Người Do Thái và nguyên tắc ngàn đời "chuột lang thang: Thành công không bao giờ đến với kẻ giậm chân tại chỗ

Chỉ chiếm một phần nhỏ dân số thế giới, nhưng người Do Thái lại sở hữu trí tuệ hơn người, sở hữu rất nhiều thành tựu đáng kể. Nếu tính theo chỉ số IQ, chỉ số trung bình của họ là 110, cao hơn 10 đơn vị so với chỉ số IQ trung bình thế giới. 

Dù phải thường xuyên di chuyển, sống lưu vong để tránh hiểm nguy, người Do Thái vẫn gìn giữ truyền thống hiếu học. Cũng nhờ thế, họ vẫn giữ được bản sắc, tiếng nói và cả chữ viết, chưa kể còn tiên phong trong rất nhiều lĩnh vực. 

Lý giải về điều này, trong cuốn sách Trí tuệ Do Thái, tác giả Eran Katz có nhắc tới nguyên tắc "chuột lang thang", hay còn gọi là trí thông minh của người sống sót. Theo đó, nguyên tắc này có nghĩa là: "Không bao giờ được cảm thấy thoải mái. Hãy tiếp tục lang thang, cả về thể xác và tinh thần để trải nghiệm những điều mới mẻ."

Những con chuột rất hiếm khi dừng lại ở một chỗ, mà chúng luôn liên tục di chuyển. Cũng vì vậy, chúng luôn phải đối mặt với vô số hiểm nguy, nhưng cũng vì vậy mà phản ứng nhanh nhạy hơn trước các tình huống bất ngờ. Những con chuột lang thang có trí thông minh vượt trội hơn những con chỉ sống trong lồng kính. 

Về vấn đề này, con người chúng ta cũng không phải ngoại lệ. Chẳng hạn, khi đi du lịch nước ngoài về, ta cảm thấy mình từng trải hơn, có thêm nhiều kinh nghiệm sống mới mẻ hơn. Sau khi có trải nghiệm cuộc sống ở quốc gia mới, ta thường cảm thấy như được xốc lại tinh thần và trí lực. Khi đó, ta nghĩ rằng nếu như ở đất nước xa lạ, ta có thể kiểm soát mọi việc dễ dàng đến thế, thì vấn đề ở nơi sống quen thuộc sao có thể làm khó?

Người Do Thái có một câu nói nổi tiếng như sau: "Một người không thể thành công trong thành phố mình sống bởi ở đó ai cũng biết những sai lầm của anh ta. Chỉ khi đến một nơi khác, nơi anh ta hoàn toàn thoát khỏi xiềng xích, những ý niệm xã hội được hình thành từ trước, anh ta mới làm nên sự nghiệp lớn".

Khi ta cảm thấy mình trở nên nhỏ bé, nhàm chán, vô dụng, tốt hơn hết hãy dành thời gian để đến một nơi nào đó trong vài ngày. Không nhất thiết là phải đi nước ngoài, chỉ cần là một thành phố khác, hay đơn giản là một lịch trình khác. Muốn thành công trên đường đời, ta phải học cách rời xa cái tổ an toàn của mình.

Cuộc sống không ngừng vận động, khả năng thích ứng càng cao thì ta càng đưa ra quyết định chính xác lúc sống còn. Người Do Thái luôn suy nghĩ và phản ứng nhanh hơn cả, đó là do họ ý thức được mình là dân tộc thiểu số. Hoàn cảnh thiếu thốn, xuất phát điểm xấu khiến họ hình thành bản năng đấu tranh mãnh liệt.

Càng là những khó khăn vất vả, họ càng vượt khó vươn lên, phát triển trí tuệ thông minh hơn người. Họ xác định được vị thế của mình, luôn tìm hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. 

Học người Do Thái cách nhìn nhận cuộc sống: Cho đi là một loại biết ơn, cho đi cũng là hạnh phúc