Chuyện về Tướng Quân y đầu tiên được phong Anh hùng LLVTND: "Hổ phụ sinh hổ tử"

Thiếu tướng, PGS.TS.TTND Phạm Hòa Bình chính là con trai của Thiếu tướng, GS.TS.TTND, Anh hùng LLVT Phạm Gia Triệu. Hai cha con ông đều là chuyên gia đầu ngành về phẫu thuật thần kinh.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Bác sĩ quân y đầu tiên được phong Anh hùng LLVTND

Theo Vietnamnet, qua lời kể của Thiếu tướng Phạm Hoà Bình, PGS, TS, thầy thuốc nhân dân, nguyên Phó giám đốc BV Trung ương Quân đội 108 thì biết được, cha ông - GS Phạm Gia Triệu (1917-1990) ngày từ tháng 1/1967 đã trở thành vịn bác sĩ đầu tiên trong Quân đội được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (Anh hùng LLVTND). Trước đó, hai Anh hùng LLVTND của ngành quân y được phong tặng năm 1956 là bộ đội tải thương và chiến sĩ quân y (làm hộ lý, y tá) chứ chưa có ai là bác sĩ. 

PGS. Phạm Hòa Bình chia sẻ: "Bố tôi là đại biểu Quốc hội khóa 6, khóa Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam thống nhất (1976). Từ ngày tham gia Cách mạng (tháng 11/1945) cho đến khi mất (6/1990), có thể nói bố tôi chưa được hưởng thư thái, an nhàn để ôn lại các kỷ niệm của cuộc đời mình. Chính các bài báo viết sau này đã giúp anh em tôi hiểu về ông hơn”. 

Vào năm 1943, GS. Phạm Gia Triệu được công nhận là sinh viên nội trú dự bị (externe), rồi chính thức (interne des hôpitaux) của các BV Hà Nội, chủ yếu là BV Yersin (hay BV Phủ Doãn, BV Việt Đức ngày nay) và BV De Lanessan (hay BV Đồn Thủy, nay là BV Trung ương Quân đội 108 và BV Hữu Nghị). 

"Hồi ấy tại BV Yersin, người Pháp chỉ cai quản về hành chính, còn về kỹ thuật mổ xẻ, các bác sĩ và sinh viên Việt Nam hầu như quán xuyến tất cả. Người Pháp chỉ có giáo sư Huard mổ mỗi tuần 3 phiên và họ tỏ ra trọng thị tài năng phẫu thuật của người Việt Nam, tiêu biểu là cụ Hồ Đắc Di, cụ Vũ Đình Tụng và ông Tôn Thất Tùng. Các bác sĩ và sinh viên nội trú Việt Nam luôn là nòng cốt của mọi hoạt động khoa học kỹ thuật. Riêng sinh viên nội trú, mỗi BV chỉ có 3-4 người, thay nhau trực, xử trí các ca cấp cứu thời bình và các tai nạn trong thành phố. Họ học tập và làm việc vất vả, nhưng họ, trong đó có anh Triệu, mau chóng nắm được kỹ thuật mổ xẻ và kiến thức cũng sâu rộng thêm…” (theo  ghi chép của bác sĩ Trần Trọng Vực). 

chuyen-ve-cha-con-giao-su-pham-gia-trieu
GS Phạm Gia Triệu (thứ 2 từ phải qua) là chuyên gia nổi tiếng về phẫu thuật thần kinh

Tháng 8/1945, cách mạng thành công. Chàng sinh viên y khoa Phạm Gia Triệu đang học nội trú ở BV De Lanessan. Theo quyết định của chính phủ, ông được công nhận tốt nghiệp bác sĩ y khoa. 

Đến tháng 11/1945, ông tình nguyện nhập ngũ vào lực lượng quân y, làm Trưởng ban Quân y Đông Triều (cơ sở quân y đầu tiên của Đệ tứ Chiến khu), sau này là Quân y Trung đoàn 98. Tháng 7/1949, ông được điều làm Hiệu trưởng Trường Y tá trưởng (Bắc Giang); Viện trưởng Viện Thực hành, giảng viên Trường Quân y sĩ (Vô Tranh, Thái Nguyên)... 

Tháng 5/1950, ông được kết nạp Đảng. Cũng trong năm đó, ông được cử làm đội trưởng đội điều trị phục vụ trận đánh Đông Khê và suốt Chiến dịch Biên giới. Ông được Bác Hồ gửi thư khen và tặng thưởng Huân chương.

Đến năm 1952, Phân viện 8 (tiền thân của BV 108) phát triển về quy  ô, số giường bệnh tăng từ 100 đến 250, ông được điều động làm Phân viện trưởng. Đầu năm 1954, ông được điều tăng cường cho Đội điều trị 1 là Đội điều trị tiền duyên của Mặt trận Điện Biên Phủ. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, cùng bác sĩ Bộ trưởng Bộ Thương binh Vũ Đình Tụng, cha tôi tham gia chỉ đạo kỹ thuật mổ cho các cơ sở cấp cứu.

Hòa bình lập lại, tháng 7/1954, ông được cử sang Liên Xô học phẫu thuật thần kinh tại Viện Phẫu thuật Thần kinh mang tên nhà ngoại khoa Xô Viết nổi tiếng - Burdenko. Trong ngoại khoa, phẫu thuật thần kinh là chuyên ngành khó, đòi hỏi đào tạo thời gian dài và lúc đó Việt Nam chưa có chuyên ngành này. Ông đã bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ về đề tài “U nhú đám rối màng mạch não thất IV”.

chuyen-ve-cha-con-giao-su-pham-gia-trieu-0
GS Phạm Gia Triệu (mặc quân phục màu đen) đứng hàng thứ 3 sau Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội Anh hùng Chiến sỹ thi đua Toàn quốc (12/1966 – 1/1967-TL)

Sau khi về nước, ông được bổ nhiệm làm Viện phó ngoại khoa Viện quân y 108 kiêm Chủ nhiệm bộ môn Ngoại của Trường sĩ quan Quân y (5/1960), chuyên viên đầu ngành Ngoại khoa quân y (1976). Ông giữ các chức vụ: Phó chủ tịch Hội Ngoại khoa Việt Nam và Phó chủ tịch Hội Thần kinh, Tâm thần và Phẫu thuật Thần kinh Việt Nam.

GS. Phạm Gia Triệu chính là người chủ trì xây dựng ngành phẫu thuật thần kinh quân đội. Ông viết nhiều tài liệu chuyên ngành để giảng dạy cho các bác sĩ. Vào năm 1963, Nhà xuất bản Y học xuất bản cuốn sách “Chấn thương thần kinh” của ông - cuốn sách giáo khoa đầu tiên về phẫu thuật thần kinh.

Cùng với tập thể các bác sĩ quân y, giáo sư đã hoàn thành nhiều đề tài nghiên cứu có giá trị về dị dạng mạch máu não, vết thương sọ não do bom bi, áp xe não do vết thương hỏa khí… Đặc biệt, ông chủ biên cuốn sách “Điều lệ xử lý vết thương chiến tranh” - kim chỉ nam cho các bác sĩ trong xử trí vết thương trong cuộc chiến tranh giải phóng vĩ đại của dân tộc. Ông được nhận giải thưởng Nhà nước năm 2000 về khoa học công nghệ với đề tài: “Bảo đảm quân y Quân đội nhân dân Việt Nam trong chiến tranh cứu nước và giữ nước”.

chuyen-ve-cha-con-giao-su-pham-gia-trieu-7
Đại diện gia đình ký biên bản bàn giao kỷ vật chiến trường của GS Phạm Gia Triệu cho Ban giám đốc BV Trung ương Quân đội 108

Vào ngày 1/1/1967, ông được Quốc hội và Chính phủ phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Ông cũng là bác sĩ quân y đầu tiên được phong danh hiệu cao quý này. Đến năm 1968, ông vào B5 phục vụ giữa lúc cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân Mậu Thân đang nóng bỏng. Ông chỉ đạo cấp cứu ngoại khoa chung và trực tiếp mổ các ca thương binh sọ não, cột sống. 

Năm 1975, ông tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh, tiếp quản Tổng y viện Cộng hòa (nay là Bệnh viện quân y 175). Đến năm 1980, ông chuyển sang công tác tại Hội đồng Y học quân sự Bộ Quốc phòng. 

Ngày 13/6/1990, GS. Phạm Gia Triệu đi xa. Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và các học trò vô cùng tiếc thương. Cả cuộc đời ông sống giản dị, yêu thể thao và dành hết tâm huyết cho y học. 

"Hổ phụ sinh hổ tử"

Theo Vietnamnet, nếp gia phong của gia đình GS. Phạm Gia Triệu cũng rất đặc biệt. Nơi chôn rau cắt rốn của ông chính là Hàng Thiện, Xuân Hồng, Xuân Trường, Nam Định. Đây vốn là vùng đất nổi tiếng với sự xuất hiện của trên 400 tiến sĩ, phó bảng, cử nhân, tú tài... thời phong kiến và cũng là quê hương của nhiều nhà nho, sĩ phu yêu nước. 

Theo thống kê sơ bộ, ngôi làng này hiện có 206 tiến sĩ khoa học và tiến sỹ, GS và PGS được ghi tên trên bia đá, có 11 vị tướng trong quân đội, 3 Anh hùng LLVTND... 

Theo báo Sức khỏe và đời sống, GS. Phạm Gia Triệu có 4 người con trai: Phạm Mạnh Long, Phạm Mạnh Lương, Phạm Gia Lượng và Phạm Hòa Bình. Trước hết phải kể đến sự giống cha “như đúc” của người con trai út. Nếu như 3 người anh khi lớn lên đều theo các ngành nghề khác, thì PGS.TS. Phạm Hòa Bình tiếp nối một cách hoàn hảo nghề y của cha, với phần lớn cuộc đời công tác tại nơi cha làm việc trước kia là Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Và ông cũng trở thành một chuyên viên đầu ngành của quân đội về phẫu thuật thần kinh. Quân hàm Thiếu tướng, giống như cha, ông từng nhiều năm giữ chức vụ Phó Giám đốc về ngoại của bệnh viện.

Vào tháng 8/1978, sau khi tốt nghiệp Đại học Quân y, bác sĩ Phạm Hòa Bình được điều về công tác tại Viện Quân y 108 và được phân công ngay về khoa B7 - khoa Phẫu thuật Thần kinh. 

chuyen-ve-cha-con-giao-su-pham-gia-trieu-6

Ông nhớ lại: “Lúc đó, thương binh bị vết thương sọ não, cột sống của chiến tranh Biên giới Tây Nam, sau khi xử trí bước đầu ở Quân y Viện 175, được máy bay chuyển ra Viện Quân y 108 rất đông. Thương binh ngay khi về đến khoa B7 đều được tắm gội, cắt tóc, thay băng, thụt tháo... Sau đó, các vết thương được xử trí cơ bản: lấy dị vật, mảnh đạn, xử trí áp xe não, vết thương cột sống…Trong hoàn cảnh đó, bố tôi đã dạy tôi tất cả”. 

...“Mỗi buổi sáng, ông dạy tôi khoảng 30 phút. Ông chọn tài liệu chuyên môn hoặc bằng tiếng Nga hoặc tiếng Anh dựa trên thực tế bệnh lý trong khoa B7. Đọc, phát âm cho chuẩn; phân tích câu và dịch cho đúng; giải nghĩa cho phù hợp và áp dụng ngay trên ca bệnh cụ thể để xem nên mổ xẻ, điều trị thế nào. Mỗi loại bệnh lý sẽ học liên tục trong mươi ngày. 

Nhờ có phương pháp học như vậy, tôi không chỉ hiểu chuyên môn mà khả năng ngoại ngữ, vốn từ chuyên ngành cũng tiến bộ rất nhiều. Khi có ca mổ, ông vào xem và chỉ bảo cho tôi từng li từng tí. Ông đứng trông cho tôi mổ. Mỗi ca mổ, đặc biệt các ca bệnh phức tạp, ông gợi ý cho tôi suy nghĩ, tham khảo y văn, trao đổi tìm phương án mổ tốt nhất. Mỗi ca thất bại là một bài học lớn không quên. Không phải chỉ trong chiến đấu mà trong chuyên môn cũng rất cần sự dũng cảm để nhận ra thiếu sót. Ông đã dạy tôi cách tư duy rất thực tế, ngắn gọn, mạch lạc nhưng cũng rất khách quan, khoa học...”, PGS Hoà Bình hồi tưởng.  

Đất nước ta, chỉ riêng trong lĩnh vực y học có rất nhiều cặp “hổ phụ sinh hổ tử” khác nữa như gia đình GS, bác sĩ Tôn Thất Tùng - Tôn Thất Bách. Đất nước vẫn luôn tự hào về những gia cảnh đặc biệt ấy. Nó hoàn toàn xa lạ với thứ nhồi nhét chức tước, quyền lực cho con mình mà xã hội ta đã và đang bất bình.  

Xem thêm: Bác sĩ Yersin - Người đầu tiên phát hiện ra Đà Lạt: Một anh Tây si mê dải đất hình chữ S

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Bị tông xe nghiêm trọng, vị bác sĩ được chàng trai cứu giúp kịp thời. Điều bất ngờ, chàng trai này chính là cậu bé sinh non mà ông từng cứu sống năm nào.

Cuộc hội ngộ bất ngờ đầy xúc động giữa bác sĩ và cậu bé sinh non từng được ông cứu sống
0 Bình luận

Mới đây, theo đề nghị của Liên Hiệp Quốc, Việt Nam đã tiếp nhận và điều trị khẩn cấp một bệnh nhân là nhân viên Liên Hiệp Quốc mắc COVID-19. Tới ngày 16/6 vừa qua, thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Việt Nam cho hay bệnh nhân này đã bình phục, xuất viện, và rời Việt Nam ngày 15/6 để trở lại tiếp tục công tác.

Ekip bác sĩ Việt Nam xuất sắc chữa khỏi một nhân viên Liên Hợp Quốc mắc COVID-19 nặng
0 Bình luận

Sau khi tốt nghiệp, vợ chồng bác sĩ Việt Nam Nguyễn Xuân Quyết và Nguyễn Thị Quỳnh đã làm đơn tự nguyện sang Angola làm việc, rồi thổi luồng "sinh khí" mới trên vùng đất khô cằn, khắc nghiệt này.

Vợ chồng bác sĩ Việt Nam tự nguyện sang Angola thổi luồng 'sinh khí' mới trên vùng đất khô cằn
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Xúc động khoảnh khắc con trai gả mẹ 53 tuổi đi lấy chồng: “Dù ở độ tuổi nào, ai cũng xứng đáng có được những hạnh phúc riêng của mình”

Trong ngày cưới, người con trai đã chủ động trao tặng nhẫn vàng, kiềng vàng và bày tỏ lời cảm ơn, biết ơn vì công sinh thành, nuôi dưỡng, cũng như chúc phúc cho mẹ.

Thanh Tú
Thanh Tú 3 ngày trước
Mùa hè tình nguyện đặc biệt của những bạn trẻ Mỹ tại Việt Nam

Dù chỉ mới 16,17 tuổi và không phải là những thợ xây chuyên nghiệp nhưng nhóm bạn trẻ đến từ Mỹ đã không ngại ngần xắn tay áo, khiêng gạch, trộn xi măng giúp người dân Quảng Ngãi xây nhà tình nghĩa.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Hà Nội chi 3.000 tỷ hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tiểu học

Từ năm học 2025-2026 tới đây, 768.000 học sinh tiểu học ở Hà Nội, gồm cả công lập và tư thục, sẽ được hỗ trợ 20.000-30.000 đồng bữa ăn trưa mỗi ngày.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Nam sinh đưa em đến điểm thi nhờ người trông hộ đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội

Nam sinh Nguyễn Mạnh Đức từng được biết đến với khoảnh khắc đưa em gái đến điểm thi nhờ anh chị tình nguyện viên trong hộ để vào thi lớp 10 đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Tin vui: Toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí từ năm 2026

Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị đang được xây dựng.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Ông ngoại Hà Nội một tay chăm cháu 7 tháng tuổi từ A đến Z khiến cộng đồng mạng trầm trồ

Nhìn khoảnh khắc ông ngoại U70 chăm sóc cháu nhỏ từ bế ru, cho ăn, quấy cháu,… đến chơi cùng cháu cả ngày với thái độ ân cần, yêu thương khiến ai cũng xúc động và ngưỡng mộ.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cảnh sát Hà Nội huy động ca nô giải cứu nữ sinh viên chới với dưới sông Hồng

Nhận được thông tin một nữ sinh viên nhảy cầu Vĩnh Tuy, chới với dưới dòng nước xiết ở sông Hồng, Cảnh sát PCCC&CNCH đã kịp thời huy động ca nô để giải cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Khoảnh khắc ấm lòng: CSGT kịp thời hỗ đưa tài xế đột quỵ trên cao tốc đi cấp cứu

Phát hiện tài xế xe cẩu bất tỉnh trong cabin trên cao tốc Pháp Vân – Cầu GIẽ, CSGT đã ngay lập tức mở đường, hỗ trợ đưa nạn nhân tới bệnh viện cấp cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 05/07
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 04/07
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 03/07
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 03/07
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 02/07
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 02/07
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 01/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất