Chuyện về số phận "long đong lận đận" của xác ướp vua Lê Dụ Tông

Thi hài vua Lê Dụ Tông là 1 trong những hiện vật quan trọng bậc nhất trong lịch sử khảo cổ Việt Nam. Thế nhưng, xác ướp này lại có số phận "long đong lận đận"...

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Đôi nét về cuộc đời vua Lê Dụ Tông

Vua Lê Dụ Tông (1679 – 27 tháng 2 năm 1731) là vị Hoàng đế thứ 11 của Nhà Lê Trung hưng và thứ 22 của triều Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam. Ông có tên húy là Lê Duy Đường, con trai trưởng của vua Lê Hy Tông và bà Nguyễn Thị Ngọc Đệ (người xã Trùng (Xung) Quán, huyện Đông Ngàn).

Vào tháng 4 năm Ất Dậu (1705), dưới tác động của chúa Trịnh, ông được vua cha truyền ngôi cho, lấy hiệu là Vĩnh Thịnh. Đến năm 1720, nhà vua đổi niên hiệu là Bảo Thái.

"Lịch triều tạp kỷ" có ghi chép khá tích cực về triều đại của vua Lê Dụ Tông, mà thực chất là lời khen dành cho Trịnh Cương - người lãnh đạo thực tế của Đại Việt khi ấy: 

"Bấy giờ thừa hưởng cơ nghiệp thái bình, không xảy binh đao, trong nước vô sự, triều đình có làm được nhiều việc. Pháp độ được rất đầy đủ, kỷ cương thi hành được hết. Xứ xa lạ thì dâng lễ vật tỏ lòng thành, thượng quốc (Trung Quốc) thì trả lại đất. Có thể gọi là đường cực thịnh. Nhà vua rủ tay áo, ngồi ở trên, không phải khó nhọc mà mọi việc đâu ra đấy. Khi nói đến cuộc thịnh trị ở thời bấy giờ người ta tất phải kể đến đời vua nà".

Chuyen-ve-so-phan-long-dong-lan-dan-cua-xac-uop-vua-Le-Du-Tong-6
Vua Lê Dụ Tông

Đến năm 1718, sứ nhà Thanh sang Đại Việt phong vua làm An Nam Quốc vương. Do sự tranh nghị của triều đình, các quan nhà Thanh cho phép vua hành lễ tam khấu ngũ vái thay vì tam quỳ cửu khấu trước chiếu chỉ vua Thanh. Sang năm 1724, Dụ Tông bị bệnh đau chân, chúa Trịnh Cương thay quyền ông làm lễ tiết Nam giao.

Năm 1727, Trịnh Cương bức Lê Du Tông phế bỏ Hoàng trưởng tử Duy Tường, lập con thứ của Chính cung Trịnh thị là Duy Phường làm Hoàng thái tử. Từ đó, Dụ Tông cảm thấy oán hận. Theo bản tấu của Bùi Sĩ Tiêm gửi chúa Trịnh Giang thì: "Tôi thường thấy lúc Tiên đế trị vì, khí sắc bực tức bất bình thổ lộ ra trong câu văn hoặc lời nói".

Ngày 20 tháng 4 nǎm Kỷ Dậu (1729), ông bị An Đô vương Trịnh Cương ép nhường ngôi cho Thái tử Lê Duy Phường (sau bị phế làm Hôn Đức công) rồi ra ở cung Kiền Thọ, xưng là Thuận Thiên thừa vận Hoàng thượng. 

Cương mục cho biết rằng, từ khi bị ra ở điện Kiền Thọ, Thượng hoàng u uất, không vui. Đến tháng Giêng nǎm Tân Hợi (1731) thì ông qua đời, hưởng dương 53 tuổi, truy tôn là Hòa Hoàng đế, miếu hiệu Dụ Tông. Người con thứ của ông là Lê Duy Mật sau này khởi nghĩa chống lại họ Trịnh hơn 30 năm.

Số phận "long đong lận đận" của thi hài vua Lê Dụ Tông

Vào một buổi chiều năm 1958, người nông dân ở thôn Bái Trạch (xã Xuân Giang, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa) phát hiện mộ phần của vua Dụ Tông. Ở gần ngôi mộ có bia tạc, ghi rõ "Lê triều Dụ Tông hoàng đế lăng, Minh Mạng nhị thập thất niên, tứ nguyệt nhị thập ngũ sắc kiến" (dịch là lăng hoàng đế Dụ Tông nhà Lê. Vua sai dựng ngày 25 tháng 4 năm thứ 21 niên hiệu Minh Mạng).

Việc tìm thấy thi hài vua Lê Dụ Tông là tin chấn động trong ngành khảo cổ và sử học Việt Nam. Thi hài đã khẳng định nghệ thuật ướp xác của Việt Nam đã đạt tới một đỉnh cao không thua kém gì thế giới. 

Chuyen-ve-so-phan-long-dong-lan-dan-cua-xac-uop-vua-Le-Du-Tong
Xác ướp vua Lê Dụ Tông tại điểm khai quật

Những người nông dân phát hiện ra mộ phần này đã làm vỡ một mảnh quách, lộ rõ quan tài được sơn son thếp vàng bên trong. Người này từng cho biết, không giống các ngôi mộ khác, bốc lên mùi hôi thối, mộ phần của vua toát lên hương thơm thoang thoảng.

Ngày 2/4/1964, quan tài được mở nắp dưới sự chứng kiến của lãnh đạo Nhà nước và những nhà khoa học đầu ngành. Xác là một người đàn ông cao 1,49m. Thân hình bị đét lại nhưng hình dạng bên ngoài vẫn còn nguyên.

Khi mới mở áo quan, trông như một người gầy ốm mới chết, bụng dưới hơi phồng, lấy tay ấn thì bụng thấy có hơi và ít nước chảy ra (khác với những xác ướp bụng lép). Không có một vết rạch hay châm chích gì trên cơ thể.

Quan tài của vua được làm bằng gỗ ngọc am (pơ mu), một loại gỗ quý được các vị vua chúa rất chuộng. Sau tấm chăn bông gấm, thi hài được liệm cùng nhiều lớp quần áo, vải liệm, áo mặc, giấy bản, túi thơm...

Chuyen-ve-so-phan-long-dong-lan-dan-cua-xac-uop-vua-Le-Du-Tong-9
Một số đồ vật được tìm thấy trong quan tài của vua dụ Tông

Những chiếc áo hoàng bào có thêu nhiều hình rồng năm móng, khăn gấm thêu hình rồng cùng tấm bia khắc chữ  Lê triều Dụ Tông hoàng đế. Môi của thi hài bị teo để lộ hàm răng đen đã rụng một vài chiếc, cằm có chòm râu đen đã điểm bạc. Chiếc áo hoàng triều vẫn còn giữ được nguyên màu lấp lánh sợi kim tuyến. Đặc biệt, xác ướp vẫn sực nức mùi thơm.

Từ năm 1964 đến trước thời gian con cháu dòng họ Lê đưa xác vua về hoàn táng ở quê hương thì thi hài được lưu giữ và bảo quản tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam. 

Chuyen-ve-so-phan-long-dong-lan-dan-cua-xac-uop-vua-Le-Du-Tong-8
Túi gấm trong quan tài

Năm 1996, con cháu dòng họ Lê đề nghị được rước thi hài Lê Dụ Tông về hoàn táng tại Thái Miếu nhà Lê ở phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa. Cơ quan chức năng và tỉnh Thanh Hoá đã đồng ý, kế hoạch khá chi tiết thực hiện cũng được vạch ra. 

Tuy nhiên, việc không thành do một nhà khoa học có uy tín không đồng ý. Sau nhiều nỗ lực vận động, đến năm 2010 nguyện vọng của họ Lê mới được đáp ứng. Ảnh: Thi hài vua Lê trước ngày hoàn táng.

Vào ngày 11 tháng Chạp năm Kỷ Sửu (25/1/2010), lễ nhập quan và tổ chức đưa thi hài vua Lê Dụ Tông về hoàn táng tại làng Bái Trạch, xã Xuân Giang, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa đã được thực hiện một cách trang trọng, kết thúc 46 năm lận đận của xác ướp cổ kể từ khi được khai quật. 

Xem thêm: Huyền tích thú vị về chuyện hổ mẹ con nhà hổ cứu mạng vua Lê Đại Hành

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Sử chép, bà chúa Hến là cô thôn nữ hiền lành, nết na khiến vua Lê Hoàn phải yêu say đắm. Nhưng cũng chính bà đã 3 lần khước tấm chân tình của hoàng đế.

Tài giỏi, khí chất như vua Lê Hoàn cũng có lúc bị cô thôn nữ từ chối làm vợ đến 3 lần
0 Bình luận

Nhà nghiên cứu Hoàng Hùng tin rằng, ngôi mộ trong vườn nhà Chủ tịch UBND xã Xuân Hưng là mộ vua Lê Thần Tông. Cả 4 người xâm phạm bất hợp pháp đều chịu hậu quả thương tâm, khó hiểu.

Chuyện hãi hùng xung quanh ngôi mộ nghi của vua Lê ở xứ Thanh
0 Bình luận

Đám quan lại quyền thế đánh tri phủ Nguyễn Chí đến mức bất tỉnh rồi đem vứt ra đường. Người thân đau đớn tới đưa về chôn thì ông bất ngờ tỉnh dậy...

Vị tri phủ làm quan trải 5 đời vua Lê bị kẻ ngoại thích đánh 'chết đi sống lại' là ai?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Xúc động khoảnh khắc con trai gả mẹ 53 tuổi đi lấy chồng: “Dù ở độ tuổi nào, ai cũng xứng đáng có được những hạnh phúc riêng của mình”

Trong ngày cưới, người con trai đã chủ động trao tặng nhẫn vàng, kiềng vàng và bày tỏ lời cảm ơn, biết ơn vì công sinh thành, nuôi dưỡng, cũng như chúc phúc cho mẹ.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Mùa hè tình nguyện đặc biệt của những bạn trẻ Mỹ tại Việt Nam

Dù chỉ mới 16,17 tuổi và không phải là những thợ xây chuyên nghiệp nhưng nhóm bạn trẻ đến từ Mỹ đã không ngại ngần xắn tay áo, khiêng gạch, trộn xi măng giúp người dân Quảng Ngãi xây nhà tình nghĩa.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Hà Nội chi 3.000 tỷ hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tiểu học

Từ năm học 2025-2026 tới đây, 768.000 học sinh tiểu học ở Hà Nội, gồm cả công lập và tư thục, sẽ được hỗ trợ 20.000-30.000 đồng bữa ăn trưa mỗi ngày.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Nam sinh đưa em đến điểm thi nhờ người trông hộ đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội

Nam sinh Nguyễn Mạnh Đức từng được biết đến với khoảnh khắc đưa em gái đến điểm thi nhờ anh chị tình nguyện viên trong hộ để vào thi lớp 10 đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Tin vui: Toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí từ năm 2026

Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị đang được xây dựng.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Ông ngoại Hà Nội một tay chăm cháu 7 tháng tuổi từ A đến Z khiến cộng đồng mạng trầm trồ

Nhìn khoảnh khắc ông ngoại U70 chăm sóc cháu nhỏ từ bế ru, cho ăn, quấy cháu,… đến chơi cùng cháu cả ngày với thái độ ân cần, yêu thương khiến ai cũng xúc động và ngưỡng mộ.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cảnh sát Hà Nội huy động ca nô giải cứu nữ sinh viên chới với dưới sông Hồng

Nhận được thông tin một nữ sinh viên nhảy cầu Vĩnh Tuy, chới với dưới dòng nước xiết ở sông Hồng, Cảnh sát PCCC&CNCH đã kịp thời huy động ca nô để giải cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Khoảnh khắc ấm lòng: CSGT kịp thời hỗ đưa tài xế đột quỵ trên cao tốc đi cấp cứu

Phát hiện tài xế xe cẩu bất tỉnh trong cabin trên cao tốc Pháp Vân – Cầu GIẽ, CSGT đã ngay lập tức mở đường, hỗ trợ đưa nạn nhân tới bệnh viện cấp cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 05/07
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 04/07
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 03/07
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 03/07
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 02/07
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 02/07
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 01/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất