Vì sao Liên Xô vẫn sẵn sàng giúp đỡ Việt Nam cho đến khi "lực kiệt"?

Trong thời kỳ kháng chiến, Liên Xô hỗ trợ Việt Nam khí dược, đào tạo cán bộ, chuyên gia quân sự. Hậu chiến tranh, họ hỗ trợ ta tái thiết đất nước. Và cho đến những năm 1980 khi Liên Xô đối mặt với nhiều vấn đề, họ vẫn dành cho Việt Nam khoản viện trợ 1 tỷ USD mỗi năm.

Đỗ Thu Nga
07:00 24/11/2021 Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Vào ngày 16/3/2016, RBTH – một ấn phẩm của hãng truyền thông Rossiyskaya Gazeta (Nga) có đăng tải bài viết với tiêu đề: "Liên Xô đã giúp Việt Nam tái thiết thời hậu chiến như thế nào?". Bài viết này đã lược lại những dấu mốc quan trọng trong quan hệ hợp tác kinh tế giữa Liên bang Xô Viết và Việt Nam kể từ khi hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao (1950) cho đến nay. Đồng thời nhấn mạnh đến tiềm năng thúc đẩy quan hệ hợp tác trong thời kỳ mới, nhất là quan hệ hợp tác kinh tế giữa Nga và Việt Nam kể từ khi Việt Nam chính thức gia nhập Liên minh kinh tế Á – Âu (2015).

Như đã nói, sự giúp đỡ của Liên Xô đối với Việt Nam chính thức bắt đầu từ ngày 30/1/1950. Trong giai đoạn từ 1955 đến 1958 thì "các yếu tố Liên Xô" bắt đầu đóng vai trò nổi bật trong việc hình thành nền móng nền kinh tế quốc gia Việt Nam. Hàng loạt hiệp ước, hiệp định nhằm củng cố cơ sở kinh tế, phát triển hợp tác ở các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, tài chính... Mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia cứ tằng dần theo các năm cho đến khi kết thúc chiến tranh và tiếp tục duy trì cho đến khi Liên bang Xô Viết tan rã.

Phần lớn khoản viện trợ kinh tế của Liên Xô hướng vào việc tái thiết và phát triển của ngành công nghiệp hàng đầu ở Việt Nam. Liên Xô cũng hỗ trợ giúp khôi phục và xây dựng các cơ sở của ngành công nghiệp mới nổi ở Việt Nam, giúp tạo ra các nông trường quốc doanh, khảo sát địa chất, phát triển giao thông, thông tin liên lạc, giáo dục và y tế... 

vi-sao-lien-xo-van-san-sang-giup-do-viet-nam-cho-den-khi-luc-kiet-0
Người dân Việt Nam tái thiết đất nước sau chiến tranh (Ảnh: Làm lại đường giao thông ở phía Nam Hà Nội năm 1988)

Sau khi Việt Nam thống nhất vào năm 1975, mối quan hệ hợp tác chuyển thành "hợp tác cùng có lợi" nhưng vẫn với tinh thần "anh em". Liên Xô vẫn tiếp tục cung cấp cho Việt Nam các khoản viện trợ kinh tế cho đến giữa những năm 80.

Giai đoạn từ năm 1978 đến giữa những năm 1980, Liên Xô đã cung cấp các khoản viện trợ từ 700 triệu đến 1 tỷ USD viện trợ hàng năm cho Việt Nam. Các viện trợ bao gồm các khoản cho vay, tín dụng thương mại, đào tạo kỹ thuật, các dự án hỗ trợ, trợ giá... 

Với việc ký kết một thỏa thuận thương mại tự do với Liên minh kinh tế Á - Âu trong năm 2015, các nhà lãnh đạo Việt Nam đã tuyên bố rằng sẽ nâng mức thương mại song phương với các nước thuộc liên minh kinh tế gồm các quốc gia thuộc Liên Xô cũ lên 10 tỷ vào năm 2020. Nhưng con số này vẫn khá khiêm tốn so với mức thương mại song phương hàng năm giữa Hoa Kỳ và Việt Nam với hơn 30 tỷ USD.

Trong quá khứ, Moscow chính là đối tác thương mại lớn nhất của Hà Nội, mối quan hệ đặc biệt này kéo dài từ những năm 1970 đến năm 1991 với một thực tế rằng Liên Xô là quốc gia viện trợ lớn nhất cho Việt Nam.

vi-sao-lien-xo-van-san-sang-giup-do-viet-nam-cho-den-khi-luc-kiet-8
Các chuyên gia Liên Xô và công nhân Việt Nam trên công trường nhà máy thủy điện Hòa Bình

"Toàn bộ các cơ sở công nghiệp của Việt Nam sau chiến tranh đã được khôi phục và xây dựng bởi sự giúp đỡ của người Liên Xô," Hoàng Khư, một cựu chuyên viên kỹ thuật của liên doanh dầu khí Vietsovpetro cho biết.  

Người này cũng cho biết, sự giúp đỡ của người Liên Xô/Nga đã vượt ra ngoài cả dầu dầu khí. "Sự giúp đỡ của các chuyên gia Liên Xô và sau này là Nga đã vượt ra ngoài phạm vi lĩnh vực dầu và khí đốt. Chuyên gia Liên Xô đã giúp đỡ rất nhiều trong việc tái thiết miền Nam, làm sạch những vùng đất nông nghiệp đã bị nhiễm chất độc da cam và các hóa chất độc hại khác".

Sau khi chiến tranh qua đi cũng có một số quốc gia hỗ trợ Việt Nam tái thiết đất nước. Trung Quốc đã góp khoản tiền hơn 300 triệu USD viện trợ hàng năm, cho đến khi hai nước xảy ra xung đột biên giới năm 1979. Nhật Bản cũng sẵn sàng viện trợ cho Việt Nam và các khoản viện trợ này bị ngưng khi Việt Nam đem quân giải phóng Campuchia khỏi thảm họa diệt chủng Polpot. 

Ở phương Tây, quốc gia duy nhất viện trợ cho Việt Nam là Thụy Điển. Khoản viện trợ trung bình hàng năm của Thụy Điển cho Việt Nam cho đến năm 1986 là khoảng 100 triệu USD. 

vi-sao-lien-xo-van-san-sang-giup-do-viet-nam-cho-den-khi-luc-kiet-6

Các khoản viện trợ của Liên Xô tăng vọt khi Hà Nội gia nhập khối Comecon, một tổ chức kinh tế của các quốc gia khối XHCN bao gồm Liên Xô, Bulgaria, Cộng Hòa Séc, Hungary, Ba Lan và Romania.

Theo công bố bởi Thư viện Quốc hội Nga (Library of Congress), các khoản viện trợ kinh tế của Liên Xô cho Việt Nam nằm trong khoảng 700 triệu đến 1 tỷ USD trong năm 1978. Đến giữa những năm 1980, khi Liên Xô phải đối mặt với nhiều vấn đề, họ đã dành cho Việt Nam khoảng viện trợ 1 tỷ USD hàng năm.

"Chúng tôi đã xây dựng hàng loạt các nhà máy thủy điện ở Việt Nam..." Nikolai Baltak, một chuyên gia kỹ thuật người phục vụ ở Việt Nam từ năm 1983 đến năm 1987 cho biết, "Chúng tôi đã giúp đỡ cho đến khi Liên Xô không còn khả năng để trợ giúp Việt Nam”.

"Tuyến đường sắt Bắc-Nam từ thành phố Hà Nội đến thành phố Hồ Chí Minh đã được người Liên Xô giúp xây dựng lại, Liên Xô đã cũng cung cấp sự hỗ trợ về kỹ thuật để xây dựng lại các cây cầu lớn nhất trong cả nước." Ông Khư cho biết.

vi-sao-lien-xo-van-san-sang-giup-do-viet-nam-cho-den-khi-luc-kiet
Bức tranh cổ động “Việt Nam - Liên Xô, khoảng cách tuy xa nhưng trái tim của chúng ta luôn ở bên nhau”

"Các cơ sở hạ tầng du lịch thời Pháp bị phá hủy bởi chiến tranh đã được người Liên Xô giúp đỡ xây dựng lại. Những khách du lịch đầu tiên từ châu Âu đến Việt Nam sau khi kết chiến tranh chính là người Liên Xô/ Nga. Việt Nam sau chiến tranh đã bị bao vây cô lập, nhưng ngay cả với người Liên Xô bình thường họ cũng có một cái nhìn sâu sắc vào việc tái thiết lại Việt Nam. Hiện tại Việt Nam hiện là một trong những điểm thu hút khách du lịch Nga phổ biến nhất ở châu Á", Ông Khư chia sẻ.

Vài năm trở lại đây, thương mại Việt - Mỹ lớn hơn gấp nhiều lần so với Việt - Nga. Nhưng "có rất nhiều cơ hội mà người Nga có thể thấy ở thị trường Việt Nam. Nga chắc chắn vẫn là đối tác ưu tiên của Việt Nam trong các lĩnh vực công nghệ cao, quốc phòng và điện hạt nhân", ông Khư cho biết thêm.

Xem thêm: Người lính chán ghét chiến tranh từng 'bẻ tên cởi giáp', trở thành danh y lỗi lạc của Đại Việt là ai? Thậm 

songdep.com.vn

5 chủ đề bạn cần biết mỗi tuần

Mỗi thứ Tư, bạn sẽ nhận được email tổng hợp những chủ đề nổi bật tuần qua một cách súc tích, dễ hiểu, và hoàn toàn miễn phí!

Bài Mới

Bình luận