Bồi hồi ngắm lại loạt hình ảnh sống động tại Lăng Cha Cả, Sài Gòn trước năm 1975

Ngày nay, vòng xoay Lăng Cha Cả nằm ở phường 4, quận Tân Bình, là nút giao thông quan trọng của Sài Gòn. Đây là điểm giao nhau của các đường gồm Hoàng Văn Thụ, Cộng Hòa, Trần Quốc Hoàn và Lê Văn Sỹ. 

Lăng Cha Cả là khu lăng mộ rộng hơn 2000m2, là nơi thờ cúng cũng như chôn cất của giám mục Bá Đa Lộc. Ông sinh năm 1741, có tên thật là Pierre Pigneaux, người Pháp. Người xưa thường gọi ông là Cha Cả nên nơi này mới có tên gọi là Lăng Cha Cả. 

Lăng Cha Cả được xây dựng năm 1799. Khi đó, giám mục Bá Đa Lộc mất tại thành Quy Nhơn. Thi hài ông được đưa về dinh Tân Xá, chờ đợi 1 tháng cho đến khi lăng mộ được xây xong. Ngày nay, dinh Tân Xá nằm trong khuôn viên của Tổng Giám mục Sài Gòn (góc Nguyễn Đình Chiểu – Trần Quốc Thảo).

Ngoài ngôi mộ chính của giám mục Bá Đa Lộc, Lăng Cha Cả còn có nhiều ngôi mộ khác của các nhà truyền giáo người Pháp. Theo sử sách, Nguyễn Ánh cùng Bá Đa Lộc có giao tình sâu nặng. Năm 1777, Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn đánh đuổi, thoát khỏi đảo Thổ Chu và gặp Bá Đa Lộc. Ông đã nhiều lần giúp đỡ Nguyễn Ánh, thậm chí còn được vị vua nhà Nguyễn nhờ về nước cầu viện chính phủ Pháp, gửi chiếc ấn và con trai Nguyễn Phúc Cảnh mới 5 tuổi để làm tin.

Sau này, Cha Cả còn tự lập lực lượng cứu viện Nguyễn Ánh. Trong trận đánh thành Quy Nhơn - Thị Nại năm 1799, Bá Đa Lộc qua đời, đưa về an táng tại Lăng Cha Cả. Kết cấu lăng gồm một nhà lợp ngói, cột và vách bằng gỗ quý. Phía trước lăng có tấm bình phong, bên trong còn có một bia đá lớn. 

Sau năm 1975, Lăng Cha Cả được giải tỏa để mở rộng đường đi. Năm 1983, việc cải táng hoàn tất, di cốt của Bá Đa Lộc được giao lại cho Tổng lãnh sự Pháp đưa về nước. Ngày nay, Lăng Cha Cả chỉ còn là một vòng xoay, nơi giao thông tấp nập. 

Xem thêm: Ly kỳ nghe chuyện về Giang hồ Sài Gòn trước 1975