Kinh Phổ Hiền Hạnh Nguyện là gì và lợi ích khi trì tụng kinh Phổ Hiền Hạnh Nguyện?

Nguồn gốc Kinh Phổ Hiền Hạnh Nguyện

Kinh Hạnh Nguyện Phổ Hiền hay Phổ Hiền Hạnh Nguyện Kinh không phải là một phẩm kinh riêng biệt, mà là phần cuối của bộ kinh Tứ Thập Hoa Nghiêm, gồm 40 quyển. 

Bộ kinh này có tên đầy đủ là Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Nhập Bất Tư Nghị Giải Thoát Cảnh Giới Phổ Hiền Hạnh Nguyện Phẩm, cũng gọi là Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Phổ Hiền Bồ Tát Hạnh Nguyện Phẩm, hay chỉ gọi tắt là Phổ Hiền Hạnh Nguyện Phẩm. Bộ kinh Tứ Thập Hoa Nghiêm có một phẩm mang tên “Nhập Bất Tư Nghị Giải Thoát Cảnh Giới Phổ Hiền Hạnh Nguyện Phẩm”, được chia ra làm 40 quyển. Đoạn kinh Phổ Hiền Hạnh Nguyện là nội dung của quyển 40.

Kinh Hoa Nghiêm gồm có ba bản dịch:

1) Bộ Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh, cũng gọi là Cựu Hoa Nghiêm Kinh, và thường được gọi là Lục Thập Hoa Nghiêm Kinh, được thu vào tạng Đại Chánh, tập 9, mang số 278 (từ trang 395 đến trang 788), gồm 60 quyển, do ngài Phật Đà Bạt Đà La (người nước Thiên-trúc) dịch tại kinh đô Kiến-khang, vào thời Đông-Tấn (317-420). Bộ này chưa được đầy đủ.

2) Bộ Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh, được gọi là Tân Hoa Nghiêm Kinh, và thường được gọi là Bát Thập Hoa Nghiêm Kinh, được thu vào tạng Đại Chánh, tập 10, mang số 279 (từ trang 1 đến trang 444), gồm 80 quyển, do ngài Thật Xoa Nan Đà (người nước Vu-điền) dịch tại kinh đô Lạc-dương, dưới thời nữ hoàng Vũ Tắc Thiên (624-705). Bộ này đầy đủ hơn bộ trên, nhưng vẫn chưa trọn vẹn.

3) Bộ Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Nhập Bất Tư Nghị Giải Thoát Cảnh Giới Phổ Hiền Hạnh Nguyện Phẩm, thường được gọi là Tứ Thập Hoa Nghiêm Kinh, được thu vào tạng Đại Chánh, tập 10, mang số 293 (từ trang 661 đến trang 848), gồm 40 quyển, do ngài Bát Nhã (người nước Kế-tân) dịch tại kinh đô Trường-an, dưới triều vua Đường Đức-tông (780-805).

Trong bộ Lục Thập Hoa Nghiêm có phẩm “Phổ Hiền Bồ Tát Hạnh” (phẩm 31), và trong bộ Bát Thập Hoa Nghiêm có phẩm “Phổ Hiền Hạnh” (phẩm 36), nhưng nội dung của cả hai phẩm ấy đều không tương đồng với phẩm Phổ Hiền Hạnh Nguyện ở đây.

Như vậy, phẩm “Phổ Hiền Hạnh Nguyện” này vốn không có tên riêng, vì không phải là một phẩm riêng biệt. Nhưng nó đã chiếm trọn một quyển 40, tức quyển cuối cùng của bộ kinh Tứ Thập Hoa Nghiêm. Bộ kinh này, sau khi ngài Bát Nhã dịch xong, đã được ngài Trừng Quán (738-839) sớ giải; sau đó, quyển 40 này lại được trích riêng ra, làm thành bản kinh biệt hành, được đặt tên là “Phổ Hiền Hạnh Nguyện Phẩm, và được lưu hành cho đến ngày nay. 

Hiện tại, nó được các giới học Phật ấn hành và phổ biến sâu rộng với các tên như: Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Phổ Hiền Bồ Tát Hạnh Nguyện Phẩm, hay Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Phổ Hiền Hạnh Nguyện Phẩm, hoặc ngắn hơn như Phổ Hiền Bồ Tát Hạnh Nguyện Phẩm, và ngắn nhất là Phổ Hiền Hạnh Nguyện Phẩm.

Lợi ích khi trì tụng Kinh Phổ Hiền Hạnh Nguyện

Phổ Hiền Bồ Tát: Phổ là biến khắp, Hiền là Đẳng giác Bồ tát, Phổ Hiền là vị Bồ tát Đẳng giác có năng lực hiện thân khắp mười phương pháp giới, tùy mong cầu của chúng sinh mà hiện thân hóa độ. 

Bồ Tát Phổ Hiền được xem là một trong tứ đại Bồ tát của Phật giáo (tứ đại Bồ tát là Bồ tát Quán Thế Âm, Bồ tát Văn Thù, Bồ tát Địa Tạng và Bồ tát Phổ Hiền). 

Ngài và Bồ tát Văn Thù là thị giả của Phật Thích Ca Mâu Ni. Bồ tát Văn Thù cưỡi sư tử đứng thị giả ở bên trái và Bồ tát Phổ Hiền cưỡi voi trắng đứng thị giả ở bên phải. Nếu như Bồ tát Văn Thù đại biểu cho trí, tuệ, chứng, nắm giữ trí tuệ và chứng đức của chư Phật. Bồ tát Phổ Hiền đại biểu cho lý, định, hạnh, nắm giữ lý đức, định đức và hạnh đức của chư Phật.

Các ngài cũng diễn giải sự hoàn bị viên mãn của lý trí, định tuệ và hạnh chứng của Như Lai. Cả hai vị bản tôn cùng với Phật Tỳ Lô Giá Na được gọi là Hoa Nghiêm Tam Thánh. Mật Tông xưng tụng Bồ tát Phổ Hiền là Thiện Nhiếp Kim Cương, Chân Như Kim Cương, Như Ý Kim Cương. Ngài còn được xem là đồng thể với Kim Cương Tát Đỏa.

Khi Đức Phổ Hiền chưa xuất gia học đạo, ngài làm con thứ tư của vua Vô Tránh Niệm, tên là Năng-đà-nô. Danh hiệu Phổ Hiền xuất hiện trước tiên trong kinh Mạn Ðà La Bồ Tát, về sau xuất hiện ở nhiều kinh khác như kinh Hoa Nghiêm, kinh Pháp Hoa nên trở thành phổ biến.

Phổ Hiền Bồ Tát tượng trưng cho Lý, Ðịnh, Hành; cỡi voi trắng 6 ngà, hầu bên tay phải của đức Như Lai. Voi trắng tượng trưng cho trí tuệ vượt chướng ngại, 6 ngà tượng trưng cho sự chiến thắng sáu căn (6 giác quan: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý).

Trong Diệu Pháp Liên Hoa Kinh, phẩm thứ 28 - Phổ Hiền Bồ Tát Khuyến Phát - ngài Phổ Hiền có nguyện với Phật về 500 năm sau có ai thọ trì Kinh Pháp Hoa, ngài sẽ cưỡi voi trắng đến hộ trì, không cho ma, quỷ đến não hại.

Ngài dạy rằng nếu chúng sinh nào nghe danh hiệu ngài; thấy và chạm đến thân ngài; hay nằm mộng thấy ngài; hoặc tưởng niệm đến ngài trong một ngày đêm hay nhiều hơn thì không còn thối chuyển. Chúng sinh nào nghe thấy thân ngài thanh tịnh thì tất được sinh trong thân thanh tịnh.

Bồ tát Phổ Hiền là vị bồ tát đại diện cho đức hạnh, sự tu hành tinh tấn, giới luật nghiêm minh. Kính ngưỡng Phổ Hiền Bồ Tát là hướng tới ánh sáng chân lý tu hành. 

Đại nguyện của ngài là đại nguyện của chư Bồ Tát nói chung, biểu hiện cho giới đức, cho sự tinh tấn tu tập, đưa giáo pháp của Đức Phật đến với mọi chúng sinh, cho đến khi chúng sinh được giải thoát đến cõi Niết bàn.  

Trong Kinh Hoa Nghiêm, phẩm Phổ Hiền Hạnh Nguyện, Đức Phật dạy rằng, tụng niệm kinh này mỗi ngày, tất cả hạnh nguyện đều được thành tựu, đạt được vô lượng vô biên công đức, có thể ở trong biển khổ phiền não lớn cứu vớt chúng sinh, khiến họ xuất ly, đều vãng sinh thế giới Cực Lạc của Phật A-Di-đà. Nếu tin vào tâm linh theo lời Phật dạy, nghe theo lời khuyên của Bồ tát Phổ Hiền, đặc biệt là sự nỗ lực trì tụng và thực hành hết khả năng theo mười hạnh nguyện của ngài, mọi sự đều viên mãn.

Tại Việt Nam, hằng năm tín đồ Phật giáo cử hành lễ vía ngài đản sinh vào ngày 21 tháng 2 âm lịch và lễ vía ngài thành đạo vào ngày 23 tháng 4 âm lịch.

Nội dung Kinh Phổ Hiền Hạnh Nguyện

Về hình thức: Phổ Hiền Hạnh Nguyện Kinh có hai phần: phần trước là văn xuôi, phần sau là văn kệ tụng. 

Về nội dung: Phẩm kinh này nêu rõ 10 hạnh nguyện rộng lớn của đức Bồ tát Phổ Hiền. Mười hạnh nguyện ấy là: 

Một là kính lễ chư Phật;

Hai là khen ngợi Như Lai;

Ba là cúng dường rộng khắp;

Bốn là sám hối nghiệp chướng;

Năm là tùy hỉ công đức;

Sáu là thỉnh Phật thuyết pháp;

Bảy là thỉnh Phật thường trụ ở đời;

Tám là tinh tấn tu học theo Phật;

Chín là hằng thuận chúng sinh;

Mười là hồi hướng đến khắp tất cả. 

Muốn hạnh nguyện như ý, phước đức vô lượng vô biên, cần phải tu tập mười hạnh nguyện rộng lớn. Thực hành tốt 10 hạnh nguyện này, con đường đi tới đạo quả Bồ-đề không còn bao xa.  

Nội dung bài kệ Phổ Hiền Hạnh Nguyện

Đối trước chư Phật cả ba đời,

Trong các thế giới khắp mười phương,

Tôi đem thân miệng ý thanh tịnh,

Kính lễ cùng khắp không bỏ sót;

Nhờ sức oai thần hạnh Phổ Hiền,

Hiện thân khắp trước các Như Lai,

Một thân lại hiện vô số thân,

Mỗi thân kính lễ vô số Phật.

Vô số Phật trong một vi trần,

Đều ngự giữa chúng hội Bồ-tát;

Cùng khắp pháp giới cũng như vậy,

Lòng tin chư Phật đều đầy đủ,

Tôi dùng tất cả biển âm thanh,

Nói lời hay đẹp dâng cùng khắp,

Khen ngợi Phật công đức sâu dày,

Mãi đến đời vị lai vô tận.

Tôi dùng các thứ trang nghiêm nhất:

Như các loại tràng hoa mĩ diệu,

Âm nhạc, tàn lọng cùng đèn đuốc,

Y phục tốt đẹp, hương thơm nhất,

Hương xoa, hương bột và hương xông,

Tất cả vật phẩm đều trân quí,

Đều chất cao như núi Tu-di,

Thảy đều dâng cúng dường chư Phật

Các bậc Đạo Sư khắp mười phương,

Ngay từ lúc mới thành Chánh-giác,

Tôi đều đem lòng thành kính thỉnh,

Xin chuyển bánh xe pháp nhiệm mầu.

Chư Phật muốn thị hiện niết bàn,

Tôi đều đem lòng thành kính thỉnh,

Xin trụ thế mãi vô số kiếp,

Hóa độ cho tất cả chúng sinh.

Phước đức, thiện căn do ngợi khen,

Kính lễ, cúng dường, và tùy hỉ,

Sám hối, thỉnh trụ thế, thuyết pháp,

Hồi hướng chúng sinh cùng Phật đạo.

Tôi theo chư Phật xin tu học,

Thực hành trọn vẹn hạnh Phổ Hiền,

Cúng dường chư Phật đời quá khứ,

Chư Phật hiện tại khắp mười phương,

Cùng khắp chư Phật đời vị lai,

Tất cả chí nguyện đều viên mãn.

Tôi nguyện theo Phật cả ba đời,

Mau chóng thành tựu quả Chánh-giác.

Tất cả thế giới khắp mười phương,

Rộng lớn, thanh tịnh và trang nghiêm,

Chư Phật ngồi nơi cội bồ đề,

Chúng hội đều vây quanh đông đủ.

Xin cho chúng sinh khắp mười phương,

Tiêu trừ lo khổ, thường an vui,

Được nhiều lợi lạc nhờ chánh pháp,

Dứt sạch phiền não không còn thừa.

Khi tôi tu tập đạo bồ đề,

Biết được kiếp trước trong các nẻo,

thường được xuất gia tu tịnh giới,

Không dơ, không lỗi, không rơi lọt.

Chúng sinh có bao nhiêu ngôn ngữ:

Trời, rồng, dạ-xoa, cưu-bàn-trà,

Cho đến người và chẳng phải người,

Tùy từng ngôn ngữ tôi nói pháp.

Siêng tu hạnh thanh tịnh rốt ráo,

Gìn giữ không mất tâm bồ đề,

Diệt trừ sạch cấu uế, tội chướng,

Thành tựu tất cả mọi hạnh lành.

Ngay trong thế gian được giải thoát

Phiền não, nghiệp chướng và cảnh ma,

Giống như hoa sen không dính nước,

Trời, trăng không đứng ở hư không.

Diệt trừ khổ đau nơi đường dữ,

Cho vui bình đẳng khắp chúng sinh,

Như thế trải qua vô số kiếp,

Lợi ích mười phương không tận cù

Một vi trần có vô số cõi,

Trong mỗi cõi có vô số Phật,

Mỗi đức Phật ở giữa chúng hội,

Thường hằng diễn giảng hạnh bồ đề.

Các quốc độ cùng khắp mười phương,

Mỗi đầu sợi lông đủ ba đời,

Phật cùng quốc độ nhiều vố số,

Trải vô số kiếp tôi tu hành.

Lời nói chư Phật đều thanh tịnh,

Một lời gồm đủ mọi âm thanh,

Tùy theo tiếng nói của chúng sinh,

Đều nghe hiểu pháp âm của Phật.

Tất cả chư Phật trong ba đời,

Đều dùng biển ngữ ngôn vô tận,

Hằng chuyển bánh xe pháp nhiệm mầu,

Nhờ trí tuệ tôi đều hiểu rõ.

Tôi vào sâu suốt đời vị lai,

Vô số kiếp thu vào một niệm,

Có bao nhiêu kiếp trong ba đời,

Trong khoảng một niệm tôi vào khắp.

Tất cả chư Phật trong ba đời,

Trong một niệm tôi liền thấy rõ,

Lại thường vào trong cảnh giới Phật,

Như huyễn, giải thoát, và uy lực.

Vô số sợi lông trong mười phương,

Nơi một đầu sợi lông nhỏ ấy,

Xuất hiện nước Phật cả ba đời,

Tôi đều vào chuyên tu nghiêm tịnh.

Có bao nhiêu Phật đời vị lai,

Thành đạo, thuyết pháp, độ chúng sinh,

Phật sự viên mãn, nhập niết bàn,

Tôi đều thân cận siêng tu học.

Sức thần thông biến khắp mau chóng,

Sức đại thừa vào khắp pháp môn,

Sức công đức khắp tu trí, hạnh,

Sức đại từ oai thần che khắp,

Sức phước báo nghiêm tịnh khắp nơi,

Sức trí tuệ không còn chấp trước,

Sức định, tuệ, phương tiện, oai thần,

Sức hay tích tụ giống bồ đề,

Sức làm thanh tịnh các nghiệp lành,

Sức phá trừ tất cả phiền não,

Sức hàng phục tất cả chướng ma,

Sức viên mãn các hạnh Phổ Hiền.

Làm nghiêm tịnh khắp các quốc độ,

Giải thoát cho tất cả chúng sinh,

Thấu suốt nghĩa sâu xa giáo pháp,

Vào tận cùng biển sâu trí tuệ,

Tu mọi công hạnh đều thanh tịnh,

Tất cả chí nguyện đều viên mãn,

Thân cận cúng dường khắp chư Phật,

Vô số kiếp tu hành không mỏi.

Tất cả chư Phật trong ba đời,

Từng tu các hạnh nguyện tối thượng,

Tôi đều cúng dường, tu viên mãn

Theo hạnh Phổ Hiền đến Giác-ngộ.

Tất cả chư Phật có trưởng tử

Danh hiệu ngài xưng gọi Phổ Hiền,

Nay tôi hồi hướng các căn lành,

Nguyện trí, hạnh như ngài không khác.

Nguyện thân ngữ ý luôn thanh tịnh,

Các hạnh, quốc độ, cũng như vậy,

Trí tuệ như thế xưng Phổ Hiền,

Tôi nguyện giống như ngài không khác.

Tôi tu hạnh Phổ Hiền thanh tịnh,

Cùng nguyện lớn của đức Văn Thù,

Sự nghiệp ấy trọn thành không sót,

Hết kiếp vị lai không mệt mỏi.

Tôi tu hành pháp môn vô lượng,

Có được công đức nhiều vô lượng,

An trú trong hành nghiệp vô lượng,

Thấu suốt tất cả sức thần thông.

Trí tuệ đức Văn Thù dũng mãnh,

Tuệ, hạnh đức Phổ Hiền cũng vậy,

Tôi nay hồi hướng các căn lành,

Nguyện luôn theo các ngài tu học.

Chư Phật ba đời đều khen ngợi,

Đó là nguyện lớn không gì hơn,

Tôi nay hồi hướng các căn lành,

Nguyện được hạnh Phổ Hiền thù thắng.

Tôi nguyện khi đến phút lâm chung,

Trừ sạch tất cả các chướng ngại,

Trước mắt thấy Phật A Di Đà,

Liền được vãng sinh cõi Cực-lạc.

Khi đã vãng sinh về cõi ấy,

Tôi liền thành tựu nguyện lớn này,

Hoàn toàn đầy đủ, không thiếu sót,

Làm lợi lạc tất cả chúng sinh.

Chúng hội Cực-lạc đều thanh tịnh,

Tôi từ hoa sen báu sinh ra,

Liền thấy đức Phật Vô Lượng Quang

Thọ kí cho tôi quả Bồ-đề.

Mong nhờ ơn Phật thọ kí rồi,

Tôi hóa thân nhiều vô số kể,

Trí tuệ rộng lớn khắp mười phương,

Lợi ích chúng sinh khắp các cõi.

Cõi hư không và cõi chúng sinh,

Nghiệp và phiền não có thể hết,

Nhưng bốn thứ ấy không cùng tận,

Hạnh nguyện của tôi cũng vô tận.

Có người đem châu báu trang nghiêm,

Cúng dường Phật ở khắp mười phương,

Phẩm vật thắng diệu thí trời người,

Như thế trải qua vô số kiếp;

Có người được nghe nguyện vương này,

Một lần qua tai, sinh chánh tín,

Lòng khao khát cầu quả Bồ-đề,

Được công đức trội hơn người trước.

Người đó rời xa ác tri thức,

Thoát khỏi tất cả các đường dữ,

Mau chóng thấy Phật Vô Lượng Quang,

Đầy đủ nguyện Phổ Hiền tối thắng.

Người đó được thọ mạng lâu dài,

Sinh vào loài người được tự tại,

Thời gian không lâu sẽ thành tựu

Hạnh nguyện rộng lớn như Phổ Hiền.

Từ vô thỉ do không trí tuệ,

Từng tạo năm tội nặng Vô-gián,

Trì tụng nguyện lớn Phổ Hiền này,

Một niệm tội nghiệp đều tiêu diệt;

Giống nòi dòng họ cùng dung mạo,

Hình tướng, trí tuệ, đều viên mãn,

Ác ma, ngoại đạo không phá hoại,

Nhận sự cúng dường trong ba cõi;

Liền đến ngồi cội cây bồ đề,

Hàng phục hết tất cả chúng ma,

Thành bậc Chánh-giác, nói diệu pháp,

Lợi lạc khắp tất cả quần sinh.

Nếu đọc tụng, thọ trì, diễn nói

Mười hạnh nguyện lớn Phổ Hiền này,

Quả báo chỉ có Phật chứng biết,

Quyết định thành tựu đạo Bồ-đề.

Nếu trì tụng nguyện Phổ Hiền này,

Tôi nói: Chỉ phần nhỏ căn lành,

Trong một niệm trọn đầy công đức,

Hoàn thành nguyện thanh tịnh chúng sinh.

Hạnh Phổ Hiền thù thắng của tôi,

Phước báo vô biên đều hồi hướng,

Cho khắp chúng sinh đang chìm đắm,

Nguyện mau vãng sinh về Cực-lạc.

Xem thêm: Những điều Phật tử ít biết về Địa Tạng Vương Bồ Tát