"Chiếc thuyền ngoài xa" là hình ảnh giúp thấy rõ rằng, Nguyễn Minh Châu đã kế thừa quan niệm của Nam Cao: "Nghệ thuật không phải là ánh trăng lừa dối, không cần là ánh trăng lừa dối"...
Trẻ con không được ăn thịt chó là tác phẩm xuất sắc của Nam Cao, nó đã khắc họa một cách chân thực khung cảnh làng quê nghèo và tình cảnh bi kịch trước cái đói của nhân dân Việt Nam trước năm 1945.
Chí Phèo là một tác phẩm hay, phản ánh nghệ thuật viết truyện ngắn đặc sắc của Nam Cao và cũng là một câu chuyện bi kịch của một gã nhà quê nghèo khổ đang thoái hóa giữa thành thị...
Trước Cách mạng tháng Tám, quan điểm sáng tác của Nam Cao là hiện thực phê phán. Sau 1945, đặc biệt là từ kháng chiến chống Pháp, ông nêu quyết tâm: “sống đã rồi hãy viết”.
Sau cách mạng, với suy nghĩ "sống đã rồi hãy viết", Nam Cao hăng hái tham gia kháng chiến. Truyện ngắn "Đôi mắt" được xem là tác phẩm xuất sắc của ông.