Lập bàn thờ Phật tại gia và những điều cần biết

Những lưu ý trong việc thờ Phật tại gia

Đối với người Phật tử tại gia ngoài việc lên chùa để lạy Phật, nghe Pháp và tụng Kinh thì việc lập bàn thờ Phật tại gia đình có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự tu hành tinh tấn của người đệ tử tại gia nhà Phật.

Thờ Phật phải thành tâm. Phật tử phải giữ gìn Ngũ giới, đặc biệt là không sát sinh tại tư gia. Nên tập chay tịnh vào ngày mùng 1, ngày rằm và các ngày vía Chư Phật – Bồ Tát (nhiều hơn hoặc nếu trường chay thì càng tốt). Giữ gìn thân-khẩu-ý trong sạch, tham thiền, niệm Phật, lạy sám hối, làm lành lánh dữ…

Trong việc thờ Phật tại gia, điều quan trọng cần lưu ý là cách lập bàn thờ Phật tại gia. Mỗi người Phật tử cần lưu ý những điều dưới đây trong cách lập bàn thờ Phật tại gia:

Đặt bàn thờ Phật ở sảnh giữa nhà, cao khỏi đầu, áp lưng vào tường vững chắc. Bàn thờ quay ra cửa (hướng) chính của căn nhà, tức bất kỳ ai, người sống cũng như đã khuất, vừa bước vào nhà là thấy ngay bàn thờ Phật mà thành tâm phụng lễ. Điều này không chỉ lợi lạc cho mọi người trong gia đạo (người còn sống) mà còn cả chúng sanh trong các cảnh giới vô vi (trong đó có người đã khuất), nếu gia chủ tu hành chân chánh.

Tuyệt đối không hướng bàn thờ Phật đối diện với lò, bếp, dây treo quần áo, phòng ngủ, nhà vệ sinh hoặc những nơi xú uế, bất tịnh. Không dựa bàn thờ Phật vào tường nhà tắm, nhà vệ sinh, cầu thang. Không thờ Phật trong phòng ngủ (bất tịnh).

Trường hợp nhà nhiều tầng thì nhất thiết phải lập bàn thờ Phật tại tầng trệt. Đó là điều trọng yếu.

Nếu có bàn thờ gia tiên thì phải đặt bàn thờ gia tiên ở tường nhà bên trái hay tường nhà bên phải của bàn thờ Phật, do Phật là Bậc Viên Giác, là Thầy của tất cả chúng sanh khắp Thập phương Tam cõi.

Nếu lập bàn thờ Phật thì không thờ Thần, Thánh (Mẹ sanh Mẹ độ, Quan Thánh…) nữa vì họ vẫn còn là chúng sanh trong Lục đạo luân hồi, chưa giải thoát tử sanh. Đã quy y Tam Bảo thì trọn đời chỉ một lòng kính hướng Phật, không thờ phụng lễ lạy Thần, Thánh nào cả vì chỉ có Chư Phật mới độ tâm chúng sanh rốt ráo mà thôi.

Cách lập bàn thờ Phật tại gia

Để bàn thờ Phật đước bày trí trang nghiêm, đơn giản và tránh cầu kỳ rối rắm người Phật tử cần chuẩn bị:

Bát hương: Đặt ở giữa bàn thờ. Bát hương không nên quá đầy tro. Ngày 15 âm lịch hàng tháng có thể rút bớt chân hương cho sạch sẽ.

Chuông: Khi niệm Phật xong, thắp nhang lên bát hương rồi gõ 3 tiếng chuông.

Bình hoa: Tốt nhất là dùng hoa sen, hoa huệ, hoặc cây sống đời cũng được vì nó có thể sống lâu. Để bình hoa ở bên phải bàn thờ Phật nếu nhìn từ ngoài vào.

Dĩa đựng trái cây: Dĩa đựng trái cây cúng dường Phật không được dùng cho bàn thờ gia tiên hay dùng cho việc khác (tương tự cho các bàn thờ khác, không dùng qua lại lộn xộn). Chỉ dâng hoa quả cúng dường Phật mà thôi, tuyệt đối không cúng mặn. Không sắm sửa vàng mã, tiền âm phủ… để dâng cúng trên bàn thờ Phật mà tạo nghiệp. Trái cây dâng cúng Phật nên chọn trái tươi ngon, cần chất lượng chứ không trọng số lượng. Khi sắp trái cây lên dĩa nên quay cuống lá lên trên, tránh để ngược cuống xuống dưới mà trái với tự nhiên. Đặt dĩa trái cây ở bên trái bàn thờ Phật nếu nhìn từ ngoài vào.

Tịnh thủy: Dùng nước sạch để cúng dường Phật. Cũng vậy, không được dùng ly đựng nước cúng dường ở bàn thờ Phật cho bất kỳ việc nào khác. Tịnh thủy đặt ở giữa hay bên trái bàn thờ, cạnh dĩa trái cây.

Tượng Phật, Bồ Tát: Đa phần thỉnh ở các cửa hàng chuyên về hình tượng Phật. Tùy tâm, có thể thờ Tam Thế Phật (Đức A Di Đà – Đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni – Đức Di Lặc), hoặc Tây Phương Tam Phật (Đức A Di Đà, Đức Quán Thế Âm, Đức Đại Thế Chí), hoặc chỉ đơn giản là hình tượng Đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật hay A Di Đà Phật (đặt ở giữa bàn thờ) và mẹ Quán Thế Âm Bồ Tát (đặt ở bên trái bàn thờ, nhìn từ ngoài vào). Hình tượng Phật, Bồ Tát nên chọn sao cho khuôn mặt, diện mạo cân đối, toát lên vẻ Từ Bi Hỷ Xả, trang nghiêm thoát tục. Sở dĩ nói vậy vì một số người đúc tượng, vẽ hình Phật “không” có tâm nên sản phẩm họ làm ra nhìn rất mất thẩm mỹ, thậm chí khuôn mặt cau có, mày nhăn, môi chúm… không mang nét Từ Bi Hỷ Xả vốn có của nhà Phật. Quý cư sĩ khi thỉnh tượng cần nên lưu ý.

Thỉnh Phật, Bồ Tát ra khỏi cửa hàng là đi thẳng về nhà ngay, không ghé dừng lại giữa đường ở bất kỳ nơi đâu. Khi về đến nhà lập tức thượng an vị Phật lên bàn thờ, không để trên bàn hay ghế… Do đó, gia chủ cần chuẩn bị mọi thứ trên bàn thờ Phật cho chu đáo trước khi thỉnh tượng Phật về an vị.

Ngày thượng an vị Phật nên chọn vào ngày mùng 1, ngày rằm, hay ngày vía chư Phật, chư Bồ Tát.

Khi đã chuẩn bị mọi thứ xong, bày trí sẵn sàng (như đã giảng ở trên) mới thỉnh hình tượng Phật về để an vị. Nhớ rằng thỉnh ở cửa hàng ra là về thẳng ngay tư gia mà thượng Phật lên bàn thờ, làm lễ an vị. Thắp 1 hoặc 3 nén hương, mọi người trong gia đạo quỳ trước chư Phật (bàn thờ Phật) mà khấn rằng:

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Chúng con tên… Pháp danh… Tuổi…

Nay quỳ trước Phật đài, chúng con xin đảnh lễ an vị Phật tại tư gia… Nguyện hồng ân Tam Bảo 10 phương gia hộ cho mọi người trong gia đạo chúng con nói riêng, pháp giới chúng sanh nói chung được khai tâm mở trí, sám hối nghiệp chướng bao đời, thấm nhuần Phật Pháp mà tu hành tinh tấn đúng theo Chánh Pháp Phật…

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Lợi lạc từ việc lập bàn thờ Phật tại gia 

Chúng ta thờ Phật là để tỏ lòng tri ân của đệ tử Phật đối với một vị đã có ân đức lớn với nhân loại. Phật tử thờ Phật là để có luôn luôn ở trước mặt một gương mẫu sáng suốt trọn lành để khuôn rập tư tưởng, lời nói và hành động của đệ tử Phật được chân, thiện, mỹ như Phật vậy.

Người ta thường nói: "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng". Phật tử thờ Phật là muốn luôn luôn được có bên mình ngọn đèn trí tuệ của Ngài, cái hương từ bi của Ngài, để được sáng lây, thơm lây, chứ không phải đệ tử Phật có mục đích cầu cạnh Ngài để được ban phước, trừ họa, để Ngài che chở cho Phật tử mua may bán đắt một cách bất lương, hay để đệ tử Phật dựa vào thế lực của Ngài, tha hồ làm những điều bất chính. Nếu Phật tử thờ Ngài với mục đích sai lạc như vừa nói ở trên, thì không những đệ tử Phật đã phỉ bán Ðức Phật, mà chính họ còn tự tạo tư tưởng không tốt cho Phật tử xung quanh nữa.

Quý Phật tử có thể tùy tâm mà khấn nguyện sao cho đúng Pháp. Tuyệt đối không thờ Phật để cầu danh lợi, con cái, giàu sang phú quý… mà rơi vào tà kiến, nghiệp mang. Tất cả đều phải thuận theo luật nhân-quả, khế hợp với tâm Từ Bi Hỷ Xả – Vô ngã – Vô cầu của nhà Phật thì việc thờ Phật mới đúng Pháp trang nghiêm, tự khắc sẽ được chư Phật – chư Hộ Pháp 10 phương gia trì tu tiến.

Phải giữ bàn thờ Phật luôn sạch sẽ. Nên dâng hương lạy Phật mỗi ngày 2 lần, khoảng 6 giờ sáng và 6 giờ tối. Nếu kết hợp lạy sám hối với công phu thực hành tham thiền, niệm Phật, trì chú thì không gì quý bằng.

Phật chẳng có tướng nơi hình, tượng đang thờ. Lập bàn thờ Phật là nương nơi sự tướng mà tu Phật, hành theo hạnh Phật, tầm về Tự Tánh Phật của chính mình. Thờ một vị Phật tức thờ thập phương ba đời Chư Phật. Niệm Phật danh một vị Phật tức đồng niệm Phật danh thập phương ba đời Chư Phật. Vì vậy, tùy tâm duyên mà thỉnh vị Phật mình kính hướng nhưng tuyệt đối không sanh tâm ý phân biệt cao thấp, chọn Phật này, bỏ Phật kia… mà phạm thượng. “Năng lễ, sở lễ, Tánh không tịch”, nếu có thể liễu triệt Lý Tánh nêu trên thì việc thờ kính Phật, tu hành sẽ lợi lạc vô cùng trên đường giác ngộ.

Những điều lưu ý khi thờ Phật

Với những ý nghĩa quan trọng khi thờ Phật như đã trình bày. Qúy Phật tử để tránh bị tổn phước đã gây dựng, mỗi người cần chú ý khi thờ Phật các điều sau:

1. Khi lên mạng mỗi người vui lòng chạm tay vào phía gần mé màn hình, không nên để ngón tay ngay hình Phật. Không nên đặt hình nền Phật lên điện thoại khi chưa tắt máy mà bỏ hình Phật vào túi quần hoặc bỏ nơi thấp hơn đầu, cười nói chuyện như vậy làm đệ tử Phật tổn phước.

2. Khi đi ngang tượng Phật , hình Phật, tránh nghênh ngang quay lưng vào, không nên mặc quần áo hở hang khi vào thắp nhang lạy Phật. Không la cười, đùa giỡn nơi thờ Phật.

3. Không mua loại nhang có in hình Phật, Bồ Tát, nếu lỡ có mua thì cắt hình ảnh vào tủ kính để nơi cao hơn đầu. Kinh sách, đĩa, có hình Phật phải để nơi cao .

4. Khi nhìn thấy ai in hình Phật vào trong ghế ngồi hoặc chậu cây vui lòng đừng ngồi vào. Không đeo dây chuyền đồ trang sức có in hình Phật.

5. Cẩn thận không nên nằm quay chân vào nơi thờ Phật ở gần đó, nên nằm quay đầu vào nơi thờ Phật hoặc hình Phật.

6. Khi thờ Phật phải cao, trang nghiêm, dọn dẹp sạch sẻ thường xuyên, không phơi quần áo trước nơi thờ Phật. Không khạc nhổ gần nơi thờ Phật.Trước Khi niệm Phật Thích Ca phải súc miệng sạch sẽ

7. Khi tượng Phật cũ, hư có thể để nơi trong chùa, cất vào vị trí sạch sẽ, gốc cây ít người qua lại. Không nên phỉ báng chửi mắng, đập bể ,quăng ném xúc phạm tượng Phật.

8. Khi nhìn thấy người khác lạy Phật không nên cười nhạo khinh khi tự cho rằng lạy Phật bằng xi măng đất sét. Đi ngang tượng Phật nên khẽ cúi đầu.

9. Không nên xem những video hoặc bộ phim làm hạ uy đức của Phật rồi tự mình có ý chê bai xem thường. Không nên niệm hồng danh danh hiệu của những vị Phật không có thật hoặc thờ cúng những vị Phật không có thật trong lịch sử để hạ uy đức của Phật Thích Ca.

10. Khi nhìn thấy hoặc nghe người khác xúc phạm Phật Phật tử tuỳ duyên xử lý trong hoàn cảnh đó tránh sân giận, lòng cầu mong cho người đó bớt tội (nghiệp).

Tôn kính Phật là sức mạnh ban đầu của mọi sự tu tập