Ly kỳ chuyện tấm ngự bia của vua Tự Đức lưu lạc 140 năm mới được đặt đúng vị trí người ta định đặt ban đầu

Tấm ngự bia của vua Tự Đức được chuyển từ Huế vào Tiền Giang để dựng ở khu mộ của ông Phạm Đăng Hưng nhưng thật trớ trêu, phải mất 140 năm nó mới được đặt đúng vị trí mà người ta định đặt từ ngày đầu.

Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Theo báo Thanh Niên, sau khi liên quan Pháp - Tây Ban Nha hạ thành Gia Định (17/2/1859) thì lập nên nên "phòng tuyến chùa" nổi tiếng gồm hệ thống 4 ngôi chùa: chùa Cây Mai, chùa Kiểng Phước, chùa Ao, chùa Khải Tường nằm dọc kênh Tàu Hủ, trên trục đường Sài Gòn đi Mỹ Tho.

Tập san Sử Địa số 3, năm 1966 - số đặc khảo về Trương Công Định viết rằng: Sau khi Gia Định thất thủ, các cánh quân Việt đã tổ chức kháng chiến. Theo đó: "Từ tháng 3/1859 (Kỷ Mùi) trở đi, quân Việt treo giá các đầu của các võ quan Pháp. Thế nên 5 tháng sau trận đánh chùa Kiểng Phước (diễn ra vào đêm 3/7 - rạng sáng 4/7/1860, và quân Việt thất bại - NV) có xảy ra vụ hành thích viên đại úy Barbé".

Được biết, Nicolas Barbé là đại úy thủy quân lục chiến Pháp, đóng đồn tại chùa Khải Tường, bị quân Việt ám sát vào tối 7/12/1860. Theo lời thuật của Tân Việt Điểu (học giả Thái Văn Kiểm, 1922 - 2015), Barbé bị quân kháng chiến của Trương Định lấy đầu. (tập san Sử Địa số 3, 1966).

cuoc-phieu-luu-ly-ky-cua-tam-ngu-bia-thoi-nha-nguyen-0
Bìa tập san Sử Địa số 3, năm 1966

Còn về chuyện tấm ngự bia của vua Tự Đức: Vào đầu năm 1858, tấm bia đá ghi công của ông Phạm Đăng Hưng được đưa xuống thuyền từ Huế vào Nam. Song khi đến khu vực cửa Cần Giờ, chẳng may thuyền chở tấm bia này bị quân Pháp do Nicolas Barbé chỉ huy, chặn lại và bia đá bị quân Pháp thu giữ. Barbé mang theo tấm bia đá lớn đó về chùa Khải Tường, nơi y đóng đồn sau khi liên quân Pháp - Tây Ban Nha hạ được thành Gia Định.

Từ năm 1859, khi chiếm được Gia Định, người Pháp đã xây dựng một nghĩa trang làm nơi chôn cất binh lính, sĩ quan Pháp tử trận trong cuộc xâm lược. Nghĩa trang ban đầu mang tên Cimetière Européen, rộng 7,5 ha nằm tại vị trí mà ngày nay được giới hạn bởi 4 con đường Hai Bà Trưng, Võ Thị Sáu, Phan Liêm, Điện Biên Phủ - chính là công viên Lê Văn Tám (TP HCM) hiện tại.

cuoc-phieu-luu-ly-ky-cua-tam-ngu-bia-thoi-nha-nguyen-9
Tấm bia đá kỳ lạ khắc chồng hai thứ chữ nói về hai người khác thế hệ, chưa hề quen biết nhau

Nicolas Barbé chính là một trong số những sĩ quan Pháp đầu tiên được chôn tại nghĩa trang này. Sau khi Barbé bị ám sát ngày 7/12/1860, hạn hữu của y đã dùng tấm ngự đá thu được từ người Việt 2 năm trước để làm bia mộ cho y. Dòng chữ Pháp được khắc đè lên chữ Hán cũ của tấm bia có ghi: 'Ci-git Barbé, Capitaine d’Infanterie de Marine, tué dans une embuscade, le 7 Décembre 1860. Souvenir de ses camarades” (Đây là nơi yên nghỉ của Barbé, đại úy thủy quân lục chiến, bị phục kích đêm 7/12/1860. Kỷ niệm của các bằng hữu) - theo bài Từ Trần tộc từ đến Khải Tường tự được in trong cuốn Đất Việt trời Nam của học giả Thái Văn Kiểm (NXB Nguồn Sống, 1960).

Nghĩa trang sau đó được thay đổi tên một vài lần nhưng người Việt vẫn quen gọi là Đất Thánh Tây. Đến năm 1912, sau một số thay đổi về quy định, nghĩa trang này trở thành nơi chôn cất của tầng lớp thượng lưu thuộc địa và số lượng những mộ của giới thượng lưu Sài Gòn càng ngày càng đông. Những ngôi mộ của lớp chiến binh Pháp từ cuối thế kỷ 18 dần dần bị rơi vào lãng quên và chìm trong cỏ dại. Mộ của Nicolas Barbé là một trong số đó.

cuoc-phieu-luu-ly-ky-cua-tam-ngu-bia-thoi-nha-nguyen-7
Bên trong là khu lăng mộ của dòng họ Phạm Đăng, nổi bật nhất là mộ phần của ông ngoại vua Tự Đức

Đến năm 1983, chính quyền TP Hồ Chí Minh quyết định giải tỏa nghĩa trang cũ (đã đổi tên thành nghĩa trang Mạc Đỉnh Chi từ tháng 3/1995) để xây dựng công viên Lê Văn Tám, người ta lại vô tình tìm lại được tấm bia đá lớn gần như còn nguyên trong cỏ dại. Sau đó, tấm bia được đưa về nghiên cứu và bảo quản tại Bảo tàng TP HCM.

Đến năm 1998, bảo tàng TP HCM tặng lại tấm bia cho khu di tích Lăng Hoàng gia - nơi đặt lăng mộ cụ Phạm Đăng Hưng tại Gò Công (Tiền Giang). Như vậy sau 140 năm, tấm bia đá của vua Tự Đức ban tặng cho ông ngoại của mình mới được trở về đúng chỗ ban đầu của nó.

(Theo báo Thanh Niên)

Xem thêm: Trương Định - Anh hùng nặng nợ nước non: Khiến quân Pháp 'thất điên bát đảo', còn vua Tự Đức rất nể trọng

Đang tải bình luận...

Đọc thêm

Vua Tự Đức vốn bị bệnh đậu mùa nên dù có tới 300 bà vợ nhưng không có con. Không có người nối dõi, ông phải chọn 3 con nuôi đều trong hoàng tộc, trong đó có vua Dục Đức sau này.

Vua Tự Đức thương Ưng Đăng nhưng lại truyền ngôi báu cho Ưng Chân, vì sao vậy?
0 Bình luận

Trương Minh Giảng (1792-1841) là một công thần nhà Nguyễn, được đánh giá là người “văn võ song toàn”. Ông vừa là một võ tướng vừa là một nhà sử gia, từng giữ chức Tổng tài Quốc sử quán triều Nguyễn.

Lăng mộ của công thần nhà Nguyễn tại Sài Gòn trở thành khu hoang phế và bị chiếm dụng
0 Bình luận

Bà Lê Thị Dinh - cung nữ cuối cùng của triều Nguyễn từ trần ngày 21/2, hưởng thọ 102 tuổi.

Cung nữ cuối cùng của triều nhà Nguyễn vừa qua đời là ai?
0 Bình luận

img

Bài mới

78win lan tỏa hơi ấm nghĩa tình

Nghệ An những ngày cuối năm vẫn còn ngổn ngang dấu vết của những  cơn bão vừa đi qua. Con đường làng bị bùn đất phủ loang lổ, những hàng rào đổ nghiêng, mái tôn nhà dân bị gió cuốn bật tung từng mảng. Mùi ẩm lạnh của mưa và những đêm mất ngủ vì gió rít như vẫn còn đọng lại trên đôi mắt của người dân nơi đây. Cả vùng quê hiền lành vốn bình yên lại phải trải qua thêm một lần thử thách nghiệt ngã của thiên nhiên.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Phép màu của sự tử tế: Cô gái trẻ ở Phú Thọ giữ được mạng sống nhờ 1 bình luận vu vơ trên mạng xã hội trong lúc tuyệt vọng

Chỉ một dòng bình luận vô thức trong lúc tuyệt vọng: “Ước gì Vingroup có thể hỗ trợ cho mình 1 chiếc máy thở nho nhỏ thôi, mình rất cần sự sống từ nó”, cô gái sinh năm 1994 đã có cơ hội được sống tiếp.

Đăng Dương
Đăng Dương 3 ngày trước
Ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc)

Chiều 9/12, tại Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc), nhằm kết nối cộng đồng cựu sinh viên, thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa hai nước Việt – Trung.

Thanh Tú
Thanh Tú 6 ngày trước
Trúng số 18 tỷ, người đàn ông TP.HCM gửi 100 triệu mua gạo từ thiện tặng cho bà con khó khăn

Nhận 100 triệu đồng từ vị khách trúng số 18 tỷ, bà Thùy Dương góp thêm 38 triệu để mua 8 tấn gạo tặng cho bà con khó khăn.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Ấm lòng trước “núi gạo” của người dân Ninh Bình ủng hộ bà con vùng lũ miền Trung

Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.

Xúc động khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường

Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.

Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 22/11
Thầy cô Gia Lai lội nước mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho sinh viên trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Trường ngập sâu, hơn 500 sinh viên kẹt trong ký túc xá. Thầy cô lội nước lạnh, mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho trò trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Hải An
Hải An 21/11
Nữ điều dưỡng trong làng kịp thời cứu bé 19 tháng rơi xuống kênh

Một bé trai 19 tháng tuổi ở Quảng Trị được một nữ điều dưỡng gần nhà cứu sống sau khi ngừng tim, ngừng thở vì rơi xuống kênh nước trước mặt nhà.

Hải An
Hải An 18/11
Nhặt được ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 mang đến công an nhờ tìm người đánh rơi

Nhặt được chiếc ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 ở Khánh Hòa đã lập tức mang đến cơ quan công an nhờ tìm trả lại người đánh rơi.

Hải An
Hải An 17/11
Ấm áp buổi lễ “hấp hôn” của vợ chồng cụ ông 93 tuổi ở TP.HCM

Lễ kỷ niệm 60 năm ngày cưới của hai cụ ở TPHCM được tổ chức như một lễ cưới chính thức với các hoạt động rước dâu, trao nhẫn, rót rượu, phát biểu chúc mừng và dùng tiệc.

Hải An
Hải An 16/11
Chân dung “người hùng” áo đen lao xuống dòng nước lũ cứu người ở Đà Nẵng

Giữa dòng nước lũ cuồn cuộn, một nam thanh niên áo đen ở Đà Nẵng không ngần ngại lao xuống cứu người đàn ông đang chới với, khiến nhiều người xúc động và bày tỏ sự cảm phục.

Hải An
Hải An 06/11
Xúc động hình ảnh thầy cô ở Huế lội nước nấu cơm cho sinh viên trong cơn lũ

Giữa lúc giao thông tê liệt và đời sống bị đảo lộn, những hình ảnh thầy cô lội nước, nấu từng suất cơm nóng gửi đến sinh viên xa nhà đã sưởi ấm lòng người.

Hải An
Hải An 01/11
Nữ giám đốc bệnh viện dừng xe cứu người gặp nạn giữa đường

Đang đi họp, thấy người phụ nữ nằm bất động bên đường sau tai nạn, nữ Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Bỉm Sơn (Thanh Hóa) lập tức xuống xe sơ cứu và gọi xe cứu thương đưa nạn nhân đến bệnh viện.

Hải An
Hải An 24/10
img
Đề xuất