Triết lý con gián: Kẻ mạnh có thể thua, kẻ biết thích nghi chắc chắn trường tồn

Khủng long xuất hiện vào kỷ Tam Điệp, tức là khoảng 231,4 triệu năm trước và đã trở thành nhóm động vật có xương sống chiếm ưu thế nhất. Chúng tồn tại hơn 165,4 triệu năm thì bị tuyệt chủng vào cuối kỷ Phấn Trắng - cách đây khoảng 66 triệu năm. Thế nhưng, có một loại côn trùng đã tồn tại cách đây khoảng 354 - 295 triệu năm trước, vẫn tồn tại đến ngày nay.

Loài côn trùng đó chính là gián - hóa thạch tương đồng với loài này xuất hiện từ kỷ Than Đá. Có thể tóm gọn về gián như sau: "Chúng tồn tại được đến ngày nay bởi chúng thích ứng rất giỏi. Chúng sống ở mọi nơi, từ toilet tới tủ giày, tủ quần áo... đâu cũng sống được".

Vào thập niên 70, đồng hồ Thụy Sĩ từng chiếm hơn 50% thị phần đồng hồ thế giới. Nhưng sau khi đồng hồ điện tử ra đời, thị phần của nó giảm chỉ còn 2%. Trước kia, điện thoại Motorola đã từng là số 1, nhưng hãng này nhanh chóng bị Nokia "đá" ra khỏi thị trường. Và hiện nay, Nokia hoàn toàn lép vế so với hai ông lớn Apple và Samsung, đành phải bán mình cho Microsoft. 

Chuyên gia Phát triển tiềm năng Lãnh đạo đến từ Singapore, Adrian Toh nhận định: "Câu chuyện thất bại của họ rất đơn giản. Đó là khả năng thích nghi. Họ không biết cách thích nghi, rơi vào bế tắc và mất luôn thị phần. Thế giới đang thay đổi rất nhiều. Khả năng để thích nghi là yếu tố then chốt trong bất kể doanh nghiệp nào. Bạn chỉ có thể lựa chọn Thích nghi hay là Chết".

Ông khẳng định, không phải kẻ mạnh hay kẻ thông minh, tài giải hơn là kẻ sống sót, mà ai là kẻ thích nghi tốt nhất sẽ trường tồn. Adrian nói: "Thích nghi = Sống sót/Thành công". Ông kể rằng, trước kia trong buổi họp mặt truyền thông để công bố tin Nokia sẽ bán lại cho Microsoft, CEO Rajeev Suri đã nghẹn ngào nói: "Chúng tôi không làm gì sai cả, nhưng biết phải làm sao, chúng tôi đã thất bại". Toàn bộ những nhân viên ngồi phía dưới đã lặng lẽ cúi mặt và khóc theo.

Thế nhưng, theo Adrian Toh, ông Suri đã nói sai. Ông phân tích: "Đáng ra ông ấy phải nói là 'Chúng tôi không làm gì đúng thì mới chết'. Trong thời đại bây giờ, nếu bạn không thay đổi đủ nhanh thì sẽ chết, chứ không nhất thiết bạn phải làm gì sai mới chết. Chỉ cần bạn đứng yên một chỗ, không cải tiến tất sẽ mất thị phần về tay các tân binh. Câu chuyện thành công là thành quả của Thích ứng và Thay đổi".

Vị chuyên gia này lập luận rằng, sự thích nghi giống như một cái cây cao giữa đồng cỏ. Giữa một cánh đồng mênh mông và trống trải, nếu cái cây cứ lớn mãi, lớn mãi thì tất yếu sẽ gãy khi có gió lớn. Ta phải giống như ngọn cỏ, thích nghi theo môi trường, gió thổi chiều nào thì nghiêng theo nó. Adrian khẳng định: "Kẻ thích nghi được sẽ sống. Kẻ sống sót cuối cùng mới là kẻ chiến thắng".

Có một thực tế rằng, không phải cứ làm gì sai mới thất bại, chỉ cần ta thay đổi không đủ nhanh, ta sẽ bị đào thải. Nếu ta mãi đứng yên, không biết cải thiện thì sẽ sớm muộn cũng sẽ bị mất chỗ. Sóng sau xô sóng trước, đừng huênh hoang với thành quả của mình. Hãy học theo triết lý con gián, không ngừng đổi mới bản thân và tập thích nghi với môi trường. 

Xem thêm: Triết lý con cua – Người càng sớm hiểu càng thành công nhanh