Chuyện về "bài thơ sấm" báo nhà Trần sẽ mất của cháu nội Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

"Trường An hoài cổ" của Văn Huệ Vương Trần Quang Triều (con trai Trần Quốc Tảng, cháu nội Trần Quốc Tuấn) được coi như một dạng "sấm truyền" báo trước nhà Trần sẽ mất.

Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Tài văn chương hơn người của cháu nội Trần Quốc Tuấn

Văn Huệ Vương Trần Quang Triều (1287 - 1325) còn có tên là Nguyên Đào, biệt hiệu Cúc Đường chủ nhân và Vô Sơn Ông. Ông là một nhà chính trị, tôn thất hoàng gia thời nhà Trần. Ông từng làm đến chức Tư đồ (tể tướng) thời Trần Minh Tông. Ông còn là một cư sĩ Phật giáo mộ đạo và là nhà thơ.

Trần Quang Triều quê gốc ở hương Tức Mặc, phủ Thiên Trường (nay thôn Tức Mặc, xã Lộc Vượng, TP Nam Định, tỉnh Nam Định), ông là con trai cả của Hưng Nhượng vương Trần Quốc Tảng và là cháu nội Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn.

chuyen-it-biet-ve-bai-tho-sam-cua-chau-noi-tran-quoc-tuan-7
Trần Quang Triều là cháu nội của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn

Xuất thân trong gia đình danh gia vọng tộc, được rèn rũa từ nhỏ công với có thiên bẩm thông minh nên Trần Quang Triều là người giỏi văn thơ, thông hiểu binh pháp. Ông từng cầm quân dẹp loạn ở biên cương, lập công lớn, được triều đình tín nhiệm phong tước Văn Huệ Vương và thăng tới chức Nhập nội kiểm hiệu Tư đồ. 

Trong sách Nam Định tỉnh địa dư chí viết về ông như sau: "Trần Quang Triều còn có tên là Quang Thọ. Ông là cháu Trần Quốc Tuấn, tước Văn Huệ vương. Thường làm nhà ở trong động sâu thuộc huyện Quỳnh Lâm, cùng các văn sĩ ngâm vịnh. Có tập thơ Cúc Đường di thảo. Vua Trần Minh Tông phong ông làm Tư đồ phụ chính”.

Một số tư liệu khác là sách Tân biên Nam Định tỉnh địa dư chí lược thì chép rằng: "Trần Quang Triều, ông là cháu Hưng Đạo vương Quốc Tuấn, tước Văn Huệ vương, từng ngụ tại Quỳnh Lâm Bích Động, có nhiều vịnh ngâm sơn thủy như tập Cúc Đường di thảo. Vua Minh Tông cho chức Tư đồ phụ chính, thời kỳ này ông từng ban nhiều tiền khuyến khích dân chúng khẩn hoang”.

Khi viết về cháu nội Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, các tư liệu đều nhắc đến điểm nổi bật nhất của ông là thích ngâm thơ, làm thơ... 

chuyen-it-biet-ve-bai-tho-sam-cua-chau-noi-tran-quoc-tuan
Trần Quang Triều nổi tiếng với tài văn chương

Sử chép, dù quyền cao chức trọng nhưng ông không ham danh lợi, chức vị mà thích sống nhàn nhã, bình yên. Sau một thời gian ngắn làm quan, ông từ chức về vùng Đông Triều sống ẩn dật. Ông đã chọn sống gần chùa Quỳnh Lâm. Đây là 1 trong những trung tâm Phật giáo Việt Nam thời nhà Trần.

Bản thân Trần Quang Triều và vợ là công chúa Thượng Trân rất mến mộ đạo Phật, họ đã nhiều lần cung tiến nhiều tài sản gồm tiền, ruộng cho chùa Quỳnh Lâm mà bia đá tại chùa này cũng như một số sách đã ghi chép rất rõ... 

"Bài thơ sấm" của Trần Quang Triều

Sử chép, Trần Quang Triều là chủ soái của Bích Động thị xã. Đây là một trong những hội thơ sớm nhất của nền thi ca phong kiến Việt Nam, có từ thế kỷ 14 trước cả Tao đàn Nhị thập bát Tú do vua Lê Thánh Tông sáng lập. 

Hội thơ của ông tập hợp những danh sĩ nổi tiếng thời Trần có thể nhắc đến như: Nguyễn Sưởng, Nguyễn Trung Ngạn, Nguyễn Ức, Tự Lạc tiên sinh. Quang Triều đứng đầu thi xã không chỉ vì thân phận cao quý, chức vụ lớn trong triều đình mà ông thực sự có tài làm thơ.

Vào tháng 8 năm Khang Thái thứ 2 (1325), Văn Huệ Vương Trần Quang Triều mất khi mới 38 tuổi. Sau khi Trần Quang Triều mất, bạn bè ông đã thu thập và biên tập thơ của ông thành tập Cúc Đường di cảo. Đáng tiếc, trong thời gian kháng Minh, tập thơ này đã bị thất lạc. Đến đầu thời Lê, Phan Phu Tiên sưu tầm được 11 bài nên đã chép trong Việt âm thi tập. 

chuyen-it-biet-ve-bai-tho-sam-cua-chau-noi-tran-quoc-tuan-9
Trần Quang Triều có nhiều đóng góp với chùa Quỳnh Lâm

Đó là các bài: Chu trung độc chước; Đề Gia Lâm tự; Đề Liêu Nguyên Long tống hoạ cảnh phiến; Đề Phúc Thành từ đường; Điếu tẩu; Giang thôn tức sự; Hoàng Châu đạo lộ tác; Mai thôn phế tự; Quá An Long; Quy chu tức sự; Trường An hoài cổ vẫn còn lưu truyền đến ngày nay. Đáng chú ý nhất trong số đó là bài Trường An hoài cổ được coi như dạng Sấm truyền báo trước nhà Trần sẽ mất.

Trường An hoài cổ

Hà nhạc chung tồn cố quốc phi,

Sổ hàng lăng bách bối tà huy.

Cựu thời vương khí mai thu thảo,

Mộ vũ tiêu tiêu dã điệp phi.

Dịch nghĩa

Sông núi rốt cuộc vẫn còn mà nước cũ đã đổi khác,

Mấy hàng bách trồng trên gò đứng phơi lưng dưới nắng chiều.

Khí đế vương triều xưa chôn vùi dưới cỏ mùa thu,

Mưa chiều hiu hắt bướm nội bay.

Thực sự trong hầu hết các bài thơ của Quang Triều còn lưu lại đều phảng phất nỗi buồn về thời cuộc bể dâu. Tuy nhiên, đó không hẳn là buồn vì vận nước mà giống nỗi buồn của một con người trước cảnh vật vô thường mà thôi. Cần nhớ rằng Quang Triều là một người nghiên cứu rất sâu về đạo, đặc biệt là Phật giáo nên các bài thơ của ông đều có hơi thở của Thiền. Chẳng hạn như bài:

Mai thôn phế tự

Hoang thảo tiền triều tự,

Thu phong cựu chiến trường.

Tàn bi trầm mộ vũ,

Cổ Phật ngọa tà dương.

Thạch thất tàng vân nạp,

Hoa đài cúng dã hương.

Ứng thân vô xứ sở,

Dữ thế cộng hưng vong.

Dịch nghĩa

Ngôi chùa của triều đại trước lẫn giữa đám cỏ hoang,

Bãi chiến trường xưa đang phơi mình trước gió thu.

Tấm bia tàu chìm trong mưa chiều,

Pho tượng cổ nằm phơi bóng xế.

Tấm áo mây đã cất trong ngôi nhà đá,

Mùi hương đồng nội dâng lên đài hoa.

Ứng thân không có chỗ nhất định,

Với đời cùng hưng vong.

hay bài

Đề Gia Lâm tự

Tâm hôi oa giác mộng,

Bộ lý đáo thiền đường.

Xuân vãn hoa dung bạc,

Lâm u thiền vận trường.

Vũ thu thiên nhất bích,

Trì tịnh nguyệt phân lương.

Khách khứ tăng vô ngữ,

Tùng hoa mãn địa hương.

Dịch nghĩa

Lòng nguội lạnh với giấc mơ sừng con sên

Dạo bước đến cửa thiền

Xuân muộn, dáng hoa mỏng mảnh

Rừng sâu, tiếng ve ngân dài

Mưa tạnh, trời xanh biếc một màu

Ao trong, trăng mát dịu toả xuống

Khách ra về, sư chẳng nói

Mặt đất thơm ngáy mùi hoa thông.

Những áng thơ văn của Trần Quang Triều đều phảng phất hơi buồn theo phong cách khá giống nhau. Chỉ có điều bài Trường an hoài cổ lại có những chữ nhạy cảm nên hậu thế sau khi xem, chiêm nghiệm thì ngỡ như đó là "bài thơ sấm" dự báo nhà Trần sẽ mất.

Thực tế thì thời vua Trần Anh Tông, Trần Minh Tông cai trị, vận nước rất mạnh, chỉ thiếu những chiến công rạng rõ như thời Trần Thái Tông, Thánh Tông hay Nhân Tông mà thôi.

Xem thêm: Cái đức của Hưng Đạo Vương: Giao binh cho kẻ đắc tội với mình, tạo nên chiến công ngoạn mục

Đang tải bình luận...

Đọc thêm

Đối với những kẻ hàng Nguyên, người dân và quân lính được miễn tội chết nhưng phải phục dịch nặng nề, quan viên thì nghiêm trị theo tội trạng.

Nhà Trần thưởng hậu cho người có công, nghiêm trị kẻ hàng Nguyên
0 Bình luận

Ngự sử trung tán Phạm Mại đã chống đối cả triều đình, bất chấp cơn giận của hoàng đế, kiên quyết bảo vệ lẽ phải, tranh luận chứng minh sự trong sạch của Huệ Võ Đại vương Trần Quốc Chẩn.

Án oan bi thảm thời nhà Trần và chuyện vị quan bị mất chức vẫn ra sức giải oan cho bố vợ của vua
0 Bình luận

Hốt Tất Liệt không thể nuốt trôi nỗi nhục bại trận nên quyết định sai binh tướng sang xâm lấn đất Việt lần thứ 3. Khi ấy, thủy quân ta đem thuyền ra chặn mặt trước, lại thêm bị lính từ Vân Đồn vây mặt sau, thuyền quân Nguyên cồng kềnh, mắc cạn, hết đường thoái lui.

Cú đấm hiểm vào mạng mỡ quân Nguyên - chiến thuật giúp nhà Trần đảo ngược cục diện
0 Bình luận

img

Bài mới

Nữ shipper Nghệ An được nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi trong lúc đi giao hàng

Chị Vũ Thị Hoài (33 tuổi, Nghệ An) mới đây đã được một nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi túi tiền trong lúc chở con gái 10 tháng tuổi đi giao hàng.

Cô gái Việt và mối nhân duyên đặc biệt với 'bà ngoại' ở Pháp

Từ khi gặp cụ bà 86 tuổi tại Pháp, cuộc sống của cô gái Việt - Nguyễn Trang đã thay đổi rất nhiều. Bà dành tình thương, chăm sóc Trang như bà ngoại chăm sóc cháu gái, khiến cô vô cùng cảm động và hạnh phúc.

Hải An
Hải An 15/12
78win lan tỏa hơi ấm nghĩa tình

Nghệ An những ngày cuối năm vẫn còn ngổn ngang dấu vết của những  cơn bão vừa đi qua. Con đường làng bị bùn đất phủ loang lổ, những hàng rào đổ nghiêng, mái tôn nhà dân bị gió cuốn bật tung từng mảng. Mùi ẩm lạnh của mưa và những đêm mất ngủ vì gió rít như vẫn còn đọng lại trên đôi mắt của người dân nơi đây. Cả vùng quê hiền lành vốn bình yên lại phải trải qua thêm một lần thử thách nghiệt ngã của thiên nhiên.

Hải An
Hải An 12/12
Phép màu của sự tử tế: Cô gái trẻ ở Phú Thọ giữ được mạng sống nhờ 1 bình luận vu vơ trên mạng xã hội trong lúc tuyệt vọng

Chỉ một dòng bình luận vô thức trong lúc tuyệt vọng: “Ước gì Vingroup có thể hỗ trợ cho mình 1 chiếc máy thở nho nhỏ thôi, mình rất cần sự sống từ nó”, cô gái sinh năm 1994 đã có cơ hội được sống tiếp.

Ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc)

Chiều 9/12, tại Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc), nhằm kết nối cộng đồng cựu sinh viên, thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa hai nước Việt – Trung.

Thanh Tú
Thanh Tú 09/12
Trúng số 18 tỷ, người đàn ông TP.HCM gửi 100 triệu mua gạo từ thiện tặng cho bà con khó khăn

Nhận 100 triệu đồng từ vị khách trúng số 18 tỷ, bà Thùy Dương góp thêm 38 triệu để mua 8 tấn gạo tặng cho bà con khó khăn.

Hải An
Hải An 08/12
Ấm lòng trước “núi gạo” của người dân Ninh Bình ủng hộ bà con vùng lũ miền Trung

Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.

Xúc động khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường

Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.

Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 22/11
Thầy cô Gia Lai lội nước mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho sinh viên trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Trường ngập sâu, hơn 500 sinh viên kẹt trong ký túc xá. Thầy cô lội nước lạnh, mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho trò trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Hải An
Hải An 21/11
Nữ điều dưỡng trong làng kịp thời cứu bé 19 tháng rơi xuống kênh

Một bé trai 19 tháng tuổi ở Quảng Trị được một nữ điều dưỡng gần nhà cứu sống sau khi ngừng tim, ngừng thở vì rơi xuống kênh nước trước mặt nhà.

Hải An
Hải An 18/11
Nhặt được ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 mang đến công an nhờ tìm người đánh rơi

Nhặt được chiếc ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 ở Khánh Hòa đã lập tức mang đến cơ quan công an nhờ tìm trả lại người đánh rơi.

Hải An
Hải An 17/11
Ấm áp buổi lễ “hấp hôn” của vợ chồng cụ ông 93 tuổi ở TP.HCM

Lễ kỷ niệm 60 năm ngày cưới của hai cụ ở TPHCM được tổ chức như một lễ cưới chính thức với các hoạt động rước dâu, trao nhẫn, rót rượu, phát biểu chúc mừng và dùng tiệc.

Hải An
Hải An 16/11
Chân dung “người hùng” áo đen lao xuống dòng nước lũ cứu người ở Đà Nẵng

Giữa dòng nước lũ cuồn cuộn, một nam thanh niên áo đen ở Đà Nẵng không ngần ngại lao xuống cứu người đàn ông đang chới với, khiến nhiều người xúc động và bày tỏ sự cảm phục.

Hải An
Hải An 06/11
Xúc động hình ảnh thầy cô ở Huế lội nước nấu cơm cho sinh viên trong cơn lũ

Giữa lúc giao thông tê liệt và đời sống bị đảo lộn, những hình ảnh thầy cô lội nước, nấu từng suất cơm nóng gửi đến sinh viên xa nhà đã sưởi ấm lòng người.

Hải An
Hải An 01/11
img
Đề xuất