Ly kỳ chuyện tấm ngự bia của vua Tự Đức lưu lạc 140 năm mới được đặt đúng vị trí người ta định đặt ban đầu

Tấm ngự bia của vua Tự Đức được chuyển từ Huế vào Tiền Giang để dựng ở khu mộ của ông Phạm Đăng Hưng nhưng thật trớ trêu, phải mất 140 năm nó mới được đặt đúng vị trí mà người ta định đặt từ ngày đầu.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Theo báo Thanh Niên, sau khi liên quan Pháp - Tây Ban Nha hạ thành Gia Định (17/2/1859) thì lập nên nên "phòng tuyến chùa" nổi tiếng gồm hệ thống 4 ngôi chùa: chùa Cây Mai, chùa Kiểng Phước, chùa Ao, chùa Khải Tường nằm dọc kênh Tàu Hủ, trên trục đường Sài Gòn đi Mỹ Tho.

Tập san Sử Địa số 3, năm 1966 - số đặc khảo về Trương Công Định viết rằng: Sau khi Gia Định thất thủ, các cánh quân Việt đã tổ chức kháng chiến. Theo đó: "Từ tháng 3/1859 (Kỷ Mùi) trở đi, quân Việt treo giá các đầu của các võ quan Pháp. Thế nên 5 tháng sau trận đánh chùa Kiểng Phước (diễn ra vào đêm 3/7 - rạng sáng 4/7/1860, và quân Việt thất bại - NV) có xảy ra vụ hành thích viên đại úy Barbé".

Được biết, Nicolas Barbé là đại úy thủy quân lục chiến Pháp, đóng đồn tại chùa Khải Tường, bị quân Việt ám sát vào tối 7/12/1860. Theo lời thuật của Tân Việt Điểu (học giả Thái Văn Kiểm, 1922 - 2015), Barbé bị quân kháng chiến của Trương Định lấy đầu. (tập san Sử Địa số 3, 1966).

cuoc-phieu-luu-ly-ky-cua-tam-ngu-bia-thoi-nha-nguyen-0
Bìa tập san Sử Địa số 3, năm 1966

Còn về chuyện tấm ngự bia của vua Tự Đức: Vào đầu năm 1858, tấm bia đá ghi công của ông Phạm Đăng Hưng được đưa xuống thuyền từ Huế vào Nam. Song khi đến khu vực cửa Cần Giờ, chẳng may thuyền chở tấm bia này bị quân Pháp do Nicolas Barbé chỉ huy, chặn lại và bia đá bị quân Pháp thu giữ. Barbé mang theo tấm bia đá lớn đó về chùa Khải Tường, nơi y đóng đồn sau khi liên quân Pháp - Tây Ban Nha hạ được thành Gia Định.

Từ năm 1859, khi chiếm được Gia Định, người Pháp đã xây dựng một nghĩa trang làm nơi chôn cất binh lính, sĩ quan Pháp tử trận trong cuộc xâm lược. Nghĩa trang ban đầu mang tên Cimetière Européen, rộng 7,5 ha nằm tại vị trí mà ngày nay được giới hạn bởi 4 con đường Hai Bà Trưng, Võ Thị Sáu, Phan Liêm, Điện Biên Phủ - chính là công viên Lê Văn Tám (TP HCM) hiện tại.

cuoc-phieu-luu-ly-ky-cua-tam-ngu-bia-thoi-nha-nguyen-9
Tấm bia đá kỳ lạ khắc chồng hai thứ chữ nói về hai người khác thế hệ, chưa hề quen biết nhau

Nicolas Barbé chính là một trong số những sĩ quan Pháp đầu tiên được chôn tại nghĩa trang này. Sau khi Barbé bị ám sát ngày 7/12/1860, hạn hữu của y đã dùng tấm ngự đá thu được từ người Việt 2 năm trước để làm bia mộ cho y. Dòng chữ Pháp được khắc đè lên chữ Hán cũ của tấm bia có ghi: 'Ci-git Barbé, Capitaine d’Infanterie de Marine, tué dans une embuscade, le 7 Décembre 1860. Souvenir de ses camarades” (Đây là nơi yên nghỉ của Barbé, đại úy thủy quân lục chiến, bị phục kích đêm 7/12/1860. Kỷ niệm của các bằng hữu) - theo bài Từ Trần tộc từ đến Khải Tường tự được in trong cuốn Đất Việt trời Nam của học giả Thái Văn Kiểm (NXB Nguồn Sống, 1960).

Nghĩa trang sau đó được thay đổi tên một vài lần nhưng người Việt vẫn quen gọi là Đất Thánh Tây. Đến năm 1912, sau một số thay đổi về quy định, nghĩa trang này trở thành nơi chôn cất của tầng lớp thượng lưu thuộc địa và số lượng những mộ của giới thượng lưu Sài Gòn càng ngày càng đông. Những ngôi mộ của lớp chiến binh Pháp từ cuối thế kỷ 18 dần dần bị rơi vào lãng quên và chìm trong cỏ dại. Mộ của Nicolas Barbé là một trong số đó.

cuoc-phieu-luu-ly-ky-cua-tam-ngu-bia-thoi-nha-nguyen-7
Bên trong là khu lăng mộ của dòng họ Phạm Đăng, nổi bật nhất là mộ phần của ông ngoại vua Tự Đức

Đến năm 1983, chính quyền TP Hồ Chí Minh quyết định giải tỏa nghĩa trang cũ (đã đổi tên thành nghĩa trang Mạc Đỉnh Chi từ tháng 3/1995) để xây dựng công viên Lê Văn Tám, người ta lại vô tình tìm lại được tấm bia đá lớn gần như còn nguyên trong cỏ dại. Sau đó, tấm bia được đưa về nghiên cứu và bảo quản tại Bảo tàng TP HCM.

Đến năm 1998, bảo tàng TP HCM tặng lại tấm bia cho khu di tích Lăng Hoàng gia - nơi đặt lăng mộ cụ Phạm Đăng Hưng tại Gò Công (Tiền Giang). Như vậy sau 140 năm, tấm bia đá của vua Tự Đức ban tặng cho ông ngoại của mình mới được trở về đúng chỗ ban đầu của nó.

(Theo báo Thanh Niên)

Xem thêm: Trương Định - Anh hùng nặng nợ nước non: Khiến quân Pháp 'thất điên bát đảo', còn vua Tự Đức rất nể trọng

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Vua Tự Đức vốn bị bệnh đậu mùa nên dù có tới 300 bà vợ nhưng không có con. Không có người nối dõi, ông phải chọn 3 con nuôi đều trong hoàng tộc, trong đó có vua Dục Đức sau này.

Vua Tự Đức thương Ưng Đăng nhưng lại truyền ngôi báu cho Ưng Chân, vì sao vậy?
0 Bình luận

Trương Minh Giảng (1792-1841) là một công thần nhà Nguyễn, được đánh giá là người “văn võ song toàn”. Ông vừa là một võ tướng vừa là một nhà sử gia, từng giữ chức Tổng tài Quốc sử quán triều Nguyễn.

Lăng mộ của công thần nhà Nguyễn tại Sài Gòn trở thành khu hoang phế và bị chiếm dụng
0 Bình luận

Bà Lê Thị Dinh - cung nữ cuối cùng của triều Nguyễn từ trần ngày 21/2, hưởng thọ 102 tuổi.

Cung nữ cuối cùng của triều nhà Nguyễn vừa qua đời là ai?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
Ấm lòng Hà Nội: Sẵn sàng cho người lạ ngủ nhờ, mượn “view triệu đô” xem diễu binh 2/9

Hòa cùng bầu không khí hân hoan của ngày hội lớn, nhiều người dân Thủ đô sẵn sàng mở cửa nhà, cho người lạ “mượn view”, ngủ nhờ để được theo dõi lễ diễu binh, diễu hành 2/9.

Hải An
Hải An 22/08
Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 14/08
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
PC Right 1 GIF
Đề xuất