Phật dạy: Ngũ dục con hơn mũi tên độc, khổ vui trong đời đều do nó mà ra

Đức Phật không khuyến khích lìa bỏ ngũ dục một cách thái quá nhưng Ngài nhắc nhở mọi người phải biết về tác hại của nó. Đời người, không nên tham cầu quá đáng, phải biết điều phục Ngũ căn (nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thức) để không say đắm ngũ dục.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Theo Giáo lý nhà Phật, ngũ dục là năm sự ham muốn, làm năm thứ dục lạc của trần cảnh nên cũng gọi là Ngũ tiềm: 

- Sắc dục: ham muốn sắc đẹp, ưa thích tướng tốt, hay người nữ thích người nam hoặc ngược lại.

- Thanh dục: ham muốn tiếng hay, lời nói ngọt ngào, êm tai.

- Hương dục: ham muốn mùi thơm ngào ngạt, hay mùi hương của người nữ hoặc người nam.

- Vị dục: ham muốn đồ ăn, thức uống ngon ngọt, bổ dưỡng để phục vụ cho cái thân giả tạm.

- Xúc dục: ham muốn sự đụng chạm mềm dịu của người nữ để thỏa mãn dục vọng.

Ngũ dục còn có 5 thứ sau:

- Tài dục: ham muốn tiền bạc, vàng ngọc thật nhiều như cái bình không đáy.

- Sắc dục: ham sắc đẹp, mỹ miều, kiêu sa, nghiêng nước nghiêng thành.

- Danh dục: ham muốn địa vị cao sang, tiếng tốt, ông này bà nọ…

- Thực dục: ham muốn thức ăn ngon và ăn thật nhiều cao lương mỹ vị để thỏa mãn cho cái thân này.

- Thùy dục: ham muốn ngủ nghỉ thật nhiều.

Ngu-duc-giong-nhu-ten-doc-kho-vui-trong-doi-deu-do-no-ma-ra

Ngũ dục cũng được gọi là Ngũ độc tiễn (5 mũi tên độc). Ngũ dục là 5 món dục của chúng sanh, từ súc sinh đến người và chư thiên. Nếu ta không điều phục Ngũ căn (nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thức) để cho say đắm ngũ dục thì thất lạc thiện căn, sa vào nẻo ác và đọa lạc. Tham đắm ngũ dục sẽ bị trói buộc bởi năm thứ độc hại của ham muốn.

Trong Kinh Di Giáo đức Phật dạy: Tỳ Kheo các ông! Đã có thể an trụ trong giới rồi, phải biết kiềm chế ngũ căn chẳng để buông lung theo ngũ dục. Thí như người chăn trâu, cầm roi nhìn nó, chẳng cho phạm vào lúa mạ người, nếu chúng ta để ngũ căn tức mắt tai mũi lưỡi thân…chạy theo ngũ dục… sẽ gây tai hại rất nặng, cũng như ngựa chứng chẳng dùng dây cương chế ngự, chính nó sẽ đưa ta sa vào hầm hố, chông gai…

Ngũ dục lạc là năm đối tượng con người thường xuyên tiếp xúc, được Đức Phật nói đến trong rất nhiều bản kinh. Đức Phật thường nhắc nhở các hàng đệ tử, phải có thái độ thận trọng đối với ngũ dục. Ngài không khuyến khích lìa bỏ ngũ dục một cách thái quá, để sống đời sống khổ hạnh ép xác, vì hai lối sống cực đoan ấy đều không đưa đến an lạc, hạnh phúc trong hiện tại và mai sau.

Thế nhưng, Đức Phật thường nhắc nhớ mọi người phải biết đến tác hại của ngũ dục, không nên tham cầu quá đáng. Tiền bạc hay của cải vật chất chỉ là phương tiện nuôi sống chúng ta tồn tại, nhưng nó do ta làm ra chính vì vậy khi ăn uống, ta phải quan niệm ăn để mà sống chứ không phải sống để mà ăn. 

Ngu-duc-giong-nhu-ten-doc-kho-vui-trong-doi-deu-do-no-ma-ra-8

Rồi kế đến là ngủ nghỉ, nó cũng là nhu cầu cần thiết. Nếu chúng ta chỉ đam mê ham làm giàu để hưởng thụ dục lạc về sắc đẹp thì sức khỏe sẽ bị tàn phá nhanh chóng, tuổi thọ suy giảm. 

Đức Phật khuyến khích chúng ta hãy giảm bớt ham muốn quá đáng tham cầu trong khả năng của mình, biết tiết độ trong mọi nhu cầu để có cuộc sống an lạc thảnh thơi, không vướng bận muộn phiền, sợ hãi.

Tâm mong cầu, tham muốn các dục là động lực thúc đẩy con người tích cực làm việc để có đời sống ổn định. Vì thế sự tham muốn, mong cầu về các dục khiến cho con người khổ não nhiều hơn là an vui.

Đức Phật khuyên chúng ta nên muốn ít biết đủ. Có nghĩa là hcusng ta biết tiết chế, biết điều hòa để có được sự thảnh thơi an lạc, hạnh phúc ngay từ bây giờ. Và để tránh được những hệ lụy khổ đau, trong lo lắng, sợ hãi, thất vọng... do tham muốn quá độ.

Xem thêm: Tứ Thánh đế, giáo lý căn bản Đức Phật dạy cho đệ tử

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Cận tử nghiệp là nghiệp vừa được tạo tác ra trước lúc chết và đây chính là yếu tố quyết định cảnh giới bạn sẽ được tái sinh sau khi chết.

Cận tử nghiệp là gì và tại sao cận tử nghiệp đáng sợ?
0 Bình luận

Ái ngữ là lời nói chân thật, lời nói của tấm lòng nhân ái, giúp người khác cảm thấy tốt hơn, một lòng hướng thiện. Đó chính là ý nghĩa của ái ngữ trong Phật giáo.

Ái ngữ theo tinh thần Phật giáo là gì?
0 Bình luận

5 lời răn của Đức Phật giống như chân lý ở đời, ngàn đời sau vẫn còn nguyên giá trị. Phật tử thấu hiểu được sẽ thấy cuộc sống thay đổi theo chiều hướng tích cực. 

5 lời răn của Đức Phật, ngàn đời sau vẫn nguyên giá trị: Phật tử áp dụng được thì phúc dày lên, cuộc sống an yên
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Phẫn nộ trước hành vi trục lợi cảm xúc, sử dụng AI để “câu tương tác” từ vụ lật tàu ở Vịnh Hạ Long

Loạt bài viết sử dụng cả nội dung và hình ảnh được tạo ra bởi AI dựa trên vụ lật tàu ở vịnh Hạ Long được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội đã khiến không ít người nhầm lẫn là tin thật.

Hải An
Hải An 21/07
Gen Z: Viết lịch sử tử tế bằng 'thì hiện tại'

Là một người trẻ thuộc thế hệ Gen Z, mình ngày càng thấm thía một điều: nhân ái không phải là đặc ân do tạo hóa ban sẵn mà là quá trình nhận thức, hình thành ở nơi ngực trái của mỗi người - từ trái tim biết rung cảm trước những mảnh đời chông chênh.

Hải An
Hải An 15/07
“Cải cách” người lớn – Góc nhìn từ một Tiến sĩ giáo dục

Chính chúng ta với những kỳ vọng, áp lực và giá trị của "người lớn" mà mình đặt ra, đã định hình cách trẻ em học, cách các em sống và cả cách các em nhìn nhận để lựa chọn điều gì làm nên "thành công" hay "hạnh phúc" cho bản thân.

Hải An
Hải An 06/07
'Chú hổ' Al và những cơn 'sóng ngầm'

Chú hổ AI đang nằm sẵn trong từng chiếc điện thoại thông minh hay laptop cá nhân. Chúng có thể nuốt chửng tư duy, khả năng sáng tạo, dần dà khiến cho con người bị "thối não" trong khi vẫn tưởng mình đang lao động trí óc.

Hải An
Hải An 22/06
Phá sản vì giá sạch, thực phẩm bẩn bao giờ mới hết?

Người mua vẫn đòi hỏi những điều trái tự nhiên, không chịu chấp nhận cọng giá có rễ, miếng thịt có mỡ, trái cây có vết xù xì, thì nông dân sẽ còn chạy đua dùng thuốc, chất tạo nạc, chạy theo những cuộc cạnh tranh bất lương…Ngồi đổ lỗi cho nhau hay chờ công an vào dọn dẹp, thì thực phẩm bẩn đến bao giờ mới hết.

Hải An
Hải An 13/06
Thi giấy và nỗi sợ ChatGPT – Góc nhìn từ một giảng viên

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo đang phát triển nhanh chóng, ngành giáo dục đối mặt với những thách thức chưa từng có. Điều cần thiết lúc này không chỉ là những phản ứng đơn lẻ, tạm thời như rút phích cắm - ngắt kết nối internet, trở lại bài thi giấy, hay sử dụng phần mềm khóa trình duyệt, mà là một chiến lược tổng thể, được xây dựng trên sự đồng thuận và phối hợp giữa nhiều bên liên quan.

Hải An
Hải An 06/06
Hành trình khám phá và tôn vinh Xá lợi Đức Phật – Di sản thiêng liêng, nơi tụ hội của đức tin và trí tuệ

Xá lợi không chỉ là một di vật cổ mà là sự hiện diện sống động của Đức Phật. Trong từng mảnh xá lợi là sự kết tinh của đời sống thanh tịnh, đại bi và trí tuệ viên mãn, là năng lực tỏa ra từ một tâm hoàn toàn thanh tịnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 14/05
TS Phật học Khangser Rinpoche - tác giả 'Làm chủ cuộc đời, sống hạnh phúc' đến Việt Nam

Năm 2025, TS Phật học Khangser Rinpoche trở lại Việt Nam với chỗi Pháp hội quy mô lớn nhất từ trước đến nay nhằm lan tỏa về một hành trình tràn ngập tình yêu thương và hạnh phúc.

Ngài Khangser Rinpoche thăm và giảng pháp tại chùa Bái Đính và các địa phương

Pháp Hội 2025 do Tôn sư Khangser Rinpoche chủ trì sẽ diễn ra tại nhiều tỉnh thành trên cả nước từ tháng 3 đến đầu tháng 4/2025. Đây là cơ hội quý báu để Phật tử Việt Nam được tiếp cận và học hỏi giáo lý từ một bậc thầy uyên bác.

Hội Xuân Yên Tử vùng đất linh thiêng trong kí ức của người Việt từ xưa tới nay

Theo thông tin chính thức từ Ban tổ chức, Lễ hội Xuân Yên Tử 2025 được chính thức khai hội vào ngày 10, tháng Giêng, năm Ất Tỵ (tức ngày 07/02/2025) tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm (xã Thượng Yên Công, TP Uông Bí) và kéo dài suốt ba tháng đầu năm.

Phật gia giảng 'tướng do tâm sinh': Tâm an thì đất bằng, không chấp cầu thì ung dung

Tướng tại tâm sinh, tâm an thì đất bằng, không chấp không cầu thì ung dung, tự tại. Đó là cái quy luật bất di bất dịch trong cuộc đời này...

Đức Phật giảng về 2 dạng người hiếm có khó tìm trên đời: Ai may mắn gặp nhất định phải học hỏi

Đức Phật nói "trên đời có hai hạng người tốt nhất. Một là hạng người không bao giờ lầm lỗi. Còn hạng thứ hai là biết mình lầm lỗi mà lo ăn năn, sám hối, tránh không tái phạm”.

Đức Phật dạy: Ngày nào tâm bình an ấy là ngày tốt

Nếu tin vào nhân quả thì ngày nào hội tụ đủ duyên lành thì đó là ngày tốt. Mỗi người luôn sống đạo đức, tạo phước thiện nhiều thì đó là ngày tốt. 

18 nhọt độc - Câu chuyện Phật giáo về luật nhân quả

Vì kiếp trước xem nhẹ mạng người vô tội nên kiếp này vị hòa thượng phải chịu nỗi đau đớn. Đó là luật nhân quả báo ứng.

Xin thầy hãy cởi trói cho con - Câu chuyện Phật giáo đáng suy ngẫm

Năm 12 tuổi, Tứ Tổ lên chùa nhờ Thiền sư Đạo Tín cởi trói. Khi nghe thiền sư nói một câu chí lý, Tứ Tổ lập tức thấy mình được giải thoát.

Đức Phật dạy: Phụ nữ só 5 nỗi khổ cần được thấu hiểu

Phụ nữ thân mang thiên chức làm mẹ nên có cấu trúc sinh lý đặc thù, làm phái yêu và dĩ nhiên có những nỗi khổ riêng khác biệt với phái mạnh.

PC Right 1 GIF
Đề xuất