20 lợi ích của thiền được khoa học chứng minh

28 ân đức và lợi ích của thiền mà Đức Phật tri ân

Trong xã hội hiện đại, thiền trở thành phương pháp được nhiều người lựa chọn để cân bằng cuộc sống. Những lợi ích mà thực hành thiền mang lại đó là tăng khả năng tập trung, tĩnh tâm, tăng sự kiên nhẫn. 

Người thường xuyên thực hành thiền sẽ có khả năng tập trung làm việc, hoạt động hiệu quả, giải quyết công việc nhanh chóng và chuẩn xác, đạt được nhiều thành tựu.

Theo tài liệu ghi chép lại, trong cuộc tranh luận giữa đức vua Mi-lan-đà và Đại đức Na-tiên, vua Mi-lan-đà có đặt nghi vấn về việc Đức Phật ngồi thiền dưới cội cây Bồ Đề khi ngài thành đạo. 

Đức vua đưa ra lý lẽ người ta thường cho rằng người không đau thì không cần thuốc, người không đói thì không cần ăn cơm. Đức Phật đã thành đạo, thành tựu trọn vẹn và viên mãn tất cả mọi công hạnh, đã hoàn tất mọi phận sự trên đời này, nhưng Ngài vẫn nhập thiền, ngài vẫn tu tập, vẫn huấn luyện mình thì có kỳ dị hay không?

Sau đó, Đại đức Na-tiên khẳng định với đức vua rằng, không chỉ có Đức Phật Thích Ca mà các vị Phật trong quá khứ, sau khi chứng ngộ đạo quả, các Ngài cũng nhập thiền như thế. 

Đại đức khẳng định: "...Trong khi nhập thiền, các ngài không tu tập, hoặc huấn luyện gì đâu! Các ngài nghĩ tưởng đến ân đức vô cùng cao thượng của thiền nên các ngài trú thiền để thọ hưởng lạc về thiền, lạc về quả…".

Đại đức Na-tiên đã chỉ ra 28 ân đức cao cả của thiền mà Đức Phật tri ân:

1. Một là bảo vệ, giữ gìn thân thể được khang kiện

2. Hai là công năng tăng tuổi thọ

3. Ba là tăng sức mạnh

4. Bốn là đóng hẳn tội lỗi

5. Năm là không cho mất danh dự, danh vọng

6. Sáu là đem lại danh dự, danh vọng

7. Bảy là làm cho tiêu mất sự “không hoan hỷ”

8. Tám là làm cho phát sinh sự hoan hỷ

9. Chín là dứt hẳn sự sợ hãi

10. Mười là tăng lòng dũng cảm

11. Mười một là dứt trừ lười biếng

12. Mười hai, phát sanh tinh tấn

13. Mười ba, dứt trừ tham luyến

14. Mười bốn, dứt trừ sân hận

15. Mười lăm, dứt trừ si mê

16. Mười sáu, dứt trừ ngã chấp

17. Mười bảy, dứt trừ suy nghĩ

18. Mười tám, làm cho tâm nhứt hành (định)

19. Mười chín, làm cho tâm ưa thích ở nơi thanh vắng

20. Hai mươi, làm cho phát sanh sự tươi vui

21. Hai mươi mốt, phát sanh phỉ lạc

22. Hai mươi hai, làm tăng thêm sự tôn kính

23. Hai mươi ba, làm cho phát sinh lợi lộc (lợi lộc phát sanh quả)

24. Hai mươi bốn, làm cho vừa lòng

25. Hai mươi lăm, giữ gìn đức nhẫn nhục

26. Hai mươi sáu, dứt hẳn lậu hoặc hữu vi

27. Hai mươi bảy, không cho tạo nhân tái sanh trong tam giới

28. Hai mươi tám, được kết quả của Sa-môn

Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh chia sẻ: "Phát minh ra Thiền thật sự là phát minh đặc biệt của nhân loại. Thiền không thuộc về tôn giáo nào. Trước Đức Phật thì đã có Thiền rồi. Các ngoại đạo, các tôn giáo, họ cũng tu tập thiền nhưng thiền của họ không dẫn đến diệt trừ lậu hoặc, đạt được giác ngộ. Nhưng sau này, khi Đức Phật Thích Ca tu tập thì Ngài khám phá ra được Thiền định của Phật giáo. 

Trước đó, người ta đã đi tìm những cách để an định tâm, để trú tâm nhưng đến Đức Phật Thích Ca thì thiền được đẩy lên, đưa vào đúng con đường, đúng phương pháp và đạt được giác ngộ, dứt trừ được vô minh".

Có thể thấy, thiền không những mang lại cho chúng ta rất nhiều lợi ích về sức khỏe, nuôi dưỡng và hoàn thiện những hạt giống tốt đẹp mà còn giúp gạn lọc những hạt giống xấu, tăng trưởng sức mạnh, an vui, phỉ lạc. 

20 lợi ích của thiền được khoa học chứng minh

Chắc hẳn bạn đã đường nghe nhiều người kể về việc họ được hưởng lợi ích từ thiền. Họ sẽ kể lại cho bạn nghe câu chuyện của họ, rằng thiền đã thay đổi con người họ cả về thể chất lẫn tinh thần ra sao.

Thực tế, lợi ích của thiền đã được rất nhiều nghiên cứu trong hàng thiên niên kỷ qua chứng minh. Hãy cùng tìm hiểu khoa học đã nghiên cứu và chỉ ra những lợi ích tuyệt vời của thiền đối với con người.

1. Cải thiện trí nhớ

Thường xuyên ngồi thiền mang lại hiệu quả cải thiện trí nhớ cho bạn. Bởi thiền giúp chỉnh sóng não bộ, giúp giảm phiền nhiễu, tăng năng suất làm việc. Ít phiền nhiễu sẽ giúp não bộ nhanh chóng tích hợp nhiều thông tin mới, từ đó, hỗ trợ đáng kể quá trình phục hồi bộ nhớ. Bạn sẽ nhận thấy lợi ích của thiền đối với trí nhớ sau một thời gian thường xuyên thực hành thiền.

2. Cải thiện hệ miễn dịch

Các nghiên cứu tiến hành trước đây đã chứng minh rằng, thiền giúp cải thiện hệ thống miễn dịch của cơ thể. Thiền giúp tăng khả năng miễn dịch tốt hơn với các bệnh thường gặp do nhiễm trùng nhẹ và các bệnh như cảm lạnh, cúm, đau cổ...

3. Giúp ngủ sâu và ngon hơn

Ngồi thiền hằng ngày cũng giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn và thanh thản hơn, ngủ một cách thoải mái nhất, an nhiên nhất. Ngủ rất quan trọng vì nó cho cơ thể có thời gian tự hồi phục, “sửa chữa” mình. Ngoài ra, sau khi học thiền, bạn có thể nghe một số bài nhạc thiền để tâm trạng được thư thái, hòa mình vào thiên nhiên.

4. Giảm trầm cảm

Đại học California đã thực hiện nghiên cứu với những bệnh nhân trầm cảm trong quá khứ, kết quả cho thấy, thiền chính niệm làm giảm trạng trái trầm tư và suy nghĩ sai lầm.

Nghiên cứu được tiến hành với sự tham gia của khoảng 400 học sinh, sinh viên trong độ tuổi từ 13 đến 20 tuổi tại 5 trường học ở Bỉ, Giáo sư Filip Raes kết luận rằng: "Những sinh viên theo học một chương trình thiền chính niệm trong lớp báo cáo giảm dấu hiệu trầm cảm, lo lắng và căng thẳng 6 tháng sau đó. Những học sinh này cũng ít có khả năng phát triển các triệu chứng giống như trầm cảm".

5. Giảm stress và lo lắng 

Một nghiên cứu của Đại học Wisconsin-Madison cũng chỉ ra rằng thực hành Thiền Minh Sát (như Vipassana) làm giảm mật độ chất xám ở các vùng não liên quan đến lo lắng và căng thẳng.

Thực hành thiền chính niệm cũng giúp điều chỉnh rối loạn tâm trạng và lo âu. Đây cũng là kết luận của hơn 20 nghiên cứu kiểm soát ngẫu nhiên lấy từ PubMed, PsycInfo và Cochrane Databases, liên quan đến các kỹ thuật thiền định, Yoga...

6. Giảm chứng rối loạn hoảng sợ

Trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm thần học Mỹ, 22 bệnh nhân được chẩn đoán bị rối loạn lo âu hoặc rối loạn hoảng sợ tham gia 3 tháng tập thiền và tập thư giãn. Kết quả là đối với 20 bệnh nhân trong số đó, những ảnh hưởng của sự hoảng loạn và lo lắng đã giảm đáng kể.

7. Giảm nhu cầu ngủ

Một nghiên cứu được thực hiện bởi Đại học Kentucky trên những người không hành thiền, những thiền sinh mới tập và những thiền giả có kinh nghiệm. Kết quả cho thấy thiền giúp cải thiện ngắn hạn ngay cả ở những thiền sinh mới làm quen. Đối với các thiền giả giàu kinh nghiệm, nhiều giờ tập thiền giúp giảm đáng kể tổng thời gian ngủ so với những người không thiền. Còn thiền có thực sự thay thế một phần giấc ngủ hay trị chứng thiếu ngủ đang được điều tra thêm.

8. Tăng khả năng tạo sóng gamma trong não

Nhà thần kinh học Richard Davidson của Đại học Wisconsin đã tiến hành nghiên cứu với các nhà sư Phật giáo Tây Tạng. Kết quả cho thấy rằng, những thiền sinh mới tập "có sự tăng nhẹ trong hoạt động của gamma, nhưng phần lớn các nhà sư đã cho thấy sự gia tăng cực kỳ to lớn mà chưa bao giờ được báo cáo trong các tài liệu thần kinh học".

9. Cải thiện khả năng tập trung

Một nghiên cứu do Katherine MacLean, Đại học California đưa ra gợi ý rằng trong và sau khi thiền, các đối tượng giữ được sự tập trung tốt hơn, đặc biệt là các công việc lặp đi lặp lại và nhàm chán. Một nghiên cứu khác cho thấy ngay cả với chỉ 20 phút mỗi ngày thực hành thiền, các học sinh đã cho thấy được sự tiến bộ trong các bài kiểm tra về kỹ năng nhận thức; trong một số trường hợp làm tốt gấp 10 lần so với nhóm không thực hành thiền.

10. Cải thiện khả năng xử lý thông tin

Eileen Luders tại UCLA Laboratory of Neuro Imaging và các cộng sự đã phát hiện ra rằng những người thiền trong thời gian dài có số lượng lớn "gyrification" (chỉ nếp gấp vỏ não, có thể cho phép bộ não xử lý thông tin nhanh hơn) so với những người không thiền. Các nhà khoa học nghi ngờ gyrification có lẽ chịu trách nhiệm làm não xử lý thông tin tốt hơn cũng như trong việc đưa ra các quyết định, hình thành ký ức và nâng cao khả năng tập trung.

11. Điều trị chứng tăng động

Trong một nghiên cứu với 50 bệnh nhân người lớn bị mắc chứng ADHD (rối loạn tăng động giảm chú ý), nhóm được điều trị bằng MBCT (liệu pháp nhận thức dựa trên chánh niệm) đã giảm được tính hiếu động, bốc đồng và cải thiện được kỹ năng "hành động có ý thức".

12. Giúp tinh thần an định

Khi cuộc sống bận rộn với nhiều suy nghĩ lo âu và mệt mỏi, nhiều người tìm đến thiền như một liều thuốc an thần hiệu quả và an toàn. Ngồi thiền có lợi cho hệ thần kinh. Tại não bộ khi "tiếp xúc" với những nỗi sợ hãi, lo lắng sẽ kết nối đến trung tâm thần kinh phản ảnh những nỗi sợ liên tục. Nhưng thiền sẽ ngắt các kết nối này. Thiền giúp thả lỏng cảm giác lo lắng, dần dần nỗi lo âu biến mất. Điều quan trọng là bạn phải thật kiên trì để xây dựng thói quen ngồi thiền trong thời gian dài mới đạt hiệu quả đáng kể.

13. Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Trong một cuộc nghiên cứu được công bố vào năm 2012, một nhóm gồm hơn 200 người có nguy cơ cao được đưa ra 2 lựa chọn: một là tham gia một lớp giáo dục sức khỏe, cải thiện chế độ dinh dưỡng và tập thể dục; hai là tham gia một lớp Thiền Siêu Việt. Trong 5 năm tiếp theo, các nhà khoa học đã phát hiện những người chọn ngồi thiền giảm 48% nguy cơ đau tim, đột quỵ và tử vong.

14. Tăng sức mạnh tinh thần

Tiến sĩ tâm lý học Ron Alexander báo cáo trong cuốn sách Wise Mind, Open Mind rằng quá trình kiểm soát tâm thông qua thiền giúp làm tăng sức mạnh tinh thần, sự kiên cường và trí tuệ cảm xúc.

15. Chống lại đau đớn

Một nhóm nghiên cứu từ Đại học Montreal đã làm một cuộc thử nghiệm. Theo đó, họ cho 13 thiền sư và 13 người không thực hành thiền cùng chịu đựng mức độ đau đớn do nhiệt như nhau và đo hoạt động não của 2 nhóm này bằng máy quét ảnh cộng hưởng từ chức năng (fMRI). Họ phát hiện các thiền sư cảm nhận ít đau đớn hơn (trong tâm mình) dù rằng có thể não của họ chịu cùng tác động của cơn đau như những người không thiền.

16. Giảm đau hơn cả morphine

Thiền có tác dụng giảm đau còn hơn cả morphine hoặc các loại thuốc giảm đau khác. Một nghiên cứu cho thấy chỉ một giờ tập thiền có thể làm giảm đáng kể cả triệu chứng đau và kích hoạt não liên quan đến đau. Cụ thể, làm giảm 40% cường độ đau và giảm cảm giác khó chịu do đau tới 57%. 

17. Làm chậm quá trình lão hóa

Có thể bạn chưa biết, quá trình lão hóa tùy thuộc vào tốc độ mà bạn tiêu thụ ôxy. Trong quá trình bạn thực hành thiền làm giảm tốc độ hô hấp của cơ thể do bạn tiêu thụ ôxy ít hơn. Do đó, thiền giúp bạn trẻ lâu hơn bằng cách điều chỉnh quá trình hô hấp của bạn.

18. Tăng sự đồng cảm 

Truyền thống Phật giáo có Thiền Từ Bi. Theo đó, thiền giả tập trung vào việc tăng trưởng lòng từ bi và yêu thương đến tất cả chúng sinh. Theo một nghiên cứu từ Đại học Emory, các bài tập như vậy có thể làm tăng khả năng đồng cảm với những người khác bằng cách đọc các biểu hiện trên khuôn mặt của họ.

Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng sự phát triển các cảm xúc tích cực qua lòng từ bi giúp xây dựng một số nguồn lực cá nhân, bao gồm thái độ yêu thương đối với bản thân và người khác, sự chấp nhận bản thân, được xã hội chấp nhận và xây dựng được quan hệ tốt đẹp với những người khác...

19. Tăng trưởng lòng từ bi 

Sau khi tham gia một khóa tăng trưởng lòng từ bi kéo dài 9 tuần, các cá nhân đã có những cải thiện đáng kể trong cả 3 lĩnh vực của lòng từ bi: lòng từ bi đối với người khác, nhận từ bi từ người khác và từ bi đối với bản thân. Trong một tình huống tương tự, các học viên cũng giảm được mức độ lo lắng và đè nén cảm xúc. 

20. Thoát khỏi cám dỗ

Việc duy trì thói quen thực hành thiền mỗi ngày là cách hiệu quả giúp bạn thoát khỏi nhiều cám dỗ trong cuộc đời. Ngồi thiền cũng là khoảng thời gian tĩnh lặng, giúp bạn hiểu rõ được nội tâm của chính mình, vượt lên cảm giác sợ hãi, để từ đó tập trung vào những điều quan trọng trong cuộc sống. Những cám dỗ mang lại đau khổ, mất mát mà trước đây bạn không từ bỏ được thì sau khi thực hành thiền, bạn sẽ thoát ra được.

Xem thêm: Nếu bạn đang gặp khó khăn trong cuộc sống hãy lắng nghe lời Phật dạy để vượt qua