Ghé thăm làng cổ ngàn năm tuổi chưa nhuốm "bụi trần" ở vùng đất anh hùng Quảng Ngãi

Các chuyên gia từng nhận định, làng cổ Gò Cỏ bên bờ biển Sa Huỳnh (xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi) là bức tranh di sản hoang sơ, hội tụ tinh hoa ba nền văn hóa Sa Huỳnh, Chăm Pa và Đại Việt. 

Làng cổ này nằm cách TP Quảng Ngãi khoảng 45km về phía nam. Làng có diện tích khoảng 65ha, nằm giữa hai đồi núi cao, có lớp cư dân cổ, là chủ nhân của nền văn hóa Sa Huỳnh, niên đại khoảng 2.500-3.000 năm. Địa chất chủ yếu là các loại đá granit được hình thành khoảng 250 triệu năm trước.

Năm 1909, nhà khảo cổ học người Pháp tên M.Vinet, lần đầu phát hiện bên bờ biển Sa Huỳnh, gần làng cổ Gò Cỏ có khoảng 200 mộ chum. Di tích khảo cổ đó được gọi là Dépot à Jarres Sa Huỳnh (nghĩa là kho chum Sa Huỳnh).

Cùng với văn hóa Đông Sơn (miền Bắc), văn hóa Óc Eo (miền Nam), văn hóa Sa Huỳnh (miền Trung) là "ba cái nôi văn minh" xưa tạo thành tam giác văn hóa trên lãnh thổ Việt Nam.

Tiến sĩ Guy Martini - Tổng thư ký Mạng lưới công viên địa chất toàn cầu của UNESCO từng đánh giá: Làng cổ Gò Cỏ là "báu vật" của Quảng Ngãi. Nơi đây hội tụ điều kiện văn hóa - địa chất để trở thành một thực thể sống động của không gian văn hóa Sa Huỳnh.

Hiện nay, làng cổ này vẫn chưa bị đô thị hóa nên giữ được một nét hoang sơ, chân chất hiếm có. Ngôi làng với vỏn vẹn 83 hộ dân, đường đi quanh co gập ghềnh nhưng đã đến là không ai muốn về. 

Người dân trong làng vẫn giữ phương thức sản xuất và nét canh tác lâu đời truyền thống. Bên cạnh ghe chèo, thuyền nan, thúng chai được mọt số "nghệ nhân" trong làng làm bằng tre thì người dân còn tự đan rổ, giỏ, mủng bằng tre và lá dứa. Vì vậy mà, các đồ vật được sử dụng trong làng rất gần gũi với thiên thiên.

Điểm hấp dẫn đầu tiên thu hút du khách khi đến làng cổ Gò Cỏ là sau nhiều năm tạo dựng, đến giờ làng vẫn giữ gìn, tôn tạo thêm những con đường lát đá núi, bờ ruộng, bậc thang, kè đá giữa đất... Tất cả được xếp bằng đá núi, theo thời gian đã kết nối liền mạch vững chắc và đẹp mắt.

Giữa hai gành đá ở làng Gò Cỏ là bãi biển tuyệt đẹp. Dạo bước trên bãi biển, du khách sẽ rất thích thú với bãi đá cổ trải rộng từ bờ biển đến lưng chừng núi. Đây là địa điểm chụp ảnh vô cùng đẹp. 

Tuy nhiên nhiên khắc nghiệt năm nào cũng mang dông bão đến Quảng Ngãi nhưng bù lại thiên nhiên cũng đãi ngộ cho ngư dân nhiều đặc sản. Đến Gò Cỏ, du khách sẽ được ngư dân "chiêu đãi" các loại hải sản tươi ngon. Và chắc chắn không du khách nào cưỡng lại được hương vị tuyệt vời của canh lưỡi long – cá thửng, hàu sữa nấu lá giang hay mực tháng tư hấp gừng làng Gò Cỏ.

Xem thêm: Về Hưng Yên ngắm vẻ đẹp thanh bình ở làng nghề tương Bần nổi tiếng trăm năm