Tâm sự của nữ bác sĩ đi xuyên 50 quốc gia mổ từ thiện Lâm Hoài Phương: "Mổ xong thấy lòng mình vui, hồn mình đẹp"

Nhiều người gọi PGS.TS Lâm Hoài Phương (64 tuổi, TP.HCM) là "nữ bác sĩ mê mổ từ thiện", người đã dành hơn 30 năm cuộc đời để đi mổ từ thiện răng hàm mặt ở 50 quốc gia trên thế giới.

Xuất thân là con nhà nòi bác sĩ

PGS.TS Lâm Hoài Phương sinh ra trong một gia đình có truyền thống làm bác sĩ, bố của bà là GS. Lâm Ngọc Ấn - cây đại thụ của ngành răng hàm mặt Việt Nam, mẹ và chị gái cũng đều là bác sĩ. Từ khi còn nhỏ, cô bé Lâm Hoài Phương đã luôn mơ ước được khoác lên mình chiếc áo blouse trắng để đi chữa bệnh cho những mảnh đời bất hạnh.

Năm 1981, bà tốt nghiệp Đại học Y dược TP.HCM, sau đó trở thành giảng viên của trường. Bên cạnh việc giảng dạy, bà cũng tiếp tục phấn đấu học hỏi, quyết tâm trở thành một bác sĩ ngoại khoa xuất sắc. Khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp, bà quyết định gác lại tất cả để tập trung vào việc học. Nữ bác sĩ cho biết: "Để có kiến thức và tay nghề tốt nhất, tôi đã quyết định đi học nước ngoài khi cơ hội đến".

Vào những năm 90, khi internet còn chưa phát triển, cơ hội để học tập ở nước ngoài rất hạn chế. Năm 1994, bà theo học khóa Phẫu thuật tại học ở vô số đại học danh tiếng như Đại học Tulen, Mỹ (1995), Đại học MC Gill, Canada (1996), Đại học Los Angeles, Mỹ (1998) và sau cùng là khoa Phẫu thuật Tạo hình tại Đại học Yales (2007). Hiện nay, bà là một trong những chuyên gia hàng đầu ở Việt Nam về phẫu thuật tạo hình hàm mặt, đặc biệt là phẫu thuật cho trẻ em bị dị tật sứt môi, hở hàm ếch.

Tình thương dành cho những đứa trẻ dị tật không may mắn

Bác sĩ Phương nhớ lại: "Năm 1981, khi ra trường, là cán bộ giảng dạy của khoa răng hàm mặt Trường đại học Y dược TP.HCM, khi đó tôi mới theo ngành nha. Ngành nha ở đây liên quan đến các bệnh lý bệnh tật bẩm sinh. Thời điểm đó, bệnh nhi dị tật với hàm rất nhiều. Tôi vừa giảng dạy, vừa gắn kết với một số bệnh viện lâm sàng để điều trị. Đó là những gắn bó đầu tiên để tôi miệt mài mang lại niềm vui hạnh phúc cho bệnh nhân".

Sau nhiều năm trong nghề, trên cương vị là bác sĩ y khoa, giải phẫu nhi, bà luôn có tình cảm đặc biệt với những đứa trẻ dị tật không may mắn. Không phải ai cũng có điều kiện để đi tạo hình lại dị tật cơ thể, do đó việc mổ thiện nguyện là việc cần rất nhiều bác sĩ chung tay, góp sức.

Luôn trăn trở trước tình hình còn quá nhiều trẻ em bị sứt môi, hở hàm chưa được phẫu thuật khi mà kỹ thuật chữa trị và kiểm soát đã có nhiều tiến bộ, bà tham gia những chuyến đi thiện nguyện mổ miễn phí cùng đồng nghiệp. Đó là những chuyến đi lên Tây Nguyên, ra Huế,... từ thiện để đem lại nụ cười cho những người bệnh nghèo ở 32 tỉnh thành phía Nam.

Sau đó, bà tham gia tổ chức Operation Smile (Phẫu thuật nụ cười) để đi mổ từ thiện ngay cả khi đang bộn bề gia đình và công việc. Bà tâm sự: "ham gia mổ từ thiện, trước tiên cho bệnh nhân là điều tất nhiên. Ngoài ra, đi nước ngoài là cơ hội học tập. Mình coi cách tổ chức của họ, cách vận hành, thực hiện; cơ hội mình muốn tham gia tổ chức mổ từ thiện lâu dài, để giữ cho thế hệ sau, cho sinh viên có cơ hội giống như mình được thực hiện."

Hơn 30 năm mổ từ thiện "không biết mệt là gì"

Tính đến nay bác sĩ Phương đã có 31 năm tham gia mổ từ thiện, đi tới 50 quốc gia trên thế giới và trải qua không biết bao nhiêu ca phẫu thuật. Bà nghĩ rằng, đi mổ từ thiện hắn là cái duyên của đời bà, vì quả thực mà rất mê điều này. Nữ bác sĩ bày tỏ: "Tôi không biết mệt là gì! Đấy là niềm vui."

Trong một chuyến đi mổ từ thiện tại Brazil, các bác sĩ Việt Nam được yêu cầu mổ ca viêm mạc thành hầu sao cho thời gian ngắn nhất. Trong danh mục kỹ thuật của Bộ Y tế, ca mổ này phải mất 2-3 tiếng. Nữ bác sĩ đáp lại, là ca viêm mạc thành hầu nên phải mổ trong 45 phút, thế nhưng, sau khi bấm thời gian, ca mổ ấy chưa đến 45 phút.

Bà cho biết, mình mổ khá nhanh, nên thay vì số ca mổ bình thường là 5 ca/ngày, bà lại mổ đến 14 ca/ngày. Bà nhớ lại, do mình mổ nhanh quá, các điều dưỡng có khuyên làm chậm lại để người khác làm nhưng bà không muốn. Bác sĩ cho hay, đi làm từ thiện thì đoàn xong việc mình với xong, do đó cứ tiếp tục mổ thôi chứ không phải xong chỉ tiêu là dừng.

Chọn đi mổ từ thiện là chấp nhận mình sẽ có lúc phải đối mặt với rủi ro, nguy hiểm, thế nhưng chưa bao giờ bác sĩ Phương cảm thấy chùn chân. Trong một lần đi mổ ở Kenya, khi về đến Thái Lan thì bà gặp sự cố về vé, gần 2 ngày trời không ăn, không uống. Khi ấy chẳng có thẻ gì, dùng tiền mặt nhưng lại hết tiền, nên bà đành chịu vậy. Bà tâm sự: "Tham gia từ thiện là vì tâm, nên còn đi là còn gặp những trắc trở không nói trước, nhưng tôi vẫn cứ đi vì phẫu thuật ở trong máu rồi".

Mổ xong thấy lòng mình vui, hồn mình đẹp

Tham gia tổ chức từ thiện, bà thường xuyên phải rời xa gia đình và bạn bè, có khi đi cả 2-3 tuần. Có lúc, bố bà gọi rồi trách, bảo sao lâu rồi không về thăm nhà. Khi ấy, bà chỉ biết đáp lại, mình đang bận đi mổ từ thiện.

Dù vậy, bác sĩ hi vọng gia đình sẽ cảm thông, động viên khi biết bà đang thực hiện sứ mệnh phẫu thuật từ thiện. Nữ bác sĩ ấy bồi hồi nói: "Mỗi khi xong một ca mổ và xong nhiều ca mổ trong ngày, tôi thấy lòng mình vui, hồn mình đẹp vì nghĩ đến bệnh nhân, nghĩ đến sức lan tỏa của công việc mình làm."

Với bà, những chuyến đi ấy bên cạnh việc làm từ thiện cũng là cách để quan sát, học hỏi. Chẳng hạn, nếu có ca mổ chưa được nhanh, mổ không đẹp, bà lại rà soát lại lý do, rút kinh nghiệm để lần sau làm tiếp. Mê phẫu thuật, nên với bà, càng những ca mổ khó lại càng muốn làm. Theo bác sĩ, nhờ những ca mổ khó như vậy, ta mới động não, suy luận ra xem mình phải làm cái gì.

Bên cạnh đó, nữ bác sĩ cũng hi vọng mình có thể truyền lại "lửa" đam mê cho thế hệ sau. Để các lớp y bác sĩ sau này hiểu rằng, những chuyến đi từ thiện ấy không chỉ là để giúp người, mà còn là để giúp chính mình, tiếp tục trau dồi kỹ năng, không ngừng học hỏi. Bác sĩ chia sẻ: "Tôi mong người khác, các em thế hệ sau nhìn vào đó chung tay làm những công việc lan tỏa cho xã hội, cho cộng đồng".

Sau cơn mưa trời lại sáng: Chuyện bác sĩ - sĩ quan Nguyễn Quang Ánh nhiễm HIV vượt qua bi kịch cuộc đời