Thuộc lòng cách làm đề "Đọc hiểu" thi Ngữ văn tốt nghiệp THPT để ăn chắc 3 điểm

Điểm một vài điều quan trọng về kiểu đề đọc hiểu ở đề thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn

Đọc hiểu là gì? Đọc là hoạt động của con người nhận biết các ký hiệu và chữ cái bằng mắt, suy nghĩ và ghi nhớ những gì đọc được trong đầu. Đồng thời truyền đạt đến người nghe bằng cách tạo ra âm thanh bằng thiết bị phát âm. 

Hiểu là phát hiện, nắm vững mối liên hệ giữa các sự vật, hiện tượng, sự vật cụ thể và ý nghĩa của các mối liên hệ đó. Sự hiểu biết cũng bao gồm tất cả các nội dung và có thể áp dụng vào cuộc sống. Hiểu có nghĩa là trả lời câu hỏi như thế nào? Cái gì? Làm thế nào?

Tóm lại: Đọc hiểu là đọc kết hợp với hình thành năng lực lý giải, phân tích, khái quát hóa và phán đoán đúng sai. Tức là kết hợp với khả năng, suy luận và diễn đạt.

Đọc hiểu là một phần trong đề thi tốt nghiệp THPT. Nó chiếm đến 3 điểm. Ngữ liệu đọc hiểu thường được trình bày dưới dạng 1 đoạn văn bản và có thể là bất kỳ loại văn bản nào bao gồm khoa học, công vụ, báo chí đến nghệ thuật. Miễn là văn bản được viết dưới dạng ngôn từ. Nhưng chủ yếu là văn bản nghị luận. 

Yêu cầu của kiểu đề đọc hiểu này tập trung vào các khía cạnh:

- Nội dung chính và ý nghĩa của văn bản.

- Thông tin quan trọng về văn bản như tiêu đề, phong cách ngôn ngữ, cách diễn đạt.

- Kiến thức từ vựng, cú pháp, dấu câu, cấu trúc và thể loại văn bản.

- Một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản và tác dụng của nó.

Cách làm đề "Đọc hiểu" thi Ngữ văn tốt nghiệp THPT để ăn chắc 3 điểm

Thông thường trong bài đọc biểu các bạn sẽ bắt gặp một số dạng câu hỏi sau:

- Dạng câu hỏi nhận biết: Thường hỏi xác định phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ, tìm từ ngữ, hình ảnh, xác định cách trình bày văn bản…

- Dạng câu hỏi hiểu: Thường hỏi học sinh hiểu như thế nào về một câu nói trong văn bản; hỏi theo học sinh thì vì sao tác giả lại cho rằng, nói rằng…(kiểu hỏi này là để xem học sinh và tác giả có đồng quan điểm hay không); Kiểu câu hỏi theo tác giả… Ba kiểu hỏi này thường lặp đi lặp lại.

- Dạng câu hỏi vận dụng: Thường yêu cầu học sinh rút ra thông điệp có ý nghĩa, điều tâm đắc hoặc chỉ ra những việc làm cụ thể của bản thân.

Để ăn chọn 3 điểm phần thi đọc hiểu thì các bạn cần nắm chắc 3 điểm sau:

Bước 1: Đọc thật kỹ đề bài, đọc đến thuộc lòng từng câu, dễ trước khó sau: Đề văn theo hướng đổi mới có 2 phần: đọc hiểu và làm văn. Phần đọc hiểu thường xoay quanh nhiều vấn đề, thí sinh cần nắm vững những kiến thức cơ bản sau:

Nhận biết 6 phong cách ngôn ngữ văn bản. Dựa ngay vào các xuất xứ ghi dưới phần trích của đề bài để nhận dạng được các phong cách như: Báo chí, Văn chương nghệ thuật, Khoa học, Chính luận, Khẩu ngữ hay Hành chính công vụ.

Xác định 5 phương thức biểu đạt của văn bản dựa vào các từ ngữ hay cách trình bày. Đoạn trích thấy có sự việc diễn biến (Tự sự), nhiều từ biểu lộ xúc động (Biểu cảm), nhiều từ khen chê, bộc lộ thái độ (Nghị luận), nhiều từ thuyết trình, giới thiệu về đối tượng (Thuyết minh) và có nhiều từ láy, từ gợi tả sự vật, sự việc (Miêu tả).

Nhận biết các phép tu từ từ vựng (so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, lặp từ, nói quá, nói giảm, chơi chữ…); tu từ cú pháp (lặp cấu trúc câu, giống kiểu câu trước; đảo ngữ; câu hỏi tu từ; liệt kê).

Các biện pháp tu từ có tác dụng làm rõ đối tượng nói đến, tăng thêm gợi cảm, gợi hình ảnh, âm thanh, màu sắc, làm đối tượng hấp dẫn, sâu sắc.

Đối với, các văn bản trong đề chưa thấy bao giờ, học sinh cần đọc nhiều lần để hiểu từng câu, từng từ, hiểu nghĩa và biểu tượng qua cách trình bày văn bản, liên kết câu, cách ngắt dòng… để có thể trả lời những câu hỏi: Nội dung chính của văn bản, tư tưởng của tác giả gửi gắm trong văn bản.,thông điệp rút ra từ văn bản…

Bước 2: Đọc các yêu cầu, gạch chân các từ ngữ quan trọng, câu quan trọng. Việc làm này giúp các em lý giải được yêu cầu của đề bài và xác định hướng đi đúng cho bài làm, tránh lan man, lạc đề.

Bước 3: Luôn đặt câu hỏi và tìm cách trả lời: Ai? Cái gì? Là gì? Như thế nào? Kiến thức nào? Để bài làm được trọn vẹn hơn, khoa học hơn tránh trường hợp trả lời thiếu.

Bước 4: Trả lời tách bạch các câu, các ý. Chọn từ ngữ, viết câu và viết cẩn thận từng chữ.

Bước 5: Đọc lại và sửa chữa chuẩn xác từng câu trả lời. Không bỏ trống câu nào, dòng nào.

Một số lưu ý quan trọng trong quá trình làm bài

- Viết đúng từ ngữ, trình bày rõ ràng, đúng chính tả, dấu câu, không viết dài.

- Chỉ dùng thời gian khoảng 30 phút làm câu hỏi đọc hiểu. Trả lời đúng câu hỏi của đề.

- Làm trọn vẹn từng câu, không bỏ ý, không viết vội vàng để giành chắc chắn từng 0,25 điểm bài.

Xem thêm: Tham khảo ngay: Đề thi và đáp án môn Ngữ văn thi tốt nghiệp THPT 3 năm gần nhất