Vua Trần Anh Tông nổi tiếng anh minh nhưng lại suýt mất ngôi vì say rượu

Các vua nhà Trần cực kỳ coi trọng việc dạy dỗ con cái, nhất là những người mang trong mình mệnh đế vương, kế thừa giang sơn xã tắc. Và dưới đây là câu chuyện tiêu biểu về vị vua Trần suýt mất ngôi vì say rượu.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Vua Trần Anh Tông (25 tháng 10 năm 1276 – 21 tháng 4 năm 1320) tên khai sinh là Trần Thuyên. Ông là vị hoàng đế thứ 4 của nhà Trần. Ông ở ngôi từ tháng 4/1293 đến tháng 4/1314 rồi làm Thái thượng hoàng từ năm 1314 đến khi qua đời. 

Ông được đánh giá là vị hoàng đế anh minh. Triều đại của Trần Anh Tông chứng kiến giai đoạn phát triển hưng thịnh của Đại Việt sau 3 lần kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông. Thời kỳ của ông và con ông đánh dấu sự hưng thịnh của vương triều nhà Trần, sử gọi là Anh Minh Thịnh Thế.

Thế nhưng ít ai biết rằng, ngày còn trẻ vị vua anh minh này cũng từng mắc sai lầm và suýt bị truất ngôi chỉ vì... say rượu:

Vua tôi say khướt và cơn giận của Thượng hoàng Trần Nhân Tông

Sử chép, khi vua Trần Anh Tông mới đăng cơ, tuổi còn trẻ, tính tình vẫn ham chơi. Trong một lần, Thượng hoàng Trần Nhân Tông từ phủ Thiên Trường trở về kinh sư, các quan trong triều không ai biết cảm vua tôi uống rượu say khướt.

Ban đầu Thượng hoàng thấy vua không ra đón tiếp, cũng chưa thấy làm lạ vì biết mình đến bất ngờ, không báo cho con cháu quần thần. Vì thế, ngài đi thong dong khắp các cung trong điện từ giờ Thìn đến giờ Tỵ, cung nhân dâng bữa lên rồi, Thượng hoàng ngoảnh lại vẫn không thấy vua thì mới hỏi rằng: Quan gia đâu?

vua-tran-anh-tong-suyt-bi-mat-ngoi-bau-vi-say-ruou-0
Quá thất vọng vì Trần Anh Tông uống rượu say xỉn, thượng hoàng Trần Nhân Tông họp mặt quần thần định phế truất

Cung nhân đành phải chạy vào điện đánh thức nhưng vua Trần Anh Tông vẫn say, không thể tỉnh nổi. Thượng hoàng biết chuyện, giận lắm, lập tức trở về phủ Thiên Trường, xuống chiếu cho các quan ngày mai đều phải tới phủ Thiên Trường để điểm danh, ai trái lệnh sẽ xử tội. Điều này ngụ ý sẽ chuẩn bị thay vua mới.

Đến tận giờ Mùi vua Trần Anh Tông mới tỉnh rượu. Cung nhân trong điện đem chuyện lúc vua say tâu lại. Vị vua trẻ lúc này vô cùng hoảng sợ, vội bước ra ngoài cửa cung thì không còn thấy ai nữa. Vua liền sai cung nhân chuẩn bị ngựa để đuổi theo Thượng hoàng.

Khi vua đi đến chùa Tư Phúc thì va phải một chàng thư sinh nên đành dừng lại. Chàng thư sinh này chính là Đoàn Nhữ Hải. Vua biết Nhữ Hải là người học rộng, văn hay chữ tốt nên đã kể lại sự tình rồi sai viết một bài biểu tạ tội. Nhữ Hải tuân mệnh. Thế là vua Anh Tông lập tức đem Nhữ Hải theo mình suốt đêm để kịp đến Thiên Trường.

vua-tran-anh-tong-suyt-bi-mat-ngoi-bau-vi-say-ruou-7
Trần Anh Tông là con vua Trần Nhân Tông và là phụ hoàng của Trần Minh Tông

Sáng sớm hôm sau, vua Trần Anh Tông vào phủ Thiên Trường, dâng biểu tạ tội. Nhưng Thượng hoàng nhận biểu rồi cũng không nói năng gì để mặc cho người thay vua dâng biểu là Nhữ hải quỳ ngoài sân. Mãi cho đến khi mưa gió ập đến, chàng thư sinh kia vẫn quỳ không nhúc nhích, Thượng hoàng thấy vậy mới gọi vua Anh Tông vào mà mắng:

"Trẫm còn có con khác, cũng có thể nối ngôi được. Trẫm đang sống mà ngươi còn như thế, huống chi sau này?".

Vua Anh Tông nghe vậy, liền rập đầu tạ tội. Thượng hoàng răn dạy thêm hồi lâu rồi mới tha lỗi cho, sau đó ban chức quan cho Đoàn Nhữ hải vì bài biểu rất hợp lòng ngài.

Về sau vua Trần Anh Tông không uống rượu nữa, tu dưỡng bản thân, được sử sách ca ngợi là "khéo nối nghiệp trước, thương dân, lập chính, đời được yên vui, chính trị tốt đẹp, chế độ rực rỡ đáng khen".

Cách vua Trần Anh Tông dạy dỗ Hoàng tử Mạnh

Cũng giống như cha mình, vua Trần Anh Tông là người rất coi trọng việc giáo dục con cái. Sau khi lập tứ hoàng tử Mạnh làm thái tử, nhà vua ra sức dạy dỗ vì đặt nhiều kỳ vọng vào người con này. Ông mong con sẽ trở thành minh quân cai trị đất nước. Vua Anh Tông đã soạn "Thạch dược châm" (Bài châm về những lời can ngăn trung trực) để tứ hoàng tử học.

Nhưng dẫu sao, tứ hoàng tử lúc ở Đông cung vẫn chỉ là một đứa trẻ, tính tình ham chơi. Nhiều lúc quá đà khiến vua cha nổi giận. Mà nặng nhất có lẽ là lần Thái tử làm cây đèn bằng tre để chơi. Trò chơi này vốn không hợp với con nhà quý tộc, huống hồ là con vua. Vua Anh Tông biết tin đòi xem, hoàng tử Mạnh không dám đưa ra, bèn giấu đi.

Một ngày khác, Thái tử vào tẩm điện của vua cha chầu, Trần Anh Tông đang rửa mặt, nhân tiện hỏi con mình về việc chơi kia. Thái tử vẫn quanh co giấu diếm, vua giận lắm, liền cầm cả chậu nước mà ném vào tứ hoàng tử. May mà hoàng tử kịp nấp vào cửa tránh được, còn chậu vỡ tan.

vua-tran-anh-tong-suyt-bi-mat-ngoi-bau-vi-say-ruou-5
Tranh vẽ vua Trần Minh Tông

Sau lần bị quở trách "đáng sợ" như vậy, thái tử không dám ham chơi nữa mà chuyên tâm học hành, sau này kế vị của vua cha, trở thành người "đem văn minh sửa sang trị đạo, làm rạng rỡ cơ nghiệp người trước, giữ lòng trung hậu, lo xa cho con cháu, trong nước được yên, bên ngoài theo phục, kỷ cương đủ bày".

Đến ngày 18 tháng 3 âm lịch năm Giáp Dần (nhằm ngày 3 tháng 4) năm 1314, ông nhường ngôi cho Trần Mạnh, tức Hoàng đế Trần Minh Tông. Anh Tông lui về Thiên Trường (Nam Định) làm Thái thượng hoàng, được tặng tôn hiệu là "Quang Nghiêu Duệ Vũ Thái Thượng Hoàng Đế". Trên danh nghĩa Thượng hoàng, Trần Anh Tông vẫn tham gia công việc triều chính.

Ông đã khuyên bảo Minh Tông phải tin dùng những người tài đức như Bùi Mộc Đạc hay Huệ Vũ Đại vương Quốc Chẩn, và phải hiểu biết kinh nghiệm từ các thời vua trước. Đại Việt tiếp tục thịnh trị dưới sự cai quản của hai vua Anh Tông, Minh Tông cùng các đại thần tài năng.

Cuối năm 1318, Thượng hoàng Trần Anh Tông đau nặng. Theo Toàn thư Bảo Từ Hoàng hậu đã cho gọi sư Pháp Loa (Phổ Tuệ) về để làm lễ xem sự sinh tử, Anh Tông gạt đi mà bảo rằng: "Sư hãy đến đây, ta chết rồi, Quan gia có sai bảo gì, thì cứ việc làm. Còn như chuyện sau khi chết, thì sư cũng chưa chết, biết đâu mà trình bày việc chết với ta?". 

Tuy nhiên, căn cứ trên sự thân hữu của Anh Tông đối với Pháp Loa, tác giả Nguyễn Lang trong Việt Nam Phật giáo sử luận đã nghi vấn câu chuyện này như sau: "Lời nói hắt hủi Pháp Loa gán cho Anh Tông có lẽ được một sử thần Nho gia ghét đạo Phật thêm vào. Có thể vì Anh Tông mệt quá không thể nói chuyện được với Pháp Loa, muốn được nghỉ yên đôi chút trước khi nhắm mắt nên đã lắc đầu không muốn Pháp Loa vào, thế thôi. Trong trạng thái đó, bảo người ra nhắn một câu nói vô lễ, đó không phải là phong độ của một người như Anh Tông".

Ngày 16 tháng 3 âm lịch năm Canh Thân (nhằm ngày 21 tháng 4 năm 1320) Trần Anh Tông qua đời ở cung Trùng Quang (thuộc phủ Thiên Trường), hưởng dương 45 tuổi. Ngày 12 tháng 12 âm lịch năm 1320 (tức 10 tháng 1 dương lịch năm 1321) ông được chôn cất vào Thái lăng tại Yên Sinh (nay thuộc huyện Đông Triều, Quảng Ninh). Triều đình truy tôn ông miếu hiệu là Anh Tông, thụy hiệu là "Ứng Thiên Quảng Vận Hiển Văn Duệ Vũ Khâm Minh Nhân Hiếu Hoàng đế".

Xem thêm: Vua Trần Nhân Tông và 22 lá thư gửi kẻ thù, trước sau nhất quán quan điểm: Không đầu hàng

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Trần Minh Tông là vị vua tài đức, giỏi biện luận, ứng đối. Nhiều lần "thiên tử" dùng lý luận của mình để khiến quần thần "tâm phục, khẩu phục". Thế nhưng có lần vua và bề tôi tranh cãi kéo dài mấy ngày trời.

Vua Trần Minh Tông và cuộc tranh cãi liên tục trong mấy ngày với bề tôi: Nguyên nhân là gì? 
0 Bình luận

Giai đoạn từ 1258 đến 1285, nhà Nguyên đưa ra rất nhiều yêu sách đối với Đại Việt, trong đó có việc bắt vua Trần sang chầu. Tuy nhiên, yêu sách này liên tục bị chúng ta cự tuyệt.

Yêu sách của nhà Nguyên và những lần cự tuyệt của các vua Trần
0 Bình luận

Theo thống kê, nhà Trần có khoảng 35 cuộc hôn nhân nội tộc, chuyện vua lấy chị em họ là rất bình thường. Nhưng đáng nói, con cháu sinh ra từ các cuộc hôn nhân cận huyết lại rất thông minh, điển hình như Trần Thánh Tông, Trần Quang Khải.

Vì sao vua Trần chỉ kết hôn nội tộc nhưng vẫn sinh ra con cháu rất thông minh, tài giỏi?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Xúc động khoảnh khắc con trai gả mẹ 53 tuổi đi lấy chồng: “Dù ở độ tuổi nào, ai cũng xứng đáng có được những hạnh phúc riêng của mình”

Trong ngày cưới, người con trai đã chủ động trao tặng nhẫn vàng, kiềng vàng và bày tỏ lời cảm ơn, biết ơn vì công sinh thành, nuôi dưỡng, cũng như chúc phúc cho mẹ.

Thanh Tú
Thanh Tú 12 giờ trước
Mùa hè tình nguyện đặc biệt của những bạn trẻ Mỹ tại Việt Nam

Dù chỉ mới 16,17 tuổi và không phải là những thợ xây chuyên nghiệp nhưng nhóm bạn trẻ đến từ Mỹ đã không ngại ngần xắn tay áo, khiêng gạch, trộn xi măng giúp người dân Quảng Ngãi xây nhà tình nghĩa.

Hải An
Hải An 17 giờ trước
Hà Nội chi 3.000 tỷ hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tiểu học

Từ năm học 2025-2026 tới đây, 768.000 học sinh tiểu học ở Hà Nội, gồm cả công lập và tư thục, sẽ được hỗ trợ 20.000-30.000 đồng bữa ăn trưa mỗi ngày.

Hải An
Hải An 19 giờ trước
Nam sinh đưa em đến điểm thi nhờ người trông hộ đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội

Nam sinh Nguyễn Mạnh Đức từng được biết đến với khoảnh khắc đưa em gái đến điểm thi nhờ anh chị tình nguyện viên trong hộ để vào thi lớp 10 đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Tin vui: Toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí từ năm 2026

Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị đang được xây dựng.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Ông ngoại Hà Nội một tay chăm cháu 7 tháng tuổi từ A đến Z khiến cộng đồng mạng trầm trồ

Nhìn khoảnh khắc ông ngoại U70 chăm sóc cháu nhỏ từ bế ru, cho ăn, quấy cháu,… đến chơi cùng cháu cả ngày với thái độ ân cần, yêu thương khiến ai cũng xúc động và ngưỡng mộ.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Cảnh sát Hà Nội huy động ca nô giải cứu nữ sinh viên chới với dưới sông Hồng

Nhận được thông tin một nữ sinh viên nhảy cầu Vĩnh Tuy, chới với dưới dòng nước xiết ở sông Hồng, Cảnh sát PCCC&CNCH đã kịp thời huy động ca nô để giải cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Khoảnh khắc ấm lòng: CSGT kịp thời hỗ đưa tài xế đột quỵ trên cao tốc đi cấp cứu

Phát hiện tài xế xe cẩu bất tỉnh trong cabin trên cao tốc Pháp Vân – Cầu GIẽ, CSGT đã ngay lập tức mở đường, hỗ trợ đưa nạn nhân tới bệnh viện cấp cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 5 ngày trước
Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 04/07
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 03/07
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 03/07
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 02/07
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 02/07
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 01/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất