Duyên là gì, hiểu đúng về 'vạn sự tùy duyên' trong đạo Phật

Gặp được một người vào thời điểm mình cần họ nhất đó chẳng phải là có duyên rồi hay sao? Thế nhưng tìm được nhau đã khó, ở lại bên nhau lâu dài còn khó hơn. Điều này đã không còn là nhân duyên mà chính là do con người sắp đặt. Duyên trời sắp đặt cho chúng ta cơ hội để gặp gỡ còn ở lại được bên nhau hay không là do lòng người.

Duyên là gì?

Duyên là gì? Chúng ta nghe nhiều đến duyên phận nhưng mấy ai hiểu được rốt cuộc nhân duyên là gì mà lại khiến cho con người có một chấp niệm mãnh liệt đến thế. Con người gặp nhau là duyên phận, xa nhau cũng bởi hai từ duyên phận, có thật là như thế? 

Mối quan hệ giữa thiên - địa - nhân đều có liên quan đến sinh mệnh của mỗi người. Đó được gọi là duyên số. Ở một thời điểm nào đó dù muốn dù không chúng ta buộc phải tin vào nhân duyên của mình với người. Người xưa từng nói, duyên số do trời định đoạt, con người khó lòng thay đổi. Nhưng nếu chúng ta thật sự đủ duyên phận thì sẽ tìm được nhau và ở bên nhau thôi. 

Nói về nhân duyên, chuyện xưa kể lại về ông Tơ bà Nguyệt sẽ duyên cho nhiều cặp đôi ở thế gian này. Mỗi người đều mang trong mình một niềm tin rằng chỉ cần có sợi dây chỉ hồng của ông Tơ bà Nguyệt thắt vào chân thì dù có trải qua bao chia ly cách biệt, dù có ở tận chân trời góc bể nào cũng sẽ gặp nhau và kết duyên thành vợ chồng. Người ta nói, nhân duyên là do trời ban, con người khó lòng thay đổi được.

Gặp được một người phù hợp vào đúng thời điểm mình cần người ta nhất đó chẳng phải là hạnh phúc hay sao. Nhưng tìm được nhau đã khó, kiên nhẫn ở lại bên nhau còn khó hơn. Điều đó không phụ thuộc vào ý trời mà là do con người định đoạt. Duyên số sắp xếp cho chúng ta cơ hội gặp nhau, còn ở lại hay không là do lòng người. Đừng đổ tại nhân duyên đã hết, chỉ có lòng người thay đổi mà thôi.

Đã có những lúc ta chẳng còn tin vào duyên số nữa . Người mà chúng ta tình cờ gặp năm ấy, từng khiến chúng ta chìm đắm vào tình yêu cuối cùng cũng đã không thể ở bên cạnh chúng ta được nữa. Trong lòng cứ vương vấn mãi một gương mặt, một cái tên, nhưng lại chẳng thể làm gì khác được.

Vậy cuối cùng duyên là gì, phận là gì mà càng có được lại càng dễ dàng vụt mất, càng cố gần bên lại càng xa cách. Cuối cùng thì liệu hạnh phúc có xuất phát từ hai chữ duyên phận hay không?

Cuộc đời thực sự rất ngắn mà duyên phận lại quá mỏng manh. Tìm được nhau còn để mất, huống chi là những người chỉ ngồi yên mà mong chờ duyên đến. Giữa thế gian này, sao ta không thử bước ra ngoài kia, ngắm nhìn thế giới, đi tìm một nửa mà mình còn thiếu sót. Sao ta không níu giữ người ấy ở bên cạnh mà lại buông lơi rồi đổ thừa cho duyên đã hết? Sao ta không trân trọng người ấy thật nhiều để giờ không phải hối tiếc thế này?

Người ta cứ đổ thừa cho duyên phận khiến tình cảm của chúng ta dang dở lưng chừng. Thế nhưng đâu biết rằng nếu như cả hai thật sự cùng nhau cố gắng, thật sự một lòng một dạ thì chẳng có điều gì có thể tách rời hai con người còn yêu thương nhau. Nhân duyên không cưỡng ép chúng ta phải xa nhau, chỉ có lòng người không còn tha thiết ở bên nhau nữa mà thôi.

Nếu chúng ta còn trẻ, hãy tự tạo ra nhân duyên cho chính mình. Nếu chúng ta không còn trẻ, chúng ta hãy trân trọng người ngay trước mặt mình. Bởi bỏ lỡ nhau một lần là cách xa một đời. Không còn có cơ hội để quay lại nữa.

Vạn sự tùy duyên trong Phật giáo

Chúng ta nghe nhiều đến câu vạn sự tùy duyên rồi nhưng để hiểu vạn sự tùy duyên là gì thì thật sự là rất mơ hồ. Theo quan điểm của nhà Phật, Vạn sự tùy duyên được hiểu như sau:

Vạn vật nhân sinh duyên, vạn vật nhân sinh diệt

Trên thế gian này, vạn vật đều là do duyên số mà hợp thành, con người sinh ra, có mặt trên thế giới này là nhờ có duyên. Tùy duyên chính là dùng thái độ sống ung dung tự tại, mặc theo tự nhiên, không cưỡng cầu, không gượng ép. Không ai biết trước được tương lai ra sao, người muốn đi cứ để họ đi, người muốn ở lại thì chẳng cần làm gì họ cũng sẽ nguyện ý ở lại.

Duyên như có như không

Câu này có nghĩa là hữu duyên thiên lý năng tương ngộ, vô duyên đối diện bất tương phùng. Hữu duyên hay vô duyên, có thiện duyên hay nghiệt duyên đều đã được định từ trước. 

Duyên là nhân quả

Phật giáo tin rằng mọi nhân duyên trên đời đều xuất phát từ nhân quả. Nếu kiếp trước gieo nhiều duyên thiện thì kiếp này sẽ gặp được nhiều người tốt, nhân duyên như ý. Nếu kiếp trước gieo nhiều ác duyên thì kiếp này sẽ gặp phải những nghiệt duyên, sống trong đau khổ, tránh không được, trốn không xong. Do đó Phật luôn khuyên nhủ chúng sinh rằng nên làm điều tốt để được hưởng phước lành.

Duyên đến duyên đi

Trên đời không có bữa tiệc nào không tàn. Đó có thể là vì duyên đến rồi lại đi, nó không phải là hiển nhiên, nó là một quá trình. Còn duyên thì ở bên nhau, không còn duyên nữa thì rời xa, trên đời này chuyện gì cũng xảy ra theo một quy luật như vậy. Vì thế nếu một ngày mọi chuyện chẳng còn được như ý thì xin bạn cũng hãy đừng tiếc nuối, đừng giận giữ, đừng tự trách mình trách người. Như thế chỉ khiến cho nghiệt duyên thêm chồng chất.

Vạn sự tùy duyên là vậy, ai hiểu được đạo lý này sẽ khiến cuộc sống thêm nhẹ nhàng hơn. Bởi có duyên thì hợp, hết duyên thì tan,  cuộc đời này là như vậy.

Hy vọng thông qua những chia sẻ trên mỗi người chúng ta có thể phần nào hiểu được duyên là gì và vạn sự tùy duyên là gì? Từ bây giờ mỗi người chúng ta đều hãy giữ một thái độ trân trọng đối với bất cứ nhân duyên nào đến với mình trong đời. Hãy dùng thái độ sống tích cực, đúng đắn nhất, yêu thương người bằng một tình yêu chân thành mãnh liệt nhất. Dẫu sau này có chẳng thể ở bên nhau được nữa thì cũng sẽ lưu giữa trong ký ức của nhau những hình ảnh đẹp nhất. Mỗi con người đến và đi trong đời chúng ta đều có nguyên do của nó. Chỉ cần bản thân chẳng làm gì thẹn với lòng thì mọi chuyện sau này cứ để cho duyên số sắp đặt đi.

Xem thêm: Những triết lý của nhà Phật về cuộc sống, càng đọc càng thấm