Thị trường chứng khoán hết rực đỏ lại "nằm sàn": Đây có phải là lúc "chứng sĩ" nên tạm dừng?

Hết phiên ngày 12/5, VN-Index tiếp tục giảm hơn 62 điểm (gần 5%), bàn lùi về dưới ngưỡng 1.240 điểm. Sắc đỏ ngập tràn bảng điện với hơn 420 mã giảm trên HoSE, 163 mã giảm kịch sàn. Thậm chí, trong nhóm VN30, có tới 29/30 mã bluechip chốt phiên dưới tham chiếu, với 11 mã giảm hết biên độ.

Điều đáng nói, tình trạng này đã kéo dài nhiều ngày qua, khiến giới "chứng sĩ" như tôi như ngồi trên biển lửa. Kỳ vọng thị trường chứng khoán phục hồi sau 2 phiên tăng, tôi mua vào với hi vọng vọng bắt đáy. Thế nhưng, tính thanh khoản thấp, giá cả cứ trồi sụt khiến tôi mất kiên nhẫn. Nhìn bảng điện chỉ có sắc đỏ với xanh sàn, tôi không khỏi ngán ngẩm.

Khi nào thì nên cắt lỗ?

Cắt lỗ hay cutloss là khi ta chủ động đóng vị thế, chấp nhận mất đi một khoản tiền khi cổ phiếu diễn biến không như tính toán. Người tính không bằng trời tính, nhưng cắt lỗ sẽ giúp trader bảo vệ nguồn vốn và kiểm soát được rủi ro. Cắt lỗ cũng là cách để trader cải thiện thành tích giao dịch, tính toán tỷ lệ lợi nhuận phù hợp và gia tăng "chiến thắng".

Nhà đầu tư nổi tiếng Philip Fisher từng nói rằng, ta nên bán cổ phiếu khi nhận ra nhận định ban đầu của mình về doanh nghiệp là sai lầm. Hoặc cũng có khi, ta bán vì nhận thấy doanh nghiệp chững lại, hay có một cổ phiếu khác tuyệt vời hơn.

Trên thực tế, không có một quy tắc cụ thể nào quy định mức cắt lỗ cho nhà đầu tư. Mỗi cá  nhân đều có một tính cách, tư duy, sức chịu đựng nhất định. Vì vậy, mỗi người cần xây dựng riêng cho mình những quy tắc phù hợp.

Cắt lỗ thế nào cho đúng?

Trong thời điểm như hiện nay, nhiều chuyên gia thường sẽ khuyên chúng ta cắt lỗ. Dù bản thân không hề mong muốn, nhưng ta sẽ không thể tránh khỏi tình huống này khi thị trường tiếp tục suy giảm. Nếu đã rơi vào tình trạng "cháy" tài khoản, ta cắt lỗ càng sớm thì càng bảo vệ được nhiều vốn. 

Sau vài năm "ăn dầm nằm dề" trong thị trường, tôi cũng rút ra một vài bí quyết cắt lỗ:

Cắt lỗ theo %

Đây là cách cắt lỗ đơn giản nhất và thông dụng nhất, gần như bất kỳ nhà đầu tư nào cũng biết. Theo đó, ta sẽ đặt ra một tỷ lệ % cắt lỗ nhất định, tùy thuộc vào sức chịu đựng của ta cũng như tiềm năng cổ phiếu.

Tôi nhớ rằng nhà đầu tư nổi tiếng William O’Neil từng đề cập tới vấn đề cắt lỗ rằng: "“Luôn giới hạn mức thua lỗ tối đa 7 – 8% so với giá mua vào, không có ngoại lệ". Thông thường, nhà đầu tư sẽ giới hạn mức lỗ 5-10%, một giới hạn vừa phải.

Ưu điểm của cách cắt lỗ này là chúng rất dễ dàng, tỷ lệ % lãi - lỗ được hiển thị trong tài khoản chứng khoán. Khi số tiền lỗ chạm mốc, ta chỉ cần thực hiện việc cắt lỗ là được.

Cắt lỗ theo kỹ thuật

Đây là phương pháp đòi hỏi nhà đầu tư phải có kinh nghiệm và kỹ năng phân tích kỹ thuật, xác định điểm hỗ trợ trọng yếu. Nói cách khác, ta sẽ cắt lỗ khi giá thủng các vùng hỗ trợ trọng yếu. Các vùng hỗ trợ trọng yếu bao gồm các vùng đỉnh/đáy trong quá khứ, trendline, các mốc Fibonacci, các đường trung bình động... nói chung là những mức giá có lực cầu mạnh.

Khi giá thủng các vùng hỗ trợ này, nhất là khi khối lượng quá lớn, khi đó ta nên hiểu là xu hướng cổ phiếu đã thay đổi. Khi ấy, các nhà đầu tư chứng khoán nên nhanh chóng cắt lỗ, thoát hàng trước khi mọi chuyện dần tệ hơn. 

Tất nhiên, không có phương pháp cắt lỗ nào là tối ưu cả. Đối với 1 số loại cổ phiếu/ hàng hoá/ tiền tệ có biến động giá rất lớn. Những biến động này khiến cả 2 phương pháp cắt lỗ kể trên xảy ra whipsaw. Khi đó, trader có thể sử dụng những chỉ báo kĩ thuật đo lường độ biến động như Average True Range để làm tham chiếu cắt lỗ. 

Whipsaw là thuật ngữ ám chỉ việc trader bị đánh bật khỏi vị thế khi cổ phiếu giảm qua mức stoploss rồi bật tăng trở lại.Whipsaw là cái cưa có 2 đầu, 2 người thợ ngồi ở 2 đầu sẽ kéo qua kéo lại để cắt gỗ, sắt thép. Chuyển động qua lại của cái cưa được ví như chuyển động của giá cổ phiếu.

*Bài viết theo quan điểm cá nhân

Xem thêm: 5 bí quyết đầu tư từ nhà hiền triết xứ Omaha Warren Buffett: Đừng ngại làm giàu một cách chậm rãi