Đức Phật dạy, con người sống trên đời cơ bản được chia thành 4 kiểu: Kiểu đầu đáng quý, kiểu cuối đáng thương

Khả năng cảm ngộ cuộc đời là gì? Theo quan điểm nhà Phật, khả năng cảm ngộ cuộc đời chính là yếu tố quan trọng, quyết định hạnh phúc, khổ đau, phú quý, phúc báo, bình an của một số con người trong vòng luân hồi sinh tử.

Nhà Phật vẫn truyền lại câu chuyện Đức Phật Thích Ca gọi tất cả chúng đệ tử đến ngồi xung quanh nghe Ngài giáo hóa. Ban đầu, Ngài kể về 4 loại ngựa trong nhân gian mà người đời hay sử dụng như sau:

Loại 1: Loại ngựa thượng phẩm. Loại ngựa này chạy rất nhanh, có khi lên đến cả nghìn dặm một ngày. Ngoài ra, chúng còn rất nghe lời và thông minh, chủ chỉ đưa roi lên là chúng sẽ biết ngay ý, hoặc là chạy hoặc là dừng lại.

- Loại thứ 2: Loại ngựa nhất phẩm. Loại này chạy cũng nhanh nhưng không thông minh lắm. Chúng chỉ chạy khi có roi của con người quất vào thân.

- Loại thứ 3: Loại ngựa nhị phẩm. Loại này tốc độ thường thôi nhưng đôi khi cứng đầu, khó thuần hóa. Muốn ra lệnh cho chúng, chủ phải điên tiết quất roi vào thân.

- Loại ngựa thứ 4: Loại ngựa tam phẩm. Đây là loại kém nhất. Chúng có tốc độ chậm lại ngoan cố, thà bị đánh chứ nhất định không chịu chạy. Để loại ngựa này nghe lời, chủ phải dùng sức quất mạnh roi vào thân đến mức da trần xước, máu rỉ ra.

Nghe đến đây, các đệ tử dường như chưa hiểu thấu tâm ý của Đức Phật Thích Ca. Lúc này, Ngài lại tiếp tục: "Con người sống ở đời cũng được chia ra làm 4 kiểu người như trên:

Kiểu thứ 1 là kiểu người tinh tấn bẩm sinh, thông suốt cuộc đời, biết mình biết ta nên luôn trong tâm thế nỗ lực phấn đấu, không ngừng tiến lên để trở thành một cá nhân được người đời trân trọng.

Kiểu thứ 2 là kiểu người có căn cơ thông tuệ nhưng phải tận mắt chứng kiến tính chất vô thường của cõi hồng trần, hoa nở hoa tàn, trăng tròn trăng khuyết,... mới tự giục mình tiến lên, cố gắng từng chút một.

Kiểu thứ 3 là kiểu người ngộ tính kém cỏi, họ chỉ tỉnh mộng trần gian và thiện đãi sinh mệnh, hiểu mình hiểu đời khi và chỉ khi bản thân trải qua vài kiếp nạn tai ương thống khổ. Nỗi đau là liều thuốc quý giúp họ đến bến bờ an lạc.

Kiểu thứ 4 là kiểu người chấp mê bất ngộ, mãi mãi không chịu quay đầu mà cứ u mê trong giấc mộng không có thật. Để rồi khi bản thân mang nặng nghiệp chướng, bệnh tật đầy mình, trên bờ vực cái chết, họ mới giật mình hối cải. Đáng tiếc, mọi chuyện đã muộn màng”.

Đời đời không ai không trải qua cái vòng sinh tử luân hồi, có thành công cũng có thất bại, có giàu sau cũng có nghèo nàn... Nhưng suy cho cùng, cũng chỉ là bóng mây qua thềm, nằm xuống rồi một cọng cỏ cũng không thể mang theo - đơn giản nhưng chẳng mấy người ngộ ra được.

Người không ngộ được điểm này, cả đời chạy theo tiền dài, hư vinh, ái dục và vô tình khiến cho lục căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) nhơ bẩn rồi sinh ra đố kỵ, sân hận, vọng tưởng,... mãi mãi quẩn quanh trong bể khổ... Đến khi ngoảnh mặt nhìn lại, có tiếc nuối cũng khó làm lại từ đầu. Cuộc đời này họ đã bỏ lỡ.

Đức Phật dạy, con người sống trên đời hãy cố gắng giảm bớt tham lam, sân hận, đố kỵ, lòng ghen ghét... Thay vào đó hãy sống thiện lương, tĩnh lặng và tự phấn đấu để có trí tuệ, có một cuộc đời vừa vặn, phúc báu tràn trề... 

Xem thêm: Phật dạy: Ngũ dục con hơn mũi tên độc, khổ vui trong đời đều do nó mà ra