Chuyện về số phận "long đong lận đận" của xác ướp vua Lê Dụ Tông

Thi hài vua Lê Dụ Tông là 1 trong những hiện vật quan trọng bậc nhất trong lịch sử khảo cổ Việt Nam. Thế nhưng, xác ướp này lại có số phận "long đong lận đận"...

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Đôi nét về cuộc đời vua Lê Dụ Tông

Vua Lê Dụ Tông (1679 – 27 tháng 2 năm 1731) là vị Hoàng đế thứ 11 của Nhà Lê Trung hưng và thứ 22 của triều Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam. Ông có tên húy là Lê Duy Đường, con trai trưởng của vua Lê Hy Tông và bà Nguyễn Thị Ngọc Đệ (người xã Trùng (Xung) Quán, huyện Đông Ngàn).

Vào tháng 4 năm Ất Dậu (1705), dưới tác động của chúa Trịnh, ông được vua cha truyền ngôi cho, lấy hiệu là Vĩnh Thịnh. Đến năm 1720, nhà vua đổi niên hiệu là Bảo Thái.

"Lịch triều tạp kỷ" có ghi chép khá tích cực về triều đại của vua Lê Dụ Tông, mà thực chất là lời khen dành cho Trịnh Cương - người lãnh đạo thực tế của Đại Việt khi ấy: 

"Bấy giờ thừa hưởng cơ nghiệp thái bình, không xảy binh đao, trong nước vô sự, triều đình có làm được nhiều việc. Pháp độ được rất đầy đủ, kỷ cương thi hành được hết. Xứ xa lạ thì dâng lễ vật tỏ lòng thành, thượng quốc (Trung Quốc) thì trả lại đất. Có thể gọi là đường cực thịnh. Nhà vua rủ tay áo, ngồi ở trên, không phải khó nhọc mà mọi việc đâu ra đấy. Khi nói đến cuộc thịnh trị ở thời bấy giờ người ta tất phải kể đến đời vua nà".

Chuyen-ve-so-phan-long-dong-lan-dan-cua-xac-uop-vua-Le-Du-Tong-6
Vua Lê Dụ Tông

Đến năm 1718, sứ nhà Thanh sang Đại Việt phong vua làm An Nam Quốc vương. Do sự tranh nghị của triều đình, các quan nhà Thanh cho phép vua hành lễ tam khấu ngũ vái thay vì tam quỳ cửu khấu trước chiếu chỉ vua Thanh. Sang năm 1724, Dụ Tông bị bệnh đau chân, chúa Trịnh Cương thay quyền ông làm lễ tiết Nam giao.

Năm 1727, Trịnh Cương bức Lê Du Tông phế bỏ Hoàng trưởng tử Duy Tường, lập con thứ của Chính cung Trịnh thị là Duy Phường làm Hoàng thái tử. Từ đó, Dụ Tông cảm thấy oán hận. Theo bản tấu của Bùi Sĩ Tiêm gửi chúa Trịnh Giang thì: "Tôi thường thấy lúc Tiên đế trị vì, khí sắc bực tức bất bình thổ lộ ra trong câu văn hoặc lời nói".

Ngày 20 tháng 4 nǎm Kỷ Dậu (1729), ông bị An Đô vương Trịnh Cương ép nhường ngôi cho Thái tử Lê Duy Phường (sau bị phế làm Hôn Đức công) rồi ra ở cung Kiền Thọ, xưng là Thuận Thiên thừa vận Hoàng thượng. 

Cương mục cho biết rằng, từ khi bị ra ở điện Kiền Thọ, Thượng hoàng u uất, không vui. Đến tháng Giêng nǎm Tân Hợi (1731) thì ông qua đời, hưởng dương 53 tuổi, truy tôn là Hòa Hoàng đế, miếu hiệu Dụ Tông. Người con thứ của ông là Lê Duy Mật sau này khởi nghĩa chống lại họ Trịnh hơn 30 năm.

Số phận "long đong lận đận" của thi hài vua Lê Dụ Tông

Vào một buổi chiều năm 1958, người nông dân ở thôn Bái Trạch (xã Xuân Giang, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa) phát hiện mộ phần của vua Dụ Tông. Ở gần ngôi mộ có bia tạc, ghi rõ "Lê triều Dụ Tông hoàng đế lăng, Minh Mạng nhị thập thất niên, tứ nguyệt nhị thập ngũ sắc kiến" (dịch là lăng hoàng đế Dụ Tông nhà Lê. Vua sai dựng ngày 25 tháng 4 năm thứ 21 niên hiệu Minh Mạng).

Việc tìm thấy thi hài vua Lê Dụ Tông là tin chấn động trong ngành khảo cổ và sử học Việt Nam. Thi hài đã khẳng định nghệ thuật ướp xác của Việt Nam đã đạt tới một đỉnh cao không thua kém gì thế giới. 

Chuyen-ve-so-phan-long-dong-lan-dan-cua-xac-uop-vua-Le-Du-Tong
Xác ướp vua Lê Dụ Tông tại điểm khai quật

Những người nông dân phát hiện ra mộ phần này đã làm vỡ một mảnh quách, lộ rõ quan tài được sơn son thếp vàng bên trong. Người này từng cho biết, không giống các ngôi mộ khác, bốc lên mùi hôi thối, mộ phần của vua toát lên hương thơm thoang thoảng.

Ngày 2/4/1964, quan tài được mở nắp dưới sự chứng kiến của lãnh đạo Nhà nước và những nhà khoa học đầu ngành. Xác là một người đàn ông cao 1,49m. Thân hình bị đét lại nhưng hình dạng bên ngoài vẫn còn nguyên.

Khi mới mở áo quan, trông như một người gầy ốm mới chết, bụng dưới hơi phồng, lấy tay ấn thì bụng thấy có hơi và ít nước chảy ra (khác với những xác ướp bụng lép). Không có một vết rạch hay châm chích gì trên cơ thể.

Quan tài của vua được làm bằng gỗ ngọc am (pơ mu), một loại gỗ quý được các vị vua chúa rất chuộng. Sau tấm chăn bông gấm, thi hài được liệm cùng nhiều lớp quần áo, vải liệm, áo mặc, giấy bản, túi thơm...

Chuyen-ve-so-phan-long-dong-lan-dan-cua-xac-uop-vua-Le-Du-Tong-9
Một số đồ vật được tìm thấy trong quan tài của vua dụ Tông

Những chiếc áo hoàng bào có thêu nhiều hình rồng năm móng, khăn gấm thêu hình rồng cùng tấm bia khắc chữ  Lê triều Dụ Tông hoàng đế. Môi của thi hài bị teo để lộ hàm răng đen đã rụng một vài chiếc, cằm có chòm râu đen đã điểm bạc. Chiếc áo hoàng triều vẫn còn giữ được nguyên màu lấp lánh sợi kim tuyến. Đặc biệt, xác ướp vẫn sực nức mùi thơm.

Từ năm 1964 đến trước thời gian con cháu dòng họ Lê đưa xác vua về hoàn táng ở quê hương thì thi hài được lưu giữ và bảo quản tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam. 

Chuyen-ve-so-phan-long-dong-lan-dan-cua-xac-uop-vua-Le-Du-Tong-8
Túi gấm trong quan tài

Năm 1996, con cháu dòng họ Lê đề nghị được rước thi hài Lê Dụ Tông về hoàn táng tại Thái Miếu nhà Lê ở phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa. Cơ quan chức năng và tỉnh Thanh Hoá đã đồng ý, kế hoạch khá chi tiết thực hiện cũng được vạch ra. 

Tuy nhiên, việc không thành do một nhà khoa học có uy tín không đồng ý. Sau nhiều nỗ lực vận động, đến năm 2010 nguyện vọng của họ Lê mới được đáp ứng. Ảnh: Thi hài vua Lê trước ngày hoàn táng.

Vào ngày 11 tháng Chạp năm Kỷ Sửu (25/1/2010), lễ nhập quan và tổ chức đưa thi hài vua Lê Dụ Tông về hoàn táng tại làng Bái Trạch, xã Xuân Giang, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa đã được thực hiện một cách trang trọng, kết thúc 46 năm lận đận của xác ướp cổ kể từ khi được khai quật. 

Xem thêm: Huyền tích thú vị về chuyện hổ mẹ con nhà hổ cứu mạng vua Lê Đại Hành

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Sử chép, bà chúa Hến là cô thôn nữ hiền lành, nết na khiến vua Lê Hoàn phải yêu say đắm. Nhưng cũng chính bà đã 3 lần khước tấm chân tình của hoàng đế.

Tài giỏi, khí chất như vua Lê Hoàn cũng có lúc bị cô thôn nữ từ chối làm vợ đến 3 lần
0 Bình luận

Nhà nghiên cứu Hoàng Hùng tin rằng, ngôi mộ trong vườn nhà Chủ tịch UBND xã Xuân Hưng là mộ vua Lê Thần Tông. Cả 4 người xâm phạm bất hợp pháp đều chịu hậu quả thương tâm, khó hiểu.

Chuyện hãi hùng xung quanh ngôi mộ nghi của vua Lê ở xứ Thanh
0 Bình luận

Đám quan lại quyền thế đánh tri phủ Nguyễn Chí đến mức bất tỉnh rồi đem vứt ra đường. Người thân đau đớn tới đưa về chôn thì ông bất ngờ tỉnh dậy...

Vị tri phủ làm quan trải 5 đời vua Lê bị kẻ ngoại thích đánh 'chết đi sống lại' là ai?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc chai nhựa

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.

Đăng Dương
Đăng Dương 2 ngày trước
Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 12/09
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
Ấm lòng Hà Nội: Sẵn sàng cho người lạ ngủ nhờ, mượn “view triệu đô” xem diễu binh 2/9

Hòa cùng bầu không khí hân hoan của ngày hội lớn, nhiều người dân Thủ đô sẵn sàng mở cửa nhà, cho người lạ “mượn view”, ngủ nhờ để được theo dõi lễ diễu binh, diễu hành 2/9.

Hải An
Hải An 22/08
Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 14/08
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
PC Right 1 GIF
Đề xuất