Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày4 Thành viên · 7.765 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng3 Thành viên · 2.316 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương3 Thành viên · 738 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống3 Thành viên · 5.017 Bài viết -
Sống An Lành3 Thành viên · 1.010 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu3 Thành viên · 4.316 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực3 Thành viên · 1.475 Bài viết
Bi kịch của dũng tướng trong "Gia Định tam hùng": Lập đại công cứu chúa đời trước rồi lại bị chúa đời sau đem giết
Nói về việc vị dũng tướng trong "Gia Định tam hùng" bị chúa giết, sử của người Âu Châu nói rằng, cái tội của họ Đỗ chỉ là làm được nhiều công lớn, uy danh lẫy lừng làm lu mờ địa vị của ông chúa nhỏ...
Gia Định tam hùng là cụm từ cùng để chỉ 3 dũng tướng của vua Gia Long đó là Đỗ Thanh Nhơn, Châu Văn Tiếp và Võ Tánh. Họ đều có những chiến công hiển hách nhưng lại chịu cái chết đầy bi kịch. Trong số đó, có lẽ buồn nhất là cái chết của Đỗ Thanh Nhơn.
Đại công cứu chúa
Đỗ Thanh Nhơn (hay Đỗ Thanh Nhân, Đỗ Thành Nhơn) là người gốc huyện Hương Trà, phủ Thừa Thiên, sau dời vào trấn Phiên An, tức Gia Định sau này. Có tài liệu chép rằng, ông tinh thông võ nghệ, thông làu binh pháp, có tài cầm quân đánh trận. Thế nên không ngạc nhiên khi xông pha xa trường, tướng họ Đỗ thường “ca khúc khải hoàn”.
Đỗ Thanh Nhơn trưởng thành giữa thời loạn lạc đất Đàng Trong. Thấy cảnh loạn thần Trương Phúc Loan một tay khuynh đảo triều chính khiến chúa Nguyễn lép vế, lại thêm Tây Sơn nổi dậy làm cho chúa một phen lưu lạc, vốn sẵn tính anh hùng, ông liền chiêu binh mãi mã, tổ chức nghĩa binh, mưu làm việc lớn.
Ông chọn đất Ba Giồng (tỉnh Định Tường xưa) làm căn cứ. Danh tiếng của họ Đỗ từ ấy vang xa, được nhiều người kính nể.
Đỗ Thanh Nhơn cho rằng, chúa Nguyễn là chính danh nên ngay từ đầu ông đã muốn phò giúp. Ông đặt tên đạo quân của mình là Đông Sơn để tỏ rõ sự đối địch với quân Tây Sơn.
Sau khi phất cờ khởi nghĩa năm 1771, lực lượng quân Tây Sơn ngày càng lớn mạnh, đánh chiếm và kiểm soát nhiều nơi thuộc quyền kiểm soát của chúa Nguyễn. Năm 1775, bị quân Tây Sơn rượt đuổi, chúa Nguyễn Phúc Thuần chạy đến Trấn Biên, rồi lệnh triệu tướng Tống Phước Hiệp đến phò trợ nhưng quân cứu viện không đến kịp.
Nhân cơ hội này, Đỗ Thanh Nhơn cùng một tóp thuộc hạ họp binh ở Ba Giồng được hơn 300 người xưng là "Đông Sơn thượng tướng quân" đi cứu giá. Từ Ba Giồng, tướng họ Đỗ đưa quân đánh úp quân Lam Sơn do Nguyễn Lữ chỉ huy, thắng mấy trận liền. Nguyễn Lữ không địch nổi nên lấy thóc trong kho chở hai trăm thuyền chạy về Quy Nhơn.
Lúc này, Đỗ Thanh Nhơn lấy được Gia Định (lần 1) bèn đón chúa Nguyễn Phúc Thuần trở lại. Do lập đại công nên ông được chúa thưởng dinh, phong tước Phương quận công. Tướng sĩ của ông cũng được ban thưởng theo thứ bậc.
Kết oán và trả thù Lý Tài
Sau khi về dưới trướng của chúa Nguyễn, Đỗ Thanh Nhơn kết oán với một viên tướng dưới quyền tướng Tống Phước Hiệp là Lý Tài. Lý Tìa vốn người gốc Hoa, chỉ huy đạo Hòa Nghĩa quân.
Trước khi từng kiếm sống bằng nghề buôn bán rau rồi sau thời gian tham gia phong trào Tây Sơn. Lúc theo quân Tây Sơn, Lý Tài do nhiều phen bại trận nên tỏ ra bất mãn, sau đầu hàng và về với chúa Nguyễn.
Chúa Nguyễn Phúc Thuần muốn thu dụng Lý Tài nhưng Đỗ Thanh Nhơn không đồng ý vì muốn tranh giành địa nên nói: Lý Tài chẳng qua cũng chỉ là loài chó, loài heo, có dùng cũng vô ích mà thôi. Bởi lời này mà hai bên kết oán với nhau.
Đến khi tướng Tống Phước Hiệp mất, Lý Tài lo Đỗ Thanh Nhơn làm hại mình, bèn đem thuộc hạ chiếm giữ núi Châu Thới chống lại Thanh Nhơn.
Một lần nọ, Lý Tài đem quân đánh úp Đông Sơn. Đỗ Thanh Nhơn chống cự không nổi, phải đắp lũy từ sông Bến Nghé đến Bến Thanh đẻ cố thủ. Và tháng 11 năm Bính Thân (1776) do sức ép của Lý Tài, chúa Nguyễn Phúc Thuần làm lễ nhường ngôi cho cháu ruột mình là Nguyễn Phúc Dương (Tân Chính vương). Lý Tài được Nguyễn Phúc Dương phong là Bảo giá đại tướng quân.
Đến năm 1777, Nguyễn Huệ đánh chiếm Gia Định lần 2. Tân Chính vương sai Lý Tài đem quân Nghĩa Hòa ra Hóc Môn (Gia Định) để cự chiến, cầm chân quân Tây Sơn.
Bấy giờ, vừa lúc Trương Phước Thận từ Cần Vọt đem quân đên cứu. Lý Tài thấy bóng cờ, ngờ là quân Đông Sơn đến đánh úp nên đã tự rút quân. Quân Tây Sơn thừa nước đuổi theo. Quân Lý Tài hoảng loạn chạy lên Ba Giồng (Tam Phụ) thì bị quân Đông Sơn của Đỗ Thanh Nhơn đón đường giết chết toàn bộ.
Cũng năm đó, quân Tây Sơn nhiều lần đánh bại quân chúa Nguyễn. Vì bị truy lùng nên Thái Thượng vương Nguyễn Phúc Thuần và Tân Chính vương Nguyễn Phúc Dương cùng một số quan lại bị bắt giết.
Đến năm 1778, Nguyễn Ánh - cháu của Nguyễn Phúc Thuần, lúc đó 17 tuổi đã được các tướng tôn làm Đại nguyên súy Nhiếp quốc chính. Kể từ đó, Đỗ Thanh Nhơn được kề cận để phò tá Nguyễn Ánh.
Bị chúa sát hại
Năm 1778, Đỗ Thanh Nhơn cùng Lê Văn Quân giết Tư Khấu Oai ở sông Bến Nghé. Sau đó lại cùng Hồ Văn Lân đi nước Chân Lạp. Ở đây lại giết Nặc Ninh, tôn Nặc Ấn làm vua Chân Lạp. Hồ Văn Lân sau đó ở lại bảo hộ còn Đỗ Thanh Nhơn kéo quân về Gia Định.
Năm 1780, Nguyễn Ánh xưng đế. Đỗ Thanh Nhơn có nhiều công trạng nên được phong làm Ngoại hữu phụ chính Thượng tướng quân, tước Quận công.
Là tướng tài và rất trung thành nhưng khi được phong làm Ngoại hữu phụ chính Thượng tướng quân, tước Quận công, thì đúng một năm sau (tháng giêng năm Tân Sửu (1781), Đỗ Thanh Nhơn bị Nguyễn Ánh giả bệnh gọi đến chầu rồi ngầm sai võ sĩ giết chết.
Lúc biết mình không sống nổi, ông ngửa mặt lên trời than: "Tôi chết không nhắm mắt nhưng hậu thế sẽ không chê cười tôi”. Xoay quanh cái chết của ông các tài liệu sau đó ghi chép có nhiều ý kiến, quan điểm trái chiều.
Đại Nam chính biên liệt truyện chép, tướng họ Đỗ là người có tài, làm chuyện ngang ngược và lộng hành, ỷ công lao phò tá mà sinh kiêu căng. Thậm chí cho rằng ông âm mưu đầu hàng Tây Sơn nhưng không thành. “Bấy giờ có quan Chưởng cơ là Tống Phúc Thiêm mật tâu với vua xin trừ bỏ hắn là tên giặc ở cạnh vua. Vua cho là phải bèn giả vờ bị bệnh, rồi sai triệu Đỗ Thanh Nhơn vào bàn việc. Nhân đó sai võ sĩ bắt và giết đi”, sách viết.
Việt sử tân biên thì chép rằng: "Trong khi Đỗ Thanh Nhơn lập nhiều công lớn, thì chúa Nguyễn Ánh đã nghe lời dèm pha đem giết đi...Rồi sử sách (Gia Định thông giám) của triều Nguyễn đã cố bào chữa cho họ Nguyễn về cái chết này: họ bảo Đỗ Thanh Nhơn đã quá cậy công, đã có ý thông đồng với Tây Sơn để làm phản, không tuân theo nghi lễ của triều đình, tự chuyên mọi việc v.v...
Sử của người Âu Châu cho rằng cái tội của họ Đỗ chỉ là do làm được nhiều công lớn, uy thế lừng lẫy hầu làm lu mờ cả địa vị ông chúa trẻ tuổi (lúc này Nguyễn Ánh mới 18 tuổi)…”.
Hai tâm phúc của Đỗ Thanh Nhơn sau khi an táng chủ tướng xong thì rút về Ba Giồng chống cả chúa Nguyễn và Tây Sơn. Nguyễn Ánh cho người đi khuyết dụ, nhưng hai vị tướng này không tin nữa. Về sau nhờ cho người trà trộn vào trong quân, bắt sống được Võ Nhàn và Đỗ Bảng đem chém, binh Đông Sơn sau đó tan rã.
Biết Đỗ Thanh Nhơn bị giết, Nguyễn Nhạc nói: Thanh Nhơn chết rồi, các tướng khác không đáng sợ nữa, rồi cùng em là Nguyễn Huệ cử đại binh vào đánh Gia Định. Quân Tây Sơn vào cửa Cần Giờ, đại thắng trận thủy chiến trên sông Ngã Bảy, khiến Nguyễn Ánh phải bỏ thành Sài Gòn chạy về Ba Giồng rồi lánh sang Phú Quốc…
Tác giả Nguyễn Liên Phong trong "Nam Kỳ Phong Tục Nhân Vật Diễn Ca” (1909), có thơ vịnh Đỗ Thanh Nhơn như sau: “Cờ nghĩa Đông Sơn nổi tợ phao. Tấm kình Nam hải sóng đang xao. Thời may gặp chúa trang trần thánh. Vận rủi xui tôi thói Mãng Tào. Mấy thứ công lao trôi bích thủy. Ba hùng danh tướng nhẹ hồng mao.Suối vàng như gặp Châu hùng võ. Hồn luống ăn năn biết tại sao”.
Xem thêm: "Gia Định tam hùng": Danh hiệu người đời gọi 3 dũng tướng dưới thời vua Gia Long
Đọc thêm
Nguyễn Cư Trinh là vị công thần gìn giữ cơ nghiệp 8 đời chúa Nguyễn và nổi tiếng thương dân. Từ việc doanh điền đến dẹp loạn biên cương, ông đều lấy việc thu phục nhân tâm làm đầu.
Tống Thị quả là người phụ nữ nguy hiểm bậc nhất trong lịch sử Việt Nam. Ả khiến triều đình chúa Nguyễn chao đảo, suýt dẫn đến sụp đổ.
Chùa Thiên Mụ là biểu tượng của xứ Huế mộng mơ, là chốn tâm linh linh thiêng và đầy bí ẩn. Thế nhưng ít ai biết được, khi chúa Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa, ông không cho trùng tu lại chùa luôn mà đến tận 43 năm sau mới làm việc đó.
Bài mới
Đánh rơi chiếc ví da cùng số tiền mặt gần 500 triệu đồng, anh Nguyễn Thanh Bách (Hà Nội) xúc động, vui mừng khi nhận lại số tài sản lớn và giấy tờ tùy thân nhờ vào hành động tử tế của một quản lý nhà hàng tại Hòa Bình.
Sau 57 năm thất lạc, hai cha con ông Chu Nghiêm (84 tuổi, trú P.Tương Mai, Q.Hoàng Mai, Hà Nội) đã được đoàn tụ vào đúng ngày 30/4.
Tư duy dạy con "vua dầu mỏ" Rockefeller không có gì quá vĩ mô nhưng lại khiến nhiều người phải suy ngẫm và điều chỉnh lại cách giáo dục con cái của mình.
Đứa trẻ càng cảm nhận được nhiều "tình yêu" từ cha mẹ và người thân thì chiếc dây diều "tình yêu" càng vững chắc.
Nghiên cứu của Harvard chỉ ra, cha mẹ càng hay sửa sai, chỉ số thông minh của con càng giảm. Đây là hồi chuông cảnh báo thức tỉnh cha mẹ trong cách giáo dục con.
Theo một khảo sát gần đây tại các thành phố lớn, có đến 67% người tham gia thừa nhận từng rơi vào trạng thái nghi ngờ, lo lắng vì những dấu hiệu bất thường trong mối quan hệ cá nhân hoặc công việc – nhưng không biết nên chia sẻ với ai, hoặc tìm lời khuyên từ đâu. Đó cũng là lý do mà trong vài năm trở lại đây, nhu cầu tìm đến các văn phòng hỗ trợ tìm kiếm, xác minh thông tin tại Công ty Hoàng Long ngày càng tăng lên.
Câu chuyện về Khôi và cô Hạnh không chỉ là câu chuyện của một học trò thành đạt biết ơn thầy cô, mà còn là bài học lớn về ơn nghĩa ở đời.
Bác sĩ Nguyễn Hữu Trọng không chỉ được biết đến bởi sự nghiệp, tài hoa, công việc kinh doanh rực rỡ mà còn bởi những mối tình trắc trở trong đời. Dẫu vậy, ông vẫn luôn tin yêu cuộc đời, sống viên mãn bên người vợ kém 53 tuổi và chứng minh tình yêu cổ tích trên đời là có thật.
Qua câu chuyện của bố và chú tôi nhận ra rằng, chỉ cần mình đặt cái tôi xuống một chút thì mọi tổn thương trong các mối quan hệ đều được chữa lành và tình anh em cũng thế.
Thương cho cảnh khó khăn của bốn bà cháu phải sống trong căn nhà dột nát, trưởng công an xã Ia Mrơn, huyện Ia Pa, Gia Lai đã tự bỏ 60 triệu tiền tiết kiệm để hỗ trợ.
Jenny Huỳnh vừa trở thành sinh viên trao đổi tại ĐH Bắc Kinh sau 2 năm theo học tại Đại học Stanford, ngôi trường xếp hạng 6 thế giới (theo xếp hạng của QS World University Ranking 2025).
Những người xung quanh có ảnh hưởng khá lớn đến mỗi chúng ta. Vậy nên cổ nhân đã đúc kết và chỉ ra 4 người ở cạnh sẽ quyết thành bại của đời bạn. Đó là ai?