[Góc review sách] Tiếng chim hót trong bụi mận gai - Mượn tiếng chim để kể về câu chuyện tình vừa đẹp vừa bi thương

Cuốn tiểu thuyết Tiếng Chim Hót Trong Bụi Mận Gai ra mắt cách đây đã hơn 40 năm nhưng tác phẩm vẫn được rất nhiều khán giả hiện đại say mê bởi những giá trị nhân văn sâu sắc mà cuốn cách mang lại. Cũng bởi vậy, Tiếng Chim Hót Trong Bụi Mận Gai từng được đánh giá là cuốn tiểu thuyết sánh ngang với tác phẩm kinh điển Cuốn Theo Chiều Gió thời bấy giờ.

Tiếng Chim Hót Trong Bụi Mận Gai là cuốn tiểu thuyết đầu tay của nữ y tá Colleen McCullough. Khởi đầu câu chuyện là hình ảnh một chú chim hót hay nhất thế gian và chỉ hót một lần trong đời. Tác phẩm xoay quanh cuộc sống của gia đình Cleary mà trung tâm của nó là câu chuyện tình yêu giữa Meggie Cleary và cha đạo Ralph de Bricassart - Một tình yêu trong sáng và táo bạo, vừa đau đớn lại ngọt ngào.

Song song với đó là những diễn biến của gia đình Cleary với 3 người phụ nữ đại diện cho 3 thế hệ khác nhau và cách họ ứng xử trước những xung đột về tâm lý và đạo đức. Cốt truyện liền mạch, không lê thê dài dòng, tác giả Colleen đã mê hoặc người đọc ngay từ những trang sách đầu tiên. Một khi đã lạc vào thế giới của Colleen, bạn sẽ chẳng thể thoát ra được một cách dễ dàng.

Thời điểm tác phẩm này được xuất bản, tác giả vẫn chưa được coi là một nhà văn nổi tiếng. Có lẽ vì vậy, những tâm tư, tình cảm và suy nghĩ của những người phụ nữ trong cuốn tiểu thuyết này được khắc họa vô cùng chân thật và rõ nét.

Ba thế hệ phụ nữ đều đại diện cho 3 cách ứng xử kkhasc nhau tước những chông chênh của cuộc đời, người cam chịu, người đấu tranh, người chọn cách sống độc lập. Mẹ của Meggie - bà Fiona đích thực là đại diện của những người phụ nữ gai góc, mạnh mẽ để chịu đựng những cay đắng của số phận. 

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình khá giả, dù là một người phụ nữ thông minh, bà vẫn không thể thaost được sự sắp đặc của gia đình để rồi trở thành một người vợ chỉ biết tối ngày quanh quẩn xó nhà. Độc giả sẽ không dành nhiều sự đánh giá cao cho nhân vật này, cho đến khi bà chuyển từ vùng quê hẻo lánh đến trang trại cừu ở Drogheda. 

Tại đây gia đình bà gặp phải nhiều biến cố, đỉnh điểm chính là khi người chồng và người con trai của bà qua đời, nhưng chưa khi nào bà gục ngã và đầu hàng trước số phận. Trái ngược với Fiona, Justine con gái của Meggie với người chồng đầu tiên. Đây là một cô gái trẻ và hiện đại, cô sống theo những chuẩn mực đạo đức riêng và không chấp nhận sự an bài của số phận.

Nhân vật trung tâm của tác phẩm chính là Meggie – người phụ nữ cố gắng vượt lên số phận để giành lấy tình yêu và hạnh phúc cho mình. Chuyện tình của cô với cha Ralph cũng giống như bài ca của chú chim hót hay nhất thế gian, rằng nếu muốn có được điều mình muốn, bạn phải đánh đổi cả cuộc đời để có được. “Bởi vì tất cả những gì tốt đẹp nhất chỉ có thể có được khi ta chịu trả giá bằng nỗi đau khổ vĩ đại”.

Trót yêu một người không cùng giai cấp đã là đau khổ nhưng trót yêu một người từng thề sẽ không bao giờ kết hôn lại càng đau khổ hơn. Để quên đi mối tình, Meggie đã phải kết hôn với một công nhân trong trang trại, thậm chí ngay cả khi cả 2 có với nhau một đứa con gái nhưng những gì cô cảm nhận được đó không phải là tình yêu. Gạt bỏ cuộc hôn nhân tẻ nhạt, Meggie trở về Drogheda và đấu tranh cho một tình yêu mà lẽ ra nàng đáng có. Dù không thắng được định mệnh nhưng những gì Meggie đã làm khiến người đọc cảm thấy khâm phục. Một người phụ nữ dám yêu dám hận, dám đấu tranh cho tình yêu của mình. Và đâu đó hình ảnh của một nàng Meggie vẫn thấp thoáng ở ngay ngoài kia. Đó là chí do tại sao nhân vật này lại dễ dàng chiếm được tình cảm của độc giả nữ đến như vậy.

Colleen McCullough đã vô cùng xuất sắc trong việc khắc họa ba nhân vật đại diện cho ba thế hệ khác nhau. Cách nữ nhà văn xây dựng tâm lý nhân vật không hề khoa trương mà ngược lại rất gần gũi với độc giả. Xuyên suốt tác phẩm, độc giả có thể tìm thấy chính bản thân mình trong đó. Cách những nhân vật ứng xử với hạnh phúc, với những biến cố trong cuộc đời, với nghị lực phi thường làm cho ta bỗng dưng thấy có một sự đồng cảm sâu sắc.

Những diễn biến xung quanh như cách con người ứng xử với thiên nhiên và xã hội được xây dựng một cách phù hợp. Thông qua các tình huống sinh hoạt hằng ngày của gia đình Cleary, độc giả cảm nhận được sự khắc nghiệt của khí hậu của nước Úc với những năm hạn hán kéo dài và những cơn mưa không bao giờ dứt. 

Bên cạnh đó, tác giả cũng khai thác được một góc nhìn thực tế về chiến tranh. Ban đầu, thanh niên trai tráng trong làng ai cũng háo hức được ra trận, cho đến khi trở về, hậu quả mà chiến tranh gây ra đã ám ảnh họ suốt cả một đời. “Khi chiến tranh mới bắt đầu, có người nào chiêm bao thấy được những mất mát sẽ lâu dài và nặng nề đến thế không?”.

Tiếng Chim Hót Trong Bụi Mận Gai đưa người đọc đi từ cảm xúc này đến cảm xúc khác. Tuy bối cảnh được diễn ra chủ yếu tại vùng Drogheda khắc nghiệt nhưng câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn nhờ những xung đột nội tâm của nhân vật. Khép lại những trang sách, người đọc vẫn không thể nào quên được nàng Meggie trong bộ váy màu hồng tro cùng mối tình say đắm không dứt với cha Ralph. Phải chăng những thứ không có được mới là thứ đẹp đẽ nhất?

Tác phẩm Tiếng Chim Hót Trong Bụi Mận Gai đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và được chuyển thể thành thành series phim truyền hình vào những năm 80 của thế kỷ XX. Bộ phim gồm 6 tập và đã đoạt 3 giải Emmy tại thời điểm phim vừa mới được công chiếu.

Xem thêm: [Góc Review sách] Tiểu thuyết Lolita - Sự xung đột giữa hai giá trị đạo đức và cái đẹp