Loạt ảnh hiếm về Lễ Tứ Tuần Đại Khánh - Lễ mừng thọ 40 tuổi của vua Khải Định cách đây hơn 100 năm: Siêu hoành tráng và siêu tốn kém

Vào năm 1924, vua Khải Định tròn 40 tuổi. Để có buổi lễ mừng thọ hoành tráng cho nhà vua, trước đó 1 năm, công tác chuẩn bị đã được thực hiện. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Vào đầu thế kỷ 20, triều đình nhà Nguyễn lấy ngày sinh nhật của vua làm ngày đại lễ. Ngày lễ này được tổ chức với các nghi thức long trọng tương tự như lễ Tiết Nguyên đán, Tiết Đoan dương (5/5 Âm lịch). Sau khi vua Khải Định lên ngôi năm 1916, quần thần đã xin lấy ngày sinh của vua (1/9) làm tiết Vạn Thọ Khánh tiết, lấy đó làm lệ thường hàng năm.

Thế nhưng từ năm Khải Định thứ 3 (1918), triều đình nhà Nguyễn bắt đầu tổ chức lễ kỷ niệm ngày chính thức thành lập triều đại, tương tự như lễ quốc khánh hiện nay. 

Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-9
Tháng 9 năm 1924, từ Pháp về, Khải Định còn lo tổ chức lễ tứ tuần đại khánh rất lớn và tốn kém, bắt nhân dân khắp nơi gửi quà mừng. Sau lễ mừng thọ, ngân sách Nam triều kiệt quệ, Khải Định cho tǎng thêm 30% thuế điền

Trong cuốn truyện Tuấn, chàng trai nước Việt của nhà văn Nguyễn Vỹ có miêu tả lễ quốc khánh đầu tiên được tổ chức tại Quy Nhơn: "Dần dần một tháng sau học trò cả trường mới biết rằng, theo lệnh triều đình và tòa Khâm sứ Trung kỳ, lễ Tiết mồng 5 tháng 5 âm lịch năm ấy sẽ bị bãi bỏ và thay thế bằng lễ quốc khánh vào ngày 2 tháng 5 An Nam, tức ngày vua Gia Long toàn thắng Tây Sơn, lên ngôi Hoàng đế và sáng lập ra triều Nguyễn. Đó là lễ quốc khánh đầu tiên của nước An Nam và được cử hành rất long trọng ở 2 xứ Trung kỳ và Bắc kỳ".

Mặc dù Lễ Tứ Tuần Đại khánh diễn ra vào năm 1924, nhưng chương trình chi tiết buổi lễ đã được triều thần soạn thảo từ tháng 10/1923, căn cứ vào những gì đã diễn ra trong lễ tứ tuần của vua Tự Đức tổ chức vào năm 1868.

Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-8
Phu Văn Lâu bên cạnh dòng Hương Giang và núi Ngự Bình trong ngày Lễ mừng thọ của vua Khải Định

Vào tháng 6 Âm lịch năm 1924, Bộ Lại và Bộ Binh dâng lên nhà vua danh sách các Tổng đốc, Tuần vũ, Đề đốc, Bố chánh, Án sát, Lãnh binh, Quản đạo tại tất cả các tỉnh. Nhà vua áp dấu son lên tên những người được đại diện các tỉnh về dự lễ, thông thường mỗi tỉnh ông chọn một người.

Bên cạnh đó, Bộ Lại chỉ thị cho tỉnh Thừa Thiên mời các quan văn võ đã nghỉ hưu hay đang nghỉ phép có phẩm trật từ hàng ngũ phẩm trở lên cùng những bô lão từ 70 tuổi trở lên dự buổi lễ sẽ diễn ra trong vòng 10 ngày cuối tháng 8 Âm lịch năm 1925. 

Ở các tỉnh, những thành phần trên sẽ đi theo các quan tỉnh đến vọng cung chúc thọ vua. Phủ tôn nhơn (cơ quan phụ trách các vấn đề trong hoàng tộc) lập danh sách các hoàng thân, tôn tước, công tử, công tôn và tôn thất tham dự buổi lễ.

Trước đó, Bộ Lễ đã thông tri cho các quan lại thuộc các tỉnh Bình Thuận, Khánh Hòa, Phú Yên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, yêu cầu họ chọn những người có khả năng ca hát, tổ chức trò chơi truyền thống, báo vệ bộ để tấu trình lên nhà vua. Hai tháng sau, Bộ lễ tập trung các viên chức của bộ, các nhạc công, ca công tiến hành luyện tập các chương trình văn nghệ sẽ diễn ra tại điện Thái Hòa và buổi yến tiệc tại điện Cần Chánh. Năm ngày trước chính lễ, Bộ Lễ hướng dẫn những người này đến Duyệt Thị đường (nhà hát trong cung điện) để tổng dượt trước sự chứng kiến của nhà vua.

Vào tháng 8 Âm lịch, Bộ Lễ ra thông báo cho các toà án bản xứ biết không được tuyên án trong 15 ngày, gồm 10 ngày trước buổi lễ, ngày lễ chính và 4 ngày sau buổi lễ. Các công sở và nhà dân treo cờ, thắp đèn suốt 5 ngày kể từ hai ngày trước buổi lễ. 

Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-7
Vua Khải Định còn có tên là Nguyễn Hoằng Tông Tuyên Hoàng đế tên húy là Nguyễn Phúc Bửu Đảo, còn có tên là Nguyễn Phúc Tuấn, vị Hoàng đế thứ mười hai nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam, ở ngôi từ 1916 đến 1925

Đồng thời Bộ Lễ cũng yêu cầu Khâm Thiên giám chọn hai ngày tốt nhất trong tháng 8 để các hoàng thân, tôn tước thay mặt nhà vua làm lễ Kỳ cáo (công bố lễ sẽ diễn ra) ở Nam giao, Triệu miếu, Thái miếu, Hưng miếu. Riêng vua Khải Định sẽ đích thân hành lễ tại Thế miếu (nơi thờ các vua triều Nguyễn). Sau đó, vào một ngày không định trước, nhà vua sẽ thân hành đến chào các bà thái hậu.

Lễ vật do các quan lại ở Huế và các tỉnh dâng lên sẽ được Bộ Lễ tập trung, kiểm soát trước khi chuyển vào địa điểm hành lễ. Ở trước cửa Ngọ môn được dựng lên một khán đàn làm nơi để lễ vật của Hoàng thái hậu, phủ tôn nhơn, văn võ đại thần, các cung phi, công chúa, Phụ lộc phu nhân (bà ngoại vua Khải Định), vợ và con các hoàng thân, thích lý (bà con của mẹ vua) và phu nhân các văn võ đại thần. Ngoài chánh lâu, còn có:

- Sáu đắc lâu (khán đài phụ) chứa lễ vật của Tả trực, Hữu trực, Tả kỳ, Hữu kỳ, Bắc kỳ và Thừa Thiên.

- Hai trường bằng (khán đài rộng) là nơi tập hợp các thành viên của phủ Tôn nhơn, các quan lại trong triều.

- Một khán đài trước Phu Văn Lâu được dựng lên cho công chúng đứng xem lễ.

- Một thủy lâu và thủy bằng (khán đài nổi trên sông) trước Nghinh hương đình (bến thuyền của vua).

Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-6
Ông là con trai trưởng của vua Đồng Khánh và bà Hựu Thiên Thuần Hoàng hậu Dương Thị Thục, ông sinh ngày 8/10/1885 (tức ngày1/ 9 năm Ất Dậu), có tên húy là Nguyễn Phúc Bửu Đảo. Khi vua Đồng Khánh mất năm 1889, Hòang tử Bửu Đảo mới hơn ba tuổi, nên không được nối ngôi và phải chờ 27 năm sau mới chính thức bước lên ngai vàng, tức là đến năm 1916

Vào 10 ngày trước lễ, lúc 6h sáng, người ta bắn 9 phát súng thần công, treo cờ khắp nơi, đèn đuốc sáng rực. Một ngày trước lễ, vua cùng hoàng thân, văn võ đại thần đi xem khán đài.

Đúng ngày 29/9/1924 (Dương lịch), buổi lễ chính thức bắt đầu lúc 8h tại sân Đại triều nghi và bên trong điện Thái Hòa với sự tham gia của Toàn quyền Đông Dương và Khâm sứ Trung kỳ, các viên chức cao cấp khác (không có phụ nữ). Tất cả đều mặc lễ phục. 

Sau diễn văn chào mừng của Toàn quyền Đông Dương và đáp từ của vua, phái đoàn Pháp đứng một bên và lễ đại triều nghi bắt đầu. Dưới sự điều khiển của Bộ Lễ, bán quan văn trên sân hướng về điện chính long trọng lạy 5 lạy và dâng "hạ biểu" chúc mừng. Lễ chính thức chấm dứt. 

Sau phần lễ là đến phần hội, nhiều hoạt động ca múa nhạc, ăn uống linh đình diễn ra. Và có thể nói, lễ mừng thọ 40 tuổi của Khải Định năm xưa vô cùng hoành tráng và tốn kém không ít bạc vàng.

Dưới đây là một số hình ảnh hiểm về lễ mừng thọ 40 tuổi của vua Khải Định:

Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-5
Khung cảnh tại khu triển lãm các lễ vật do quan lại và các địa phương dâng mừng vào dịp lễ Tứ tuần đại khánh của vua Khải Định
Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-4
Cận cảnh một dãy nhà trưng bày tặng vật
Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-3
Đám rước vua đi qua Ngọ Môn trong lễ Tứ tuần đại khánh. Vua Khải Định đi xe đẩy có bốn bánh (ở giữa ảnh, phía sau cây dù). Thái tử Vĩnh Thụy (vua Bảo Đại sau này) mặc áo dài đi cạnh người cầm quạt, bên phải cây dù.
Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-2
Mẹ vua Khải Định, Đức Tiên Cung Thái hậu Dương Thị Thục, vợ thứ của vua Đồng Khánh trong lễ mừng thọ con trai
Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-1
Dân chúng nô nức đến kinh thành dự lễ Tứ tuần đại khánh của vua Khải Định
Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-00
Một khu nhà trưng bày tặng vật. Theo các sử gia đương thời, ngày lễ này được tổ chức rất lớn và tốn kém.
Chuyen-chua-ke-ve-le-mung-tho-40-tuoi-cua-vua-Khai-Dinh-99

Xem thêm: Ngỡ ngàng trước loạt ảnh ăn chơi xa xỉ của vua Khải Định trong chuyến vi hành sang Pháp

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Vốn nổi tiếng là vị vua ăn chơi xa xỉ, không có gì lạ khi thời vua Khải Định đã có rất nhiều công trình kiến trúc ấn tượng được xây dựng tại Cố đô Huế.

Điểm danh 4 công trình kiến trúc ấn tượng dưới thời vua Khải Định
0 Bình luận

Khải Định là vị vua nổi tiếng trong triều Nguyễn, lên ngôi năm 31 tuổi. Khi qua đời, vua được trôn cất tại Lăng Khải Định. Đây là một trong những kiến trúc cổ xưa có giá trị về mặt nghệ thuật nhất nhì hiện nay.

Lăng Khải Định – Kiến trúc hơn 100 tuổi và vẻ đẹp choáng ngợp vượt thời gian
0 Bình luận

Trong các triều đại phong kiến của nước ta thời trước, các vị vua mới khi được truyền ngôi ngoài nhận “ngọc tỷ truyền quốc” còn được nhận những bảo vật quý giá khác.

4 bảo vật 'đỉnh của chóp' xuất hiện trong lễ đăng quang của vua Khải Định, hiện nay như thế nào?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

Xúc động hình ảnh hàng trăm giáo viên tình nguyện đến các trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ

Những ngày qua, hàng trăm giáo viên của các trường học vùng xuôi đã tình nguyện đem theo cuốc, xẻng lên các điểm trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ.

Ấm lòng trước khoảnh khắc công an dựng “hàng rào người” đưa sản phụ Nghệ An vượt dòng nước chảy xiết đi sinh

Mới đây tại Nghệ An, hàng chục chiến sĩ công an đã dùng thân mình tạo thành “hàng rào” giữa dòng nước xiết để đưa sản phụ vượt suối đến trung tâm y tế sinh con an toàn.

Hải An
Hải An 02/08
Cha và con gái 6 tuổi may mắn được cứu sống sau khi trôi dạt 13 giờ trên biển Hà Tĩnh

Trong lúc dùng thuyền nhỏ để vui chơi, người cha và con gái 6 tuổi ở Hà Tĩnh bị sóng đẩy trôi dạt trên biển suốt 13 tiếng, may mắn được một tàu vận tải phát hiện và cứu sống.

Hải An
Hải An 01/08
Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 31/07
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 28/07
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 26/07
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

Nối dài chuyến bay nghĩa tình: Hơn 30 tấn hàng cứu trợ được trực thăng đưa đến vùng lũ Nghệ An

Những chuyến bay cứu trợ mang theo nhu yếu phẩm, mì gói, nước sạch… được chuyển kịp thời tới bà con vùng lũ Nghệ An đang bị ngập lụt, chia cắt.

Hải An
Hải An 25/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất