Tư duy ranh giới: "Kim chỉ nam" dẫn lỗi bất kì người thành công nào cũng nắm chắc

Có rất nhiều yếu tố quyết định thành công, và trong đó không thể thiếu tư duy ranh giới. Người thực sự xuất sắc là người có tư duy ranh giới, biết làm việc trong khuôn khổ và không làm sai, điều đó còn quan trọng hơn làm việc đúng. Tư duy ranh giới được thể hiện ở 3 khía cạnh sau: ranh giới năng lực, ranh giới lợi ích và ranh giới mối quan hệ.

Ranh giới năng lực

Warren Buffett là người thấu hiểu sâu sắc tư duy này. Ông từng khuyên rằng: Muốn đầu tư, hãy hiểu rõ giới hạn khả năng của mình. Bất kể khi nào, bạn phải biết mình đang làm gì để có thể đầu tư tốt. Chúng ta phải hiểu kinh doanh, chúng ta có thể hiểu một số doanh nghiệp, nhưng không phải tất cả các doanh nghiệp.

Cũng vì thế, tuy là một vị "thần chứng khoán" rất đỗi thành công, thực tế ông chỉ mua 78 cổ phiếu trong suốt 60 năm qua. Ông biết rằng mình sẽ đầu tư tốt hơn khi nắm giữ cổ phiếu lâu dài, và không làm bất cứ điều gì ngoài khả năng của mình.

Cả Buffett và Munger đều tuân theo cùng một triết lý: Khả năng của một người có giới hạn, không làm những việc vượt quá khả năng và không làm những việc mà bạn không hiểu. Nguyên tắc này tưởng chừng đơn giản nhưng ít người có thể làm được. Bởi con người thường đánh giá thấp những khó khăn và đánh giá quá cao khả năng của mình. Hơn nữa, những người có năng lực thấp thường đánh giá quá cao bản thân. 

Trong tâm lý học, điều này được gọi là "Hiệu ứng Dak". Chính vì sự tồn tại của “Hiệu ứng Dak” mà những người vượt qua vòng năng lực thường không nhìn thấy được mối nguy hiểm, thậm chí còn chủ động đón nhận mối nguy hiểm mà không hề hay biết.

Ranh giới lợi ích

Theo Adam Smith, con người thường tối đa hóa lợi ích cá nhân, thích theo đuổi ước muốn của mình. Khi theo đuổi sở thích, ta phải biết đặt ra ranh giới, không được đánh mất điểm mấu chốt, không được chạm vào vạch đỏ, không được làm những việc không nên và không thể làm.

Lợi ích cá nhân có ranh giới và dựa trên tiền đề rằng lợi ích tập thể không thể bị tổn hại. Bất cứ lúc nào, bạn cũng phải chống lại sự cám dỗ của những lợi ích ngắn hạn, bám sát điểm mấu chốt và các nguyên tắc của mình, đồng thời kiên quyết làm điều đúng đắn. Chỉ bằng cách gắn bó với nhiệm vụ của mình, bạn mới có thể tiến xa hơn.

Ranh giới mối quan hệ

Con người thường có tâm lý bầy đàn, chúng ta có mối liên hệ với nhau và phụ thuộc lẫn nhau. Nhưng điều khó khăn nhất trong mối quan hệ giữa con người với nhau là khoảng cách. Một số người thiếu ý thức về ranh giới, họ luôn cho mình là trung tâm trong mọi việc và không thể phân biệt được đâu là của tôi, đâu là của người khác.

Có câu nói: “Đừng xỏ chân vào giày người khác”. Mỗi người đều có tâm lý điểm mấu chốt của mình, trong phạm vi này không ai có thể tiến vào, một khi tiến vào sẽ dễ dàng nảy sinh mâu thuẫn. Mối quan hệ tốt nhất là duy trì ý thức về ranh giới.

Theo ĐSPL

Xem thêm: Bật mí tư duy làm giàu người thành công nào cũng khắc cốt ghi tâm, người thường biết lại hay coi nhẹ