền lực mềm. Có nghĩa là cuộc chuyển giao quyền lực không đổ máu. Cuộc chuyển giao quyền lực này nằm trong bàn tay "đạo diễn" của Trần Thủ Độ. Đó là cuộc hôn nhân chính trị giữa Trần Cảnh và Lý Chiêu Hoàng.

Sử gia nhà Nguyễn trong Khâm định Việt sử thông giám cương mục có lời bình đáng chú ý: "Họ Trần lấy được nước, đều là nhờ công sức Thủ Độ, cũng như vua Thuận Trị nhà Thanh với Đa Nhĩ Cổn, chứ Trần Thái Tông có gì đáng khen đâu? Cho nên nhà Trần không có miếu hiệu là Thái Tổ. Cái cớ làm cho nhà Trần được hưởng nước lâu dài là nhờ công đức Thánh Tông và Nhân Tông đấy chăng”.

Trần Cảnh mở ra cơ nghiệp nhà Trần, sau đó truyền ngôi cho con, lên làm Thái thượng hoàng. Đến năm 1277, ông mất. Mùng 4 tháng 10 cùng năm, ông được táng ở Chiêu Lăng, phong miếu hiệu là Thái Tông. Cha là Thái Tổ, con là Thái Tông. Về miếu hiệu Thái Tổ của Trần Thừa, sử thần nhà Nguyễn cho điều đó là không đúng khi nhận xét: “Truy tôn không xứng đáng, dầu có cũng như không”. 

vua-tran-thai-tong-da-chiem-doan-ngay-chet-cua-minh-the-nao-9
Trần Cảnh đăng cơ

Cuộc đời của Trần Thái Tông còn nhiều điều thú hơn ngoài cuộc hôn nhân chính trị với Lý Chiêu Hoàng. Vậy đó là gì?

Trần Thái Tông bói được ngày chết của mình

Xưa kia, những lời sấm ký, chiêm đoán thường được các nhà chiêm tinh, lý số vận vào những sự kiện lớn, những nhân vật có ảnh hưởng trong lịch sử và nhiều câu sấm truyền ứng với việc thật là người đời phải ngỡ ngàng về độ chính xác. Thế nên, những điềm như nhà Lý truyền được 9 đời thì dứt, Trần Cảnh được xem tướng biết trước sẽ làm vua làm cho thật giả nhiều khi đan xen nhau, truyền thuyết, giai thoại nhiều khi không phân biệt rõ. 

Trần Thái Tông là vị vua đầu tiên của nhà Trần. Dù xuất thân con nhà ngư phủ nhưng cũng có chữ nghĩa, làm vua trăm họ, mở nghiệp nhà Trần. Ông lại là người mộ đạo Phật nên tuổi càng cao thì việc xét đoán càng sâu. Bản thân ông cũng từng có sự chiêm đoán rất chính xác về 1 vấn đề liên quan đến bản thân mình. Đó là ngày cuối cùng ở dương thế. Việc này được Đại Việt sử ký tiền biên thuật lại khá chi tiết.

Khi đã làm Thái Thượng hoàng, Trần Cảnh có thời gian nghỉ ngơi, thăm thú nhiều nơi. Một lần ông đến ngự đường chợt thấy 1 con rết bò trên áo ngự, sợ quá liền lấy tay phủi đi. Con rết rơi xuống đất phát ra tiếng kêu, nhìn lại thì hóa ra một chiếc đinh sắt. Lúc này, Trần Thái Tông bói thử thì biết sẽ có điềm gì đó sẽ xảy đến vào năm Đinh. 

Lần khác, Thượng hoàng đùa, nói Minh Tự Nguyễn Mặc Lão chiêm đoán xem điềm lành hay dữ cho mình. Khi Mạc Lão dùng phép chiêm đoán thấy có một cái hòm vuông, bốn mặt đều có chữ "nguyệt", trên hòm vuông có một cái kim, một cái lược, Trần Thái Tông suy ra rằng: "Cái hòm đó là quan tài, bốn mặt chữ “nguyệt” tức là tháng tư, nguyệt cũng là mệnh âm (trái với nhật tức mặt trời là mệnh dương). Cái kim trên hòm có thể xâu vật gì đó tương ứng với đòn xóc khiêng quan tài. Chữ “sơ” là cái lược, đồng âm với chữ “sơ” là xa, tức là sẽ xa rời cõi sống”. Đương lúc đó Thượng hoàng xem múa rối, tiết mục đó hay có câu cửa miệng: “Chóng đến ngày mùng Một thay phiên”. Thượng hoàng lại đoán rằng: “Thế là ngày mùng Một ta chết".

vua-tran-thai-tong-da-chiem-doan-ngay-chet-cua-minh-the-nao-7
Đền thờ các vua Trần

Nghiệm chứng về sau, lời chiêm đoán của Thái Thượng hoàng quả không sai. Đúng mùng Một tháng tư năm Đinh Sửu (1277), ông băng hà ở cung Vạn Thọ. Đó là sự ra đi dường như đã được báo trước.

Trần Thái Tông đón nhận cái chết một cách nhẹ nhàng, bình thản. Tương truyền, vào năm Bính Tý (1276), có lần ông bảo trước với người hầu cận: “Đến tháng tư sang năm ta tất chết”, quả ứng nghiệm. Trong “Việt sử diễn âm” thì ghi:

Trị vì ba mươi bốn thu,

Thái Tông hoàng đế tiên đô chầu trời.

Nói về việc ấy, sử thần Ngô Sĩ Liên từng ghi: Điềm lành hay tai họa, chỉ có người thành tâm mới biết trước được. Vì thế, Đại truyện trong Kinh dịch có nói: “Hình dung sự vật thì biết được vật thực, chiêm đoán sự vật thì mới biết được tương lai”. 

Nhưng tất là phải sau khi đã suy xét trong lòng, nghiền ngẫm trong óc, Trần Thái Tông biết được việc tương lai là chiêm đoán sự vật đấy. Nhưng nếu không phải là người lý sáng, lòng thành, mà cứ thấy việc là phỏng đoán mò để rồi khẳng định, thì chưa bao giờ không chuốc lấy tai họa về sau. Đó là chỗ khác nhau giữa cái học sấm ký thuật số với cái học thánh hiền chăng?

Ngày Thượng hoàng Thái Tông băng hà, Thiều Dương công chúa - con gái thứ của ngài - vừa ở cữ chợt nghe tiếng chuông liên thanh ở điện đình. Theo thể lệ nhà Lý, nhà Trần, gặp lúc vua mất, thì chuông ở triều đình khua vang lên để báo hiệu. Công chúa biết cha đã rời cõi trần tục, thương xót lắm nên khóc mãi không thôi, rồi cũng mất theo cha.

Ngày nay Trần Thái Tông được lập đền thờ ở nhiều nơi, tiêu biểu như đền Trần Thái Tông tại thôn Phù Nghĩa (Nam Định), đền Trần Thái Tông ở các xã Trung Phu, Trình Xuyên (huyện Vụ Bản, Nam Định); đền thờ Trần Thái Tông ở Thái Vi (huyện Hoa Lư, Ninh Bình), đền Hành cung Vũ Lâm ở Quần thể di sản thế giới Tràng An, miếu Trần Thái Tông ở các xã Trường Khê, Yên Mô (Ninh Bình) và đền thờ Trần Thái Tông ở làng Vọc (huyện Vụ Bản, tỉnh Hà Nam).

Xem thêm: Thầy giáo vua Trần Minh Tông mang tiếng "người gàn" chỉ vì một lời thề độc

Sống Đẹp
songdep.com.vn

5 chủ đề bạn cần biết mỗi tuần

Mỗi thứ Tư, bạn sẽ nhận được email tổng hợp những chủ đề nổi bật tuần qua một cách súc tích, dễ hiểu, và hoàn toàn miễn phí!

Bài Mới

Bình luận