"Gia Định tam hùng": Danh hiệu người đời gọi 3 dũng tướng dưới thời vua Gia Long

"Gia Định tam hùng" là danh hiệu mà người đời dùng để nói 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 20/08
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Nói về cụm từ "Gia Định tam hùng", đó là danh hiệu mà người xưa dùng để xưng tụng 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh. 3 người đó là Đỗ Thanh Nhơn, Châu Văn Tiếp và Võ Tánh, họ đều là dũng tướng nhưng lại có cái chết đầy bi kịch.

Trong đó phải kể đến Võ Tánh (武性, 1768-1801), vị tướng được coi là dũng mãnh bậc nhất của vua Gia Long. Ông là người có công giúp Nguyễn ánh chống nhà Tây Sơn, và mất trước khi triều Nguyễn chính thức thành lập. Ban đầu, vì không phục nhà Tây Sơn, ông cùng anh trai là Võ Nhàn đã tập hợp lực lượng nổi dậy, tự xưng là  Nghĩa quân Kiến Hòa (sử gọi là Kiến Hòa Đạo) rồi chiếm giữ vùng Gò Công.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
"Gia Định tam hùng" là danh hiệu mà người xưa dùng để gọi 3 vị dũng tướng của vua Gia Long Nguyễn Ánh

Sau này, ông đầu quân cho chúa Nguyễn Ánh, ghi được nhiều chiến công lớn, được chúa gả cho em gái là công chúa Ngọc Du. Năm 1799, Võ Tánh theo Nguyễn Ánh tiến đánh thành Quy Nhơn, sau khi chiếm thành thì đổi tên là thành Bình Định. Thế nhưng, trước khi triều Nguyễn được thành lập, ông đã qua đời vì tuẫn tiết cố thủ thành.

Năm 1801, Nguyễn Ánh đem quân rút về Gia Định, lúc này Võ Tánh và Lễ bộ tham tri Ngô Tùng Châu ở lại trấn giữ thành Bình Định. Ngay sau đó, đại quân Tây Sơn dưới quyền chỉ huy của Thái phó Trần Quang Diệu và tướng Võ Văn Dũng đến bao vây. Cuộc bao vây kéo dài tới 14 tháng. Lúc này, Nguyễn Ánh cùng Lê Văn Duyệt và Võ Di Nguy đem đại binh ra tìm cách ứng cứu, thậm chí đánh thắng thủy quân Tây Sơn ở đầm Thị Nại, thế nhưng vẫn không thể giải vây thành Bình Định. 

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Tánh và Lễ bộ tham tri Ngô Tùng Châu ở lại trấn giữ thành Bình Định

Võ Tánh và Ngô Tùng Châu cho người lén đem mật thư cho Nguyễn Ánh, khuyên ông nên đánh Phú Xuân, còn mình thì ở lại cầm chân quân Tây Sơn. Chúa Nguyễn nghe theo, đến tháng 5/1801 thì chiếm được Phú Xuân. Trần Quang Diệu và Võ Văn Dũng nghe tin Phú Xuân thất thủ, đem quân ra cứu nhưng bị chặn đường, đành phải quay lại.

Trần Quang Diệu liền đem quân trở lại đánh thành Bình Định. Lúc ấy, trong thành binh sĩ lâu ngày thiếu lương thực, có người khuyên Võ Tánh nên chạy thoát, nhưng ông cương quyết ở lại. Tương truyền, ông nói rằng: "Không thể được. Ta phụng mạng giữ thành này, nên thề với thành cùng sống chết. Nếu bỏ thành mà hèn nhát trốn lấy một mình, thì sau này còn mặt mũi nào trông thấy chúa thượng?".

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Tánh sai thuộc hạ lấy rơm củi chất dưới lầu Bát Giác, đổ thuốc súng rồi châm ngòi tự vẫn, Ngô Tùng Châu cũng uống thuốc độc tự sát

Sau đó, Võ Tánh sai người trao cho Trần Quang Diệu một bức thư, theo đó tha chết cho quân sĩ trong thành. Rồi ông sai thuộc hạ lấy rơm củi chất dưới lầu Bát Giác, đổ thuốc súng rồi châm ngòi tự vẫn, Ngô Tùng Châu cũng uống thuốc độc tự sát. Trần Quang Diệu sau khi chiếm được thành, xúc động trước sự trung dũng của Võ Tánh và Ngô Tùng Châu, sai người tẩm liệm thi hài hai ông tử tế và tha cho hàng binh nhà Nguyễn.

Biết tin chồng tuẫn tiết, công chúa Ngọc Du khóc ông bằng bài thơ như sau:

"Những tưởng ra tay giúp nước nhà

Ai dè binh địa nổi phong ba

Xót người vị quốc liều thân ngọc

Khiến thiếp cô phòng ủ mặt hoa

Gối mộng mơ màng duyên nợ cũ

Đài mây xiêu lạc phách hồn xa"

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen-8
Biết tin chồng tuẫn tiết, công chúa Ngọc Du đã khóc chồng bằng một bài thơ. Ảnh minh họa

Sau khi qua đời, thương cảm cho Võ tướng quân, dân Bình Định có câu ca: "Ngó lên ngọn tháp Cánh Tiên/ Cảm thương quan Hậu thủ thành ba năm". Vua Gia Long cũng truy tặng Võ Tánh là Dực vận công thần Thái úy Quốc công; đến năm Minh Mạng thứ 12 (1831), Võ Tánh được truy phong là Hoài Quốc công (懷國公).  Vợ ông là công chúa Ngọc Du cũng được truy tặng làm Phúc Lộc Thái trưởng công chúa.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Lăng Võ Tánh trong di tích thành Hoàng Đế

Mộ Võ Tánh nằm trong nội cung thành Hoàng Đế ở Bình Định, có hình tròn phía trên đắp biểu tượng con dơi (có tài liệu ghi thi hài đã bị cháy hết), nằm kế mộ Ngô Tùng Châu (đã được cải táng về Phù Cát). Sau này, vua Gia Long sai lập một mộ nữa cho ông ở Phú Nhuận, chôn hình nhân bằng sáp.

gia-dinh-tam-hung-danh-hieu-nguoi-doi-goi-3-dung-tuong-nha-nguyen
Võ Quốc Công Miếu

Hiện nay, con đường mang tên Võ Tánh ở phường 1, thành phố Mỹ Tho của tỉnh Tiền Giang, nằm ở khu vục chợ Mỹ Tho. Ngoài ra, đầu ấp Gò Tre, xã Long Thuận, thị xã Gò Công (Tiền Giang) có ngôi đền thờ Võ Tánh mang tên Võ Quốc Công Miếu.

Có một ông tiến sĩ người Việt cai rượu nhờ... gái đẹp

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Vị danh tướng này công sức to lớn trong công cuộc tạo lập xứ Đàng Trong của chúa Nguyễn. Ông còn có tài mưu lược sáng suốt được ví như Gia Cát Lượng của nhà Thục thời Tam Quốc.

Nguyễn Hữu Dật - danh tướng văn võ song toàn có tài xem thiên văn như Gia Cát Lượng
0 Bình luận

Với tài cầm quân thao lược của mình, Lý Ông Trọng đã khiến giặc Hung Nô kinh sợ, không dám xâm phạm biên ải nhà Tần khiến Tần Thủy Hoàng vô cùng nể phục.

Danh tướng nước Việt khiến quân Hung Nô khiếp sợ, được Tần Thủy Hoàng đúc tượng, gả công chúa là ai?
0 Bình luận

Phạm Ngũ  Lão là vị tướng tài của Hưng Đạo Vương, có duyên dẹp loạn biên ải, trấn áp lân bang xâm phạm khi từng góp công đánh thắng giặc Nguyên Mông, 3 lần đánh Ai Lao, 1 lần bình Chiêm.

Phạm Ngũ Lão - vị tướng đánh trận bách chiến bách thắng khiến lân bang khiếp sợ
0 Bình luận

Tin liên quan

Hãy mở rộng trái tim để cảm nhận cuộc sống tuyệt vời. Trái tim ấy sẽ được sưởi ấm bằng những ngọn lửa cháy sáng bởi tình yêu thương chân thành từ người khác.

Đừng chỉ nhìn cuộc sống bằng mắt mà hãy cảm nhận bằng trái tim
0 Bình luận

Sau gần 1 ngày bị tố "làm người ta có bầu rồi chối bỏ trách nhiệm", Ngô Quyền Linh đã chính thức lên tiếng.

Ngô Quyền Linh lên tiếng: Chuyện diễn ra đêm qua hoàn toàn là bịa đặt
0 Bình luận

Jack Ma từng nói, nếu năm 30 tuổi chưa đạt được gì nổi bật, nhất định ta đã đi sai đường ở một phương diện nào đó.

Tỷ phú Jack Ma: Nếu 30 tuổi vẫn chưa kiếm ra tiền, nhất định phải kết giao với 3 kiểu người này
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc chai nhựa

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 giờ trước
Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
Ấm lòng Hà Nội: Sẵn sàng cho người lạ ngủ nhờ, mượn “view triệu đô” xem diễu binh 2/9

Hòa cùng bầu không khí hân hoan của ngày hội lớn, nhiều người dân Thủ đô sẵn sàng mở cửa nhà, cho người lạ “mượn view”, ngủ nhờ để được theo dõi lễ diễu binh, diễu hành 2/9.

Hải An
Hải An 22/08
Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 14/08
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
PC Right 1 GIF
Đề xuất