Những điều ít người biết về nữ Tiến sĩ khoa học đầu tiên ở Việt Nam

Không chỉ là Tiến sĩ khoa học đầu tiên, bà Hoàng Thị Nga còn là hiệu trưởng đầu tiên của Đại học Khoa học, Đại học Quốc gia Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Thùy Nguyễn
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Xuất thân gia đình danh giá

Bà Hoàng Thị Nga (1903-1970) sinh ra trong một gia đình danh gia vọng tộc ở làng Đông Ngạc (hay còn gọi là làng Vẽ hoặc Kẻ Vẽ), tổng Minh Cảo, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Cầu Đơ (nay là phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. 

nu-tien-si-khoa-hoc-dau-tien-o-viet-nam-la-ai-2

Tiên tổ của bà là Hoàng Nguyễn Thự, thuộc một gia đình khoa hoạn làng Đông Bình (nay thuộc xã Xuân Lai, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh), lấy vợ rồi lập nghiệp ở làng Vẽ, sau này đỗ Tiến sĩ đệ tam giáp khoa Đinh Mùi (1787). Thân phụ của bà là ông Hoàng Huân Trung, Cử nhân Khoa Quý Mão (1903), sau làm đến Tri phủ Phú Thọ, trí sĩ với hàm Tổng đốc, Hội trưởng Hội Khai trí Tiến đức.

Xuất thân trong gia đình có truyền thống học hành, thân phụ lại có tư tưởng tiến bộ, giỏi cả Nho học và chữ Quốc ngữ nên từ nhỏ, bà Hoàng Thị Nga đã được theo học tại trường nữ sinh tiểu học Pháp-Việt Ecole Brieux. Sau này, bà còn theo học ở Trường Sư phạm nữ sinh người Việt (École Normale des Institutrices annamites, nay là trường Trường THCS Trưng Vương) ở phố Hàng Bài, Hà Nội. 

Nữ tiến sĩ đầu tiên của Việt Nam

Sau khi đỗ tú tài phần nhất, bà Hoàng Thị Nga được gia đình cho sang Pháp học tú tài phần hai. Sau đó, bà vào học tại Viện Khoa học ở Paris. Bà tiếp tục học lên Tiến sĩ khi đỗ Cử nhân về khoa học.

Năm 1935, bà Hoàng Thị Nga nhận học bổng tiến sĩ hạng ưu với luận án “Tính chất quang điện của các chất hữu cơ”. Đề tài luận án rất hiện đại, khác biệt so với thời bấy giờ. Bà được Tạp chí Khoa học dành cho những lời hoa mỹ với bài viết cho nhan đề: “Thật là vẻ vang cho đàn bà nước Nam: Cô Hoàng Thị Nga mới đỗ Tiến sĩ về khoa học vật lý”.

nu-tien-si-khoa-hoc-dau-tien-o-viet-nam-la-ai-3

Trong bài viết có đoạn: “Hội đồng sau khi nghe bài luận thuyết của cô, đồng thanh ngợi khen cô và nhận cho cô được lấy bằng Tiến sĩ hạng ưu. Cô còn được khen cả về phương diện sư phạm. Công chúng đến xem kỳ thi đều vô cùng tâm phục tài khoa học của một cô gái Việt Nam.

Cô Hoàng Thị Nga lấy được bằng Tiến sĩ khoa học đầu tiên ở nước Nam, làm vẻ vang cho nhà, cho nước, nhất là cho phái nữ lưu, cho các trường cô tòng học, cho các giáo sư đã luyện tập cho cô được thành tài, như ông Petelot, Bernard”.

Từ 15/5/1945, bà được chính quyền Pháp cử làm giáo sư trường Đại học Khoa học (một số nguồn là trường Cao đẳng Khoa học). Đến ngày 15/8/1945, bà Hoàng Thị Nga được đề bạt lên làm hiệu trưởng. Khi đó, bà mới khoảng 40 tuổi, người đẫy đà, mặt trái xoan trắng trẻo, được giới sinh viên bàn tán xôn xao.  

Nguyên nhân bởi, sinh viên ở đây đã quen việc các thầy giáo Pháp ở trường Đại học. Nay lại có giáo viên người Việt, đặc biệt còn là nữ đứng trên bục Đại học giảng bài bằng tiếng Việt, quả là một hiện tượng hiếm có. Tại buổi khai giảng, bài diễn văn khai mạc của bà đã thu hút đông đảo sinh viên các ngành, đứng chật ních cả hành lang.

Cả đời cống hiến cho khoa học

Không chỉ học vấn uyên bác, bà Hoàng Thị Nga còn thẳng tính, dám kiện Chính phủ Pháp về tội thất tín. Cụ thể, khi còn ở Paris giới chức nước này đã hứa cho bà về dạy tại trường Đại học. Tuy nhiên lúc về nước, giới chức Đông Dương chỉ cho bà dạy ở trường Trung học. Bà ngay lập tức xin trở lại Pháp, kiện chính phủ Pháp về tội thất tín và yêu cầu bồi thường mọi chi phí di chuyển.

Nhậm chức 2 tháng, bà lại trở về Pháp. Bà dành cả đời cống hiến cho khoa học, không lập gia đình. Bà tham gia nhóm phát minh sáng chế vô tuyến màu của Pháp. Năm 1970, bà qua đời trên đất Pháp, được vinh danh ở trên Bia tưởng niệm nghĩa trang Danh nhân nước này. 

Xem thêm: Nữ du học sinh Việt đầu tiên tốt nghiệp thủ khoa ngành Dược ở Mỹ, được mời phát biểu tại lễ tốt nghiệp

Đang tải bình luận...

Đọc thêm

Hẳn những ai là fan của chương trình "Đường lên đỉnh Olympia" đều còn nhớ cậu bé Phan Đăng Nhật Minh - người dành được vòng nguyệt quế, nhà vô địch năm 2017. Chàng trai được mọi người gọi với nickname "Cậu bé google".

Cuộc sống của 'cậu bé Google' Phan Đăng Nhật Minh sau 3 năm du học ra sao?
0 Bình luận

Nữ du học sinh Phạm Mẫn Nhi (SN 2000, Hà Nội) đã xuất sắc giành 5 học bổng du học Úc, trong đó có Đại học Macquarie xếp hạng top 10 ở Úc.

De Mẫn Nhi: Nữ du học sinh Hà Nội có nét đẹp lai Tây giành cùng lúc 5 học bổng đại học Úc
0 Bình luận

Cầm trong tay bằng tiến sĩ Mỹ, Dương Nguyễn Hồng Nhung quyết định trở về Việt Nam và tập trung phát triển nông nghiệp bền vững.

Dương Nguyễn Hồng Nhung: Nữ tiến sĩ bỏ Mỹ về nước làm thuốc trừ sâu từ cây xoan, chú trọng phát triển nông nghiệp bền vững
0 Bình luận

Vượt qua hàng ngàn sinh viên, 9x Việt quê Bình Định Nguyễn Thị Hồng Ngọc trở thành thủ khóa ngành Dược đầu tiên ở Đại học Tyler tại Mỹ. 

Nữ du học sinh Việt đầu tiên tốt nghiệp thủ khoa ngành Dược ở Mỹ, được mời phát biểu tại lễ tốt nghiệp
0 Bình luận

img

Bài mới

Ấm lòng trước “núi gạo” của người dân Ninh Bình ủng hộ bà con vùng lũ miền Trung

Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 giờ trước
Xúc động khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường

Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 22/11
Thầy cô Gia Lai lội nước mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho sinh viên trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Trường ngập sâu, hơn 500 sinh viên kẹt trong ký túc xá. Thầy cô lội nước lạnh, mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho trò trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Hải An
Hải An 21/11
Nữ điều dưỡng trong làng kịp thời cứu bé 19 tháng rơi xuống kênh

Một bé trai 19 tháng tuổi ở Quảng Trị được một nữ điều dưỡng gần nhà cứu sống sau khi ngừng tim, ngừng thở vì rơi xuống kênh nước trước mặt nhà.

Hải An
Hải An 18/11
Nhặt được ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 mang đến công an nhờ tìm người đánh rơi

Nhặt được chiếc ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 ở Khánh Hòa đã lập tức mang đến cơ quan công an nhờ tìm trả lại người đánh rơi.

Hải An
Hải An 17/11
Ấm áp buổi lễ “hấp hôn” của vợ chồng cụ ông 93 tuổi ở TP.HCM

Lễ kỷ niệm 60 năm ngày cưới của hai cụ ở TPHCM được tổ chức như một lễ cưới chính thức với các hoạt động rước dâu, trao nhẫn, rót rượu, phát biểu chúc mừng và dùng tiệc.

Hải An
Hải An 16/11
Chân dung “người hùng” áo đen lao xuống dòng nước lũ cứu người ở Đà Nẵng

Giữa dòng nước lũ cuồn cuộn, một nam thanh niên áo đen ở Đà Nẵng không ngần ngại lao xuống cứu người đàn ông đang chới với, khiến nhiều người xúc động và bày tỏ sự cảm phục.

Hải An
Hải An 06/11
Xúc động hình ảnh thầy cô ở Huế lội nước nấu cơm cho sinh viên trong cơn lũ

Giữa lúc giao thông tê liệt và đời sống bị đảo lộn, những hình ảnh thầy cô lội nước, nấu từng suất cơm nóng gửi đến sinh viên xa nhà đã sưởi ấm lòng người.

Hải An
Hải An 01/11
Nữ giám đốc bệnh viện dừng xe cứu người gặp nạn giữa đường

Đang đi họp, thấy người phụ nữ nằm bất động bên đường sau tai nạn, nữ Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Bỉm Sơn (Thanh Hóa) lập tức xuống xe sơ cứu và gọi xe cứu thương đưa nạn nhân đến bệnh viện.

Hải An
Hải An 24/10
Xúc động hình ảnh học trò dọn bùn non, nhặt sách vở đem phơi sau lũ ở Lào Cai

Hình ảnh học trò ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Mỏ Vàng, xã Mỏ Vàng, tỉnh Lào Cai (Yên Bái cũ) cùng nhau gắng sức dọn bùn non, nhặt lại sách vở sau cơn lũ khiến nhiều người không khỏi xót xa.

Hải An
Hải An 06/10
Quảng Ninh hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng giúp 4 tỉnh miền Trung khắc phục bão lũ

Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.

Chủ nhà hàng Nghệ An nấu 14 mâm cơm cảm ơn lực lượng khắc phục hậu quả bão số 10

Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.

Hải An
Hải An 01/10
Du khách đến Quảng Ninh sẽ được tặng bia và chả mực Hạ Long

Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/09
img
Đề xuất