Nhân duyên ở đời từ đâu mà có: Tránh hiểu lầm về câu nói vạn sự tùy duyên

Nhân duyên là gì?

Ta thường hay nghe nói về duyên, nhưng chẳng mấy ai hiểu được rốt chuộc nhân duyên là gì. Nhân duyên có thể hiểu là kết quả của mối tương quan giữa Thiên mệnh, Địa mệnh và Nhân mệnh, tạo nên số phận của mỗi con người.

Nhân duyên tựa như sợi dây ràng buộc ta với vòng tròn số phận, quyết định nhân quả ở đời. Duyên cũng chính là thứ mà "người tính không bằng trời tính", dù đến trong thuận cảnh hay nghịch cảnh thì đều có ý nghĩa với cuộc đời mỗi người.

Nhờ nhân duyên mà người với người gặp gỡ

Nhân sinh ngắn ngủi, gặp nhau trên đời hẳn là có duyên. Duyên cũng là cảnh sắc, là hiện tượng, sự việc, sự vật, là môi trường xung quanh, là điều kiện dẫn đến hệ quả, là cơ duyên. Mỗi người mỗi khác, có kẻ vô duyên, có người hữu duyên, không thể nào lường trước được.

Duyên phận là điều gì đó rất kì lạ, không ai có thể thực sự nói rõ về nó. Có thể hữu duyên vô tình quen biết nhưng lại hiểu thấu nhau. Có thể hài hòa với nhau, nhưng lại không thể ở gần nhau. Không cố ý theo đuổi thì lại có, bỏ tâm cố gắng tìm kiếm thì lại chẳng thành. Con người gặp nhau là bởi chữ duyên, sống và yêu nhau là bởi chữ nợ. Cuộc sống con người chỉ là một giai đoạn trong dòng chảy luân hồi.

Duyên phận dù là thuận cảnh hay nghịch cảnh đều mang lại thời vận giúp ta thay đổi. Tại mỗi thời điểm, tại từng ngã rẽ đều có những ám hiệu được đưa ra, nhưng khi đó chúng ta lại mờ mịt không biết. Lúc quay đầu nhìn lại, bỗng phát hiện mọi thứ đều rõ ràng trước mắt, mới mỉm cười mà lĩnh ngộ sự thống khổ, bi thương. Người có trí tuệ, lại biết tùy cơ ứng biến thì ắt biến dữ hóa lành.

Nhân duyên vợ chồng theo nhà Phật cũng là do nghiệp từ kiếp trước mà nên. Tu trăm năm mới là bạn đồng hành, tu ngàn năm mới được cùng chung chăn gối. Trong hơn 7 tỷ người trên hành tinh này, có một người sẽ cùng ta gắn kết cả đời, sinh con đẻ cái, trải qua hỉ nộ ái ố, đó chẳng phải là phúc phần đó sao.

Tất nhiên, cũng có khi cuộc hôn nhân kết thúc không mấy êm đẹp. Suy cho cùng, trong cói nhân sinh, có mấy ai được hạnh phúc vẹn toàn. Đâu thể đổ mọi thứ là cho duyên phận, bởi con người sống trên đời phải có lý trí mà phân biệt đúng - sai, hợp - khắc. Bất kì mối quan hệ nào cũng cần sự vun đắp, duy trì, kiên nhẫn, chứ không phải là vì có rồi mà chẳng gìn giữ, cứ để mặc nó như vậy.

Vạn sự tùy duyên thực sự là gì?

Trong đạo Phật thường hay nhắc tới vạn sự tùy duyên, vậy điều này nên hiểu sao cho đúng? Vạn sự tùy duyện là mọi thứ trong cuộc sống nên để thuận tự nhiên, dù có là chuyện gì cũng nên bình thản đón nhận, không cưỡng cầu, cũng chẳng chối từ.

Học cách chấp nhận mọi thứ, nếu cảm thấy tốt thì tiếp tục, không hợp thì buông bỏ. Chuyện  đã xảy ra, đang xảy ra hay chưa xảy ra thì đều đã được định sẵn. May mắn hay rủi ro đều là duyên cớ đã định, không thay đổi được. Vạn sự tùy duyên ám chỉ rằng, mọi sự trên đời đã được sắp đặt từ trước, chỉ là ta không được biết mà thôi.

Nhà Phật cho rằng, duyên phận của đời người, bất luận là ác duyên, thiện duyên, tình duyên... đều là kết quả của hồi báo trải qua nhiều đời nhiều kiếp mà đến. Tri âm tri kỷ là một loại duyên, trong biển người, có thể gặp nhau là “khởi duyên”, quen nhau là “tục duyên”, thân nhau là “định duyên”.

Xưa kia, Chung Tử Kỳ và Du Bá Nha không cần bất luận lời giới thiệu hay bày tỏ nào, chỉ một khúc "Cao sơn lưu thủy" làm rung động tâm linh mà trở thành đôi bạn tri kỷ. Đây là sự va chạm của tâm linh và tâm linh, là sự gặp gỡ của tri âm và tri âm, là duyên phận tự nhiên, "hông ham muốn, không truy cầu".

Tùy duyên cũng là một loai trí tuệ

Thực tế, thuận theo duyên thế nào cũng đòi hỏi con người phải cố gắng. Tùy duyên không phải là phó mặc hết thảy cho số phận, càng không phải buông xuôi, theo đuổi sự vui chơi, giải trí. Thực tế, đó là sự khuyến khích ta bồi dưỡng bản thân, học cách có một tâm thái bình tĩnh trước mọi việc, xem nhẹ danh và lợi trong cuộc đời.

Duyên không thể dùng cưỡng cầu mà được, cũng không phải cứ tìm kiếm là sẽ nắm trong tay. Đối mặt với nhân duyên, đừng cố cả đời phải đi tìm, và cũng đừng phiên não khi không thấy. Chuyện gì đến sẽ đến, lúc duyên đến hãy trân trọng, giữ gìn, lúc duyên đi thì chấp nhận, buông bỏ. Vạn sự tùy duyên là vậy, ai hiểu được lý lẽ này ở đời thì cuộc sống sẽ nhẹ nhàng, bởi có duyên thì hợp, hết duyên thì tan, việc nào cũng vậy.

Tổng hợp

Xem thêm: Những kiểu người khó có được nhân duyên tốt theo góc nhìn nhà Phật