Những điều ít người biết về nữ Tiến sĩ khoa học đầu tiên ở Việt Nam

Không chỉ là Tiến sĩ khoa học đầu tiên, bà Hoàng Thị Nga còn là hiệu trưởng đầu tiên của Đại học Khoa học, Đại học Quốc gia Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Thùy Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Xuất thân gia đình danh giá

Bà Hoàng Thị Nga (1903-1970) sinh ra trong một gia đình danh gia vọng tộc ở làng Đông Ngạc (hay còn gọi là làng Vẽ hoặc Kẻ Vẽ), tổng Minh Cảo, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Cầu Đơ (nay là phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. 

nu-tien-si-khoa-hoc-dau-tien-o-viet-nam-la-ai-2

Tiên tổ của bà là Hoàng Nguyễn Thự, thuộc một gia đình khoa hoạn làng Đông Bình (nay thuộc xã Xuân Lai, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh), lấy vợ rồi lập nghiệp ở làng Vẽ, sau này đỗ Tiến sĩ đệ tam giáp khoa Đinh Mùi (1787). Thân phụ của bà là ông Hoàng Huân Trung, Cử nhân Khoa Quý Mão (1903), sau làm đến Tri phủ Phú Thọ, trí sĩ với hàm Tổng đốc, Hội trưởng Hội Khai trí Tiến đức.

Xuất thân trong gia đình có truyền thống học hành, thân phụ lại có tư tưởng tiến bộ, giỏi cả Nho học và chữ Quốc ngữ nên từ nhỏ, bà Hoàng Thị Nga đã được theo học tại trường nữ sinh tiểu học Pháp-Việt Ecole Brieux. Sau này, bà còn theo học ở Trường Sư phạm nữ sinh người Việt (École Normale des Institutrices annamites, nay là trường Trường THCS Trưng Vương) ở phố Hàng Bài, Hà Nội. 

Nữ tiến sĩ đầu tiên của Việt Nam

Sau khi đỗ tú tài phần nhất, bà Hoàng Thị Nga được gia đình cho sang Pháp học tú tài phần hai. Sau đó, bà vào học tại Viện Khoa học ở Paris. Bà tiếp tục học lên Tiến sĩ khi đỗ Cử nhân về khoa học.

Năm 1935, bà Hoàng Thị Nga nhận học bổng tiến sĩ hạng ưu với luận án “Tính chất quang điện của các chất hữu cơ”. Đề tài luận án rất hiện đại, khác biệt so với thời bấy giờ. Bà được Tạp chí Khoa học dành cho những lời hoa mỹ với bài viết cho nhan đề: “Thật là vẻ vang cho đàn bà nước Nam: Cô Hoàng Thị Nga mới đỗ Tiến sĩ về khoa học vật lý”.

nu-tien-si-khoa-hoc-dau-tien-o-viet-nam-la-ai-3

Trong bài viết có đoạn: “Hội đồng sau khi nghe bài luận thuyết của cô, đồng thanh ngợi khen cô và nhận cho cô được lấy bằng Tiến sĩ hạng ưu. Cô còn được khen cả về phương diện sư phạm. Công chúng đến xem kỳ thi đều vô cùng tâm phục tài khoa học của một cô gái Việt Nam.

Cô Hoàng Thị Nga lấy được bằng Tiến sĩ khoa học đầu tiên ở nước Nam, làm vẻ vang cho nhà, cho nước, nhất là cho phái nữ lưu, cho các trường cô tòng học, cho các giáo sư đã luyện tập cho cô được thành tài, như ông Petelot, Bernard”.

Từ 15/5/1945, bà được chính quyền Pháp cử làm giáo sư trường Đại học Khoa học (một số nguồn là trường Cao đẳng Khoa học). Đến ngày 15/8/1945, bà Hoàng Thị Nga được đề bạt lên làm hiệu trưởng. Khi đó, bà mới khoảng 40 tuổi, người đẫy đà, mặt trái xoan trắng trẻo, được giới sinh viên bàn tán xôn xao.  

Nguyên nhân bởi, sinh viên ở đây đã quen việc các thầy giáo Pháp ở trường Đại học. Nay lại có giáo viên người Việt, đặc biệt còn là nữ đứng trên bục Đại học giảng bài bằng tiếng Việt, quả là một hiện tượng hiếm có. Tại buổi khai giảng, bài diễn văn khai mạc của bà đã thu hút đông đảo sinh viên các ngành, đứng chật ních cả hành lang.

Cả đời cống hiến cho khoa học

Không chỉ học vấn uyên bác, bà Hoàng Thị Nga còn thẳng tính, dám kiện Chính phủ Pháp về tội thất tín. Cụ thể, khi còn ở Paris giới chức nước này đã hứa cho bà về dạy tại trường Đại học. Tuy nhiên lúc về nước, giới chức Đông Dương chỉ cho bà dạy ở trường Trung học. Bà ngay lập tức xin trở lại Pháp, kiện chính phủ Pháp về tội thất tín và yêu cầu bồi thường mọi chi phí di chuyển.

Nhậm chức 2 tháng, bà lại trở về Pháp. Bà dành cả đời cống hiến cho khoa học, không lập gia đình. Bà tham gia nhóm phát minh sáng chế vô tuyến màu của Pháp. Năm 1970, bà qua đời trên đất Pháp, được vinh danh ở trên Bia tưởng niệm nghĩa trang Danh nhân nước này. 

Xem thêm: Nữ du học sinh Việt đầu tiên tốt nghiệp thủ khoa ngành Dược ở Mỹ, được mời phát biểu tại lễ tốt nghiệp

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Hẳn những ai là fan của chương trình "Đường lên đỉnh Olympia" đều còn nhớ cậu bé Phan Đăng Nhật Minh - người dành được vòng nguyệt quế, nhà vô địch năm 2017. Chàng trai được mọi người gọi với nickname "Cậu bé google".

Cuộc sống của 'cậu bé Google' Phan Đăng Nhật Minh sau 3 năm du học ra sao?
0 Bình luận

Nữ du học sinh Phạm Mẫn Nhi (SN 2000, Hà Nội) đã xuất sắc giành 5 học bổng du học Úc, trong đó có Đại học Macquarie xếp hạng top 10 ở Úc.

De Mẫn Nhi: Nữ du học sinh Hà Nội có nét đẹp lai Tây giành cùng lúc 5 học bổng đại học Úc
0 Bình luận

Cầm trong tay bằng tiến sĩ Mỹ, Dương Nguyễn Hồng Nhung quyết định trở về Việt Nam và tập trung phát triển nông nghiệp bền vững.

Dương Nguyễn Hồng Nhung: Nữ tiến sĩ bỏ Mỹ về nước làm thuốc trừ sâu từ cây xoan, chú trọng phát triển nông nghiệp bền vững
0 Bình luận

Vượt qua hàng ngàn sinh viên, 9x Việt quê Bình Định Nguyễn Thị Hồng Ngọc trở thành thủ khóa ngành Dược đầu tiên ở Đại học Tyler tại Mỹ. 

Nữ du học sinh Việt đầu tiên tốt nghiệp thủ khoa ngành Dược ở Mỹ, được mời phát biểu tại lễ tốt nghiệp
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Quảng Ninh hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng giúp 4 tỉnh miền Trung khắc phục bão lũ

Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Chủ nhà hàng Nghệ An nấu 14 mâm cơm cảm ơn lực lượng khắc phục hậu quả bão số 10

Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Du khách đến Quảng Ninh sẽ được tặng bia và chả mực Hạ Long

Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/09
Ấm lòng khoảnh khắc nữ phụ xe buýt Hà Nội cứu nữ sinh ngất xỉu ngay trên xe

Theo đoạn clip ghi lại, một nữ sinh viên đột ngột ngất xỉu ngay trên xe buýt. Nữ tiếp viên nhanh chóng tiếp cận, sơ cứu và phối hợp cùng tài xế đưa hành khách đến bệnh viện kịp thời. Nhờ hành động tận tâm, có trách nhiệm của cả hai, sức khỏe của nữ sinh đã ổn định trở lại.

Hải An
Hải An 24/09
Cụ ông 78 tuổi sống sót kỳ diệu sau 6 ngày lạc giữa rừng sâu

Cụ ông R Ông Ha Hoanh (78 tuổi, Lâm Đồng) trong lúc vào rừng hái nấm thì bị lạc. Sau nhiều ngày dầm mình dưới mưa giữa rừng cụ đã được lực lượng chức năng của phường tìm thấy.

Thanh Tú
Thanh Tú 23/09
Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc chai nhựa

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.

Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 12/09
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
PC Right 1 GIF
Đề xuất