Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày10 Thành viên · 7.921 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng9 Thành viên · 2.475 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương10 Thành viên · 774 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.099 Bài viết -
Sống An Lành6 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Đại Việt thời vua Lê Thánh Tông từng "cân" cả Đông Nam Á như thế nào?
Đại Việt thời vua Lê Thánh Tông quả thực là một quốc gia cường thịnh về kinh tế, mạnh về quân sự. Đại Việt từng đem quân tiến đánh Bồn Man, Lan Xang, truy đuổi quân địch sang cả các nước láng giềng, khiến Đông Nam Á thần phục.
Sự kiện chấn động kim cổ bắt nguồn từ 1 thùng... phân voi
Chiến tranh Đại Việt - Lan Xang là cuộc chiến giữa nhà Hậu Lê nước Đại Việt với Lan Xang (Lào). Mục đích phát động của Đại Việt là bình định vương quốc Bồn Man và ngăn chặn sự quấy nhiễu của quân Lan Xang tại biên giới phía Tây. Cuộc chiến này xuất phát từ trận chiến lẻ tẻ trong suốt giai đoạn vua Lê Thánh Tông trị vì. Tuy nhiên, việc Đại Việt mở cõi này ít được sách giáo khoa nhắc đến.
Nói nguyên nhân dẫn đến chiến tranh Đại Việt - Lang Xang, sử chép: Vào đầu thế kỷ 14, quan hệ giữa Đại Việt và Lan Xang không tốt. Đại Việt thời nhà Trần và Lan Xang cũng có quan hệ không tốt đẹp. Hai bên giao tranh ở khu vực biên giới.
Quan hệ giữa Lan Xang với triều đại sau của Đại Việt là nhà Hậu Lê cũng không mấy hòa hảo. Lan Xang từng mang quân đánh phá biên giới Đại Việt và xung đột bùng phát.
Theo sử Lào, vào năm 1478, một viên tướng của Lan Xang bắt một con voi trắng dâng vua. Theo quan niệm thời đó, vị vua nào sở hữu voi trắng được xem là điềm lành. Vậy nên, voi trắng được xem là bảo vật vô giá ở các nước Lan Xang, Xiêm La, Miến Điện...
Biết được tin này, vua Đại Việt cử sứ sang xin lông voi trắng. Thế tử Lan Xang là Chao Chienglaw vốn ghét Đại Việt nên thay vì tặng lông voi trắng, thì lại cho phân voi vào chiếc rương rồi gửi cho vua Đại Việt (History of Laos, Manlch, M.L. (1967), trang 126-129). Điều này khiến vua quan Đại Việt nổi giận.
Cũng trong thời điểm năm 1478, theo Việt Nam sử lược thì Bồn Man (Muang Phuan) từ lâu vốn thần phục Đại Việt, nhưng tù trưởng là Lư Cầm Công bỗng liên kết với Lan Xang đem quân cướp phá châu Quy Hợp (thuộc Nghệ An ngày nay). Vua Lê quyết định cất quân sang đánh nhằm giữ yên vùng biên giới.
Chiến tranh bùng nổ
Đại Việt sử ký toàn thư có chép rằng: "Đặc sai Thái uý Sùng quận công Lê Thọ Vực, Đoan Vũ hầu Trịnh Công Lộ, Diên Hà bá Lê Hy Cát đeo ấn tướng quân, trao cho 20 vạn quân tinh nhuệ, hẹn đến tháng 8 năm nay, chia đường tiến quân, kể tội đến đánh”.
Thế nhưng khi xuất phát, Đại Việt lại tập hợp được 18 vạn quân, chia làm 5 cánh tiến đánh. Đại Việt sử ký toàn thư có chép: "Đã định ngày 28 tháng 7 này, đặc mệnh tướng thần, chia đường tiến đánh. Chinh Tây tướng quân Lê Thọ Vực là tiên phong, đi đường chính chỉ huy các quân các doanh du kích, trước hãy giết tên cháu hiếu của giặc Bồn Man để chặt vây cánh nó, rồi chiếm ngay đất hiểm yếu là xứ Trấn Ninh mà đánh vào lòng giặc. Chinh Di tướng quân Trịnh Công Lộ chỉ huy các doanh quân thổ binh từ đường An Tây tiến vào để chiếm giữ mạn thượng lưu. Trấn Lỗ tướng quân Lê Đình Ngạn chỉ huy các doanh quân hoành dã từ đường Ngọc Ma đánh tới để cắt ngăn đường giặc chạy. Du kỵ phó tướng quân là bọn Lê Lộng đi đường châu Thuận Mỗi để bóp cổ chẹn lưng. Thảo tặc phó tướng quân là bọn Lê Nhân Hiếu theo lối phủ Thanh Đô để đánh chỗ sơ hở”.
Theo nguồn của Đại Việt sử ký toàn thư thì có thể thấy, 5 cánh quân Đại Việt tiến đánh Bồn Man và Lan Xang như sau:
- Cánh quân trung tâm do Lê Thọ Vực chỉ huy từ phủ Tràn Lân (Nghệ An) đánh vào Bồn Man, rồi đánh sang Lan Xang.
- Cánh quân phía Bắc do Trịnh Công Lộ chỉ huy đi từ phủ An Tây (Lai Châu) đánh thẳng vào kinh đô Luang Prabang của Lan Xang.
- Cánh quân phía Nam của Lê Đình Ngạn từ phủ Ngọc Ma (Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay) đánh vào Bồn Man rồi tiến sang Lan Xang.
- Cánh quân của Lê Lộng (Nguyễn Lộng) từ Thuận châu (Sơn La) yển trợ cho cánh quân phía Bắc của Trịnh Công Lộ đánh vào Kinh đô Luang Prabang của Lan Xang.
- Cánh quân của Lê Nhân Hiếu từ phủ Thanh Đô (thuộc Thanh Hóa ngày nay) tiến đánh Bồn Man rồi sang Lan Xang.
Cũng theo sử Lào thì quân của Lan Xang đặt dưới sự chỉ huy của Thái tử Chao Chienglaw cũng có 20 vạn quân, 2.000 thớt voi cùng 6 vị dũng tướng là Norasing, Noranarai, Noradet, Norara, Muen Luang và Phya Kwatepa. Ngoài ra chúa xứ Lan Na (phía bắc Thái Lan) cũng đưa quân sang giúp Lan Xang.
Quân Đại Việt khi ấy hừng hực khí thế, nhanh chóng vượt qua Bồn Man, các cánh quân lần lượt tiến đánh Lan Xang, giành được chiến thắng. Quân chủ lực Lan Xang chuẩn bị sẵn sàng một trận địa cọc mai phục ở đồi Poomung nhằm chặn quân Việt đến Kinh đô.
Các cánh quân Việt lần lượt đến đồi Poomung, những trận đánh lớn diễn ra tại đây, kéo dài suốt 3 ngày, cuối cùng quân Đại Việt thắng, quân Lan Xang rút chạy đến Na Khaochao (nay là chùa Wat Vixun).
Quân Việt truy đuổi đến, giao tranh lớn diễn ra ở cánh đồng Na Moungkon và Na Haidio. Cuối cùng quân Đại Việt bao vây và đánh bại quân Lan Xang, 2 tướng Muen Kwatepa và Muen Neua tử trận.
Lan Xang khi ấy nháo nhác, vội cử 2 tướng là Muen Bun và Muen Luan đến cứu viện nhưng cũng bị đánh bại. Các tướng Norasing, Noranarai, Noradet và Norara bị bắt sống. Thế tử Chao Chienglaw bị thương nặng rồi sau đó cũng bị bắt.
Vua Lang Xang là Xaiyna Chakhaphat vội cùng hoàng tộc bỏ Kinh thành chạy đến Chieng Khan của vương quốc Lan Na (nay thuộc tỉnh Loei của Thái Lan). Quân Đại Việt nhanh chóng tiến đánh chiếm Kinh đô Luang Prabang.
Quân Đại Việt thu được rất nhiều của cải, lương thực ở kinh đô Luang Prabang, nhờ đó tiếp tục truy đuổi tàn quân Lan Xang đến tận Lan Na tại lưu vực sông Irrawady (giáp biên giới Miến Điện), rồi thuận đà tiến đánh luôn hai vương quốc Lan Na và Ayutthaya.
Sáp nhập Bồn Man khiến các nước Đông Nam Á thần phục
Sử chép, đến năm 1479, quân Đại Việt ở Bồn Man vấp phải sự kháng cự quyết liệt của thủ lĩnh Cầm Công. Vua Lê Thánh Tông sai Lê Niệm thống lĩnh 30o vạn quân tiến đánh.
Quân Đại Việt vượt qua các cửa ải, đánh chiếm thành trì, đập tan toàn bộ lực lượng của quân Bồn Man. Thủ lĩnh Cầm Công sợ hãi bỏ chạy. Nhưng chưa kịp chạy xa thì bị tiêu diệt. Vua Lê Thánh Tông cho em của Cầm Công là Cầm Đông làm Tuyên úy đại sứ để thu phục Bồn Man.
Sau cuộc chiến này, vua Lê Thánh Tông ban chiếu sáp nhật Bồn Man khiến lãnh thổ Đại Việt được mở rộng hơn. Chiến thắng vang dội của Đại Việt khi ấy cũng khiến các nước Đông Nam Á như Chiêm Thành, Chân Lạp (Campuchia ngày nay), Lan Xang (Lào ngày nay), Chiang Mai (Thái Lan ngày nay), Ayutthaya và Java (Indonesia ngày nay) phải thần phục (Theo “lịch sử Việt Nam” tập 3 của Viện sử học).
Năm 1485, Đại Việt đưa thêm Melaka (thuộc Malaysia ngày nay) vào danh sách chư hầu có nghĩa vụ phải cống nạp hàng năm cho Đại Việt.
Cuộc chiến này khiến Lan Xang bị tàn phá nặng nề. Quan hệ giữa hai nước càng thêm xấu đi, đẩy Lan Xang tới chỗ liên minh chặt chẽ hơn với các quốc gia của người Thái khác. Bồn Man lệ thuộc vào Đại Việt, và từ đó về sau ít phụ thuộc vào Lan Xang hơn, đặc biệt là những giai đoạn Lan Xang suy yếu.
Trong khi đó, Đại Việt lại chịu thêm sức ép từ phía Đại Minh. Hoàng đế nhà Minh gửi thư trách hoàng đế Đại Việt về việc dấy binh đánh Lan Xang. Đại Việt sử ký toàn thư chép về việc này như sau: "Canh Tý, năm thứ 11... Mùa thu, tháng 8,... Ngày 27, nhà Minh có sắc văn đưa sang nói rằng: "Gần đây, được các quan trấn thủ và tổng binh Vân Nam, tâu rằng Quốc Vương An Nam vô cớ điều động binh mã đánh giết ở đất Lão Qua đến nay vẫn chưa lui quân, lại định đánh nước Bát Bách Tức Phụ (Lan Na). Vậy tư cho Vương biết, nếu có phạm lỗi nói trên, nên gấp lui quân; nếu không, Vương phải sang báo ngay để triều đình truy xét kẻ báo cáo bậy trị tội theo pháp luật".
Để trả lời việc này (đánh Lão Qua), cùng hai việc tranh chấp biên giới phía bắc với nhà Minh cũng năm đó, vua Lê Thánh Tông sai Lương Thế Vinh, Thân Nhân Trung theo kế Lê Thọ Vực mà soạn 3 bài biểu (công hàm) ngoại giao, rồi sai Nguyễn Văn Chất, Doãn Hoành Tuấn, Vũ Duy Giáo trình cho vua nhà Minh, nhân dịp đi sứ tuế cống nhà Minh vào tháng 12 âm năm Canh Tý (1480).
Xem thêm: Nước Đại Việt suýt tan nát nếu không có Trần Tự Khánh
Đọc thêm
Ở buổi loạn lạc Trịnh - Nguyễn phân tranh, có một người con của đất Việt sớm nhận rõ bản chất phi nghĩa của chiến tranh nên đã quyết định "bẻ tên cởi giáp" trở về theo đuổi nghiệp y học cứu người. Sau này ông được nhân dân ca tụng là bậc thần y.
Bình Lệ Nguyên là một trận đánh lớn giữa tượng binh Đại Việt và kỵ binh Mông Cổ. Binh lính Đại Việt cưỡi lưng voi, dùng cung, kích, câu liêm đánh kỵ binh Mông Cổ. Hỗ trợ đắc lực cho bộ binh Đại Việt tấn công trực diện vào chân và bụng ngựa các vũ khí như gươm, đao, rìu, giáo, kích…
Hạ Hầu Đôn - công thần khai quốc nhà Tào Ngụy thời Tam Quốc từng bị tên bắn trúng mắt. Ông liền rút ra, nuốt chửng con ngươi. Sử Việt từng chép, có 2 vị tướng đã làm chuyện tương tự.
Bài mới
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ trao 30.000 suất quà tới người nghèo, công nhân lao động và người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên cả nước nhân dịp tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.
Du khách Hồng Kông (Trung Quốc) làm rơi điện thoại xuống cống thoát nước khi du lịch và đã được công an hỗ trợ, lấy lại tài sản.
Xóm trọ 0 đồng ở phường Hồng Gai đã giúp nhiều bệnh nhân chạy thận bớt gánh nặng chi phí và có thêm động lực vượt qua bệnh tật.
Ca sĩ Đức Phúc đang nỗ lực tìm kiếm bác xe ôm lớn tuổi bị hủy chuyến vì xe Wave cũ, mong muốn tặng xe mới giúp ông mưu sinh dễ dàng hơn.
Vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo Cà Mau đã phối hợp cùng Viện Đào tạo và Phát triển nhân lực (itd) tổ chức Chương trình tập huấn kiến thức, kỹ năng mềm dành cho sinh viên các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh.
The 1% Fund là một dự án thiện nguyện được thành lập bởi học sinh trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam và THPT Chuyên Nguyễn Huệ với châm ngôn “One percent. One change” - một phần trăm tấm lòng của mỗi người cũng có thể kiến tạo một sức ảnh hưởng nhất định đến cộng đồng. Cho đến nay, dự án đã đi được hơn nửa chặng đường của mùa 10, cùng với thật nhiều hoạt động sôi nổi qua những dấu mốc thành công đáng tự hào qua các mùa sự kiện chính MỌT - GOM và tiền sự kiện SAN.
Chị Vũ Thị Hoài (33 tuổi, Nghệ An) mới đây đã được một nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi túi tiền trong lúc chở con gái 10 tháng tuổi đi giao hàng.
Từ khi gặp cụ bà 86 tuổi tại Pháp, cuộc sống của cô gái Việt - Nguyễn Trang đã thay đổi rất nhiều. Bà dành tình thương, chăm sóc Trang như bà ngoại chăm sóc cháu gái, khiến cô vô cùng cảm động và hạnh phúc.
Nghệ An những ngày cuối năm vẫn còn ngổn ngang dấu vết của những cơn bão vừa đi qua. Con đường làng bị bùn đất phủ loang lổ, những hàng rào đổ nghiêng, mái tôn nhà dân bị gió cuốn bật tung từng mảng. Mùi ẩm lạnh của mưa và những đêm mất ngủ vì gió rít như vẫn còn đọng lại trên đôi mắt của người dân nơi đây. Cả vùng quê hiền lành vốn bình yên lại phải trải qua thêm một lần thử thách nghiệt ngã của thiên nhiên.
Chỉ một dòng bình luận vô thức trong lúc tuyệt vọng: “Ước gì Vingroup có thể hỗ trợ cho mình 1 chiếc máy thở nho nhỏ thôi, mình rất cần sự sống từ nó”, cô gái sinh năm 1994 đã có cơ hội được sống tiếp.
Chiều 9/12, tại Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc), nhằm kết nối cộng đồng cựu sinh viên, thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa hai nước Việt – Trung.
Nhận 100 triệu đồng từ vị khách trúng số 18 tỷ, bà Thùy Dương góp thêm 38 triệu để mua 8 tấn gạo tặng cho bà con khó khăn.
Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.
Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.
Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.