Sắc sắc không không theo giáo lý nhà Phật

Sắc sắc không không (Sắc tức thị không/Không tức thị sắc) là một triết lý sâu sắc trong Phật giáo. Triết lý này xuất phát từ kinh Bát Nhã.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Sắc sắc không không là gì?

Sắc sắc không không là một triết lý sâu sắc. Chữ sắc ở đây là chỉ sắc uẩn. Dưới con mắt Đức Phật, thân này là do năm uẩn mà hợp thành. Sắc uẩn là phần vật chất, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn là phần tinh thần. Không riêng gì sắc uẩn tức là không, mà thọ, tưởng, hành, thức cũng như thế.

Vì bản chất mọi uẩn không tự có, do duyên hòa hợp thành. Đã do nhân duyên hòa hợp thì làm sao cố định được. Trước khi duyên hòa hợp nó không có, sau khi nhân duy ly tán, nó cũng không, chính khi duyên đang hợp phân tích ra cũng không có thực thể của nó.

sac-sac-khong-khong-theo-giao-ly-nha-phat-0
"Sắc sắc không không" có nguồn gốc từ kinh Bát Nhã

Vì sắc uẩn không cố định nên nói "sắc tức là không", không, khi đủ duyên hợp thành sắc nên nói "không tức là sắc", sắc chẳng ngoài tính chất không cố định, không cố định chẳng ngoài sắc,nên nói “sắc tức là không, không tức là sắc”! Nếu thấu được triết lý các pháp tùy duyên biến chuyển, không đứng yên, không tự thành, là thông suốt câu “sắc tức là không, không tức là sắc”.

Theo tra cứu trong kinh phật, sắc sắc không không xuất phát từ Bát Nhã Tâm Kinh. Đây chính là giáo lý tối thượng  thừa của Phật giáo, không phải chỉ dựa vào một chút ít Phật Pháp sơ sài là hiểu được diệu lý bên trong. Bằng cớ là ba đời mười phương chư Phật nhờ thông đạt Bát Nhã mà có được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác

Nói như thế không phải là chúng ta không thể nào hiểu được nghĩa lý của Kinh Bát Nhã mà là để cho chúng ta hiểu rằng, sắc tức thị không là nhìn từ cái nhìn của Tuệ Nhãn và Phật Nhãn, chứ không phải là nhìn bằng nhục nhãn của phàm phu.

Từ sắc trong đạo Phật dùng để chỉ vật chất và những gì có hình tướng màu sắc. Chữ KHÔNG được nhắc đến trong đạo Phật không phải là ngoan không như lông rùa sừng thỏ, cái mà không bao giờ xảy ra. Chữ Không được nhắc đến nhiều trong đạo Phật chính là “Chơn Không Diệu Hữu”.

sac-sac-khong-khong-theo-giao-ly-nha-phat

Tất cả cũng do nhân duyên tạm bợ nương gá nhau mà thành. Hết duyên thì tan rã rồi trở về với cát bụi hư vô. Không có gì là tự thân riêng biệt của chính nó cả. Vậy, nếu có vị nào hiểu được từ cái không mà do nhân duyên nương gá nhau để hợp lại thành cái có (ví dụ như là thân này, nhà cửa, xe cộ, sông núi) khi hết duyên mọi thứ tan rã, và từ cái có lại trở về với không, mỗi giây phút chúng ta đang sống thì cũng đồng nghĩa là chúng ta đang dần dần chết.. thì quý vị đã hiểu được ý nghĩa sắc chẳng khác không, không chẳng khác sắc, sắc là không, không là sắc. Câu nói “phiền não tức bồ đề” cũng là từ ý này.

Trong cuộc sống hàng này, không ai là có tất cả cũng như không ai là không có gì. Cái sự không chỉ là tương đối. Nhiều khi không có gì tức là có tất cả và có tất cả là không có gì. Cỉ quan niệm suyy nghĩ của mỗi người trong cuộc sống mới biết mình có hay không? 

Tất cả cũng do nhân duyên tạm bợ nương gá nhau mà thành. Hết duyên thì tan rã rồi trở về với cát bụi hư vô. Không có gì là tự thân riêng biệt của chính nó cả. 

Nếu hiểu được từ cái không mà do nhân duyên nương gá nhau để hợp lại thành cái vó (ví dụ như là thân này, nhà cửa, xe cộ, sông núi) khi hết duyên mọi thứ tan rã, và từ cái có lại trở về với không, mỗi giây phút chúng ta đang sống thì cũng đồng nghĩa là chúng ta đang dần dần chết.. thì đã hiểu được ý nghĩa sắc chẳng khác không, không chẳng khác sắc, sắc là không, không là sắc. 

Các giảng sư Phật triết, thường dùng hình ảnh biển và sóng để giải thích Sắc và Không. Sắc là hàng nghìn lượn sóng trên mặt biển. Những lượn sóng này nổi lên một chút rồi biến mất, để các sóng khác nổi lên và biến mất. Rất phù du. Tưởng là có mà là không.

Nhưng cái nền bên dưới sóng là biển (hay là nước) thì luôn có đó, dù sóng có biến hiện thế nào.

Đối với những người cố gắng sống tử tế, thì đây là chân lý sống, dù bạn thuộc tôn giáo nào, hay trường phái tâm linh nào, hoặc là không tôn giáo nào, kể cả vô thần.

Tào khê là gì?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Thiền quán là thiền tiến trình. Thiền quán là nhìn sâu để thấy rõ bản chất sự việc. 

Thiền quán là gì?
0 Bình luận

Câu chuyện về cuộc đời của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni vẫn luôn thu hút được sự quan tâm của các tín đồ theo Đạo Phật. Trải qua hành trình tìm kiếm sự giác ngộ đầy khó khăn và gian khổ, cuối cùng ngài cũng tìm được chân lý của vũ trụ và truyền bá được Phật pháp tới chúng sinh.

Cuộc đời của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni và nhân duyên với đạo Phật
0 Bình luận

Hận thù giống như viên đá đè nặng trong lòng ta, vứt bỏ nó chẳng phải dễ chịu hơn ư? Vậy tại sao cứ phải để một viên đá vô hình đè nén trái tim ta lâu đến như vậy?

Hận thù là gì và cách hóa giải hận thù theo giáo lý nhà Phật
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Phẫn nộ trước hành vi trục lợi cảm xúc, sử dụng AI để “câu tương tác” từ vụ lật tàu ở Vịnh Hạ Long

Loạt bài viết sử dụng cả nội dung và hình ảnh được tạo ra bởi AI dựa trên vụ lật tàu ở vịnh Hạ Long được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội đã khiến không ít người nhầm lẫn là tin thật.

Hải An
Hải An 21/07
Gen Z: Viết lịch sử tử tế bằng 'thì hiện tại'

Là một người trẻ thuộc thế hệ Gen Z, mình ngày càng thấm thía một điều: nhân ái không phải là đặc ân do tạo hóa ban sẵn mà là quá trình nhận thức, hình thành ở nơi ngực trái của mỗi người - từ trái tim biết rung cảm trước những mảnh đời chông chênh.

Hải An
Hải An 15/07
“Cải cách” người lớn – Góc nhìn từ một Tiến sĩ giáo dục

Chính chúng ta với những kỳ vọng, áp lực và giá trị của "người lớn" mà mình đặt ra, đã định hình cách trẻ em học, cách các em sống và cả cách các em nhìn nhận để lựa chọn điều gì làm nên "thành công" hay "hạnh phúc" cho bản thân.

Hải An
Hải An 06/07
'Chú hổ' Al và những cơn 'sóng ngầm'

Chú hổ AI đang nằm sẵn trong từng chiếc điện thoại thông minh hay laptop cá nhân. Chúng có thể nuốt chửng tư duy, khả năng sáng tạo, dần dà khiến cho con người bị "thối não" trong khi vẫn tưởng mình đang lao động trí óc.

Hải An
Hải An 22/06
Phá sản vì giá sạch, thực phẩm bẩn bao giờ mới hết?

Người mua vẫn đòi hỏi những điều trái tự nhiên, không chịu chấp nhận cọng giá có rễ, miếng thịt có mỡ, trái cây có vết xù xì, thì nông dân sẽ còn chạy đua dùng thuốc, chất tạo nạc, chạy theo những cuộc cạnh tranh bất lương…Ngồi đổ lỗi cho nhau hay chờ công an vào dọn dẹp, thì thực phẩm bẩn đến bao giờ mới hết.

Hải An
Hải An 13/06
Thi giấy và nỗi sợ ChatGPT – Góc nhìn từ một giảng viên

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo đang phát triển nhanh chóng, ngành giáo dục đối mặt với những thách thức chưa từng có. Điều cần thiết lúc này không chỉ là những phản ứng đơn lẻ, tạm thời như rút phích cắm - ngắt kết nối internet, trở lại bài thi giấy, hay sử dụng phần mềm khóa trình duyệt, mà là một chiến lược tổng thể, được xây dựng trên sự đồng thuận và phối hợp giữa nhiều bên liên quan.

Hải An
Hải An 06/06
Hành trình khám phá và tôn vinh Xá lợi Đức Phật – Di sản thiêng liêng, nơi tụ hội của đức tin và trí tuệ

Xá lợi không chỉ là một di vật cổ mà là sự hiện diện sống động của Đức Phật. Trong từng mảnh xá lợi là sự kết tinh của đời sống thanh tịnh, đại bi và trí tuệ viên mãn, là năng lực tỏa ra từ một tâm hoàn toàn thanh tịnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 14/05
TS Phật học Khangser Rinpoche - tác giả 'Làm chủ cuộc đời, sống hạnh phúc' đến Việt Nam

Năm 2025, TS Phật học Khangser Rinpoche trở lại Việt Nam với chỗi Pháp hội quy mô lớn nhất từ trước đến nay nhằm lan tỏa về một hành trình tràn ngập tình yêu thương và hạnh phúc.

Ngài Khangser Rinpoche thăm và giảng pháp tại chùa Bái Đính và các địa phương

Pháp Hội 2025 do Tôn sư Khangser Rinpoche chủ trì sẽ diễn ra tại nhiều tỉnh thành trên cả nước từ tháng 3 đến đầu tháng 4/2025. Đây là cơ hội quý báu để Phật tử Việt Nam được tiếp cận và học hỏi giáo lý từ một bậc thầy uyên bác.

Hội Xuân Yên Tử vùng đất linh thiêng trong kí ức của người Việt từ xưa tới nay

Theo thông tin chính thức từ Ban tổ chức, Lễ hội Xuân Yên Tử 2025 được chính thức khai hội vào ngày 10, tháng Giêng, năm Ất Tỵ (tức ngày 07/02/2025) tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm (xã Thượng Yên Công, TP Uông Bí) và kéo dài suốt ba tháng đầu năm.

Phật gia giảng 'tướng do tâm sinh': Tâm an thì đất bằng, không chấp cầu thì ung dung

Tướng tại tâm sinh, tâm an thì đất bằng, không chấp không cầu thì ung dung, tự tại. Đó là cái quy luật bất di bất dịch trong cuộc đời này...

Đức Phật giảng về 2 dạng người hiếm có khó tìm trên đời: Ai may mắn gặp nhất định phải học hỏi

Đức Phật nói "trên đời có hai hạng người tốt nhất. Một là hạng người không bao giờ lầm lỗi. Còn hạng thứ hai là biết mình lầm lỗi mà lo ăn năn, sám hối, tránh không tái phạm”.

Đức Phật dạy: Ngày nào tâm bình an ấy là ngày tốt

Nếu tin vào nhân quả thì ngày nào hội tụ đủ duyên lành thì đó là ngày tốt. Mỗi người luôn sống đạo đức, tạo phước thiện nhiều thì đó là ngày tốt. 

18 nhọt độc - Câu chuyện Phật giáo về luật nhân quả

Vì kiếp trước xem nhẹ mạng người vô tội nên kiếp này vị hòa thượng phải chịu nỗi đau đớn. Đó là luật nhân quả báo ứng.

Xin thầy hãy cởi trói cho con - Câu chuyện Phật giáo đáng suy ngẫm

Năm 12 tuổi, Tứ Tổ lên chùa nhờ Thiền sư Đạo Tín cởi trói. Khi nghe thiền sư nói một câu chí lý, Tứ Tổ lập tức thấy mình được giải thoát.

Đức Phật dạy: Phụ nữ só 5 nỗi khổ cần được thấu hiểu

Phụ nữ thân mang thiên chức làm mẹ nên có cấu trúc sinh lý đặc thù, làm phái yêu và dĩ nhiên có những nỗi khổ riêng khác biệt với phái mạnh.

PC Right 1 GIF
Đề xuất