Lời Phật dạy: Với người khó chịu quanh ta, hãy biết cảm thông và thương xót

Dấu hiệu nhận biết người khó chịu 

Cuộc sống mỗi người đều có những khó khăn riêng, ai trong số chúng ta cũng từng phải đối mặt với chuyện bực bội, khó chịu, phiền muộn. Tuy nhiên, người khó chịu có xu hướng muốn thổi phồng mọi chuyện lên khiến tình hình thêm căng thẳng, dễ dẫn đến hiểu lầm hoặc mối thù hằn.

Người khó chịu là người hay kiếm chuyện gây gổ làm người khác luôn bực tức và phiền não, bức bách.

Trong các mối quan hệ của đời sống như giữa cha mẹ và con cái, giữa vợ chồng, anh em, bạn bè và đồng nghiệp có thể khiến chúng ta đau buồn. Khi không kiềm chế bản thân ta có thể sẽ trút phiền muộn lên người khác, để rồi bới móc lỗi lầm, công khai chỉ trích những sai phạm của họ trước đông người.

Con người không ai là hoàn hảo, chắc chắn có sai lầm dễ khiến người khác phiền muộn, đau khổ. Dưới đây là một vài dấu hiệu nhận biết kiểu người khó chịu:

Kiểu người khó chịu vì cuồng tín

Kiểu người khó chịu vì cuồng tín luôn tin vào đấng bề trên nên có thể giết người vô tội vạ vì cho rằng chết vì đạo sẽ được lên thiên đàng hưởng phước báo tối cao. Phụ nữ đối với họ chỉ là vật phụ thuộc có nhiệm vụ sinh con đẻ cái và đáp ứng nhu cầu cho họ. 

Điểm đặc trưng của kiểu người này là không chấp nhận ai mà chỉ tôn thờ đấng bề trên và muốn mọi người phải tin theo họ. Nếu nắm quyền hành trong tay họ không cho ta lựa chọn nào khác mà chỉ có thể theo thì sống, không theo thì chết.

Kiểu người không tin vào luật Nhân quả

Họ không tin vào nhân quả nghiệp báo, cho rằng chết là hết, nên cứ mặc nhiên tạo ra nhiều nỗi khổ niềm đau. 

Kiểu người khó chịu này nếu được định hướng đúng đắn sẽ là những công thần dấn thân hy sinh cho sự nghiệp chung và sống trung thành với lý tưởng đó. 

Người khó chịu vì không tin vào luật Nhân quả, nếu không có hiểu biết chân chính sẽ không chấp nhận học thuyết sống chết luân hồi tùy theo nghiệp báo tốt xấu đã gieo. Họ cho rằng tôn giáo là thuốc phiện của nhân loại nên dẫn đến nhiều sai lầm đáng trách làm tổn hại cho nhiều người.

Kiểu người quá cầu toàn

Trong cuộc sống có những người luôn mong muốn, đòi hỏi người khác phải hoàn hảo, không có lỗi lầm gì. Nếu thấy ai đó phạm phải lỗi lầm thì ngay lập tức họ sẽ bày tỏ sự khó chịu.

Người vì quá cầu toàn mà hay khó chịu với người khác, sẽ luôn muốn mọi người phải cùng quan điểm với mình, làm theo luôn mẫu chung. Với người không cùng quan điểm hay làm khác đi thì lại khó chịu.

Sở dĩ như vậy là do họ không hiểu quy luật duyên sinh, nhân quả và sự huân tập của mỗi người khác nhau nên có sự sai biệt. Đó là sự chấp trước chỉ thấy mình là người tốt còn mọi người đều xấu nên cuối cùng họ bất mãn và rơi vào tuyệt vọng, không muốn chung sống với mọi người.

Kiểu người tham sân si

Một kiểu khó chịu khác chính là người đang bị dính mắc bởi phiền não tham sân si. Gặp hoàn cảnh bất hạnh không tìm ra lối thoát như hôn nhân tan vỡ, vợ chồng phản bội, mắc bệnh nan y, sự nghiệp thất bai... khiến họ khó chịu với tất cả những người họ tiếp xúc.

Con người chính vì sự chấp ngã mà cố nắm lấy, bám giữ, tiếc nuối để rồi nảy sinh cảm giác bực bội, khó chịu, làm người khác đau khổ. Khi cái tôi lớn mạnh mà không được hài lòng, vừa ý thì sự thất vọng càng nhiều nên phiền muộn, khổ đau không có ngày thôi dứt.

Chúng ta cần phải hiểu rõ không nắm giữ không có nghĩa là không có gì hết, không có cả một cái chén để ăn cơm. Chúng ta vẫn cầm cái ly để uống nước nhưng chúng ta không dính mắc vào nó, nếu lỡ làm bể cái ly chúng ta vẫn không tiếc rẻ, bực tức hay nổi giận, cáu gắt hoặc mắng chửi, đánh đập người khác.

Ly nước muối và bài học về lòng từ bi

Một vị Tổ sư đã dùng ly nhỏ đầy muối rồi chế vào nước rồi bảo đệ tử của ông uống. Người đệ tử vừa nhấp thử ngụm nước đã nhăn mặt nói nước mặn đắng, không thể uống được. Vị thầy bình thản lấy thêm một nắm muối khác cũng bằng với số muối trước bỏ vào hồ nước khuấy đều rồi bảo người đệ tử nếm thử. Lần này, người đệ tử nếm thử mà không cảm thấy khó chịu vì sự mặn đắng nữa.

Thông qua việc hòa tan muối với lượng nước khác nhau, vị thầy này đã chỉ dạy cho đệ tử của mình: “Sự đau khổ tột cùng giống như người uống đầy ly nước muối mặn. Tuy nhiên, nếu ta biết khôn ngoan, sáng suốt hành trì theo lời Phật dạy, biết giữ giới, thiền định và từ bi thì cũng giống như ta dùng lượng muối đó pha vào một hồ nước. Vị mặn của muối bị nước hòa tan nên ta vẫn uống bình thường mà không cảm thấy khó chịu bởi vị mặn đắng của nó. Chính vì vậy, mỗi khi gặp điều không được hài lòng như ý chúng ta hãy mở rộng lòng ra bằng tâm từ bi và trí tuệ để soi sáng lại chính mình thì mọi việc phải quấy, tốt xấu, đúng sai, được mất, hơn thua đều có thể tan hòa vào hư không”.

Lời Phật dạy cách đối phó với người khó chịu

Chính bản thân con người là nguyên nhân khiến họ đau khổ. Hãy hiểu rằng, không thể muốn mọi người phải giống như mình. Chúng ta cũng không thể dùng áp lực buộc họ phải thay đổi. Điều tốt nhất nên làm là hãy giúp họ nhìn lại chính mình, nhận thức rõ được giá trị bản thân. Sống với lòng cảm thông, bao dung, tha thứ và giúp đỡ lẫn nhau.

Nếu bạn thấy xung quanh mình có người khó chịu, thay vì bực tức, hãy cảm thông với họ. Do họ không làm chủ được bản thân nên mới đau khổ tột cùng. Vào những lúc như thế họ sẽ trút đổ mọi bực tức, giận hờn lên người khác. Thậm chí, họ có thể thượng chân hạ cẳng mà tạo ra nỗi khổ, niềm đau cho chính gia đình họ.

Khi thấy người khác đang bế tắc trong cơn đau khổ tột cùng không có lối thoát, chúng ta càng phải thương xót họ nhiều hơn. Trong lúc này, dù họ có cố gắng kiềm chế bằng nhiều cách thì lời nói của họ khi phát ra cũng giống như dao bén cứa vào từng thớ thịt của người khác.

Khi đã thử cách khuyên răn mà không được, thì tốt nhất hãy nên tránh xa những người khó chịu. Nhưng vì duyên phận mà gặp phải và tiếp xúc với họ, ta cần học cách chấp nhận để đương đầu và tìm cách xử lý tình huống.

Người khó chịu sẽ phê bình, chỉ trích nặng lời, nếu ta không đủ bình tĩnh thì sẽ phá vỡ mọi thứ. Nhờ nhận ra được và biết mình đang đối diện với ai nên ta an nhiên, tìm ra lối thoát cho mình.

Lời Phật dạy, với người khó chịu, chúng ta dùng tuệ giác của Thế tôn để soi sáng lại chính mình mà có sự cảm thông và tha thứ cho họ. Chúng ta hãy quán sát thân này nhân duyên hòa hợp giả có nên không có thật. Cái gì là ta, là của ta, ta không chấp thân tâm này làm ngã thì chẳng có thứ gì làm cho ta lay động mà phiền muộn, khổ đau.

Gặp phải người khó chịu, chúng ta hãy thử lắng nghe để tìm nguyên nhân giúp họ. Nghe để hiểu họ nói gì, mong muốn điều gì, tiếc nuối gì hay mơ mộng gì mà đánh mất bản thân như vậy. Hãy lắng nghe tâm tư, nhìn vào mặt tích cực của họ. Bằng sự cảm thông, bao dung và độ lượng, chúng ta cần phải giúp họ quay trở về với thực tại, đừng vì tình cảm sâu nặng mà tự đánh mất chính mình. Đây cũng là một cơ hội tốt để ta nhận thức rõ thành quả tu tập từ bấy lâu nay bằng tuệ giác của Như Lai. Khi nghĩ tốt cho người ta sẽ bớt tâm ganh ghét, không chỉ trích quá đáng về họ. 

Nhà Phật cũng chỉ ra cách giúp con người chuyển hóa được sự khó chịu của mình. Sở dĩ chúng ta hay làm người khó chịu là vì chúng ta không có lòng từ bi rộng lớn.

Để từ bỏ được tính khó chịu ta phải biết cảm thông, tha thứ. Khi thương yêu, kính mến ai ta sẽ không bao giờ khó chịu với họ. Tình thương yêu chân thật thường đi đôi với tâm từ bi, tức là ban vui và cứu khổ.

Một người nếu có trái tim thương yêu người khác thì tâm họ sẽ mở rộng để giúp đỡ người, không hờn giận khi người đó vô ơn. Mỗi lần thấy một người khó chịu ta tự cảm thấy mình cần phải làm điều gì đó để giúp người ấy có đủ năng lượng thiết lập lại bình yên, hạnh phúc.

Xem thêm: Lời Phật dạy: "Nhân" của tài lộc chính là bố thí, chỉ khi có thiện niệm bố thí cho người thì mới đắc được phúc báo