Cụ ông U70 mày mò đan lát mô hình nhà rông mini, đút túi tiền triệu/ngày

Ông Đinh Nhiêu (68 tuổi, trú thôn Plei Kte, xã Ia Yeng, huyện Phú Thiện, Gia Lai) tâm sự, ông học ngón nghề đan lát từ rất sớm. Khi đó là năm ông 13, trong thấy người cha đan vật dụng bằng tre nữa thì lấy làm thích thú. Từ đó, ông say sưa "bám đuôi" cha, học nghề đan lát. Giờ đây, ở tuổi xấp xỉ 70, ông Đinh Nhiêu trở thành một nghệ nhân đan lát có tiếng trong làng.

Sản phẩm ông làm ra rất đa dạng, từ rá, niêu, chiếu,... đều đủ cả. Trong đó, độc đáo nhất là mô hình nhà rông mini được ông tự thay thiết kế, với hoa văn dân tộc tinh xảo, độc đáo. Ông kể, ông đã nghiên cứu, tìm hiểu nhiều năm về nhà rông của người Bana. Muốn lưu giữ nét đẹp văn hóa dân tộc, ông đã tự xin kinh phí của tỉnh để xây dựng nhà rông ở xã La Leng. Cũng từ tình yêu quê hương đó, ông mày mò làm những mô hình nhà rông siêu nhỏ.

Từ ý tưởng cho tới mô hình thực tế, ông đã mất cả chục năm trời để tìm hiểu, học hỏi cách thiết kế nhà rông truyền thống. Ông nhớ lại: "Thời gian đầu, tôi phải đi đến nhà rông ở làng của người Ba Na để nghiên cứu, thu thập những chi tiết để thiết kế vào sản phẩm của mình hoàn hảo nhất. Cái khó nhất ở đây là tôi phải làm sao ráp được kết cấu, bố cục từ nhà rông ngoài đời vào mô hình đang thiết kế. Được một thời gian, mẫu nhà của tôi cũng được hoàn thành".

Chưa kể, để nhà rông thêm rực rỡ, ông còn sơn màu lên những thanh tre nữa. Ông nói, làm như thế sẽ tôn lên vẻ đẹp của các đồ vật, làm nổi bật họa tiết trên nó. Ban đầu chỉ là đan lát truyền thống, về sau ông đầu tư mua dụng cụ như máy bắn đinh, dụng cụ cắt, mài tre, nứa,... trị giá hàng chục triệu đồng.

Ông Đinh Nhiêu tự hào kể: "Hồi xưa, tôi chỉ đan lát gùi đơn giản, hầu hết dùng để địu nông sản khi đi làm nương. Sau một lần thấy người phụ nữ dùng chiếc gùi nhỏ để đựng vật dụng thêu dệt thổ cẩm, tôi cũng đã làm những sản phẩm tương tự nhưng nó lại được biến tấu vẻ ngoài đẹp hơn, dày dặn hơn vì dùng 2 lớp đan xen kẽ". Do sản phẩm đan lát đa dạng, lại độc đáo, nhiều người ở làng bên nghe danh cũng tìm gặp ông để mua. 

Ông bật mí, thời gian để làm 1 mô hình nhà rông  là 10 ngày, làm gùi đeo thì lâu hơn là 14 ngày. Để có được một sản phẩm chất lượng và đẹp, phải trải qua nhiều công đoạn công phu như chuẩn bị nguyên liệu. Đặc biệt là việc chẻ, chuốt các sợi nan sao cho đạt tỉ lệ hợp lý, đảm bảo độ mềm, nhẵn để thuận lợi trong quá trình đan.

Do thời gian chuẩn bị lâu, nên khách hàng muốn mua phải đặt hàng trước. Giá nhà rông mini dao động từ 800.000 - 1.200.000 đồng, còn các sản phẩm khác thì khoảng 300.000 - 800.000 đồng/chiếc. Giờ đây tuổi cao sức yếu không còn đi làm rẫy được, nghề đan lát này đã giúp ông trang trải được chi phí cuộc sống.

Ông Đinh Nhiêu trăn trở, giờ đây còn rất ít người biết và duy trì nghề cổ truyền đan lát. Giới trẻ không mấy mặn mà tìm hiểu, bởi làm một sản phẩm đan lát tốn rất nhiều thời gian và công sức. Họ học xong nhưng không mấy khi áp dụng, lâu dần quên nghề. Với mong muốn lưu giữ truyền thống, ông thường gọi người trẻ trong là đến nhà ông trò chuyện, rồi truyền kỹ thuật cơ bản cho.

Anh Nay Bang, Trưởng thôn Plei Kte, nhận xét: "Ông Đinh Nhiêu là một cán bộ xuất sắc, nguyên là Chủ tịch Hội nông dân huyện Phú Thiện. Khi về hưu, ông đã mày mò và thiết kế nhiều sản phẩm mỹ nghệ có giá trị văn hóa, trong đó có nhà rông siêu nhỏ.

Ông là người làm nghề đan lát có tiếng trong thôn. Chúng tôi rất khuyến khích ông sáng tạo để lưu giữ nét đẹp văn hóa dân tộc. Thời gian tới, chúng tôi sẽ mang các sản phẩm của ông đến lễ hội, hội chợ để quảng bá hình ảnh, được nhiều người biết đến".

Theo Nay Sắt/Dân Trí

Xem thêm: Collete DiVitto: Cô gái mắc bệnh Down khởi nghiệp làm bánh, thu về triệu USD sau 5 năm