6 lời khuyên dành cho người trẻ từ giáo sư gốc Việt John Vũ: "Tuổi trẻ là thứ quý nhất - đã qua đi thì không bao giờ trở lại"

Giáo sư John Vũ - Nguyên Phong là ai?

Giáo sư John Vũ - Nguyên Phong là một nhà khoa học nổi tiếng, từng lọt top 10 người sáng tạo nhất thế giới cùng tỷ phú Bill Gates và Steve Jobs. Ông đi du học Mỹ vào năm 1968, tốt nghiệp cao học sinh vật học, điện toán. 

Ông hiện đang là Viện trưởng Viện nghiên cứu phần mềm của Đại học Carnegie Mellon, nghiên cứu viên kĩ thuật và Kĩ sư trưởng Công nghệ Thông tin tại Boeing. Là một người rất quan tâm đến khoa học công nghệ và các vấn đề thời sự khác, ông thường xuyên đăng tải bài viết trên blog Science - Technology và thường được người hâm mộ dịch lại. 

Giáo sư John Vũ chính là người đã dịch tác phẩm Hành Trình về Phương Đông - một trong những tác phẩm hay nhất về phương Đông. Ông cũng là dịch giả của vô số cuốn sách khác như Đường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen,... Năm 2017, sau khi dừng sử dụng mạng xã hội, ông đã bắt tay viết tác phẩm đầu tiên có tên "Muôn Kiếp Nhân Sinh" và đã nhanh chóng tạo ra một cơn sốt lúc bấy giờ.

Đặc biệt, dù sống ở nước ngoài lâu năm, ông luôn hướng về độc giả quê nhà. Trong trang cuối cuốn sách của mình, ông đã viết: "Tôi quyết định viết cuốn sách này bằng tiếng Việt - ngôn ngữ đồng bào, đất nước thân thương trong tim tôi".

6 lời khuyên dành cho người trẻ từ giáo sư John Vũ

Cuối năm 2020, giáo sư John Vũ đã gửi tới thế hệ trẻ Việt những dòng tâm sự và khuyên nhủ đầy thấm thía. Với ông, đây là những người mà ông đặc biệt quan tâm, ưu ái. Giáo sư John Vũ đã viết:

"Thế giới của ngày mai đã, đang và sẽ rất khác so với hôm nay.

Tuổi trẻ một người là thứ quý nhất - đã qua đi thì không bao giờ trở lại.

Nhưng hãy nhìn ở một góc khác - hãy trẻ trung, rộng mở trong tâm hồn - dù năm tháng thời gian có trôi đi - dù bạn vẫn có thể chưa kịp thực hiện một số việc cần làm.

Bởi vì chỉ có người trẻ và có tâm hồn trẻ mới chịu học hỏi, thay đổi và điều chỉnh mình - còn những người lớn tuổi hay già cỗi tâm hồn sẽ làm điều đó khó hơn rất nhiều. 

Với nhân cách, tính cách, ý chí mạnh, bạn sẽ có khả năng vượt qua tất cả để làm nên điều lớn lao".

Ông cho rằng, dù khi còn đang là sinh viên, ta sẽ cần chuẩn bị để giải quyết những khác biệt trong tương lai. Ta sẽ phải đối diện nhiều vấn đề, nhưng phần lớn chúng sẽ chẳng thể giải quyết được bởi một cá nhân, một công ty hay một quốc gia, mà là nhờ tập thể nhiều người và nhiều nước cùng chung tay. Dù vậy, ông cho rằng, điều đó sẽ khó xảy ra vì nhiều người vẫn còn giữ cách nhìn cô lập, hạn hẹp.

Theo giáo sư John Vũ, có 2 vấn đề mà những người trẻ sẽ phải đối diện trong tương lai:

Vấn đề thứ nhất là việc phá hủy môi trường

Dù chuyện này đang xảy ra ở mọi nơi, nhưng có một số quốc gia gặp vấn đề nghiêm trọng hơn quốc gia khác. Ngày nay, nhiều con sông, ao, hồ và thậm chí là đại dương đã bị ô nhiễm nặng nề bởi các chất phế thải độc hại.

Theo một số nghiên cứu, trong vòng 10 năm tới, không còn sinh vật dưới nước nào có thể sống sót được dưới loại nước độc ấy, điều này sẽ gây ra thiếu hụt lương thực và cả nạn đói. Một nhà kinh tế nổi tiếng đã từng cảnh báo rằng: "Các nước có đủ lương thực và nước sạch sẽ kiểm soát thế giới trong thế kỷ 21".

Giáo sư cho hay: "Chẳng bao lâu thế hệ các bạn sẽ đối diện với những câu hỏi: 'Điều gì sẽ xảy ra nếu môi trường độc thế và không có nước sạch? Điều gì sẽ xảy ra nếu đất nước đối diện với nạn đói và khan hiếm lương thực? Điều gì sẽ xảy ra một khi suy thoái kinh tế toàn cầu phải đến'. Bạn có thể chấp nhận được quan niệm rằng một khi nếu nó chưa xảy ra, bạn không phải lo nghĩ về điều đó phải không?".

Vấn đề thứ hai là mất việc do tiến bộ công nghệ

Theo giáo sư, với sự tiến bộ của trí tuệ nhân tạo AI, máy móc đang trở nên thông minh hơn và làm được nhiều việc mà con người không nghĩ rằng chúng có thể làm. Khi các cơ xưởng được tự động hóa đầy đủ, sử dụng robot thông minh, khi đó không chỉ công nhân cơ xưởng sẽ mất việc, mà ngay cả nhân viên văn phòng cũng đứng trước nguy cơ.

Ông cho hay, cách đây vài tháng, đại học Carnegie Mellon nơi ông đang công tác từng lập trình cho nhiều robot chơi cờ với thuật toán thông minh phức tạp. Điều khiến nhóm nghiên cứu ngạc nhiên là các robot đã học cách "lừa" nhau để chiến thắng. Trong nhiều năm qua, robot chỉ học cách làm những gì ta lập trình cho chúng làm. Nhưng gần đây, khi thêm các thuật toán "học máy", chúng đã có thể tự suy nghĩ. Hiện tại, nhiều robot đã bắt đầu... cộng tác với robot khác để lừa.

Giáo sư đặt ra câu hỏi rằng: "Điều gì sẽ xảy ra cho thế giới của chúng ta? Điều gì sẽ xảy ra nếu trí tuệ nhân tạo sẽ vượt trí tuệ con người? Điều gì sẽ xảy ra khi robot thông minh hơn con người?". Sau nhiều năm giảng dạy, ông đã nhận thấy nhiều việc làm bị mất đi, thay thế bởi quy trình tự động hóa. Thế nhưng, không có mấy người chú ý tới vấn đề thất nghiệp cao của các công nhân lao động. Họ vẫn giữ cách nhìn là: "Nếu nó không xảy đến với tôi, tôi sẽ không lo nghĩ về nó".

Học sinh, sinh viên phải biết học cả đời

Giáo sư John Vũ tiếp tục chia sẻ, ông cho rằng hệ thống giáo dục hiện nay cần phải thay đổi từ việc tập trung vào cá nhân sang tập trung vào sự cộng tác. Các em học sinh đang được dạy cách ganh đua với người khác, cần chuyển sang học làm việc cùng nhau để giải quyết vấn đề chung. Ta đang sống trong thế giới được kết ối, nơi mọi thứ đều có quan hệ với nhau.

Theo ông, dù là ta đang sống ở nước nào hay học ở lĩnh vực nào, học sinh cần phải trở thành người biết học cả đời, giữ cho tri thức luôn được cập nhật. Thanh niên phải đọc nhiều hơn, học nhiều hơn để phát triển tri thức và nâng cao kỹ năng, như thế mới có thể sống sót trong thế giới đầy cạnh tranh này. 

Giáo dục sẽ không chỉ là nơi cung cấp tri thức nữa, mà còn cần tập trung phát triển thế hệ mới, nuôi dưỡng đạo đức và luân lý. Trường học cần giúp học sinh phát triển cả kỹ năng và tính cách. Đặc biệt, học sinh cần có tri thức sâu, cá tính mạnh và có đạo đức để làm lợi cho xã hội và nhân loại.

Sinh viên cần có phương hướng rõ ràng, có động cơ và đủ kiên trì để theo đuổi mục đích. Bao giờ cũng tồn tại thứ lỗi thời hay khó khăn vất vả, nhưng với quyết tâm và đạo đức mạnh, ta vẫn có thể vượt qua tất cả. Có thế, ta sẽ không làm gia đình, thầy cô thất vọng - những người đã nuôi dưỡng, giáo dục ta nên người.

Sau cùng, giáo sư John Vũ viết: "Vì bạn là tương lai của đất nước, tôi muốn dành cho bạn đôi lời khuyên:

1. Học cách nói ít đi, bớt phản ứng nhanh và lắng nghe, phân tích nhiều hơn thì bạn sẽ học được và trưởng thành nhiều hơn.

2. Học cách đặt câu hỏi khác đi để có thể hiểu mọi thứ sâu sắc hơn.

3. Học nghĩ theo góc nhìn và hoàn cảnh của người khác, để bạn có thể hiểu họ và biết cảm thông với họ.

4. Học cách sống đúng với chính mình, thực thà và chân thực với bản thân.

5. Học cách giúp đỡ, khi bạn giúp người khác, trái tim chúng ta sẽ rộng mở hơn vì bạn có thể làm cho người khác và bản thân bạn hạnh phúc hơn. Giúp người hay trao tặng sẽ mang đến niềm vui thực sự cho cả người trao lẫn người nhận.

6. Không sống gấp, vội vàng, mà hãy nắm bắt "khoảnh khắc" để khám phá, tận hưởng "niềm vui cuộc sống."

Đừng quá vội vàng, đi quá nhanh hay lệ thuộc, ta sẽ cảm nhận được điều kỳ diệu vốn rất đẹp của vạn vật trong đời. Như việc ngắm cây xanh, nhìn hoa nở, trông trăng tròn, đợi bình minh, đón hoàng hôn,...

Khi ta cảm nhận sâu sắc về tự nhiên, ta sẽ dần trở nên thành thực với bản thân mình hơn. Một khi ta đã trở nên thành thực với chính mình, ta sẽ có thể xây dựng cuộc sống diệu kỳ với cảm hứng, niềm vui và vơi đi hối tiếc, khổ đau hơn rất nhiều.

Trước khi đưa ra quyết định quan trọng, hãy lắng nghe lời khuyên của tỷ phú Jeff Bezos: "Đừng làm theo lý trí"