Ý nghĩa hình tượng hoa sen trong đạo Phật

Ý nghĩa của hoa sen

Từ khi còn bé, những câu ca dao này đã luôn được người Việt thuộc nằm lòng:

Trong đầm gì đẹp bằng

senLá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

Hoa sen đã luôn xuất hiện trong đời sống thường ngày, trong phong thủy, trong tình yêu lứa đôi và cả trong đạo Phật. Hoa sen là đóa hoa thơm luôn khoe sắc, ngát hương và không bao giờ bị hòa lẫn, vấy bẩn bởi những thứ hôi tanh, ô uế.

Hoa sen trong đời sống thường ngày

Trong văn hóa Việt Nam, hoa sen là một loài hoa đẹp, là biểu tượng văn hóa cũng như nhân cách trong tâm thức người Việt. Trong một cuộc bầu chọn Quốc hoa Việt Nam vào năm 2011 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam tổ chức, hoa sen là loài hoa nhận được nhiều phiếu bầu nhất. Tuy không có văn bản pháp quy nào quy định Quốc hoa Việt Nam là hoa sen nhưng trong tâm trí người Việt, hoa sen chính là loài hoa đáng quý, xứng danh quốc hoa của đất nước.

Hoa sen cũng thường được gắn liền với người phụ nữ Việt, biểu trưng cho vẻ đẹp hình thể và tâm hồn thanh khiết, sắt son. Hình ảnh người phụ nữ Việt thướt tha trong tà áo dài, đầu đội nón lá, ôm bó sen hồng khiến lòng người không khỏi rung động, xao xuyến. Tựa như bông hoa sen mạnh mẽ vươn lên khỏi tanh bùn tựa như người phụ nữ Việt Nam luôn chịu thương chịu khó, khiêm nhường, vừa thanh lịch vừa kiên cường.

Đây là loài hoa hội tụ cả vẻ đẹp hình thức lẫn triết lý nhân sinh cao quý, ý nghĩa âm hương ngũ hành. Hoa sen thường được sử dụng làm hình ảnh biểu tượng cho các sản phẩm, thương hiệu của nước ta, chẳng hạn như logo của Hãng Hàng không quốc gia Việt Nam Vietnam Airlines chính là cánh sen vàng. 

Đối với người Việt, sen là một món quà quý giá, có thể dùng toàn bộ từ thân đến ngọn. Hoa sen dùng để ướp trà, tim sen từ hạt sen để làm trà, hạt sen hay củ sen đều có thể ăn ngon lành, thậm chí có thể dùng để điều chế biệt dược, thuốc bổ,... Hoa sen đã trở thành hình tượng thiêng liêng, quý giá trong lòng người Việt.

Hoa sen trong tình yêu

Hoa sen là biểu tượng của sự hoàn hảo, vẹn nguyên, thuần khiết, chính là bản chất nguyên thủy trong sáng, đơn sơ của trái tim. Hoa sen chính là đại diện cho tình yêu thủy chung, son sắt, nhiệt huyết và không vấp ngã.

Hoa sen đỏ chính là đại diện lớn nhất của tình yêu đôi lứa, là biểu trưng cho một tình yêu chân thực, trọn vẹn. Đặt một bông sen đỏ trong nhà có nghĩa rằng trái tim ta đã sẵn sàng để đón nhận định mệnh, chờ đợi tình yêu đích thực sắp tới.

Hoa sen trong phong thủy

Từ xa xưa, người ta đã sử dụng các loài hoa, cây cỏ như một cách để bổ trợ cho nguồn vận khí trong nhà. Mỗi loài hoa lại có những ý nghĩa khác nhau, có ảnh hưởng đến phong thủy khác nhau.

Hoa sen chính là biểu tượng của sự thanh cao, thoát tục, là sống trong bùn đen nhưng không bị nhiễm bẩn, vẫn tinh khiết, trong sáng. Trong nhà có những đồ dùng hình sen như đĩa sen, đèn sen,... sẽ giúp không gian trở nên thanh tịnh, an yên. Việc treo tranh hoa sen hoặc bày hoa sen trong nhà cũng có thể điều hòa vượng khí, bổ sung năng lượng tích cực, giúp gia đình tĩnh tâm, gạt bỏ ưu phiền, bất mãn. 

Hoa sen trong đạo Phật

Hoa sen là hình tượng xuất hiện nhiều trong Phật giáo bởi loài hoa này có ý nghĩa tinh khiết, trong sáng, trung thành. Hoa sen mọc lên từ ao hồ bùn lầy, hôi tanh, ấy vậy mà vẫn giữ cho bản thân trong sạch, ngát hương.

Trong thần thoại Ai Cập, hoa sen được coi là tượng trưng cho sự tái sinh, phá vỡ bề mặt nước đọng ao tù mà nở hoa, tựa như ước muốn vươn lên đón nắng mặt trời. Cũng vì vậy mà hoa sen liên quan tới sự giác ngộ, tới khả năng Phật tính của con người.

Hoa sen có nhiều màu sắc khác nhau, mỗi màu lại mang theo một ý nghĩa riêng biệt:

Hoa sen trắng: Đây là biểu tượng của tinh thần tinh khiết, của tâm trí vẹn nguyên. Hoa sen trắng cũng liên quan tới sự tịnh tâm trong bản chất con người.

Hoa sen đỏ: Hoa sen đỏ tượng trưng cho trái tim, tình yêu và lòng từ bi.

Hoa sen tím: Màu tím tượng trưng cho sự huyền bí, bí ẩn. Hoa sen tím có thể được thể hiện dưới hình thức búp hoa hoặc hoa nở. Bốn cánh sen tím là đại diện cho 1 trong những lời Phật dạy về thức tỉnh bản thân, là một sự thật cao quý.

Hoa sen xanh: Hoa sen xanh biểu trưng cho trí tuệ và kiến thức, luôn được mô tả như một phần mở, không bao giờ thấy được trung tâm.

Hoa sen hồng: Sen hồng là hoa sen tối cao, là hoa sen đích thực của Đức Phật, có ý nghĩa tôn nghiêm, cao quý.

Hoa sen xuất hiện nhiều trong các điển tích, kinh Phật cũng như công trình Phật giáo: tượng Phật Quan Âm ngồi trên đài sen, hai bàn tay chắp lại thành bông sen chưa nở, chùa Một Cột, tháp Cử Phẩm liên hoa - chùa Bút Tháp,...

Hoa bỉ ngạn là gì và ý nghĩa của hoa bỉ ngạn