Nhân tài thời vua Minh Mạng nhận án oan mất mạng vì lời sàm tấu của kẻ tiểu nhân

Khi xét tội, Trịnh Hoa Đường bị kết án tử. Con cháu họ Trịnh sau này cũng không được hưởng bất kỳ ân điển gì của triều đình, con đường khoa cử bị chặt đứt.

Thùy Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Thông tin về quan nghè Trịnh Hoa Đường rất ít ỏi, chỉ có vài sách sử liên quan đến thời ông sống, được khai thác qua “Tri Tân tạp chí” số 20 và 21. Hai cuốn tạp chí này được ra mắt độc giả năm 1941, thế nên người viết cũng không thể hiểu hết về đời quan họ Trịnh xưa. 

Tuổi trẻ tài cao

Theo như bộ “Đại Nam thực lục” của Quốc sử quán triều Nguyễn có nhân vật tên Trịnh Đường sống thời vua Minh Mạng. Tuy nhiên, không ai dám chắc chắn đây có phải là Trịnh Hoa Đường hay không.

Theo lời cụ Nhật Nham Trịnh Như Tấu - tác giả của những “Trịnh gia chính phả”, “Hưng Yên địa chí”, “Bắc Giang địa chí”, Trịnh Hoa Đường sống vào khoảng thời gian dưới thời vua Minh Mạng. Ông quê ở làng Phù Đổng, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Nơi đây nổi tiếng là làng trung nghĩa, hiếu học, không ít ông nghè, ông cống xuất thân từ làng này. 

trinh-hoa-duong-nhan-an-oan-mat-mang-vi-loi-sam-tau-cua-ke-tieu-nhan-2
Tạp chí Tri Tân

“Tri Tân tạp chí” số 20 (ra ngày 24/10/1941) có đoạn viết về dòng họ Trịnh rằng, Trịnh Hoa Đường vốn là một thiên tài lỗi lạc, văn chương xuất chúng. Mới 13 tuổi nhưng đã đỗ tiến sĩ. Khi vua Minh Mạng xướng danh, thấy tân khoa tóc vẫn còn để chỏm lại càng thêm cảm mến mà khen ngợi. Trịnh Hoa Đường được vua triệu vào cung, ban yến và hầu chuyện văn chương với ngài.

Dù tuổi còn nhỏ nhưng Trịnh Hoa Đường đã rất bản lĩnh, ứng đối lưu loát. Cụ Nhật Nam còn cho biết, vua Minh Mạng còn cho Hoa Đường cuốn Kim Vân Kiều của cụ Nguyễn Du. Sau khi đọc xong, Trịnh Hoa Đường đã cầm bút sửa lại mấy câu thơ, được vua khen ngợi hết lời. 

Án oan mất mạng

Tuổi mới thiếu niên, ông nghè họ Trịnh được vua tin tưởng giao cho chức quan, lập tức cung tiến để phục vụ triều đình. Trong bài “Ông nghè 13 tuổi: Trịnh Hoa Đường” cho biết, vua Minh Mạng trước khi cho quan nghè vinh quy bái tổ đã tự tay ban thưởng vàng bạc, cầm tay mà nói: “Trẫm hận phùng quân chỉ bất tảo dã! Hà Tiên chi sự trẫm tất phó khanh” (Nghĩa là: Trẫm ân hận không được gặp khanh sớm hơn! Công việc cai trị tỉnh Hà Tiên, trẫm ủy thác cho khanh).

Vậy là, quan nghè họ Trịnh sau khi vinh quy bái tổ đã khăn gói quả mướp lên đường vào Nam làm Tuần phủ Hà Tiên. Trong thời gian giữ chức, Trịnh Hoa Đường được nhận xét là người “nghĩ đến tình dân, kế nước, trong thì lo việc trị an cùng sinh kế của dân chúng, ngoài thì thu xếp việc ngoại giao với Xiêm La rất chu đáo”. 

trinh-hoa-duong-nhan-an-oan-mat-mang-vi-loi-sam-tau-cua-ke-tieu-nhan-1
Hình ảnh Hà Tiên xưa

Quan nghè họ Trịnh có thể nói là xứng đáng với sự tin tưởng của bề trên khi làm được những điều trên nơi biên cương. Tuy nhiên “chữ tài đi với chữ tai một vần”, vị tiến sĩ trẻ tuổi tài cao nhanh chóng dính vào tai ương, phải nhận án oan. 

Trịnh Hoa Đường giữ chức Tuần phủ Hà Tiên, chăm dân, đối ngoại đều giỏi nên bị Án sát Hà Tiên đố kỵ, ghen ghét vì già tuổi mà vẫn phải dưới quyền người đáng tuổi con cháu. Quan Án sát tìm cách hãm hại họ Trịnh, sàm tấu đến tai triều đình. Vua Minh Mạng nghe xong tin theo, hạ chỉ bắt Trịnh Hoa Đường, đóng cũi giải về kinh để trị tội. 

Chịu oan thấu trời, họ Trịnh chẳng biết bày tỏ sao nên chỉ biết làm thơ. Khi đi là quan lớn triều đình vinh quang lẫm liệt, khi về đã là tội nhân. Khi xét tội, Trịnh Hoa Đường nhận án tử, con cháu họ Trịnh sau này không được hưởng bất kỳ ân điển nào của triều đình, đường khoa cử cũng coi như chấm dứt.

Mãi đến sau này, khi quan họ Trịnh được giải oan, con cháu của vị quan tài mệnh yểu mới được ban lệnh tha, sau này hậu duệ mới có đường tiến thân khoa bảng. Tuy nhiên, khi đó bia mộ của Trịnh Hoa Đường đã xanh cỏ, điều này càng khiến nhiều người tiếc nuối về một thiên tài bạc mệnh. 

Xem thêm: Toát mồ hôi hột với hành trình 14 năm tìm đất thiêng xây lăng vua Minh Mạng

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Minh Mạng - vị hoàng đế thứ 2 của nhà Nguyễn phải cân nhắc suốt 14 năm mới chọn được vị trí lăng mộ của mình. Và cũng vì sự dùng dằng này mà phải mất 2 năm kể từ ngày băng hà, vua Minh Mạng mới thực sự an nghỉ ở nơi đất thiêng đúng như nguyện ước lúc sinh thời.

Toát mồ hôi hột với hành trình 14 năm tìm đất thiêng xây lăng vua Minh Mạng
0 Bình luận

Không chỉ là Tiến sĩ khoa học đầu tiên, bà Hoàng Thị Nga còn là hiệu trưởng đầu tiên của Đại học Khoa học, Đại học Quốc gia Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Những điều ít người biết về nữ Tiến sĩ khoa học đầu tiên ở Việt Nam
0 Bình luận

Cho tới tận ngày nay, người đời vẫn truyền nhau loạt giai thoại về Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm - nhà lý số đại tài, nhà tiên tri số 1 của nước ta.

Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm: Nhà tiên tri hàng đầu cùng giai thoại khiến nhiều người trầm trồ
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Tin vui: Chính thức từ ngày 1/7/2025, khám bệnh tại nhà, không đúng tuyến, vượt tuyến vẫn được BHYT chi trả 100%

Từ ngày 1/7, nếu đi khám trái tuyến, người tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên có thể được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh trong một số trường hợp.

Hải An
Hải An 4 giờ trước
Bài tập về nhà của thầy giáo khiến phụ huynh không kìm được nước mắt

Nhiều phụ huynh trong lớp 6A6, Trường tiểu học - THCS - THPT Nam Sài Gòn, quận 7, TP.HCM đã chia sẻ trên mạng xã hội rằng, sau khi đọc xong “bài tập về nhà” của thầy giáo chủ nhiệm, họ đã rơi nước mắt vì cảm động.

Đăng Dương
Đăng Dương 13 giờ trước
Chiến sĩ mũ nồi xanh Việt Nam mang niềm vui Quốc tế thiếu nhi đến trẻ em Abyei

Nhân dịp Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6, Đội Công binh số 3 của Việt Nam tại Phái bộ an ninh lâm thời Liên hợp quốc tại Abyei (Phái bộ UNISFA) đã tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa dành cho các em nhỏ khu vực nhà thờ Abyei.

Đăng Dương
Đăng Dương 2 ngày trước
Cô giáo dũng cảm lao mình xuống dòng nước xiết cứu nữ sinh nhảy cầu

Phát hiện nữ sinh nhảy cầu, cô giáo Nam Định – Nguyễn Thị Mai đã không ngần ngại bơi ra giữa dòng nước đang chảy xiết, cứu cô gái an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Cậu bé lớp 4 khiến nhiều người ấm lòng vì hành động đẹp giữa trời mưa gió

Dưới cơn mưa nặng hạt, công an phường Bình Tân (TX La Gi, Bình Thuận) vô cùng ngạc nhiên khi thấy cậu bé lớp 4 trong bộ đồng phục ướt đẫm, đưa ra chiếc điện thoại nhặt được và nhờ tìm người đánh rơi trả lại.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
10 thuyền viên trong vụ chìm tàu ở Hà Tĩnh đã được cứu sống

Lực lượng cứu hộ, cứu nạn 2 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình phối hợp với ngư dân đã cứu sống thành công thêm 10 thuyền viên còn lại trên tàu Công Thành 07 bị chìm trên vùng biển Vũng Áng.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Trốn vé tàu vì nghèo, người phụ nữ không ngờ lại được nhân viên đường sắt dang tay giúp đỡ

Vào TP.HCM vay tiền chữa bệnh cho chồng nhưng không liên lạc được với người thân, không có tiền mua vé, người phụ nữ nghèo đành tìm cách trốn vé tàu để về Hà Nội. Biết chuyện, nhân viên tổ tàu SE4 đã góp tiền mua tặng vé, một hành động đầy ấm áp, nghĩa tình.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Kỳ tích y học: Bé trai thoát khỏi “bóng tối” nhờ công nghệ ngoại bỏ “gen mù”

Gia đình vỡ òa trong hạnh phúc khi đón con chào đời khỏe mạnh với đôi mắt sáng nhờ vào phương pháp thụ tinh ống nghiệm (IVF) kết hợp với kỹ thuật sàng lọc di truyền.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Cô gái gãy chân được đưa đến bệnh viện kịp thời nhờ hành động đẹp của cảnh sát

Ngay khi được tài xế taxi nhờ giúp đỡ, cảnh sát giao thông Hà Nội liền sử dụng xe mô tô chuyên dụng mở đường để xe chở nạn nhân đi cấp cứu kịp thời.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình nhận huân chương cao quý của Lào

Lễ trao tặng Huân chương Tự do (Huân chương Itxala) – phần thưởng cao quý của Nhà nước Lào – dành cho nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình đã được tổ chức vào chiều nay tại Hà Nội.

Hải An
Hải An 22/05
Ấm lòng tiệm mì 1K giữa Sài Gòn đắt đỏ: Tình người vẫn luôn hiện hữu

Cứ chập tối, tấm biển với dòng chữ “Tiệm mì 1K” trên đường Phạm Văn Đồng (TP. Thủ Đức, TP.HCM) lại sáng đèn, thu hút sự chú ý của dòng người đi đường.

Hải An
Hải An 21/05
Tình mẫu tử thiêng liêng: Mẹ hiến thận cứu con gái khỏi bờ vực tử thần

Thấy con gái 27 tuổi suy thận giai đoạn cuối, sức khỏe ngày một suy yếu, có thể mất mạng bất cứ lúc nào, người mẹ 50 tuổi đã không ngại ngần hiến thận cứu con.

Hải An
Hải An 20/05
Bất chấp hiểm nguy, cha nhảy xuống giếng sâu 35 cứu con gái 9 tuổi

Trong lúc chơi đùa, bé gái 9 tuổi không may rơi xuống giếng sâu 35m, biết tin người cha không ngần ngại lao mình xuống giếng sâu 35m để cứu con.

Hải An
Hải An 19/05
Nam sinh 18 tuổi bỏ thi để cứu bạn bị đau tim: “Thi cử có thể chờ, mạng sống thì không”

Câu chuyện nam sinh Trung Quốc bỏ lỡ kỳ thi quan trọng vì cứu bạn học bị đau tim đang gây sốt mạng xã hội vì hành động dũng cảm và phẩm chất tốt đẹp.

Hải An
Hải An 19/05
PC Right 1 GIF
Đề xuất