Án oan bi thảm thời nhà Trần và chuyện vị quan bị mất chức vẫn ra sức giải oan cho bố vợ của vua

Ngự sử trung tán Phạm Mại đã chống đối cả triều đình, bất chấp cơn giận của hoàng đế, kiên quyết bảo vệ lẽ phải, tranh luận chứng minh sự trong sạch của Huệ Võ Đại vương Trần Quốc Chẩn.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Ngự sử trung tán Phạm Mại là ai?

Theo Wiki, Phạm Mại (? - ?) hiệu Kính Khê. Ông là người hương Kính Chủ, huyện Giáp Sơn, phủ Tân Hưng (nay là huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương). Sách “Nam Ông mộng lục” thì chép rằng quê ông ở huyện Lý Nhân (nay thuộc tỉnh Hà Nam). Ông là nhà thơ và là quan nhà Trần. 

Theo Báo Pháp luật Việt Nam, Phạm Mại có người anh là Phạm Ngộ, vốn là người họ Chúc, hai anh em đều là người có tài năng, được tuyển vào triều làm quan. Trần Nhân Tông cho rằng, họ Chúc không phải là một họ lớn nên đổi thành họ Phạm. Đổi tên người anh là Chúc Kiên thành Phạm Ngộ, người em là Chúc Cố thành Phạm Cố. Nhưng do người em trùng tên với thầy dạy học của vua là Nguyễn Sĩ Cố nên đổ thành Mại. Vì lẽ đó mà ông có tên là Phạm Mại.

Được biết, khi Trần Nhân Tông xuất gia tu hành tại núi Yên Tử (Quảng Ninh), lấy hiệu là Hương văn đại đầu đà, tự hiệu là Trúc Lâm đại sĩ, sáng lập ra phái Thiền Tông Trúc Lâm thì anh em Phạm Mại và Phạm Ngộ được cử làm nội học sinh để theo hầu.

pham-mai-va-chuyen-doi-dau-voi-ca-trieu-dinh-de-giai-oan-cho-bo-vo-vua-6
Viên quan ngâm vịnh văn thơ (Tranh minh họa)

Sau khi qua đời, Phạm Mại để lại bộ Kinh Khê thi tập. Nhưng tiếc là các tác phẩm của ông bị thất tán phần lớn. Đến nay chỉ còn sót lại bài phú "Thiên thu kim giám" (Phú gương vàng nghìn thu) và 5 bài thơ Đường luật chép trong các sách Toàn Việt thi lục, Việt âm thi tập.

Phan Huy Chú trong Lịch triều hiến chương đã đánh giá về thơ của Phạm Mại như sau: "Thơ ông thanh thoát, bay bướm, có thú thanh cao”.

Đến năm Giáp Dần (13145) đời vua Trần Minh Tông, Phạm Mại được cử cùng với Nguyễn Trung Ngạn đi sứ sang nhà Nguyên. Trên đường đi ông có làm bài thơ “Bắc sứ ngẫu thành” (Đi sứ phương bắc ngẫu nhiên làm).

Sau khi đi sứ trở về, Phạm Mại được bổ nhiệm giữ chức Ngự sử trung tán. Sách Đại Việt sử ký toàn thư có chép: "Mại làm Ngự sử, cương trực dám nói, có tư cách người bề tôi can ngăn ngày xưa, đến sau này vào chính phủ, không được mấy năm thì bị bãi chức”. 

Vụ án oan của Quốc tế Trần Quốc Chẩn

Theo sách Đại Việt sử ký toàn thư, Trần Quốc Chẩn là con thứ của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Quốc Chẩn có con gái là Hoàng hậu của vua Trần Minh Tông (1314-1329). Nhưng mãi đến năm 1328, Hoàng hậu vẫn chưa có con trai nên ngôi Thái tử bị bỏ trống. Vậy nên nhiều kẻ lăm le lập con thứ của Trần Minh Tông. Vụ án Trần Quốc Chẩn vì thế mới xảy ra.

Sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục viết về vụ án này đầu đuôi như sau: Trước đây, thượng hoàng (chỉ Trần Anh Tông) vẫn trông mong nhiều vào Quốc Chẩn, muốn phó thác nhà vua (chỉ Trần Minh Tông) cho ông. Đến lúc thượng hoàng bị bệnh, mỗi khi nhà vua vào thăm, thượng hoàng bắt phải cùng đi với Quốc Chẩn để khỏi sinh lòng hiềm nghi. 

Khi ấy, vua Trần Minh Tông giữ ngôi đã 15 năm và nhà vua tuổi đã nhiều mà chưa quyết định được ngôi thái tử. Quốc Chẩn tự nhận mình là cố mệnh đại thần, lại là bố đẻ của Hoàng hậu nên cố chấp là đợi khi nào Hoàng hậu sinh con trai thì lập làm thái tử. Đây là lệ trước giờ của nhà Trần, khi không lập con của người khác họ lên ngôi mà đều là con của các hoàng hậu, hoàng phi có xuất thân trong dòng tộc, cốt là để tránh họa ngoại thích mà bản thân họ Trần đã dùng khi thay ngôi nhà Lý vậy.

pham-mai-va-chuyen-doi-dau-voi-ca-trieu-dinh-de-giai-oan-cho-bo-vo-vua
Đền thờ Trần Quốc Chẩn (tại thôn Nẻo, xã Chí Minh, thị xã Chí Linh, Hải Dương)

Cùng thời điểm, Văn Hiến Hầu là con của Trần Nhật Duật vì muốn đánh đổ Hoàng hậu để lập hoàng tử là Vượng nên đã lấy 100 lạng vàng đút lót cho gia thần của Quốc Chẩn là Trần Phẫu, với lời xúi vu cáo Quốc Chẩn âm mưu làm phản. 

Nhà vua không suy xét đầu cuối mà tin ngay lời gian thần, bắt Quốc Chẩn giam vào chùa Tư Phúc. Đồng thời đem việc ấy hỏi thiếu bảo Trần Khắc Chung. Khắc Chung vốn cùng bè đảng với Văn Hiến Hầu, lại là người cùng làng với mẹ đẻ của Vượng (là bà Minh Từ Thái phi, người họ Lê, quê ở Giáp Sơn). Hơn nữa, Trần Khắc Chung từng giữ chức Sư phó để dạy Vượng, vì thế Khắc Chung liền tâu ngay bằng câu thành ngữ “tróc hổ dị, phóng hổ nan” (bắt hổ dễ, thả hổ nguy!).

Từ đó vua cấm tuyệt đối không cho Quốc Chẩn ăn uống, bắt phải tự tử. Lê Thánh Hoàng hậu khi biết chuyện vào thăm cha đã lấy áo nhúng nước mặc vào người rồi vắt ra cho cha uống. Trong khi đó, Lê Thị là mẹ Thái tử Vượng muốn Quốc chẩn chết sớm để con mình được lập làm thái tử, liền cho người mang nước tẩm độc cho Quốc Chẩn uống, uống xong thì chết. Những người bị bắt oan trong vụ án này có đến hơn hai trăm, khi tra hỏi, ai cũng kêu gào là oan.

Về sau, vợ cả và vợ lẽ của Trần Phẫu vì ghen nhau nên đã đem việc Văn Hiến đút lót vàng tố cáo. Biết chuyện, vua hạ ngục Phẫu. Ngục quan Lê Duy là người cương trực, đem việc xét xử ngay hôm ấy. Phẫu bị lăng trì nhưng chưa kịp hành hình thì gia nô của Thiệu Võ (không rõ tên) là con của Quốc Chẩn đã lén cướp hắn về lóc thịt ăn sống hết. Văn Hiến hầu được miễn tội chết, bị giáng làm dân thường, xóa tên trong sổ hoàng tộc (Đại Việt sử ký toàn thư).

Đối đầu với cả triều đình, bất chất cơn giận của vua để bảo vệ lẽ phải

Ngự sử trung tán Phạm Mại là vị quan cương trực, quyết bảo vệ lẽ phải, tranh luận quyết liệt để minh chứng cho sự trong sạch của Trần Quốc Chẩn. 

Sách Nam Ông mộng lục của Hồ Nguyên Trừng cũng cho biết: Bấy giờ Quốc thúc giữ chức Thượng tể, nắm quyền bính của nước nhà, thường không né tránh hiềm nghi, cho nên có xích mích với các quan thừa hành.

Bỗng có kẻ thù hằn, lập mưu dựng chuyện biến loạn nguy cấp vu cho Thượng tể và vội tâu lên. Trăm quan kéo đến đàn hặc xin triều đình khép tội phải chết. 

pham-mai-va-chuyen-doi-dau-voi-ca-trieu-dinh-de-giai-oan-cho-bo-vo-vua-0
Tranh vẽ vua Trần Minh Tông

Lúc ấy, chỉ có quan giữ chức Ngự sử là Phạm Mại cố xin hãy từ từ xét xử. Đồng thời khẩn xin hãy hết sức cẩn trọng khi dùng hình pháp. Thượng tể bị bắt, bọn gia thần liêu thuộc cùng thân thích và tôi tớ đều bị tống giam, bị giết chóc rất nhiều.

Phạm Mại không ngần ngại dâng tấu sớ can ngăn, đối mặt với cả pháp ty để biện luận, chứng minh cho sự oan khuất của Quốc Chẩn. Ông cố sức tranh cãi mãi bất chấp cả cơn giận của Hoàng đế.

Cũng vì Phạm Mại nhiều lần can gián mà nhà vua nổi giận, cách chức ông. Rồi sau khi vụ án sáng tỏ, Trần Minh Tông hối lỗi ban chiếu minh oan cho Quốc Chẩn, khôi phục tước vị đại vương và lập đền thờ ông trên núi Kiệt Đặc nay thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương còn Phạm Mại cũng được phục hồi quan chức lại được thăng làm Môn hạ sảnh đồng tri, Tham tri chính sự.

Xem thêm: Vua Trần Minh Tông và cuộc tranh cãi liên tục trong mấy ngày với bề tôi: Nguyên nhân là gì? 

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Thảm án Lệ Chi Viên không chỉ khiến vua Lê Thái Tông băng bà mà còn là cái kết đầy uẩn ức cho gia tộc hơn 400 người của Nguyễn Trãi và 1 nữ sĩ bị gán tiếng "rắn thành tinh".

Thảm án Lệ Chi Viên: Giai thoại 'rắn thành tinh' gán tiếng xấu cho nữ sĩ nào suốt hơn 5 thế kỷ qua?
0 Bình luận

Sử Việt ghi nhận ít nhất 3 Thái hậu lâm triều nhiếp chính nhưng nước tiếng về tham vọng quyền lực và chứa đựng nhiều ẩn ức lịch sử hơn là Tuyên Từ Thái hậu Nguyễn Thị Anh. 

Nguyễn Thị Anh - Thái hậu ác nhất sử Việt: Mưu hại Hoàng tự, giết vua gây thảm án Lệ Chi Viên, tàn sát công thần
0 Bình luận

Cuộc đời của bà hoàng Thượng Dương vẫn còn nhiều điều chưa rõ ràng nhưng cái chết của bà và 76 cung nữ thì rất nổi tiếng. Nhưng cho đến nay, tình tiết vụ thảm án cụ thể ra sao vẫn còn là một bí ẩn.

Nỗi oan ngàn năm của bà hoàng Thượng Dương và thảm án chấn động lịch sử triều Lý
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 17 giờ trước
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

Ngô Trang Anh
Ngô Trang Anh 7 ngày trước
Nối dài chuyến bay nghĩa tình: Hơn 30 tấn hàng cứu trợ được trực thăng đưa đến vùng lũ Nghệ An

Những chuyến bay cứu trợ mang theo nhu yếu phẩm, mì gói, nước sạch… được chuyển kịp thời tới bà con vùng lũ Nghệ An đang bị ngập lụt, chia cắt.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Bộ đội cõng dân qua đoạn ngập đi chạy thận trong trận lũ lịch sử ở Nghệ An

Mưa lớn do hoàn lưu bão số 3 (Wipha) đã gây ngập lụt và sạt lở tại nhiều xã miền núi tỉnh Nghệ An. Hàng trăm cán bộ, chiến sĩ được huy động giúp đỡ người dân chống chọi với cơn lũ dữ.

Chỉ huy trưởng buộc dây thừng vào người bơi ra giữa dòng nước lũ giải cứu thành công 5 người mắc kẹt

Tại xã Mường Xén, tỉnh Nghệ An (địa bàn huyện Kỳ Sơn cũ), các lực lượng chức năng đã phối hợp giải cứu thành công 5 người bị mắc kẹt giữa dòng nước lũ.

Hải An
Hải An 23/07
Cảnh sát giao thông hỗ trợ đưa sản phụ đi sinh kịp thời giữa đêm bão

Trong đêm bão số 3 (Wipha), lực lượng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Quảng Ninh đã kịp thời dùng ô tô tuần tra để hỗ trợ sản phụ chuyển dạ trong mưa, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Hải An
Hải An 23/07
Nhân viên bảo vệ phản ứng nhanh cứu sống ngoạn mục người đàn ông bị ngưng tim ở bãi biển Nha Trang

Nhờ phản ứng nhanh chóng và kịp thời, nhân viên bảo vệ đã cứu sống một người đàn ông bị ngưng tim, ngưng thở tại bãi biển Nha Trang, Khánh Hòa.

Hải An
Hải An 22/07
Nghĩa cử ấm lòng: Trường Đại học Hạ Long nhận đỡ đầu nạn nhân mất 4 người thân trong vụ lật tàu ở Quảng Ninh

Trường Đại học Hạ Long đã thăm hỏi và bày tỏ mong muốn nhận đỡ đầu em Nguyễn Hữu P. - nạn nhân thoát chết trong thảm kịch lật tàu ở vịnh Hạ Long.

Quảng Ninh sẽ nhận đỡ đầu các cháu mồ côi trong vụ lật tàu du lịch ở vịnh Hạ Long

Tại cuộc họp báo chiều 20/7, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, tỉnh sẽ có cơ chế hỗ trợ trẻ mồ côi liên quan đến tàu du lịch bị lật trên vịnh Hạ Long.

Hải An
Hải An 21/07
Chân dung nam tài xế giúp đỡ người phụ nữ và 5 trẻ nhỏ trong cơn dông lớn ở Hà Nội

Thấy người phụ nữ cùng 5 đứa trẻ chật vật giữ thăng bằng giữa đường trong cơn dông lớn, gió mạnh, tài xế xe bán tải lập tức dừng xe hỗ trợ.

Sản phụ người Lào được cán bộ trạm y tế đỡ đẻ ngay bên đường nơi biên giới

Cán bộ Trạm y tế xã Thượng Trạch, tỉnh Quảng Trị vừa kịp thời hỗ trợ đỡ đẻ cho một sản phụ người Lào ngay bên đường vùng biên giới. May mắn, ca sinh đặc biệt này đã “mẹ tròn con vuông”.

Hải An
Hải An 20/07
Lật tàu trên vịnh Hạ Long: Bé trai 14 tuổi sống sót thần kỳ sau 4 tiếng trong khoang khóa kín

Liên quan vụ lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long, đến 20h45 tối 19/7, lực lượng chức năng đã tìm thấy 28 thi thể, trong đó có 8 trẻ em, đồng thời cứu sống được 11 người.

Hải An
Hải An 19/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất